Pasalṭha Chawngvawra 16-21


           Bung-16


       Zing ni chhuak eng mawi tak chuan Suartui khua chu a en no nghulh mai a.Chhungtin mai chu mahni hna ţul thawkin an buai ţheuha.Ţhenkhatin Buh chi te an lo pho chhuak ve mek a.Tlema nutling thatchhe deuh,mi ruala chet nachang hre ve lemlo te chu Hmarcha chi tur dengin an buai a,hnap tui leh mittui nen , fate ven ngai bawk nen.Chhungkaw nu ber tan chuan hna hahthlaktak ani ta ve ang.Chutia mahni hna ţheuha an buai lai chuan tlangval pathum hian hmanhmawh takin lalin lam an pan ve mek bawk a.Chu tlangvalte chu Hliappui lam niin Hliappui lal Hauthangan thil awmzia thlen tura a tirhte kha anni.Lal in an han thlen chuan lal leh a khawnbawl ţhenkhatte chu leikapuiah an lo ţhu a.Chutia lalin lam pana tlangval pathum lokal an han hmuh chuan an lo thlir ţhap a.An lo thlen chuan upa pakhat hian ding turin a han zai a.Upa Kaihleia chuan," Tlangvalte u khawi lam khual nge innih le" alo ti var a.Hliappui tlangval zinga a upa ber Manzuala chuan," Ka pu,lal Hauthanga khua Hliappui tlangvalte kan ni e.Suartui lal hnenah thu pawimawh thlen tura lokal kan ni" tiin alo chhang a.Chu veleh lal chuan," Hliappui khaw tlangvalte maw innih a.Tirawh u inchhungah i lut ang u,in chhawlte pawh a hal tawh ange" alo ti vat a.Tichuan an vai mai chuan lal inah chuan an han lut a.Tlangau chuan zu te lo thlitin an han in a.An in zawh chuan lal chuan,"Ka unaupa Hauthanga chu a dam maw.Eng thu pawimawh nge min han hrilhtur aneih le" tiin a han zawt a.Manzuala chuan," Lal pa,kan lal Hauthanga chu a dam ţha e.Kan thu rawn ken hi thu lungchhiatthlak tak mai ani" a han ti a,an ngawi deuh hlek a.Lal leh a khawnbawlte chuan eng thu nge tih hre chak tak mai leh hlauthawng ru tak chuan anlo ngaihthla ţhap a.Manzuala chuan sawi chhunzawmin," Lal pa,kan Lal fapa thih chungchanga kan lal thlamuan tura ilo tirh pasalţha Ramliana leh a hote kha Khuangsih khaw ramchhungah tu tih hriatloh ten suamin an ro phurhte kha an lo lak sak vek a.A phurtu tlangvalte pawh that vek ni a inngai in an kalsana.Mahse pasalţha Ramliana kha a damchhuak hlauh a.Kan lal Hauthanga chuan he thil titute hi manchhuah ngei a duh avangin he thu thlen tur hian min rawn tir vang vang ani" a han ti ta a.Chutah meuh chuan Lal in chu a reh khup a,lal leh a upate chu mak tihna leh thinrimna in an khat nghal tih an mitmeng aţang chuan a hriat theih nghal mai.Lal Lianvunga chu a ding hlut a,a vei kual thauh thauh a,"Ka tlangvalte thatin an ro phurhte an laksak amaw.Kawlkil tawp thleng pawhin tlanbo an tum ani thei e.Kei lal Lianvunga,Suartui lal hian pawi khawih tute hi ka zawng chhuak ngei ngei ang" tih pahin a vai bel dawn chu an seh keh rap mai le. Lal Lianvunga thinrim chuan bang laia Chempuite chu an ban leh zuai ţhin a,a chang leh an hui deuh pap pap a.A khawnbawl te leh Hliappui tlangvalte chuan ngawi rengin anlo thlir tawp ani.Chutah lal Lianvunga chu in beng dai in,"Khuangsih khaw ram chhungah maw itih kha.Anih leh kan pasalţha Ramliana chuan hliamte a tuar em.Enge a an a"? tiin tlangvalte chu ahan zawt a.Manzuala chuan," Lalpa in pasalţha chu kan rawn kal lai kha chuan ala harh vak lo a.A malpuiah khan silai kahna hnuhma a awm a,a beng te an sah thlak sak bakah a taksa dang dangah pawh a hliam ţeuh mai a.A bak chu engmah dang kan rawn hre hman biklo ani.Suam an tawhna hi Khuangsih ram chhung chu ani ngei a.Kan khaw ram nen pawh a inhnaih tawh viau mai.Pasalţha Ramliana hi kan khaw pa pakhat leh a fapa ramchhuakin an hmu hlauh a,khaw lamah rawn zualko nghalin kan tlangvalten an zuk zawn ani" a han tia . Chutah Ramliana pa upa Doţhiaua chuan," Lal pa minlo hrethiamla,ka fapa chuti tak maia lo sawisatute chu damin ka chhuah hauh loang" anti piap piap mai a.Midang pawh chuan an khaw tlangvalte chuti tak mai a lo rawk a lo that duh tute chu zawnchhuah a ,sawisak hlum ţhak chu an duh ţheuh ani.Lal bawk chu lo ţawng lehin,"He mi chungchang thuah hian ka nau Hauthanga chuan eng remruatna nge a neih le" tiin Hliappui tlangvalte chu an zawt leh a.Hliappui tlangval Manzuala chuan," Kan lal chuan rem itih chuan i pasalţhate leh tlangval rualte a ţul thuta indo thei tura i lo tirh theih a beisei a.Tin rorel pui turin upa te lokal ve thei bawk se a ti ani" tiin lal chu a chhang a.Lal bawk chuan," Hliappui tlangvalte inni chiah maw,in thusawite hi dawt anih a,min hnehna hun remchang in zawng anih vaih zawngin in duh chu in hmu hauhlo ang" a han ti leh a.Manzuala chuan,"Lal pa,kan lal Hauthnaga mi tirthte ngei kanni e.Kan thu rawn thlen hi a diklo anih ngai chuan eng thil pawh kan chungah ti ula .Kan lung a awi em em ang" a han ti leh a. Upa Khamvela chuan,"Lal pa,he tiang thilte annih takah chuan kan tlangval ramchhuak ho pawh kan kohhtir mai dawn em ni ang" a rawn ti a.Lal chuan," Ni e hei a buaithlak dawn khawp mai,kan tlangval ramchhuak ho kan nghah lahin tlai palh thei kan ni bawk si a. Mahse ramchhuak a kal velo hi a tam zawk anni tho a.Kan pasalţha te nen vawiin lamah kan intir nghal mai ani ang chu" a han ti a.Tichuan ro chu an han rel zung zung a.Khuangsih khaw lama Hliappui tlangvalte pui tur chuan Tlangval za rual vel zet chu an pasalţha Sawivela leh Phirthangan an ho anga.Tin Hliappui khaw lal leh upate rorel pui turin upa Kaihleia leh upa Khamvela chu an kal ve bawk dawn ani.Tichuan tlangvalte kokhawm turin tlangau an han tir chhuak nghal a.Engemaw a thlen palhah tiin an tlangval ramchhuakte ko turin lamkal an tir nghal bawk a.

       Suartui khaw tlangval rualte chu lal in a koh angin lal in tualah chuan anlo pungkhawm nghal a.Lal chuan thil awmzia te a han sawi chuan Suartui tlangvalte chu an thinrim ta em em a.Chung thil titu te chu Khuangsih khua annih chu an ring ţheuh a. Khuangsih khua chu hal darh vek an duh ţheuh mai ani.Lal leh a khawnbawlte chuan an remruat dan te chu an han sawi zung zung a. Tichuan tlangvalte chu anmahni in lam ţheuhah ral bei tura in buatsaih turin an ţin tir ta a.Tlangvalte an ţin hnu chuan lal chuan a upate hnenah chuan," He insuamna tenawm tak hi Khuangsih khaw lal hriatpuina anih chuan khua chu in rawn chimih nghal anga.Khua in thlen hmain Hliappui lamah mi in tir phawt dawn nia.Fimkhur takin han che ula.Tin,alo suamtute hi Khuangsih lal hriatpuiloh anni thei bawk a,chumai bakah a khaw chhung mi pawh anni lo maithei a.Chutiang zawnga thil akal anih chuan tu chungah mah kut in han thlak tur anilo" tiin a upate chu thu an chah zui a.Tichuan an rorelte an zawh hnu chuan lal in lamah chuan tukţhuan an mikhualte nen tukţhuan chu an kilho nghal a. Suartui tlangval,suam tawka boral ta chhungten an chanchin an han hriat chuan hmeichhiate chu an ţap rawng rawng maia.Mipa lam erawh thinrimna in an khat thung.Ramliana te inah pawh a nupui leh a fate thlamuan turin Vawra farnute leh Vawra nu pi Mangchini te bakah ţhenrual ţhate an leng khawm a.Anni zawng Ramliana ber a la dam avang chuan an tawrh dan a nep deuh ngei ang.

       Tukţhuan ei khamah chuan thleng tlai bik nih hlauin Suartui tlangvalte chu lal in tualah chuan an pungkhawm leh ţhap tawh a.Lal chuan thusawiin a tlangval te chu huaisenna nei turte,an han kalnaah chuan han hlawhtling ngei tura a duhsak thu leh fimkhur taka val upate leh pasalţhate thu ngaichang chunga han che turin an fuih sauh sauh hlawm a. Sawi tur pawimawh te an sawi zawh hnu chuan Khuangsih khaw lam panin Suartui tlangval za rual zet mai chu an kal liam ta nghuah nghuah mai le. Mipuite chuan an tlangval ral do a kal turte chu duhsakna tinreng nen an avai liam ve a.Nula te chuan an kalna lama an mamawh tur vaihlo te,tuibur al te leh zu tuitling thlengin an han puanhnuai ve a. An tlangvalte chu an lo kir leh lo mai ang tih hlauhna nen ui tak chungin an lan theih chhung chu an thlir hlawm a.Hlim takin in tawk leh hlawm tak ang i maw.
      Hliappui tlangvalte pawh Khuangsih lam panin hmanhmawh thei ang berin an kal hlawk hlawk a.A kal hmasa khawnbawl upate leh pasalţhate bakah tlangval dang sawmhnih te chuan Ramliana chu an zawn zel a.Ramliana pawh a harh viau tawh a.A ţhiante an thih vek laia a dam bik anni mai chu pawi a ti em em a.Ţhiante chhan ngamlo ang mai leh tlanchhe bik ni mai ten a in hria a.Amah leh amah chu a in dem ngawih ngawih mai ani.Hliappui tlangval a kal hmasate rual chuan Khuangsih khaw palaite pawh chu an kal ve a.Anni chuan an hnung lamah Hliappui tlangval za rual zet mai raldo tura inpeih sa diamin an zui tih reng reng an hrelo.

        Hliappui tlangval Khuangsih khaw en thla tura tirhte pawh kha khua an lut tawh a a.An zinga pathum chu khuaah chuan mikhual angin an lut a.Pahnih te erawh chu khawdaiah an lo biru ve thung ani.Tlangval pathum chu khuaah chuan lutin lal in lam an han pan vang vanga.Tlangauin alo hmuh chuan lal a hrilh a,Lal chuan ina lut tur chuan an ko tir nghal a.Khuangsih lal ina an han luh chuan lal chuan," Khawi lam khual nge innih le,eng titura ka khuaah hian lokal nge maw inih le " alo ti thuai a.Tlangval pakhat chuan dawt hrilhin Khuangsih khua aţanga hla tak mai Zatawna khua Neidawn lam aţanga lokal annih thu leh an lal fanu damloh chungchanga Bawlpu rawn tur ţha zawnga lokal annih thu te,khuaah chuan zan hnih riaka a tuk lama chhuah mai an duh thu leh an khaw bawlpu chu hmuh a han dil nghal a.Khuangsih lal Rumvunga pawh chuan lo rem tiin tlangaupa chu an thlenna tur an kawh hmuh a. Hliappui khaw enthlatute chuan lal thu engemaw tal hriat phak beiseiin khawnbawl upa inah an innghat ta a. An chhuanlam siam ang ngeiin a hmasa berah bawlpu chu an han hmu phawt a.Chumi hnu chuan khua chu an chuan ta a.Khuangsih lal Rumvunga pawh mi a nileng ni biklo chu. A khaw mipuite chu engpawh thleng thei lak inruahman lawk turin alo hrilh vek mai a. Ramchhuah thlengin a khap hial ani.Hliappui tlangvalte chuan khuangsih khua chu ral do mai thei turin an inring vek tih an hmu thei mai .Silai zen te an deng nasa mai a.An khaw pûm lah ngen mu suan chherna hmunpui ang mai ani tih an hmu thei bawk.Nilenga thil awmdan thlithlaia an vah hnu chuan an thlenin lamah an kir a.Zanriah ei khamah chuan Zawlbuk lama riak tura chhuakin an ţhiante khawdaia awmte hnenah chuan chanchin an va thlen phawt a.Zawlbukah chuan an lawi ta a. An rin loh ang deuhin Zawlbuk tlangval tumah chuan anlo buan hauhlo a.Tin,Zawlbukah chuan tlangval pawh a khua nena inmillo khawpin an tlem tih an hre thei bawk. Khuangsih khaw lal Rumvunga hian an thiltawn avang hian run mai pawh an tawk thei tih hriain nasa takin alo inbuatsaih ve alo ni a. Pawikhawihna lah an khaw ramchhunga thleng anih avangin he tianga a lo inbuatsaih hi lal anih anga a tihtur chu ani reng ani.

       Dopawrha te ţhianho pawh khawchhung lut tur annih tawh avangin an riahna aţang khan zingah an chhuak a. Ramchhuak anga in sawi tur annih avangin a hma ni khan sa chu an pel ve ngei a.A hmingin Sanghal pakhat chu an kap ve bawk a.Khua an luh hma chuan khua aţanga hla deuh hleka ngaw pakhatah chhungah chuan an ţhu khawm a.An ţhi leh dar phurhte chu an han phum ta a.Hmun khatah avaia phum loin hmun hran hranah an phum kual a.An phumna hnuhma chu midang hriattheihloh turin an siam vek a.Tichuan lungawi tak leh hlawhtling inti takin khaw lam chu an pan ta a.

       Vawrate erawh tukţhuan eikham aţangin sa kah tur zawngin an vak char char a. A hma ni a an vahna piah lam ngaw chhungah chuan an kal zel a. Rei ngial an kal hnu chuan an vanneih asiamin Sazuk hnu thar ţha tak an hmu hlauh mai le.Vawra chuan sazuk hniak chu ngun takin an en a.A hniak a len danah chuan zukchal ngei anih a ring thiam nghal mai. Tichuan uluk takin an han chhui ta a.An sa hnu hmuhna mual an lawn liam ta maw tihah chuan mual pharh duai mai hi alo awm a.Hma lam pana thui fe an kal leh hnu chuan sih zau ţha pangngai tak hi an va hmu hlauh mai a. Sih ah chuan sa hnu hi alo chiar dup mai a.Nghal bual tepawh a thar ţha narawh e.Tichuan chan khan insemin Vawra leh a ţhiante panga chuan sih chu an chang ta a. Sa tenau deuhah chuan thal thlah loh hram an tum hlawm ani.Vawra chu sih chhak lama sa luhna khan chunga thing buk ţha zet maiah chuan a ţhu ran mai a. An sih chan chu a lun viau ni tur ani,nghalrual leh sakhi vel chuan reilote an chan chhung pawh chuan an rawn bawh zeuh zeuh tawh a.Sa lian tham beisei an nih avang chuan an lo thlir liam mai mai ţhin a.Chawhnu her thlenga an chan tawh hnu pawh chuan an beisei anga sa liantham reng reng an la hmu lo. Chulai sih chu chhuahsanin sahnu chu han chhui leh dawn se an tlai laklawh tawh bawk nen.Lungtlu lo zet chuan sih chu an han chang leh ta rih a.Ni chu suk chen vel awrh choh hi ani tawh a.Vawra pawh a mawng kham chu a ţhut dan a thlak sek tawh mai. Chutia beidawng rilru tak chunga an ţhut lai chuan Vawra chan khàn lamah chuan thawm alo ri phei ta rak rak mai le.Vawra chuan fimkhur takin thawm lo chhuahna lam chu a silai chuan an tin vang vang a.Thawm chu alo hnai zel a,a chang chuan an reh deuh vang vang ţhin a.Vawra rin ai daih mai chuan thawm pawh chu alo thleng phei har lehnghal. Vawra ţhiante pawh chuan beidawn hmel tak hian Vawra chu an rawn en leh ţhin a. Beidawng rilru taka an awm lai chuan thawm chu alo hnaih phei leh tial tial a.A ke pen thawm pawh a hriat theih tawh ani. Vawra chuan a ţhuthmun te an siam rem sauh sauh a.Tui bur hmuam da vel a nghah leh hnu chuan sih lam pan chuan Zukchal ki ţha zet mai hi alo phei ta zan zan mai le.Sih lam alo hnaih phei zel a. Hlauhawm a awm leh awmloh hriat tumin a mit leh bengte chu a chhi uluk hle mai.An hawi kual zak zak a,a hnar te an len kual vel a. A tawpah chuan a tuihal tawh bawk nen hlauhawm a awm lo turah ngaiin sih lamah chuan alo phei ta nge nge a. Sihtui a dawt ta maw tihah chuan Silai a puak thawr a,zukchal chu a per sawn zauh a,a zakdawh taka silai mu a luh avang chuan thui pawh pen zui loin a bawk hnawp a. A thaw hrawih hrawih mai a.Vawra chuan a silai mu chu an thun leh te te a.Kah mai theih tura a peih hnu chuan a Zukchal kah lam pan chuan a phei ta a. A ţhiante pawh lo chhuk tawhin Vawra Zukchal kah chu an hual khap a.Zukchal chuan thih a hreh ngang ani ange,a la thaw hrawk hrawk a,mahse a lu tak ngial pawh a zo tawhlo ani.Vawra chuan hmun leh hmunah an kap leh ţhuai maia. Zukchal pawh chu a leng awrh a,a chatthla zui ve nghal a. Chutia beidawn tawh hnu lama Zukchal an la han kap chu an lawm tlang hle mai a.A ţhiante chuan Vawra chu fakin an han chibai sap sap a. Vawra sakah chu an han bel chianga,alo lian hle mai .An panga chauh chuan a vai chuan an zawh an ringlo ani.An ţhiante han pun dawn lahin khua a thim zui mai chu ani si a.Tichuan Sazuk chu an han ţhet darh ta a. A mal te chu an phawk hlawk hlawk a, a taksa bang zawng chu lian tak tak a chanin hnang in an han phuar hlawm a.Kawh remchang thei ang ber turin an siam ta a. Vawra chuan a bawp pahnih bakah a lu leh a sa dang nen chuan a phur tur chu an siam ta a. Vawran a phur tur duhang tawka an siam chuan a ţhiante chuan mak an ti ta em em a.Vawra lah chuan zo tak mai hian an chawi chhin vel a.Tlangval pakhat chuan," Vawra,i thlen zo meuh ang maw" a han ti a.Vawra lah chuan," Sa phur chung chuan kan chak duh e an tih kha,thlen zawhloh tur thu a awmlo e" a han ti sam et a. Midang pawh chuan an phur turte an han siam sang sang a. An han siam zawh hnu chuan kal tur chuan an inbuatsaih ta a. An riahna lam pan chuan an han in kawt phei ta hnak hnak a.An rih hlawm em avang chuan a kawng hnai lam pawh zawng loin kal a nawmna tur lam chu an pan zel a. Ngaw pik tak tawn a ngaih changte a awm avang chuan an kal sawt lo hle mai lehnghal. An hah lutuk chu an han chawl leh rih ţhin a.Vawra chu midangte aia phur hnem ani chungin hma a hruai zar zar a. Hrui hnawk deuh alo awm changin a phur nghatin an vai fai leh ţhina. A ţhiante chuan mak an tiin chau theilo hialah an ngai ani. Sahnu a n chhui ţanna mual an thlen chuan tlangval pakhat chuan," Vawra,i chawl lawk teh ang u,Heti ringawt chuan kan chau chhe lutuk dawn e" a han ti a.Vawra pawh chuan ," Ani tak e,a sa ber kan kap tawh a,hmanhmawh vak angailo e" tih pahin a phur chu an nghat a.Tlangval pakhat chuan," Vawra,ilo va han chak reng reng ve.Kha keini aiin i phur lah chuba tam daih a.Tuchung khan kan kalna turte thianin ila in vai peih char char a,chau hmel lah i pulo" a han tia a.Vawra chuan," ka Zukchal kah vawikhatna ania ,ka phurna hian min ti chak anih ka ring" a lo ti sam et a.Midang ho chuan an awih lo hle thung ani.An chawlh hahdam hnu chuan buk lam pan chuan an han kal zel a.A,khat tawkin an chawl leh zauh ţhin a. Buk ep mual a an kal lai chuan Vawra chuan a ţhiante chu an chau lutuk dawn ni a a hriat avangin an ţhian dangte koh nan silai amu awmlo in vawithum an kap a.An han chawl vang vang a,buk awmna mual lam aţang chuan silai a rawn puak ve leh a..An ţhianten an silai kah ri an rawn chhawn takah chuan buk lam chu an pan leh ta a. An ţhiante nghah pahin hmanhmawh lemlo chuan an kal zel a,thui fe an kal hnu chuan an ţhiante mei chher eng pawh an hmu thei tawh a.Chutah an han kuk raih a,an ţhiante chuan an lo chhawn ve nghal bawk a. Mual tawpna kawrte an thlen chuan an ţhiante nghah pahin an lo chawl a.Buk lam aţanga lokal te an lo thlen chuan an phur te chu an han siam rem zung zung a. Vawra phur an hmuh chuan mak an ti tlang em em vek a. Lo kal tharte chuan an phurte chu sem rualin an phur sak a,buk lamah chuan an kal ta nghal a.

        Buk an va thlen chuan midang ho chu in lama haw inpeih sa hian anlo awm vek tawh mai a.Vawrate chuan mak an ti hle mai. An ţhiante haw har lutuk an lo beidawn ruk laia chutia Zukchal kapa an lo haw an han hmuh chuan buk lama awmte chu an hlim dar dar hle mai. Midang ho pawh chuan Sanghal,Saza,Sakhi leh therhlo eng engemaw chu an lo kap ve hlawm a. Val upa Tawna chuan," E khai,in rei lutuka kan lo mangan tawh laiin hei Zukchal in rawn kap a. Sa phurh tur kan neih belh ţeuh dawn anih hi.Tu kah nge ni a" a lo tivar a. Vawra ţhiante chuan Vawra kah anih thu leh Vawra chakziate chu an han sawi luam a. Val upa bawk chuan," Pasalţha nge nge chu an kut pawh a hmui bikin khuanu malsawm bik anni ţhin e an tia lawm" a lo tia.Vawra chuan,"Pa Tawn,hei haw mai tum angin inlo inpeih vek mai a.Eng tizia nge ni a" tiin a han zawt a. Val upa Tawna chuan lal mi tirhte an lokal thu leh a thil hriat ang ang chu a han sawi rih a. Vawran a u hliam thu a han hriat chuan a thinrim hle mai a.Mahse tunah chuan engmah tihtheih a nei rih silo ani. Tlangval dangte chuan sa chu an han chan darh zung zung a. Vawrate phur ah chuan engmah an siam velo a. Vawra chuan," Pa Tawn,minlo nghak rei tawh awm sia,kan han insiam ve zung zung ange" a han ti a. Mahse tlangval dang techuan an phur te an lo siam sak a.Vawrate chuan duhlo hle mahse han hnar ngaihna a awmlo ani. Val upa Tawna bawk chuan," Kha midang zawng aiin in rawn hlawhtling a,a hah pawh in hah lutuk ange.Zanriah te in kil phawt anga,in kham hunah khaw lamah chuan kan haw dawn nia" a han tia .Tichuan Vawrate chuan chaw te an han bar zung zung a.An kham hnu chuan khaw lam pan in an inzui chhuak leh ta a.

          A tuk zing nau riltam hun velah chuan Vawrate ramchhuak pawh khua an lut dawn tawh a. Hlado pawh chham buai duhlo in khaw lam an pan nghal vang vang a.Khuan an va luh chuan lal in lamah an kal nghal a.Lal in an va thlen chuan lal leh a upate chu an lo awm ţhap a. An tlangvak ram chhuakte a hunlo taka an kohkir avang chuan pawi an tuhthu te sawiin thil awmzia chu an han hrilh zung zung a. Thil nih dan zawng zawng an han hriat hnu chuan tlangvalte chu an thinrimin an ţniante zawm tur chuan chumi ni la la a kal ve nghal chu an tum vek hlawm ani. An sa phurhte pawh lal inah chuan insem nghalin anmahni in lam pan chuan an kal darh sang sang a. Tukţhuante an ei kham hnuah an ţhiante zawm tura kal nghal mai chu an rel ani. Vawra pawh a sa lu phurin in lamah chuan hmanhmawh takin a kal a.Kawng laka lo be tu tepawh chhang ţha hmanlo in hmanhmawh tak chuan thinrimna nen an in lam chu a pan zel a. In ava thlen chuan a nu leh a farnute chu an lo awm a,Vawra salu hawn an han hmuh chuan an lawm pui thu te sawiin anlo fak luam a.Vawra chu eng dang mah sawi lo chuan silai zen a neih ang ang te chu fungki ah chuan an thun leh mawlh mawlh a.A chhunten anlo biakna pawh engmahin a chhanglo. Thenawm khawveng sa lu ena lokal te tan pawh han biak ngam chi hmel a pu lo reng reng ani.Chutia ama buai a abuai reng lai chuan apa pawh inah alo lut ve chiah a.Chuitia Vawra engmah pawh sawi lemlo a silai leh fei en fel a a lo buai a hmuh chuan thil awmdan a aman thiam nghal mai. Vawra pa chuan," Vawra,i thinrim em em ang tih chu ka hria,mahse hei inleng tepawh i ti hrilhhai lutuk alawm le.Han ţhu hahdam la,i u chu ala thi em pawh ani lo a.Khatia tlangval a pumpa engmah pawh ngaihtuah neilo ang hrima in awm chu le. Thil pakhat chauh hi ngaihtuah ngut ngut tur ani ngai lo e" a han tia .Vawra chuan ," Ka pa, ka u hliam tuara a awm lai hian hetah engmah tithei lovin ka awm reng ang maw. Ka insiam zo anga,ka kal nghal ani mai" a han ti hlak a. Vawra pa bawk chuan," Midang thu ngaihchan ve phawt te hi a ţha ngai e.Chaw te han bar ve phawt la,hahdamin midang rualin i kal ve dawn alawm" a han tih pawh chuan Vawra chuan a tum chu ţhulh mai hlau ninawm tak hian a insiam reng tho a.Vawra pa pu Doţhiaua ngaihdan ani talo," Vawra,i ute hian nang aiin sa an kap hnem tawh a,ral bei pawhin vawi tam an chhuak tawh. Vawikhat mah ka thu an hnial ngai lo.Nang vawihnih khat hlawhtlinna leh hmingthatna in chang ve dek dek a.A chu ti tak maia ka thu in hnial nghal chu le. A zah pawh i zak nange . Midang thu lak nachang pawh hrelo pasalţha an awm ka hre ngailo" an ti chang fal mai le. Chutah meuh chuan Vawra pawh chuan a thil tihtum chu a ţha ber lo tih hriain," Ka pa,ka tihpalh,ka thinrim em ani" a han ti a.Apa chuan," Vawra,thinrim lai hi ngaihtuahna fim hman hunlai ber ani. Thinrim laia ngaihdan kal pui zung zung loh tur ani" a han ti a. Tichuan Vawra pawg chuan an ramchhuah chanchinte chu an sawi luam a. A farnute chuan chaweite siamsakin chaw chu puar taka eiin an ţhu hahdam deuh a. Vawra pa bawk chuan," Vawra, nangmah i in thunun loh chuan eng hnehna mah i changlo ang. Mi a ang maiin an che buan buan ngailo. Ruahmanna ţha tawk nen engkim hi hmachhawn tur ani" an ti leh dap dap a. A pa thusawi chu Vawra chuan ngun takin a lo ngaithla a ,zawm ngei pawh a tum ani. Thu dang dang an sawi hnu chuan Vawra pawh chu lal mual lam panin a chhuak leh ta a. Tlangval dangte pawg lo awm tawhin an kim hnu chuan lal leh upate chuan fuihna thute an han sawi a.Tichuan Vawra leh tlangval dang sawmthum vel chu an ţhiante zawm turin Khuangsih lam pan chuan an kal leh ta a..

           Khuangsih khua chu an khaw tlangvalte thil ţhalo tih avangin tlangval phuba lak duhna thinlung nei ţhiau te chuan an pan ta ruih ruih mai le. Vawrate an chhuahni tlai lam losul haw hun velah chuan Hliappui val rual te chuan Khuangsih khua an hnaih tawh hle mai a.. Ramliana chu tuma hmuh loh a lal ina zawn luh angaih avangin khawnbawl upate chu khuaah chuan anlo han lut hmasa ang a.Tlangval dang chuan zan rehah khua an rawn luhpui dawn ani.Khua an hnaih viau ta maw tihah chuan Ramliana zawn tute chu an chawl ta rih a. Hliappui khaw pasalţhate leh an upate chu khawchhung lam pan chuan an kal leh nghal a.. Unau hmelhai awm velah chuan Hliappui khaw palai turte chuan khua an lut tawh a.Khawdang hawi lo chuan lal in lam chu an pan ding nghal a.Lal in an va thlen chuan Khuangsih kha palaite chu lal inah chuan an lut hmasa a. Hliappui khaw upate chu anlo thlen tawh thu sawiin lal chuan ko lut turin alo ti nghal a.Hliappui lam chu Upa Lianruma leh upa Kawlhnunan an ho a.Lal ina an han luh chuan Khuangsih lal Rumvunga chuan alo be ţha hle mai a.zu te lo zuk nghalin an hahdam ta maw tihah chuan Rumvunga chuan," Awle,Hliappui khaw upate leh pasalţhate u.Kan inkokhawmna chhan chu sawi nawn ngai tawhlo in kan hre vek a. Ka palaite ngaipawimawha minlo kal sak avang hian ka lawm em em ani. Tin, sawi tlang ta tawp mai ila,hetianga palai hmel hmuh leh hi ka inbeisei lo a,a chhan chu in khaw tlangvalte rawng taka thah annih bakah ka ramchhung ngei ani bawk nen. He thil thleng ţha taka kan chingfel thei tur hi chu ka lawm em em ani" a han ti dap dap a. Lal bawk chuan," Ka pasalţha Huliana leh a hote ramchhuakin ruang kha an rawn hmu ta ani a.Amah hian chipchiar deuh hlekin min sawi sak sela" a han ti a. Huliana chuan an thil hmuh dan zawng zawng chu chipchiar takin a han sawi a. A sawi zawh chuan lal bawk chuan,"He thil titute hi ka dem takzeta,manchhuah ngei ka tum bawk ani. Ka khaw mi leh sa an lo ni anih ngat phei chuan an chhungkua in nungdamin ka chhuah hauhlo ang " a han ti leh a. Chutah Hliappui upa Lianrum a chuan," He thil thlengah hian lal hi a inhnamhnawihlo ani tih engtin nge kan hriat theih ang" a han ti let ve a. Chu zet chuan Khuangsih upate thin a khei deuh ani ang upa pakhat chuan,"He thil tenawm takah hian kan lal hi a in rawlh duh in ring amaw. Kha ro tlemte kha lan lal ropui tak hian a awtin in ring amaw" a rawn ti chang fal mai a. Lal inchhung boruak chu a ruk tak chuan a rit hle mai. Hliappui upa Kawlhnuna chuan," Lal pa minlo hrethiam la, he thilah hian lal a inrawlh lo ngei ani tih kan hre duh ani" a han ti a. Lal Rumvunga pawh chutia amah thlenga an han ring ţhalo chu a thinrim ve deuh ani ngei ang," Hliappui upate u,khang thil thleng zawng zawngah khan ka inrawlg inring amaw. Lo inrawlh ta ila kei hian eng hlawkna nge ka neih ang. Ro thil tlemte beisei avangin kha tiang thil kha ka tih duh inring maw. In khaw lamah lamkal te rawn tirin pawi ka tihzia ka rawn tilang tawh ahnu eng thil nge in la beisei ni" a han ti ta riap riap mai le. Lal in pawh a reh ţhuap mai a,chutah Hliappui upa Lianruma chuan," Lalpa min lo ngaidam la , he pawikhawihna ah hian i inrawlh e kan tilo a. Fimkhur thu hlaah kan han hrechiang duh mai ani e " a han ti leh a.Lal Rumvunga chuan," Ţha tete in ro kan rel ang chu tih nak lai a hetia zahpah lo taka min rawn ti hi chu ka ngai zam theilo ani" a han ti leh a. Hliappui lam pawh chuan inphah hniam hun ani tih hriain upa Lianruma bawk chuan," Lalpa ,kan thiamlo chhiava ani e,min lo ngaidam hram la. Ţha taka rorel kan ţan theih ka beisei ani" a tih hnu chuan lal pawh chu in bengdaiin Rumvunga chuan," Awle,khan thil kha chu dah ţha rih ila,pawikhawih tute hi eng ang mi nge annih kan hre biklo a.Mahse kan khaw ramchhung anih avangin ramchin hre tak annih han ring phawt ila. Kan hma lakna hmasa atan ka khaw mipuite zingah hian hetiang ti hi anlo awm emaw chu kan en phawt dawn nia" a han ti a. Upa Lianruma chuan," Lal pa, hei sawichhuah loh tur chuan an mi suam zinga pakhat Suartui khaw pasalţha kha a damchhuak hlauh mai a, fimkhur thu hlaah midangin hre ve lo se kan tih avangin khawdai lamah kan tlangval sawmhnih vel ten an awmpui a. Amah hian a rawn beitute hmel kha a hmuh hmam avangin kan hnuchhui kawngah hian min puih theih kan ring ani" a han tih chuan lal Rumvunga chuan phur takin," E khai,chuti anih chuan a ţhat nasat chu. Ka khaw mipuite zinga mi annih phei chuan manchhuah an harsa lo tawp ang " a han ti a. Khuangsih upa pakhat chuan," Lalpa,naktuk lamah kan tlangvalte hi kan ko khawm anga, suam tawk zinga ala dam awmchhun chuan an hmel te lo enin a hrechhuak thei mai lo maw" a han ti a. Mahse lal chuan," E,naktukah thawt thawt chuan ni lo e. Ramriaka kal te pawh kan in ko haw tir vek phawt ani ang chu.Bakah Suartui lam pawh an hmel te han hmu phawt ila,ro kan rel ţha dawn nia. Hliappui lam pawh in la cham deuh dawn ani mai. He thil kan chin fel zawh hnuah hi chuan in theihnghilh zui mai ka beisei dawn nia" a han ti leh a. Tichuan a tuk lama rorel ţhat leh chu an titlu tlang a. Lal chuan Ramliana chu ama inah enkawl anih tur thute sawiin ,upate leh pasalthate chu lal inah an thleng anga. A bak zawng chu khawnbawl upate inah an thleng ve thung dawn ani. Rorel te an zawh hnu chuan Ramliana lal in lama hruai turin Hliappui upa Lianruma leh pasalţhate chu an chhuak ta nghal a. Ramlianate awmna hmun an zuk thlen chuan khaw enthla tura an tih tepawh kha anlo awm hlauh mai. Upa Lianruma hnenah chuan an thil hmuh leh hriat ang ang te chu an han hrilh a. Upa Lianruma chuan," Ka rin dan chiahin Khuangsih khaw ho pawh anlo inpuah chah ani maw. Fimkhur leh zual ila,naktip lamah chuan Suartui lam pawh anlo thleng hman turah ngai ila. Ro kan la rel ţha dawn nia " a han ti a. Tichuan mi mut reh hun chu an nghak phawt a. Khuangsih khaw mpipuite an mu hil ta maw tihah chuan Ramliana chu an zawn lut a,thawm neih an hlauh em avangin leh meichher takngial pawh an chhit ngamloh avangin lal in thlen nan pawh chuan hun a duh rei hle ani.



                   Bung-17


         Ramliana Khuangsih khuaa an zawn luh zan chuan Khuangsih khaw zawlbuk lamah Khuangsih val upate leh pasalţhate pawh thu pawimawh ngaihtuahin an ţhu khawm laih a. Lal inah ro han rel mai a remloh avangin Zawlbukah an inhmu khawm ani. Zawlbuk leh a chheh velah chuan an thawm ngaithla ru an awmloh nan vengtu anreng an dah ve bawk a. Pasalţhate chuan an thil hmuh dante an han sawi zung zung a. Chutah Val upa Neiha chuan," Kan lal thu angin tumahin khua hi chhuahsan loh tur ani a. Kan hriat ţheuh angin Hliappui lam chu anlo thawk rip hle mai a. Suartui lam lah an bang bik chuang in kan ringlo a. Naktipah lal mualah tlangval zawng zawng koh khawm annih hunah chuan in ralthuam te hman theih sa vekin in rawn chhuah pui tur ani ang" a han ti a. Sawi zawm lehnghalin," Suartui lam leh Hliappui upa te lal ina an awm vek dawn avangin beih kan tawh thut palha anmahni phuar nghal thei turin kan inring lawk vek ang a. A khawi khua mah hian an upa te leh an tlangvalte thih an phal bik dawnlo ani. Kan pawikhawihtute hi kan khaw tlangvalte ngei annih chuan tumahin chet thawh hmasak loh tur ani" a han ti leh a. Tichuan khuangsih tlangvalte chu a ruk a hrilh darhin beih an tawh palh pawha chiaia mai lo a ţan an khawh ve theih na atan a mahni tawk lo inbuatsaih turin an ti ta a.

         A tuk tlai lam unau hmelhai velah chuan Suartui upate leh an pasalţhate pawh Khuangsih lal inah chuan an awm ţhap tawh mai a. Suartui lam hi an khawnbawl uap Khamvela leh Kaihleia bakah pasalţha Phirthanga leh Sawivela tiamin tlangval pahnih dang nen khua hi an rawn lut a. Tlangval dang zawng chu khawdai lamah in do inpeih sa in an awm reng tawh ani. Khuangsih khaw boruak chu a ruk tak chuan a rit ru em em a. A hma a thilthleng avanga mikhual hmel an hmuh tak foah chuan mipui mimir pawhin thil thlen dan tur chu an suangtuah pha ruak ruak a. Thin phu dep dep in mahni tapkawmah an titi sep sep hlawm a. Naupang harh zual deuh khawlai leng an awm tihloh ah chuan khawchhung chu a reh tlawk tlawk mai ani. Tlangvalte pawh Zawlbukah tawm vek loin a rem dan danin in lian deuhah an in sem rual vek a. Mahni khua leh tuite chhan nan chuan theih tawp chhuah an tum ţheuh ani.

          Khuangsih lal in lam pawh boruak a ţang ru riau mai a. Khaw pathum aiawh pasalţhate chu eng thil pawh thleng thei tih hriain an upate thurel ngaichangin lal inah chuan an ţhu ve kar mai a. A chang leh an han in melh tawn leh zak zak ţhin a. Lal Rumvunga chuan," Awle,kan kalkhawm chhan chu kan hre vek a. Pawi khawih tute hi ka khaw mi leh sate an ni nge nilo naktukah hian kan fiah dawn ani a. Ka khua leh tui zingah hetiang lo tiduh an awm annih chuan anmahni chu manin in kutah ka hlan dawn ani. Khawchhungah hi chuan eng pawi mah in khawih ka remti dawn lo a. In khaw lamah hruaiin ro chu in rel sak mai dawn nia" a han ti dap dap a. An remruat dan ang chuan lal mualah tlangvalte chu an kokhawm anga,Ramliana chuan Lal in bang awng aţangin anmahni lo suam tute kha a zawng anga. Saw saw ani atih apiang kha man nghal tur anni mai dawn ani.

         Khuangsih khaw dai lamah chuan a tuk lama an chet chhuah dan relin Hliappui val upate leh Suartui val upate chu an ţhu khawm laih a. An rua hmann anga thil akal anih chuan Khuangsih lal thupek anga tlangval zawng zawng lal mualah an chhuah khawm vek hnuah khuaah chuan lutin lal mual chu an tuam chho anga . Khuangsih tlangval rual ,ralthuam keng lo a kal khawm te chu an hual bet vek dawn ani. Pawikhawih tute hmel hmuh tur a awmlo anih chuan a dawp chhuah nan lal leh a upate chu man hrim hrim an tum dawn ani.

         Vawrate pawh Khuangsih lam panin chawl khaw muang loin an kal char char a. Tluang taka an kal thei anih chuan a tuk fehrehsan velah Khuangsih khua chu an lut tawh dawn ani. Khua an luh hmain inbeihna a thleng palh ang tih an hlau em em a. Hmanhmawh takin an kal hlawk hlawk mai a. Zanah pawh chawl loin an kal char char mai ani.

         A tuk khua alo var chuan Khuangsih lal inah chuan Khuangsih lal leh upate ,an pasalţhate bakah khaw pahnih aiawh palaite chua an wm kim leh ţhap tawh a. Ramliana pawh chu tlangval lo kal te uluk taka alo en chian theihna tur berah chuan an muttir a. Tukţhuan ei khamah chuan lal thu ang chuan lal mual lamah Khuangsih tlangvalte chu an lokal khawm ţan ta a. Hliappui tlangvalte leh Suartui tlangvalte chuan khawdai aţang chuan an lo thlir reng a. Mahse Khuangsih lam pawh an a lo tawp mai . Vawikhatah tlangval zawng zawng lokal tir vek loin Veng tin a tlangvalte chu a hrangin anlo kal zel a. Ralthuam an keng vek bawk a. Hliappui leh Suartui val upate chuan mak an ti em em a,han luhchilh tawp lah chu ni theiin an hre silo a. Khuangsih lam hi hetiang em em a anlo inbuatsaih hi an ring phaklo ani. Lal ina awm Suartui leh Hliappui lam palaite chuan Khuangsih lal tihdan chu an ngai thei ta tlatlo mai. Suartui upa Kaihlei a chuan," Lalpa,hei chu kan remruat dan ang kha ava ni love. Heti hi chuan kan mi duhte an lo lang ve hauh lo ang" thinrim aw tak hian a han ti a. Khuangsih lal lah chu engah mah ngailo ang mai hian a ngawi reng a. Upa Kaihlei a bawk chuan," Heti hi ani dawn tuh hria ila i khua hi kan rawn hal darh nghal tur . Khawnge ka tlangvalte kan chettir nghal law law ange " tih leh han au chhuah mai atum a. Khuangsih pasalţha pakhat chuan a awmah silai a rawn chuktuah ta nghal rap mai le. Suartui lam pawh chuan an silaite chelek ve nghalin lal leikapuiah chuan silai a kawkalh ta nuai mai. Khuangsih tlangval lo kalkhawm tepawh chuan an lal leh upate hum nan khawdang palaite chu an zim nghal ta huk mai. An tam hneh ngang bawk a,Hliappui leh Suartui lam palaite tan chuan han tihvak ngaihna a awmlo,majse zam hmel erawh an pu chhete lo ani. Suartui leh Hliappui tlangvalte tan pawh hma han lak vak ngaihna awm talo. Va luh chilh dawn sela an pasalthate leh an upate chu an thi hman vek dawn si. Ral khat aţang chuan hmuhnawm thlirin an thlir tlawk tlawk mai ani.

          Chutia indo in peih at a an awm ţheuh lai chuan Khuangsih lal Rumvunga chuan," Hliappui leh Suartui palaite u, ka khua hi awlsam te a lak mai theih in in ring em ni. Ka khaw chhungah ngei hian mi a angin duh duhin ka chetkual tir ang che u maw. Chutiangin lo ti ta ang ila,lal a tak ka ni ang chu,tunah hian in tlangval khawdaia awmte hi khuaa lo lut lo tura in tih nghal loh chuan helaiah hian kan thi vek ang. In thupek in sut hma chuan ro kan rel thei tawh rih lo ang" a han ti chang fal mai le. Suartui leh Hliappui lam pawhin duh thlan theih nei chuanglo le,an pasalţha pakhat ve ve tirin khawdaia tlangval awmte chu chet thawh lo turin an va hrilh ta a. Tichuan an hna chu an ţan leh ta . Khuangsih veng zawng zawng an rawn kal zo ţep tawh tihah pawh chuan Ramliana chuan a mi duh te hmel reng reng ala hmu lo. Suartui lam pawh an beidawng ru ta viau mai. Chutah veng tawp ber, Sechhuah mual lam tlangval an lo kal khawm nak nak lai chuan Ramliana chuan a mi duhte zinga pakhat chu a hmu fuh ta hlauh mai le. Ramliana chuan a bula amah ngaihven tura an dah pa hnenah chuan," Tlangval,saw ngei saw anih saw ,an zinga pakhat chu" tiin an hrilh a . Tlangval chuan lal hnenah chuan ava thlen nghal a. Lal chuan Ramliana tlangval tih chu kawkin," Tlangval,hetah lo chho tawh " a han ti tuarh mai a. Chu tlangval chuan an hrechhuak ta ngei ni a hriain theitawpa chak a han tlanchhiat mai a tum a. Mahse a tlai lua deuh ani e,tlangval dangte chuan lo manin lal in leikapui lamah chuan an hnuk chho ta nawk nawk a. Lal Rumvunga chuan," Tlangval,ka koh che khan eng vanga tlanchhiat tum nge inih" tiin a han zawt a. Tlangval chuan," Lal pa,engemaw thil tisualtuah min puh ka hlau ani" aw khur dar dar chung chuan a han ti a. Lal chuan," I tihsual loh ahnu enge i tan hlauhawm awm reng reng ni. Nge pawi ilonkhawih ru reng zawk" a han ti leh a. Tlangval chuan," Lalpa eng pawi mah ka khawih lo e" a tive leh a. Lal bawk chuan," Anih kan khaw ramchhunga khualzin suam chunchangah khan hriat engemaw te inei lo maw" a han ti leh tete a. Tlangval chuan engmah hriat aneih loh thu leh pawi a tih thu an sawi luam a. Chutih lai tak chuan Ramliana chu am rawn zawn chhuak ta ale. An tlangval man pa chu a meng phar nasa mai . Lal Rumvunga chuan," Anih leh tlangval hemi i i hriat zawng te ani em.Ani zawngin a hre si che a" a han ti dam diai a. Tlangval chu a ngawi reng a,chutah lal vek chuan," Min chhang dawnlo maw. Anih chuan ka tan ţangkaina i neih tawhloh chu. Tlangvalte u a lu han la tawh u" a han ti ta mai. An tlangval man hlau lutuk chuan," Lal pa ka sawi ang e, mi suamnaah khan ka tel ngei alawm" a rawn tichhuak ta phawng mai. Lal Rumvunga chu a thin a rim ta em em a," Ka khualţhate suamin in lo rawk amaw, tunge he thilah hian a meizang hlap tu ber. I sawi loh chuan nang leh i chhungte thlengin in lu ka la ang" a han tita phiar phiar mai le. Tlangval chuan ţap ţuau chung hian," Lalpa,ka chhungte chungah chuan zahngai hram rawh,anni chuan engmah an hrelo ani" tih pahin Ramlianate an suam dan zawng zawng leh an ro lakte pawh ramah an thuhruk thu te,an hruaitu chu Dopawrha anih thute leh tlangval dang panga chu an khaw chhuahsana an tlanchhiat thute a sawi ta vek mai a. Lal chu a thinrim ta em em mai a,leikapuiah chuan a vei thuak thuak a. Chutah lo ţawng chhuakin," Hliappui leh Suartui palaite u,in mi hriatthiamna ka ngen hmasa ani e. He thil tenawm tak hi ka khaw mi leh sa ten an tih hi ka ring ngailo ani" tiin thu pha an chawi a. Tlangval hnenag chuan ," Anih leh khawnge Dopawrha chu,midang pawh khawi lamah nge an tlanchhiat " a han ti leh a. Tlangval chuan," Lal pa Dopawrha chu inah a awm ang. Midang chu khawi lamah nge an tlanchhiat ka hrelo ani" a han ti leh a.

         Tichuan lal chuan tlangvalte tirin Dopawrha chu zuk hruai nghal turin a ti a. An zuk thlen chuan Dopawrh a chu chempui nen an leikapuiah chuan alo ding teu mai a. Lal mi tirhte chu a zui duh ta hauhlo mai le. Chu thu lalin alo hriat chuan a thinrim em em a. Dopawrha hruai tur chuan a pasalţhate chu a zuk tir leh ta a. Khuangsih pasalţhate an zuk thlen chuan Dopawrha chu an in kawmchhakah chuan alo ding teu mai a. Lal in a nung chung ngeia man tura atih avangin tumah chuan an bawh mai ngamlo a . Dopawrha pawh hi mi dawihzep ani biklo a,amah hi a palian in an khuaah pawh pa chak ve pawl tak ani. Amaherawhchu a thatchhiat em avangin eng thiltih naah mah a hming a chher lem lo. Hemi ni pawh hian a ţhianten tlanchhe ve tura an sawm pawhin a duh bau lo a. An thiltih man an tuar tur chu hmachhawn mai chu a thlang zawk ani.

          Dopawrha chuan amah lo bawh hmasak apiang mai chu chempui chuan sah tumin alo vai fua zel mai a. Pasalţha Huliana chuan," Dopawrh,nung damin i chhuak chuanglo ang,in pe mai rawh . Kan lal pawhin a ngaidam thei mial mahna che" a han ti a. Dopawrha farnu pahnihte pawhin tap chungi kawngka aţang chuan an u chu inpe mai turin anlo au lawm lawm a. Mahse Dopawrha chuan a in pek pawha thi tho dawna a inhriat avangin hrehawm tak leh mualpho taka thih ai chuan chulai hmuna thih law law chu a duh ani. Dopawrha chu a inven nasat ve em avang chuan an man mai thei biklo a. Fei a han chhun hliamte an tum ţhin a,fei hmawr chu lo manin an pawt ah,a kutte chu a thler dei duai mai a. Mipuiin an lo thlir ve ţhup a,a ţhen chuan anchhiate lo lawhin a ţhen erawh chuan an lo lainat hnuhnawh a. A farnute chuan ţap chungin inpe turin anlo au ve lawm lawm a . A nu leh pa erawh zah lutuk avangin inchhungah chuan an in dawm kun tlawk tlawk mai ani. A nung chunga an man theih mailoh avang chuan pasalţha pakhat chuan va pawmchilh tumin an bawh phei rawk mai a,. Dopawrha chuan a chempui chu lo vai ţhuai in amah rawn bawh tu chu alo chhip thlak ngheng mai le. Dopawrha va bawhtu pasalţha lu chuba ri rawp a, leiah thu nghal in a khur nghal char char mai a. Chutah pasalţha Huliana chuan an mi man tum pa chu a thih thleng ţhakin a ţang dawn tih hriain , fei chuan a malpuiah an khawh sak ta pawp a. Dopawrha chu a ţhingţhi hnawk a,chutah midangho chuan remchangah lain an khaw pasalţha sat hlum tu chu nungdama a chhuah hlau niawm fahran hian an rawn zim thut a,lal mi tirhte tan pawh dan ngaihna a awm talo. Dopawrha chu hman rua an hmuh ang ang chuan an han vaw pawp pawp a,a taksa hliam lo lai reng a awmlo tih mai tur ani. An in bangah te chuan thisen a kai berh nuaih mai a,.Mipuiin an kiansan meuh chuan a hmel hmuhtlak pawh a awm talo ani. Khuangsih tlangvalte chuan a ruang chu an han tuam hlawm a. Lal in lamah chuan an zawn chho ta a. Dopawrha te in chu mipui thinrim chuan tihchhiat an tum leh ta mai a. Dopawrha nu leh pa leh a farnute chu Lal mi tirhte chuan hruai chhuakin mipuiin an khawih mai loh nan lalin lamah chuan an hruai chho ta a. Dopawrha chhungte chuan an in meiin a kan sen zuaih zuaih chu mittui nen an thlir zui ta vawng vawng a. Engmah tihtheih an nei silo,an unaupa leh an fapa ni bawk thiltih thalo avang chuan khawchhung ah chuan mi tenawm anni ta mai ani.

         Lal in an han thlen chuan Pasalţha Huliana chuan lal hnenah chuan thil awmdan zawng zawng chu a hrilh ta vek a. Lal tan pawh han tihngaihna vak bik a awm tawh silo a. An tlangval man khan Mi suamna a tel midangho pawh kha alo hrilh vek tawh a. Ramlianate lo suamtute chhungkua zawng zawng chu lal mualah chuan anlo ko khawm vek tawh a. Mipui chuan an hual luih mai a. Mipuiin an khawih mai loh nan tlangvalte chuan an veng a. Lal chu rawn ding chhuakin," Awle, kan hriat ţheuh angin kan khualţha te chu kan khaw ramchhungah ka khaw tlangvalte ngeiin an lo suam a. An ro laksak duh tawk mai loin an that zui nghal bawk nen. Tunah hian hei an chhungte chu kan zingah hian an la awm a. Hliappui leh Suartui lamte chuan an chhungte thleng a thah an duhloh avangin an chungthu hi keiman ka rel dawn ani. Ka khaw mipuite hian engtia han tih nge in duh le" a han ti dap dap mai le. Mipui zingah chuan thah mai duh pawlte an awm a,thenkhatin khua aţanga hnawhchhuah an duh bawk a,ngaihdan in ang a awm theilo. Lal Rumvunga bawk chu lo ding chhuak lehin," Awle, nunna hi a hlu a, mahni nunna kan ngaihlu ang bawk hian midangte nunna pawh kan ngaihhlut sak tur ani. Heng mite hi pawikhawihtu ber te annih loh avangin an nunna em chu ka laksak dawn lova.Mahse he khuuah hian an awmve a rem tawhlo ang" a han tih chuan mipui chu an au dur dur a. Lal in kawta pawikhawihtu chhungte tan chuan thu lawmawm ani,mahse hma bak pawh a ko ve tho mai. Lal bawk chuan pawikhawihtu chhungte lam chu hawiin," Tunah hian ka khua hi chhuahsan nghal ula. In bung rua engmah in lak a thianglo ang. In tlangvalte pawikhawihna hian min tizakin ka khua hi an ti hmingchhe em em ani. Tunah hian engmah sawilo in khua hi chhuahsan rawh u " a han ti riap mai le. Tichuan an fate leh an unaute thiltih ţhalo tak avang chuan chhungkaw sarih lai mai chu an thawmhnaw hak lai nen chauh chuan kalna lam tur pawh hreloin khua chu an chhuahsan ta hnak hnak a. Ţhenkhat chuan anchhia an lawh zui bawrh bawrh a,chil te anlo chhak khum thul nen.A lainattu te tan lah engmah han tih theih a awm silo.An nunna chu hum mahsela,an hmabak tur pawh hi thil thlakhlelhawm tak chu ani lo ani. Kum tamtak anlo chen tawhna khua chu mittui nen an thlir vawng vawng a. Zahna leh lungngaihna in an khat ani . Ţhenkhat erawh chu an fate thil ţhalo tih pawh hrechanglo in an thinrim em em a. Phu ba lak duhna thinlung nen chu khua chu an chhuahsan ve bawk ani. Mahni fate leh unaute thil tihsual pawm duhlo tlat te avanga buaina chhuak tamtak te hi aw.

           Khuangsih lal in lamah chuan khaw pathum aiawhte chuan ro an rel leh laih laih tawh a. Hetih lai mek hian Vawrate pawh khawdaia an ţhiante chu an rawn zawm tawh ani. Lal inah chuan Lal Rumvunga chuan thu alo sawi lauh lauh a," Hliappui leh Suartui palaite u,in khaw mipuite hnenah ngaihdam min han dil sak dawn nia. Ka khua leh tuite zingah hetiang thil tiduh an awm hi zahthlak ka tiin pawi ka ti em em ani. A thleng nawn leh tawh lo ang" a han ti a. Hliappui upa Lianruma chuan," E,Lalpa i thiamloh reng reng a awm love . Hei kan mi duhte pawh kan man thei mai turah ngai ila. Kan duhdan chuan kan tlangval man hian an ro thuhrukna lai chu min va kawh hmuh se kan ti ani" a han ti a. Lal Rumvunga chuan," Chu zawng nangmahni thu thu ani tawh e. Mahse ka khawchhungah hi chuan thisen in luantir ka remti lo ani. Khua in pelh hnu chuan engkim in kutah dah ani tawh ang. Tin ka tlangval tepawhin ram chinchang hrilh tur in an lo zui ang che u" a han ti a. Tichuan Suartui tlangvalte leh Hliappui tlangvalte chuan an tlangval man chu hruaiin ro an phum rukna lam chu an pan ta a. khawdai an va thlen chuan midang pawh chuan anlo zui ve nghal a. Mahse val upate chuan an vaia kal chu awihlo in tlangval tam zawk chu khaw lama lo awm tur chuan an ti ta zawk a. Vawra chu ro phum rukna lama kal tur zingah chuan a tel ve a. An ro phum rukna mual an thlen chuan tlangval chuan ro an phumna laite chu an kawh hmuh zung zung a,mahsela ţhi leh Dar reng reng a awm tawhlo. Leivung thar deuh keh ţhi fang darh neih nuaih bak hmuh tur a awm tawhlo ani. Chutianga thil a kal leh tak siah chuan tlangvalte chuan an mi man chu kut thak hnawih nan an han hmang ta mai a,a hmunah chuan a thi fel der chu ani mai. Val upate chuan ro an han rel zung zung a. Ţhi leh Dar te chu midangho tlanbo tur khan an lo la hman ngei annih an ring ani . Tih theih em em a awm tawhloh avangin khaw lamah haw phawt a,ro hran neih an rel ta zawk a.

          Khua an va thlen chuan thil awmdan chu an upate hnenah chuan an han thlen zung zung a. An upate chuan tlangval ţhenkhat tira pawikhawih tute chu umzui ţha an ti tlang a. Hliappui le Suartui aţangin tlangval sawm ve ve thlang chhuakin pawikhawihtute chu an umzui dawn ani. Suartui lam chu an han in en fel zung zung a, Suartui pasalţha Phirthanga chuan," Khawnge Vawra hi" a han ti a. Midang chu an han in enkual sap sap a.Tlangval pakhat chuan," Vawra chu ro zawnna lamah khan alo kal ve kha mawle,. Kan haw leh lam khan ka hmu zui miahlo" alo tivar a. Val upate chuan thil awmzia chu hrethiam nghalin Vawra chuan an mi duh te chu a um zui ngei ani tih an ring nghal mai a. Tichuan Suartui lam chu an pasalţha Phirthanga leh Sawivela( Vawra u) hoin tlangval sawm lai mai chu an mi um turte awmna lamah chuan an kal nghal a. Hlaippui lam tlangval sawm in an zui ve nghal mai bawk a.

        An mi tirhte an kal liam hnu chuan upate chuan hmalak dan tur an han rel ho a. Suartui upa Khamvela chuan Khuangsih lal hnenah chuan," Lalpa, hei kan thil tih tur chu kan zo fel chu ani mai a. Kan duh ang tak nilo mahse hma han lak vak ngaihna a awmlo bawk nen,zaninah hian keimahni khaw lam panin kan chhuak nghal mai ani ang chu. Kan thinrim lutuk avanga i pawi kan lo sawi palh leh kan lo zah lohna che a awm chuan min ngaidam dawn nia" a ahan tia . Khuangsih lal Rumvunga chuan," E,ka eng pawi mah in sawi lo e. Zanriah te kan kil tlang phawt anga,tichuan in khaw lam pan chuan hahdamin in kal dawn nia. Tin,suam tawka awm ,nunna chan ta te ral nan an chhungte hnenah engemaw thawn ka duh ani. Pawi ka tih thu minlo hrilh sak dawn nia" a han ti a. Tichuan chumi zan chuan Khuangsih lal chuan a mikhualte ei turin sial a talhsak a. Zanriah te an kil hnu chuan Hliappui leh Suartui tlangvalte leh upate chu anmahni khaw lam pan in an chhuak leh ta a. Suartui lam chuan Ramliana chu an zawn haw nghal a. Suam tawk zinga thi tate lu leh anmahni ralna te phurin an khaw lam panin an kal ta a.

      Vawra chu a u Ramlian hmel pawh hmu hman lo khan an tlangval man in an ţhi leh dar phum rukna lam a kawhhmuh dawn khan a zui ve nghal a. An va thlen a thil awm dan a hriat veleh khan ţhi leh dar lo hai chhuak tute kal na hnu hma chu a en fel zung zung a. An kalna lam a hmuh veleh khan tumah pawh hrilh buai loin a umzui ve nghal char char mai ani. Thui fe a umzui hnu pawh chuan eng thawm mah hriattur a neilo a,a mi umte chu an hmanhmawh hle ni ang an ţhi ken te chu an thlauh darh nuai mai a............



                Bung-18


         Khua pawh a thim dawn suar tawh a. Vawra pawh luite tui dawtin an ţhu hahdam rih a. Theih ang tawka chaka a um chung pawha an thawm riva reng reng hriattur a awmloh danah chuan an kal hla hle tawh tih a hre thei mai. A mi umte hi hmanhmawh taka kal annih avangin an hniak a pherh ven vun mai a. A khat tawkin an chawlhna hnu hma tepawh a hmu tel zeuh zeuh bawk a. Ami um te chuan ramhnuai pilril lam chu an pan zel avangin Vawra pawh chuan chhui zui zel tur nge chawlhsan tur tih a ngaihtuah neuh neuh a. Chhui zui zel chu ţha a a hriat avangin a mi umte kalna lamah chuan hmanhmawh takin a kal ve leh ta nghal a.
Chutia Vawra ami umte ngaihtuah reng renga hma lam pana a kal hlawk hlawk lai chuan a hmalam ah chuan mihring na tuar rum deuh ţiah ţiah thawm a hre ta tlat mai le. Vawra chu an ding deuh vang vang a. A Silai chu kah mai theih tura lek chhuakin hmalam pan chuan thawm dim takin a kal phei leh ta ţhem ţhem a. Thawm lo chhuahna chu a chhak lampang ngaw aţanga pawh thlak tumin a hnuchhui pen sanin a kal chho a. A hmaah enge awm tih a hriat miau loh avangin thawm dim thei ang ber chuan a veh thla zel a. Thawm lo chhuahna lam chu uluk takin an en a. A zuk pawh thlak a a thil zuk hmu chu mak a ti ngei mai. Tlema hmun zawl lai deuhah hian tlangval pahnih ruang hi alo let reng mai a. Ruang awmna sir velah chuan thisen a kai luai mai bawk a. Vawra chuan tlemin an pan hnai leh hret a. Fimkhur takin hlauhawm a awm leh awmloh chu an ngaihven hmasa te te a. Hlauhawm a awm hmel takloh a chuan mi pahnih lo let reng te chu an bel chiang that that a. Pakhat zawk chu a hnung lam aţanga silaia kah hi alo ni a . A nghawng ah chuan Chempuia na taka sah niin a vunpuiin a awh der der a. Ruang dang pakhat zawk chu an kai her chhin a,a kaih her pa chu alo la thi lo hlauh mai le. A naka silaia kahna avang leh a dara sahna hliam avang chuan damchhuak thei hmel erawh a pu tawhlo. Vawra chuan chulai hmuna ruangmi pahnih lo let reng mai chu engvang nge ni ang aw tih angaih tuah neuh neuh a. Chutih lai chuan tlangval la thilo zawk chu a rawn meng diar diar a," Ka chhungte kha,ka chhungte kha" thaw hrawk hrawk chung chuan a rawn ti a. Vawra chuan a mi umte zinga mi annih mai a ring ta deh a. Chutah Vawra chuan," Tlangval ,tunge inih,tute nge heti khawpa lo bei tu che u hi" tiin a han zawt a. Tlangval chuan," Khawngaihin ka chhungte khan thiamlohna engmah an neilo asin. Keimah vang vek ani. Kan thiltih pawh kha min hriatpuilo ani" a rawn ti ţawk ţawk a. Vawra chuan an mi umte zinga mi anni ngei tih a hre thei ta. A thinrim chu a insum ţang ţang a. Thinrimin phuba lak han duh viau mahse mi che thei tawhlo tih hriat reng leh thih hmun sual mek chunga thinrim han hrikthlak chu a duhlo ani. Vawra bawk chuan," Enge thil awmzia" a han ti leh a. Tlangval chuan," Hliappui lam tlangvalte kan suam a,an thil phurh kan lak sak vek bakah anmahni kan that vek a . Mahse pakhat alo damchhuak hlauh mai a. Min man chhuak ngei dawn a kan hriat avangin khua chhuah sanin kan ţhi leh dar laksakte chu kan tlanchhuahpui ta ani" a han ti a. A chauh tawh em avang chuan a thaw hlawi hlawi a. Vawra chuan a tuithawl ami tui te chu an intir a . Vawra bawk chuan ," Tlangval sawi duh te ila nei em" a han ti leh a. Tlangval chuan sawi chhunzawmin," Tichuan ram nvaw lam panin kan tlan zel a, kan ţhian dangte pahnih pawh kan tlansan ani. Tichuan kan tlan zel takah khan kei leh ka ţhianpa hian kan chhungte kha kan ngaihtuah ta em em a. Kir leh mai kan rel a" a khuh kharh kharh a,an chawl vang vanga ,chutah zawi sap hian," Kan thiltih ţhalo avanga kan chhungte tawrh tir chu kan duhlo ani. Mahse kan ngaihdan a inmil thei talo a. Ţhi leh dar insem chungchangah pawh kan inrem thei talo bawk nen kan buai ta a. Silai keng lo zawk kannih avangin chanchhe zawkah kan ţang ta ani" ahan ti a,a biangah chuan mittui a rawn luang nghiai nghiai a. A hliam en chuan rei tak dam tur hmel a pu tawhlo ani. Vawra bawk chuan," Tlangval,i chau tawh anih kha . Hahdam deuhin awm rawh,i chhungte chu tumah an thilo e,mahse khuaah erawh an awm a thiang tawhlo ani" a han ti a. Tlangvalin chu thu a han hriat chuan a hmel chu a rawn inthlak nghal a. Lo ţawngchhuak lehin," Ţhianpa,tunah chuan ka lu ila thei ta, ka chhungte chu khuanu in lo vemg mawlh tehse. Kan lal chungah pawh lawmthu minlo hrilh sak dawn nia" a han ti reuh . Vawra chuan," Tlangval,chutin i thi mai dawn hlei nem. I ţhian dangte chuan khawi lam nge an pan tih min han hrilh phawt ta che" a han ti a. Tlangval chuan," Khua pan tur mumal pawh kan sawi hmanlo ani. Ka rin dan chuan kan khua aţanga ni sawm vel lai kal Changpui khua an pan ka ring ani. A lan dan chuan min rawn umzuitu inih hmel a,i duh chuan ka lu hi ila thei tawh ang" a han ti a. Vawra chu a in ngaihtuah nasa em em a. Chutah tlangval hnenah chuan ," I ţhiante chu engtianga hla nge an thleng tawh a i rin " a han ti leh a. Tlangval chuan," Zinga chhuak kan ni a,tunah chuan mual tamtak an lawn liam tawh ang" tiin a chhang a. Vawra bawk chuan ," Anih chuan ka kalsan mai ang che,i thiltih avang hian dam tlak pawh i ni nek love" tih paha kal mai a han tum a. Tlangval hliam chuan a ke ah lo chelh ţawk ţawkin," Khawngaih takin ka thusawi tur tlemte hi min han ngaihthlak sak leh phawt teh " a han ti a. Vawra chuan a chelh khaw tlai mai mai ni a a ahriat avangin han kal luih chu a tum ta tho a. Tlangval kut chu thin thlain a inher vut a,chutah tlangval chuan thei leh theilo hian," Khawngaih takin vawikhat chiah" a rawn tih leh takag chuan Vawra pawh chu a ding leh ta a. Tlangval chuan," Kan khuaah chuan mi hmusit leh hnuaichhiah kan ni a. Khang ţhi leh dar te khan nun nuam min neih tir theih kan beisei ani. Kan duh ang zawngte nei thei vein kan farnute pawh mi rual pawl phaka a awm tir theih kan ring ani " a han ti a. Vawra chuan," Chuti anih te chuan hna taima takin thawk ula ti nia" a han ti leh a. Tlangval bawk chuan,"Ni e,a dik alawm, mahse mi hnuaichhiah a awm hrehawm zia ila hre ve lo ani ang maw. Mi awmthei deuh te duhdan ang ang a rorel ţhin lal inneih ve hunah thil awmzia ila hre mai ang" a han ti a . Vawra bawk chuan," I chhuanlam siam chu engang pawh ni sela,midang thahna khawp ani lo hrim hrim" a ahan ti leh a. Tlangval bawk chuan," Ni e,a dik ani. Kan michhiatna khan kan khaw hawi a ti zim em ani. Hausak kha kan chak em em a. Nunuam deuh neia kan khawsak theih kha kan beisei ani. Mi neih ang nei phalo mah ila kan chhungkua kha kan hlim ţhin asin le.Mahse tunah chuan heti hi kannih tak hi" a ti chuai raih a. Tlangval chuan a thisen a hloh hnem tawh em avangin a taksa tepawh a dang bai tawh a,chutah a tawp ber na atan ati niawm takin," Ţhianpa, ka pa chu Kuailuia ani a, Ka farnu chu Liankimi ani. I vahvelnaah nungdama ilo hmu palh hlauh anih chuan ngaihdam minlo dil sak dawn nia" a han ti ţwk ţawk a. Vawra pawh chuan," Ni tuk e,ka tawn fuh athu ani mai" a han ti a. Tlangval chuan," Tunah chuan min kalsan thei tawh ang. Thlamuangtakin ka thi tawh dawn anih hi" a han ti a. A mit a chhing siai siai a. Vawra leh tlangval hliam tuar an inbiak hnu chuan khua pawh alo thim tawh khawp mai a. Vawra chuan meichher tur te an siam nghal a. Tichuan tlangval chu biak leh a han tum a,mahse tlangval chu biak tlakin alo awm tawh lo a. A taksa chu avawh vek tawh bakah aka tepawh a chih tan tawh ani. Tichuan Vawra chu zan thim chhah tak hnuaiah chuan meichher nen a mi zawn te um tur chuan a kal leh ta hnak hnak a.

          Suartui leh Hliappui tlangval sawmhnih rual zet tepawh chuan Vawra hnung chu an rawn zui ve zel a. An kar a inhlat tham em avangin leh ngaw chhah ţha tak hnuaia kal annih avang chuan an meichher eng pawh an in hmu tawn theilo ani. Sawivela chuan hma hruaiin a hnung lamah chuan tlangvalho chuan an zui a. Ngaw chhungah chuan lut zelin Vawran ruang ava hmuhna kha an thleng dawn ţep tawh a. Chutih lai chuan an chhak lam leh thlang lam aţang chuan na tuar ţe thawm hi alo ri ta vawn vawn mai le. Tlangval rual ho chu an phawk hra mai a. An chhak lawkah te hian thawm mak pui pui leh rapthlak tak tak a lo ri leh hum hum ţhin a. Thinghnah te chu a ţil er er a. Patling na tuar au thawm leh chiau vawn vawn thawm chuan ramngaw chu a fan hneh hle mai. Suartui leh Hliappui pasalţhate chuan an nau te chu zam lo turin an han fuih sauh sauh a. Hmalam pan chuan an kal zel a. Chutia an kal hlawk hlawk lai chuan an zinga tlangval pakhat chu a ţţhawt a, chung lama thing buk lam chu a kawk a. An han enchho nak chuan mi pakhat lubung tawh hian ama lu chu kengin a hnuai lama awmte chu alo nuih vur vur mai hi alo ni a. Tlangval rual chu an thum hak a. Chutah vawilehkhatah thli alo thaw vuk vuk a,an meichher ken te chu a mit ta vek mai le. Tumah an inhmuh theih takloh ah chuan tlangval rual chu thlabar tih hriat tak hian an rak nuai nuai a. Pasalţhate chuan han fuih teh mahse an rak ring ting emaw tih tur hi ani. An kiang vela thinbukte chu a insawi dul dul a,awrawl rapthlak tinreng mai chuan a hual vel a. Pasalţhate chuan meichherte an han ti en leh takah chuan thawm pawh a reh deuh a. Tlangvalho chuan hlauh hmel tak hian an pasalţhate chu an hnaih salh salh a. Hma lam panin an han kal leh dawn chiah tihah chuan meichher en phak chinchiah ah chuan mi pahnih thiin a bawh nuai ,an taksa var vek tawh chu an ding run mai le. Sawivela ngaihdan ani talo,a chempui phawrhin hmalamah chuan atlan phei ta ruak ruak a. Mahse chung mi pahnihte chu mei eng chinah zel chuan an awm mai a. Phithanga chuan," Vela,min tihnat tum pawh an nih hmelloh hi. I kal zel teh ang u" a han ti a. Tichuan hmalam pan chuan an kal ta zel a. Thui pawh an kal hman lo,an hmaa kal te chu an bo ta daih a. An bo takan zawn an va thlen chuan mi pahnih ruang lo let reng chu an hmu ta a. Phirthanga chuan," Hetih vang hi ni maw,an thlarau thlamuang takin a chawl lo em ni ang" tih pahin ruangte chu an bel chiang that that a. Phira bawk chuan," Vela, vawra kuthnu ni theiin i hria em " a han ti a. Sawivela chuan," Hnuhma lan danah hi chuan a hlui deuh tawh em a,Vawra tih nise zawng silai ri pawh kan hre phak in ka ring " a han ti a. Phira chuan," Anih chuan kan mi um ate hi an ro inchuhin an inbei ngei anih dawn hi maw" a ti leh a. Sawivela chuan," Keipawh chu chu ka rin dan ani. Thil thlen dan hi amak pawh ka tilo e. Anmahni leh anmahni an in ringhlel tawn ani ngei ang" a han ti a. Sawivela bawk chuan," Kan hmelmate mah nise ruang hetia dah mai mai zawng aţha ngailo e. I senghawi deuhte ang u " a han ti a. Tichuan ruang chu lei lai khuarin an phum a. Ramsa in an hai chhuah mai loh nan lungin an delh chilh bawk a. Sawivela chuan Vawra chu a ngaihtuah hle mai a. Ral hnu chhuia ram pa lailenga an vak mai tur chu a ngaihtuah em em ani. Zan lamah chuan eng han tih theih a awmloh avangin thui fe an kal leh hnu chuan hmun zawl nuam deuh laiah chuan riah mai an rel ta a. Sawivela chuan," Phira, vawra hi ka ngaihtuah ta riau mai. Kei chu han riak khaw muang chi niin ka inhrelo. Kalo kal zel zawk mai ange " a han ti a. Phirthanga chuan," Vela,tlangval ani a,ngaihtuah em em tur a awm lovang. Tunah techuan khawi laiah emaw riah buk a sual ve ang chu" a han ti a. Sawivela pawh chuan ngaihtuah hle mahse zan thilah lah hmanhmawh taka thil tih theih ani silo. Lungtlu lo zet chuan riah hmun chu a sual ve ta a.

        Chu zan chuan Vawra pawh riahbuk sual buai lemlo in Bung zar nuam zet maiah hian a silaite khaiin riah zai a rel ta a. Vawiin lama thil thlen dante chu an ngaihtuah kir neuh neuh a. Tlangval hliam tuarin michhe nun hrehawm zia i hre thiam velo ani ang maw atih te kha an ngaihtuah kir a. Tlangval sawi ang khan mi retheite nun awmzia chu a hre tlem em em tih a in hria a. Lal hleih nei deuh a rorel ţhin ayih tepawh kha a ngaihtuah a. An chhungkaw chungah lal chuan eng thu pawi mah ala sawi ngailo zia te a ngaihtuah chhuak uaih uaih a. An lal fanu in a pangpar alo dil apek phalloh vanga lalin a zilh lai a a thinrim ziate an ngaihtuah kir a. An dikna ngei ah pawh michhia annih vanga diklo zawk leh thiamloh chang zawk nih fo hrehawm tur ziate an ngaihtuah let a. An khuaa michhe fate miin an endan tepawh a hre chhuak rum rum . Michhia,berh ve tete te tana lei rem rah har tur ziate an ngaihtuah chuan amah ngei pawh chu mi harsa zawkte tana inpe zolo em emah a inngai a. Khuaa a haw leh hunah chuan ahma aia michhia leh hmeithaite ţanpui nasa lehzual tur chuan a rilru a insiam sauh sauh a. Tichuan a tuk lama a hnu chhui turte ngaihtuah zuiin Bungzar pharh duai maiah chuan muthmun a rem ve ta a.

          Zing var ţianah Vawra chu atho a. Khuangsih lam pana an kal dawn a a nu in buhfai a siamsak chu mau burah tui nen thun pawlhin mau kua chu changel hnahin an hnawh a,mei bulah chuan an tung ta a. A riahna thlang lama luite ah chuan tuite chawiin chakai te an khawrh a,sawm vel lai mai a mn hnu chuan Mau burah bawk chuan a chhum leh a. A silai leh fei chu an en fel leh zung zung a. Tukţhuante puar taka a ei hnu chuan hnuchhui chu an ţan leh ta a. A riahna mual let liama mual pakhat a kal pelh dawn lai chuan hmun zawl nuam deuh mai hi alo awm a. Zawl tawpna chin luite kamah chuan riahbuk sualna hnuhma hi alo awm ta tlat mai. A han bel chiang that that a,a hnuchhuiin a va pawh anih avang chuan a mi umte ngei chu niin a hre ta a. Anmahni um zuitu an awmloh an rin avangin an hmanhmawh vaklo ani ngei ang. Vawra chuan phur takin a um ve zel a. Chhun chaw fak hun thleng pawh chuan a mi duhte thawm engmah hriat ala neilo. A chang chuan a hnu chhui chu an hloh leh zauh zauh ţhin a. Amaherawh chu a mi umzuiten hnu an thup lemloh vang chuan awlsamte in a chhui zawm leh thei mai ţhin a. Behliang mun hun awm velah chuan lui lian tak pakhat ah hian a chhuak ta hlawl mai. Vawra chuan chu lui eng lui nge anih pawh a hrelo a. Vukamah chuan an ding vang vang a,a hnuchhui chu chu lai hmunah chuan a tawp ta tlat mai. Lui chu an daikai nge ,khawi lam nge an zawh a hre mumal thei talo a. Lui kam chu lung hmun anih avangin lung chungah chuan hniak han hmuh mai tur pawh a awm ta tlat lo. Vawra pawh a beidawng rilru hle mai. A in ngaihtuah fe hnu chuan lui hnar lam chu zawh chhoh a, lung hmun tawpna china hnuhma han thlithlai phawt a,a han hmu tak loh leh lui mawng lam leh lui hnar lama zawn chu a rilruk ta a. Luihnar lamah chuan a chho zel a,thui fe a zawh hnu chuan lung hmun chu lo tawpin ţiaupho chu alo in phah mam zur maia. Vawra chuan lunghmun leh ţiau hmun in zawmna vel chu an hrut kual zar zar a. Rei fe a kal kual hnu chuan lunghmun tawpna ramngaw lamah chuan mi hring ke hniak chiang zet zet mai hian alo lang kulh mai a. A hniak lan dan aţang chuan a mi umte ngei chu anni tih hriain phur tak chuan an um leh nghal zar zar a. Lui pui kam ,thinghmun zawl laiah chuan an chawfakna te pawh a hmu thei ta a. Tichuan ngaw lamah chuan lut zelin a kal leh ta char char a. Mahse khaw thim dawn thleng pawh chuan a mi umte hmel reng reng ala hmulo. Vawra chuan chumin zan la la chuan thil engkim chin fel a duh tawh avangin khua a thim ţan tihah pawh chuan ala um zel a. Khua a thim chiang viau ta maw tihah chuan mual pawng sang laiah hian an ding a. A bul maia thingkung pakhatah chuan lawnin a mi umte kalna lam nia a hriat chu an thkir vang vang a. A awmna mual piaha mual dang inkhawh lut ah chuan mei eng ni awm tak hi a va hmu ta le.An nghak vang vang a,mei eng chu a in sawn miahloh avangin a mi umte chuan riahbuk an sual ngei ani tih a ring thiam ta. An kar chu ala hla viau mai a. Mual in ep chiah annih chuangloh avang leh ngawhnuaia kal tur tho anih avangin meichher an siam leh te te . Ami umten a mei eng anlo hmuh mai loh nan tlang pangper ,a mi umte ep lam nilo ah chuan a kal zel a. Leng len hun awm velah chuan a mi umte mei eng awmna mual chu a thleng ta a. A meichher chu timit in thingkung pakhatah chuan an lawn leh a. Ahma a mei eng awmna lawm awm a rin chu an thlek leh vang vang a. Mei eng ngei ani tih leh a hnaih tawh hle ani tih ahre thei ta a. A lawnna aţang chuan chhukin an maimitchhing vang vang a. Meichher engin a mit a tihvaih ruai mai a reh hnu chuan ngaw hnuaiah pawh chuan tlemin a khawhmuh a zia ta deuh a. Tichuan a mei eng hmuhna lam pan chuan muangchangin a kal leh ta ţhem ţhem mai le. A thim em avang chuan duh angin a kal chak thei lo a. Thawm dim alo ngai bawk si nen,a ke nghahn tur chu enge anih tih a chian hma chuan ke pen pawh a ngamlo ani. Lungtum rah lum palh hlekah pawh buaina a tawk thei tih hriain hmalam pan chuan fimkhur takin akal ta zel a. Thawm dim angaih em avang chuan a hah lutuk chuna thlam te atla phung tawh mai. Fimkhur taka kal zelin leng hawn ar khuan hun awm velah chuan ami umte awmna chuna hnaih tawh hle mai. An ţawng lawng lawng ri pawh a hre thei tawh a. A lan dan chuan an hlim tlang hle ni tur ani. Vawra chuan a hnaih phei zel a,mei eng aţanga a lan dan chuan a mi umte ngei chu anni tih a hre thei a. A hnaih phei hret hret a,an hmel pawh chiang takin a hmu thei tawh a. Tlangval pathumte chu an hma lam hun turte sawiin an lo titi laih laih a. Tlangval pakhat chuan," Hei kan kalna tur hi a la hla vang vang hle mai a. Zan ruk vel lai mai kan riah ala ngai dawn lehnghal. Kan thil phurhte nen kan chau chhe mai ang tih pawh ka hlau hlel love" a han ti a. Tlangval dang chuan," A ni ngawt mai,mahse hmanhmawh angai vak hlei nem. Tumahin min rawn um pawhin a lan loh hi" a han tive a. Tichuan hlim tak chuan an titi ho zel a. Vawra chuan a nung chung ngeia man a duh avang chuan vau zam phawt ţulin a hre ta a. A silaite chu kah mai theih turin a inring sa diam bawk a,ami um tepawh silai nei ve tho annih avangin fimkhur angai hle dawn ani. Chutia tlangval pathumte hlim taka an titi lai chuan an buk piah lawk a ngaw aţang chuan aw fiah kek kawk mai hian,"Ding ula,in ralthuam kha chuh hlek suh ang che u. Hual beh vek inni tawh" a rawn ti thut mai le. Tlangval pathumte chu an mengphar nasa mai a. Engmah tih na chang pawh hrelo chuan an ding zum reng a. Chutah aw bawk chuan," In silaite kha thlang lamah khan theh thla rawh chu " a rawn ti leh tuarh a,tlangval pakhat chuan silai chu an khawih de de , paih tum ni awm taka silai chu la paih ta li chuan aw loh chhuahna lam chu kah tumin an tin ta uaih mai le. Mahse inring renga lo awm tawh sa silai chu a puak hmasa ta nge nge a. Tlangval silai kah tum tupa chu a hlawm nghal nawk mai. Silai vawikhat chiah a puah takah chuan tlangval dangte chuan an hmanruate an chuh ve nghala a. Vawra tan pawh silai mu thunna hman awm tawh hek lo le. A fei chuan tlangval pakhat silai chuh mek chu an khawh tlang zawk mai a. Chupa chu a awp nghal rawp a. Mahse tlangval dang pakhat chuan silai chu a chuh ve hman tlat mai. Vawra bihrukna lamah chuan a rawn kap thawr mai a. Mahse a kah tum ber a hmuh chianloh avangin Vawra chu a kap fuh chuanglo. Vawra chu a bihrukna aţanga tlanchhuakin tlangval ala dam awmchhun in silai kah ruah loh la awm lak a tum leh lai tak chuan a va bawh thal tawp mai a. Tichuan ram pa lailengah chuan an inchai ta thial thial mai a. Vawra hi chak ve viau mahse a buan mek a pawh tlangval puitling anih mai bakha thih tha a lo ţang anih ve avangin a duh ang thal chuan a bawh bet thei mai bik lo. An inchai nasa ngang maia ,buk te chu an tlawh chhe rem rum tawh mai. Vawra chuan a nung ngei a man a duh bawk si ,pakhat lah thih mai pawh pawisa lo niawm fa hranin a tal a. Vawra chu an hnek leh pawp ţhin a,a chang leh seh teh an tum thul. A tawpah chuan vawra thin in a tuar talo. Dam reng hi i phu bik reng reng lo tih pahin a kawngah a la lawk a,thawh kan pui thutin lei char vawm nan an hmang ta dawp mai le. Tlangval pa chu a tla thum awk a. Thei leh theilo a rawn tho leh in an meichhem a an tuah thing bung chu a la lawk a,a rawn vai phei leh ta fua fua mai a. Vawra chu lo per sawn zelin tlangvalpa in duh tawka rawn vuak tuma a ban a vai kan lai chuan Vawra chuan a va pawm chilh rawp a. A thilken chu ben thlaksakin an chawi leh thut a,pakhat pa tha alo zawi tawh bawk nen,Vawra chuan buk kianga thing bul deng dawt chuan a vawrh phei leh ta a. Tlangvalpa chu a insawh na ngang ani ang,che chang zui tur reng a awm tawh lo. A ka leh hnar aţangte chuan thisen alo chhuak ţhiam ţhiam a. Vawra pawh a hah ve hle mai. Nilenga a chaw pawh ei mumal lo a a kalna lama a chauh na nen, an ţhu hahdam vang vang a. Tichuan a mithah ruang te chu an dahkhawm a. An thil phurhte chu an enkual thuak thuak a,tichuan ruang phumba tur lei nem laiah chuan an lai khuar a. A that ngei ani tuh hriat nan an beng vei lam ţheuh chu hlepin hmun khatah chuan an ruang chu a zalh ta a. A hah zualpuite a reh hnu chuan a mi umte chawei bang tw chu an bar sawk sawk a. Buk te chu tung ţha lehin chutah chuan zan hman ral chu a tum ta ani.

         Sawivela te erawh luipui kan an thlen khan hnuhma an hloh avangin lui mawng lam an lo zawh ve char char hi alo ni a. Lui mawng lamah hnu hma an hmuh loh avangin kui ral lam te an han zawng a. Hnuhma an zawn chhungin khuain a thim hnan tak avangin luipui kamah riah buk an sual a. Vawrate inbeihna kha lui aţanga a hlat tham em avangin silai puak ri pawh an hre phalo ani.



                Bung-19

        
        Vawra chu a muhil thei mai lo a. Mut hmunah chuan in let kual in a thil tum ber a hlawhtling ta bawk nen thil tamtak a ngaihtuah a. An khaw lam chuan a lung a len ru riau mai lehnghal. A rilruah chuan Dengi a rawn lang uaih uaih a. Amah chu a rawn ngaihtuah angem aw tihte a ngaihtuah neuh neuh a. Dengi pawhina haw hranlo tih a hriat chian avangin in biakna hun an neih theih hun turte chu an suangtuah chho a. An khua a thlen hun turte ngaihtuahin tuna a silai fung man pahnihte chu an khaw tlangval pahnih a u Ramliana zuitu boral ta chhungte hnenah chuan hlan chu a tum ani. Tichuan a tuk lama a hma bak turte ngaihtuah neuh neuh chungin a muhil ta a.

         A tukah chuan Vawra chu zung takah a tho a. A mi thahte buhfai chu chhumin an sarep pai te chu chawhmeh atan an siam bawk a. Ţhi leh dar te chu an en kual leh thuak thuak a. Silai fung pahnih put belh tur anei bawk nen a kalna tur kawng te ngaihtuahin a vai chuan a phur thei dawnlo tih achiang ani. Tichuan ţhite chu tlema ţha zual deuh deuh chu an dah hrang a. A mi thahte puanphawk te chu la in a thil phurh tur chu an tuam a. Puan chuan zel hnanin lehlam lehlamah a ţawng ping a. A ţawnna hmawr ve ve ah chuan hnam hrui chu suihin phur nuam thei ang ber tur chuan an siam ta a. A ken loh turte chu mi vannei deuh tawn fuh atan tiin buk chhungah chuan puan a tuamin a dah bawk a. Tukţhuante a eikham hnu chuan kal mai turin a insiam a. Silaite chu ţawn kawpin a pu ang a, ţhi leh dar te chu a phur thung dawn ani. A insiam zawh hnu chuan khua an chuan vang vang a. Buk a pawhna lam aţanga kalloin a piah luite chu zawhthlak a,lui lian kha zuk pawh a tum dawn ani. Tichuan phur takin luite zawh tla tur chuan a kal ta a.

         Sawivela leh a ho tepawhin tuţhuan ei khamah chuan an hnuchhui an ţan leh ta a. Lui pui mawng lam leh a ral lama hnu hma an hmuh loh avang khan lui hnar lamah chuan hnuchhui chu an ţan a. Rei fe mihring hnuhma zawnga an buai hnu chuan lung kawhrawt hmun tawpna chin,ram ngaw lam pana mihring hnu lut chu an hmu ta a. Tichuan in au khawmin ram ngaw lamah chuan an lut leh a. Hnu hma chu uluk taka en zelin an han chhui zel a. Thui tak an chhui hnu chuan an hnu chhui chu hmun hnihah a in ţhen da tlat mai. Uluk takin an han bih chiang a,peng pakhat chu mi pakhat chauh kalna anih laiin pakhat zawk chu mi pathum vel lai mai hniak ani thung. Tuchuan ro an han rel laih laih a. Pasalţha Phirthanga chuan," Vela,hnuhma a inţhen danah hian pakhat zawk hi Vawra hnuhma ani ngei anga. A hnu chhuite hi heta ţang hian tlan khalh hman beiseiin a pen san anih ka va ring ve" a han ti a. Sawivela chuan," Keipawh chu chu ka rin dan chiah ani. Heti anih chuan kan hlat vak tawhin ka ring lo e. Fimkhur deuhin hniak tamna lam hi i han chhui chhunzawm ang u hmiang" a lo tu vat a. Tichuan Vawran a mi umten a meichher eng an hmuh a hlauh avang a a helna lam zawk ni lovin a mi umte kalna lamah chuan Sawivelate chu an kal leh ta nghal a.

          Sawivelate chuan an mi duhte chu an hnaih tawh viau an rin avang chuan fimkhur takin thawm dim thei ang ber chuan an han chhui zel a. An mi umte chu Vawran a that vek tawh tih hria se zawng an nuih pawh a za zawk hial ang. An fimkhur em avang chuan an kal muang ang reng hle mai a. An silaite chu kah mai theih turin an inring vek bawk a. Vawran a mi umte a hel ţanna tlang chu lawn liamin a va nanchinna mual chu an lut tawh a. Fimkhur taka chhui zelin rei fe an chhui hnu chuan ram ngaw hnuaia buk in zar chu an va hmu thei ta. Tichuan Suartui leh Hliappui tlangval sawmhnih rual zet mai te chu in sem darhin buk ruak ,tuma awm tawhloh na chu an hual phei ta a. An han veh uluk em em mai lehnghal a. An hual chhungah chuan eng anga pasalţha pawh awm mahsela man lohin an chhuah hauh lo ang tih tur ani. Buk chu an hnaih ta viau mai a,Sawivela chuan buk chu chiang takin an en a, buk ruak anlo hual reng ani tih a hre thei ta. Chutah a silaite chu dahthla in an ding mar a," Tlangvalte u,eng hlauhawm mah a awm lo ve,. Kan mi unmte chuan buk hi an lo chhuahsan anih hmel tawh hi" a han ti lung lung a. Chuti tak mai a buk ruak an lo hual uluk chu a nuih te lam a za hial ani. Tichuan buk chu an va belchiang ta a. Buk velah chuan thisen alo baw nuaih mai a. A lan danah chuan in beihna nasa tak chu a awm a ang hle mai.Sawivela chu a hlauthawng ta hle mai . Vawra chu a thi nge a dam tih lah hriat theih ani silo. Hman hmawh tak chuan buk leh a chheh vel chu enge maw hmuh beiseiin an enkual a. Sawivelan buk chhung a han en chuan thil engemaw puan a in tuam hi ava hmu a. Engtak ni ang maw ti a a han phelh chuan ţhi alo ni a. Chutah mak tih hmel tak hian," Phira ,heta hi ţhi ka hmu ţeuh mai. Eng thil nge thleng ni ta ang le" a han ti a. Phirthanga chuan," Ka hrethiam mai biklo. Ruang lah hmuh tur a awm silo a" a lo ti thuai a. Sawivela bawk chuan," Vawra hi ala dam in i ring em. Anlo that anih vaih zawngin an duh an hmu lo ang. Kawlkil tawp thleng pawh nise ka umzui char char dawn ani" a han ti pap pap a. Chutih lai tak chuan buk thlang deuha tlangval vak ho chuan lei vung thar deuh an hmuh thu an rawn sawi lang lang lang a. Sawivela chu hlauthawng takin a tlan thla nghal a. A hmun a zuk thlen chuan tlangval ho chuan thil enge maw phumna ni awm tak hi anlo hai a. Chumi bul vela thisen baw zel zul atang chuan ruang phumna ngei ani tih an ring thiam mai. Sawivela chu a hlauhthawng zual ta em em a. Lei chu an hai pui sawk sawk a.Tawng thleng vel an han hai hnu chuan mihring ruang hi an hai fuh ta a. A lu lam an la hmuh loh avang chuan tunge anih an hre theilo. An han hai zel chuan mi pathum ruang,an beng veilam hleh sak a awm chu an han hmu ta a. Sawivela chu a thaw huai mai a. A rilru chu a hlim veng veng a,mahse khawnge Vawra chu a awm tak ang aw tih chu a zawhna ani. Phirthanga chuan," Vela, kan naua chu minlo hma khalh hneh hle mai" nui var var chung hian a han ti a. Sawivela chuan," Khawi lam panin nge a kal tak ang le" a lo ti let ve a. Phirthanga bawk chuan," A kalna lama a lo let leh tak siloh ah chuan ka rin danin luipui lam kha a pan ka ring ani" alo ti a. Tichuan ruang te chu vur ţha lehin buk lamah chuan an chho leh ta a.

          Buk tual velah chuan an ţhu khap a. An hnu chhui an rei em avangin ni pawh a liam dawn ta mai a. Ro an han rel laih laih a. Sawivela chuan," Phira,hei kan mi umte chu buaipui zui an ngai talo a. Mahse Vawra ber hi kan la hmu silo a. Engti hma han lak chi nge ni ang" tiin a han zawt a. Phirthanga chuan," Hma han lak dan tur ber pawh a vang hle mai. A lan dan chuan Vawra hian ţhi leh dar chu a zawh tawk tur anga a ngaih a phurin khaw lam pan atum ani ngei anga . Mahse a phur a rit viau dawn a. Kawng lakah a chauh chhiat hmain kan nan hman a ngai dawn ani" a lo ti a. Sawivela chuan," A dik khawp mai. Mahse kan vai a kal lo hian tlangval pathum vel hruaiin ka ho hian um zawk mai ila a ţha ang a" a ahan ti a. Phirthanga chuan," E,chutin ti bik mai lo e. Mani khawm mi leh sate chu tunge thlahthlam duh bik ang le" a han ti a. Phirthanga bawk chuan ," Vawra umzui hi chu kan khaw pual ani tawh a. Hliappui lam lakah pawh a inthlahrun awm em a. Kan mi duh berte an thih takag chuan anni hi lo haw ta mai sela " a han ti leh a . Mahse Hliappui khaw tlangvalte chuan haw bik nih chu an duh hauhlo mai le. Tichuan ruahmanna te an han siam zung zung a. Vawra umzui tur chuan Sawivela leh Phirthanga bakah Suartui leh Hliappui aţangin tlangval dang pahnih ve ve an kal anga,a bak zawng chu khaw lamah an lo haw dawn ani. Ro an rel fel hnu chuan khua pawh a thim leh tawh a, an buhfai la neih ang angte chu an han chhum a. An mi umte buhfai,Vawran a lak bang te nen chuan an ţam hnem tawk chu ani tho ani. Chaw te an eikham hnu chuan Sawivela chuan," Tikhan lo han haw ta ula. Chanchin kimchang hi kan lal te hnenah inlo han thlen dawn nia. Kan thang tur chin kan hrelo a. Min rawn ngaihtuah lo turin in hrilh bawk dawn nia" tiin khaw lama tlangval haw tur te chu an chah a. An mi um tur chu an hmelma ni lovin Vawra anih avangin a zan a zan chuan Sawivela leh midang panga te chuan meichher an han siam sawk sawk a. Vawra kalna hnuhma chu an han zawng ta a. Khaw en laia an lo zawng talo kha mawl an inti hle mai a. Rei ngial an zawn hnu chuan an hmu ta a. Tichuan hmanhmawh takin Vawra kalna lam Kawrte awmna ruamah chuan an kal ta nghal a.

          Zing lama luipui pawh tuma Vawra kalchhuak khan luite a zawh char char a. A rin ai daih maiin a luite zawh chu aseiin a kual hle mai. Chawmhma zet a zawh tawh hnu pawh chuan luipui a la pawh thei reng reng lo mai a. A lui zawh chuan a aia lui lian zawk finin Vawra chuan lui chu a zawh thla zel a. A lui zawh chu dam dup mai hi ani a. Lengkir hel harsa khawpa sang pawh a awmlo ani. Mahse a zawh thui viau tawh hnu chuan a duh ber luipui chu ala pawh thei chuang lo. A tira buka apawh na lam a lo zawh ta mailo te kha a in chhir rum rum a. Han kir leh mai dawn se a hla tham tawh mai bakah luipui chu pawh thuai a in beisei bawk nen. A changin lui kianga tlang ah te chuan a han kai chho a. Thing kungah lawnin khua ahan chuan a, a lui zawh chu hla tak thlengin a la luang ruih mai si a. Luipui hmel reng reng ala hmu lo. Tlang leh mual te lah chu hriat a ram anei silo a. A kalna chin apiang chu a vawikhat kalna vek anih avangin a luhai thlak ve phian ani. A tira a hnu alo chhui letlo kha a inchhir rualin a hmeichhe thudawn ema a hriat avangin ngaihtuah pawh a ngaihtuah duh tawh chuang lo ani. Tichuan lui chu a zawh thla zel a. Nileng deuh thaw a a zawh hnu pawh chuan a hmaa a kal tawhna luipui reng reng ala pawh lo. A lui zawh chu lui te chhelo ve tak anih avang chuan a luang kual hrep mai a. Chutia ni tlak dawn thlenga beidawng rilru taka lui a zawh hnak hnak lai chuan lui ri deuh hum hum thawm hi a hre thei ta. Phur tak hmalamah chuan kal zelin a lui zawhin luipui a va pawhna lai chu a thleng ta a. A lawm lutuk chu a phur te nghatin luipui kama lungpui chungah chuan lawnin an au ta vak vak mai a. A lo hmu tu awm sela zawng mi a emaw an ti hial ang. Vawra chu an hawi kual a. A phur ang ngawt chu alo ni ta hauh lo mai. A awmna aţanga lang pha chin tlang te chu vawikhat mah ala hmu ngailo a. Chu a luipui zuk pawh pawh chu a hmaa alo hmuh tawh kha ani em tih a chiang thei ta lo. A tira hnu a chhui chhuahna kha khawi lamah nge a awm ang tihte chu an ngaihtuah a. Ram chhunga a luh ţanna kha chhak lamah nge thlang lamah awm ang aw tihte chu a ngaihtuah kual a. Khua ala tlai chhelo bawk nen,lui kam vel te chu an en kual thuak thuak a. Mahse han rin zawn mai tur pawh ala hmu chuanglo ani. Nilenga rit phur chunga kal anih avang chuan chawlh hahdam phawt chu a mamawh tih hriaiin mei te an chhem a. Buhfai chu a mi umte ken kha a laksak ţeuh avangin a thlaphan thlakloh ani. Lui kam vela rawnal te chu satin mau bur an siam sawk sawk a. Chawhmeh atan lui kama Changthir vui te leh Lenhling dawn te chu an chhum pawlh a. Tichuan puar elhin chaw chu a ei a. Zanriah eikhamah chuan a ţhi leh dar phurh te chu lung hnuaiah an thuk ru phawt a. Tichuan lungpui chungah a mutbu te chu phahin mut zai chu a rel leh ta a. A mut hmunah chuan a awmna ram chin awm tur chu an ngaihtuah a. Kawng a bo thui viau tawh te anih chuan a ţhi leh dar phurh tepawh chu tlansan a,a silai man te chauh chu ken mai a duh rum rum tawh ani. Chutia enge maw a ngaihtuah neuh neuh lai chuan thli alo thaw vuk vuk mai a. Van lam an en chuan chhum dum chhah pui pui mai hi alo kal nghuah nghuah a. Ruah a sur ngei dawn ani tuh hriain lungpui chung aţang chuan a chhuk nghal a. Meichherte siamin tawm hulna remchang an zawng ta a. Luipui hnaiha tawm chu a hlauhawm thei dawn a a hriat avangin ram lamah lutin tawmna remchang a zawng ta a. A vanneih a siamin ram ngaw hnuaiah chuan lungpui lian tak hnuaia puk chhete chu ava hmu ta hlauh a. Duhthlan tur dang awm heklo le,chutah chuan tawm hul a tum ta a. A thil phurhte va la in puk lamah chuan a inthiar phei ta a. Puk sir velah te chuan ruahin a rawn theh nasa lutuk ven nan Changel hnah te an zar a. Meipui te chhepin an ţhu vang vang a. Reiloteah chuan Khawpui a ri dur dur a. Thlipui leh ruahpui chu alo thawk ta ale. Vawra chu ngaw hnuaia awm anih avang chuan thli chu ana em em lo a. A mei chhemte chu a rawn theh mit vek tawh a. Vanneih thal takin puk chu alo hul ţha hlauh mai. Ruah chu a sur nas ngang mai a. Thli a thaw vuk vuk a. Kawl a phe zuai zuai mai bawk a. Thing zar te chu a tliak leh hmawk ţhin a. Vawra tan pawh mut ngaihna a awmlo ani. A mei chhem te a thih vek tawh avangin puk kilah chuan puan a in tuamin a tawm tlawk tlawk mai a. Chu zan kher kher chuan ruah chu a sur zankhua deuh ţhak mai ani. Ruah sur a han meuh chuan khuan hmasa khuan hun ani der tawh ani.

          Sawivela tepawh zankhua in chawl loin an kal char char a. Vawra chuan lui a zawh zela an rin avangin an lui pawh tlak chu an zawh char char a. Sawivela ngaihtuahna chu a buai hle mai a. Vawra chuan lui chu a lo pen san palh hlauh chuan an in chhui hlawhchham der dawn tih a hrechiang em em ani. Chutia lui an zawh thlak mek lai chuan thli alo thaw vuk vuk a. An meichher ken te chu a chhem ţek chuai chuai a. Kawr chu thliin a rawn zawh chhoh avangin ana phian mai lehnghala . Khawpui ri dur durin rei loteah chuan ruah a rawn sur ta hum hum mai le. Sawivela tepawh chuan kawr chhunga awm reng chu a tihchi dawn lo a an hriat avangin kawr kam lamah chuan tawm hulna tur zawngin an tlan a. Thing buk hnuaiah dingin chu ruah sur chu an do han ţhak mai a. Ruah a han hnu chuan an huh zawr hnup mai a. Han mut ngaihna awm tawh hek lo le,khua chu an nghak var ta a. Khaw var hnu chuan kawr chu an zawh thlak chhun zawm leh ta a. A tawpah chuan Vawran luipui a zuk pawhna lai chu an thleng ve ta a. Luipui chu ruahsur avang chuan alo pun ve hret a. Tui pawh chu a buang thuk mai a. Mahse zan lama ruahsur nasa lutuk avang chuan eng hnuhma mah hmuh tur a awm lo. Sawivela leh a hote chu chawhma dawn Vawra hnu hma zawnga an buai hnu pawh chuan hnuhma engmah hmuh tur a awm lo a. Sawivela chu a rilru ana em em a. Chuti maia a nau hnu an han hloh thei chu a awih thei ngang lo ani. Luipui kam chu lung hmun deuh vek anih avangin hnu thar zawn a har em em lehnghal a. Tichuan beidawng tak chuan luipui kamah chuan an ţhu ta a.

          Vawra bo ni aţanga chhiarin ni riat lai a liam tawh a. Ţo ruah haw hun te anih avangin ruah a sur zeuh zeuh bawk a.Vawra bo ţanna luipui kamah chuan Suartui tlangval leh Hliappui lam leh Khuangsih khuate chu an phu suau suau mai a. Nasa taka an zawng chung pawh chuan eng hnuhma mah hmuh tur a awmlo a. Vawra tawmna puk ni awm tak chu hmu bawk mahse ruah sur nasa avang chuan eng hnuhma mah hmuh belh tur a awm chuanglo. Vawra an hmuh tak loh hnu khan pasalţha Phirthanga leh tlangval pakhat kha Vawra hnu an hloh ni la la khan khaw lamah an haw nghal vang vang a. An lui zawh thlakna lamah khan let lehin an kalna hnu zel chhuiin khu an lut a. Thil awmzia te lal hnenah sawiin Khuangsih lal chuan khaw ţhenawmah lamkal a tir nghal a. Tichuan Khaw thum tlangval rual te chuan Vawra chu an zawng ta mup mup mai ani. Vawra chu a nawlpuiin ni hnih an zawng tawh a. Mahse an beiseina chu engmahlo maiah a chang zel si. Vawra u Sawivela chuan a nau chu amah vanga boah ngaiin a inthiam thei ngang lo mai a . Chhun leh zan chawl loin a zawng ani ber a. A taksa pawhin a tuar em em mai a.. Chu chu midang ho chuan hmu reng mahse an dang zo silo. Vawra u Vawmaia chuan a u Sawivela awm dan chu a duhlo hle mai a . A u hnenah chuan," Ka u,heti ringawt chuan i taksa in a tuar lutuk dawn. Lo hahdam ve rih la,Vawra chu keimahni in kan zawng dawn alawm " ahan tih pawh chuan Sawivela chuan a awih chuanglo. Mahsela a taksa a chauh tak em avangin leh a sur asa hnuaia vak reng anih avangin Sawivela chu khawsikin aman ta a. Tlangvalho chuan bukah muttir in an veng tawp mai a. A tawngvaih apiangin Vawra hming a lam ziah mai ani. Vawmaia pawh chuan a anau bo chu a tuar hle mai. Mahse rilru fim put tumin theihtawp a chhuah hram hram ani.

          Suartui lamah ve thung chuan chutia an tlangval huaisen, an chunga pawikhawihtute chimih thaktu leh an khaw tan pawh a theihna lo lantir fo tawh tu a han bo mai chu pawi an ti em em ţheuh a. Vawra nu leh pa leh a unaute phei chuan awm ngaihna an hre tawhlo ani. Anu leh a Farnu chu an tap an tap mai tawh ani. Vawra chhungte mai hi a tuartu anni lo,.Nula Hmelţha Dengi, Vawra thinlai luahtu ngei mai pawh chu a rukin a tap fo ani. A pawi tihzia han lan tir vak a rem silo nen rilru tawt takin a hun leh ni te chu a chhiar liam nitin mai ani.

         Chutia Vawra hnu an hloh ţanna lui leh a chheh vela Vawra zawnga tlangval rual an phut suau suau lai chuan Lenchim khaw ram chhunga Mualzen ngaw hnuaiah chuan tlangval pakhat hi Silai pathum pu chung hian hmalam panin chauh hmel tak mai hian a kal chhet chhet mai a. A puan ven te chu a ţet hnuang tawh mai a. A sam zial tepawh a mumal tawh lo ani. Chaw kaw puarlo a hun rei tak ram pa lailenga vak tawh anih avangin a hmel pawh a dang bai tawh mai a. Mahse a mitmeng erawh ala fiah kak thung ani.

            Sawivela ten Vawra kal na luipui an rawn pawh thlak ni zingkar khan Vawra chu lui mawng lam panin a kal zel a. A beisei danah chuan lui mawng lamah chuan a hmelmate a um laia lui a pawhthlakna kha a awm a ring an. Mahse chu a duhthlanna chu a thil tihsual pawi ber mai chu ani ta. A hmelmate a um ţan laia a lui zuk pawhna chu a kallohna lam,lui hnar lam daih ani si a. Amah lah chu hmanhmawh em emin lui mawng lamah a kal thung ani. A hmelmate a thah hnu a a lui zawhthlak kha a kual em em mai bakah amah kha ramchin engmah hrelo anih avang leh a hnuchhui lam hlir kha alo ngaihtuah avangin mual awmdante kha alo chhinchhiah hauhlo a. Chuvang chuan a lhi zawhthlak kha a kalna hmasa lam mual pawh a hel ani tih a hrelo ani. Amah rawn zuitu te thawm engmah a hriatloh avang khan zuitu neilo angah a in ngai bawk nen, tunah chuan a duh aia thui a kal ta ani. Lui mawng lam chu a zawh thla char char a. A hmemate a um laia a lui a zuk pawhna chu nilenga akal hnu ah pawh a hmuh tak mai loh avang in bei nge sei run dung tiin a lui zawh pensanin ram ngaw lamah chuan a lut a. Nihnih ram ngaw a vah hnu phei chuan a bo thui tulh tulh tawh a. Ni riat dawn lai mai chutia ram pa lai lenga a vah avah hnu chuan a ei tur zawnna lamah a silaimu leh Silai hlo tepawh a hmang zo titih tawh a. A mi thahte silai mu tlem leh a hlo a la nei a. Chu erawh in vennan a la dah hram hram ani. Zanah chuan ruah a sur zeuh zeuh avangin puk remchangah a riak mai a. Chhun lamah erawh a hma lam panin ram ngawah chuan a kal tawp mai ţhin ani. A bo rei tak em avang chuan a taksa tepaw a chau tawh hle mai a. A ţhi leh dar phurh tepawh puk pakhatah thukru in a kalsan tawh a. A buhfai te a zawh hnu chuan hrui zik te,tumbu te leh a sakah ang ang chu a ei maia . A chang leh Chakai te an khawrh thin bawk a. Chuti chung pawh chuan a tha te alo zawi hret hret a. Thih mai erawh a tumlo. Luipui kam a chhuahsan ni aţanga chiara ni riat niah phei chuan a chau tawh hle mai a. A silai te pawh chu paih mai a duh rum rum tawh ani. Chutia chau tak mai a akal hnak hnak lai chuan a hma lamah chuan hmeichhe au al al thawm hi a hre ta a. Chu chuan phurna te pe tharin ahma aia chak chuan an kal zel a. A tha te chu a khur hlawk hlawk tawh a. Thuife a kal tawh hnu chuan a beisei loh tak maiin chul ah hian a va chhuak hlawl mai a. Thlam rel ,a bang leh a chung bakah a chhuat pawh awm tawhlo chu a va hmu thei a.A lawm lutuk chu an ţhingţhi hnawk a,a silaite dah thla in an huhui vak vak a. Chutah an hawi vel ruai ruai a, ahma lam thingbuk hnuai aţang chuan nula pahnihin mak tih hmel taka an lo thlir reng hi a va hmu a..

    

                Bung-20


         Vawra chu harhchhuak thut ni awm tak hian a silai chu an lek kang a. Nula pahnih awmna thingbuk hnuai lam chu pan chungin," Che sawn hlek suh u. Thawm chhuah lo bawk ula. Anih loh chuan ka kap ang che u" a han ti thawr mai a. Nula pahnihte chuan chet pawh chechang ngamlo hian anmahni lam pana Vawra lokal chu an en tlawk tlawk mai a. Nula naupang zawk chuan a u chu kuah chawih chawih pahin," Ka u min that dawn ani anga " a han ti sap a. A u chuan ," Hmeichhia em chu min that lo ang,lungngai suh" tiin alo thlamuan ve a. Mahse anmahni rawn pan mek tu tlangval hmel han en ringawt chuan an him chu a ring bik chiahlo ani. Hemi ni hian Lenchim khaw hmeithai Ngami fanu te pahnih Chhawnkimi leh a nau Niliani te chu chul chawhmeh zawngin an zau hlui lamah chuan an kal alo ni a. Tlangval aw rawl tawp a hu hui vak vak leh hmel thip fe mai,a awm hliam ser rang nei nuai anmahni lam pana silai lek kawh a lokal mek chu hlau leh khur dar dar chungin anlo hma chhawn mek ani.

          Vawra chuan nula pahnihte awmna thingbuk hnuai ava thlen chuan eng dang sawi ta lo chuan," Khawnge in chawfun" an ti thla nghal rawk mai a. Nula upa zawk chuan," Ka pu chaw pawh kan fun lo. Ba chhum tlemazawng erawh kan kenga" tih pah chuan a ema bane chhum chu phawrhin Vawra chu an pe a. Nula bawk chuan," Khawngaih takin min nun hram ang che. Hmeithai fa mai kan ni a,neih engmah pawg kan neilo ani" aw khur dar dar chuan an ti leh a. Vawra chu nula thusawi ngaithla hmel pawh a pulo,bal chhum hmin tlemte chu a ei mial mial a. Nula pahnihte chuan mak ti leh hlau tak chungin an lo en a. Vawra chuan," Hei hi khawi lai ram nge. Tunge in lal " tiin a han zawt a . Nula upa zawk chuan," Helai hi Lenchim khaw ram Mualzen ani a. Kan lal chu Lalhleia ani" tiin alo chhang vat a. Vawra chuan bal chhum chu a ei zo tawh a. Chutah nula te hnenah chuan," Ka tih hlauhthawn che u avangin min ngaidam rawh u. Lal Lianvunga khua Suartui mi ka ni a. Ka ram chhuak haw lam kawng ka bo palh hlauh mai a. Ni riat vel lai ani tawh ang . Ka ril aţam bawk nen. Ka chetdan mawilo tak avang khan min ngaidam ani ang chu" a han ti a. Nulate pawh chuan chutia hlauh tur a awm takloh ah chuan an chanchinte sawiin an hmingte an han inhrilh tawn a. Thingbuk hnuaiah chuan chawl hahdam pahin an titi siam siam a. Rei fe an ţhut hnu chuan Chhawnkimi te unau chuan chul chawhmeh chu an han vai chhunzawm a. Bawkbawn leh Samţawk rah te,Satinrem hnah te,Bething chawr te leh buardap te chu an han la khawm leh sawk sawk a. Tichuan khawlam panin an inzui haw ta hnak hnak a.

         Kalkawngah chuan Vawra chuan an Lenchim khaw chanchin leh an lal mizia te chu a han zawt a. An khaw chanchin an hriat thiam dan ang angin Chhawnkimite unau chuan Vawra chu an hrilh a. Chutia tui taka titi chunga an kal lai chuan Vawra chuan Kawng thlang lam hla vaklo a Vang kunga Sazaw muhil lai chu a han hmu fuh ta hlauh mai le. Chutah nulate chu ţawng tawh rihlo turin an hrilh a. Vawra chuan," Kap ta ila in phur peih angem. Kei zawng vawiin chu ka lak tlakloh ngang mai a" tiin a han zawt a. Chhawnkimi chuan," E,sa te chu phur peih tuk e. I kah fuh a thu ani ang chu. A hla tham sia" alo ti var a. Chutah Vawra chuan uluk takin Sazaw chu an tin vang vang a. An kap ta thawr mai a. Sazaw chu a bawhna thing aţang chuan a tla hlawm nawk mai a. Vawra chu a zuk tlan thla nghal a. Sazaw chu alo la thi chiang lo a. Vawra chuan a chem chuan an kuk hlum nghal a. Sazaw chu a lo thau ţha kher mai, zawhang niin zopa uichal tiah dawn hi ani ang chu. Tichuan Vawra chuan kawngpui lamah chuan an khai chho ta a. Kawng ahan thlen chuan Chhawnkimi te unau chuan anlo lawm thiam khawp mai a. Chhawnkimi chuan," I va han kap thiam em em ve. A thau ţha sia,a tui dawn hle mai" a lo ti var a. Chhawnkimi chuan a hmehraw phurh chu a nau Niliani emah chuan dah ve thungin Sazaw chu a phur haw ta a.

         Khua an hnaih viau tawh hnu chuan Vawra chu a han in ngaihtuah a. Silai pathum lai mai pu chunga khua aluh chuan rinhlelh akai palh a hlau bakah lal chuan a silaite chu alo chuhsak mai a hlau rilru ta deuh a. Nulate hnenah chuan," Hetah hian minlo nghak lawk ula,ramah khian ka la han lut kual zawk ange" a han ti a. Nula tepawh chuan anlo aw ve mai a. Tichuan Vawra chu ramhnuaiah chuan lutin a silai ken zinga pahnih chu miin an hmuh mai theihloh turin a han thukru ta a. A rawn chhuah leh hnu chuan nulate hneah chuan," Khawngaihin ka silai chungchang hi min zep pui dawn nia" tiin ahan ngen a. Chhawnkimi te unau pawh chuan lo aw in khaw lam pan chuan an kal leh ta a.

         Khua an han luh dawn chuan Lenchim khaw kawtchhuah ah chuan a khaw mi ţhenkhat hi anlo ţhu far mai a. Chutia an khaw hmeithai fanu Chhawnkimi te unauin tlangval lian ţha zet mai. Hmel dawldang deuh tak si. Puan ven thler deuh niai mai an rawn chhawm haw chu mak tih hmel tak hian anlo thlir dauh dauh mai a. Chutah tlangval pakhat chuan," Chhawnkimi te unau lah ni reng cheu in. Kha khawilam khualţha nge in rawn chhawm haw le" alo ti var a. Chhawnkimi chuan Vawran a hma lama sawi dan tur alo hrilh lawk tawh angin," A, hei kan laina hnai Suartui lam aţangin min rawn kan turin alo kal vang vang anih hi" tiin a han chhang a. Chutah kawtchhuaha lo chawl ve pa pakhat chuan," Suartui khua a,kan khua aţanga ni sawmpathum kal vel dawn a hla ani si a. A rawn ngai pawimawh hle che u ani maw" a lo ti thuai a. Chhawnkimi pawh chuan ţha taka chhangin khaw lam pan chuan an kal leh ta zel a. Khua an va thlen chuan khaw hmawr deuhah Chhawnkimi te in chu alo awm a. An va thlen chuan Chhawnkimi nu pi Ngami chuan thing alo ek karh karh a. Nilaini chuan," Ka nu kan lo hawng e" a han ti var a. Pi Ngami chu lo dak chhuakin Vawra an hmu thut chu ţawng mai nachang pawh hrelo chuan a ka ho mai a. Chutah Chhawnkimi chuan," Ka nu haw teh inchhungah i lut teh ang. Sawi tur tamtak kan nei ania" a han ti a. Tichuan inchhungah chuan an in zui lut ta a . Chhawnkimi chuan Vawra an tawn dan chanchin chu anu an hrilh zar zar a. Vawra pawh chuan pi Ngami hriat tur awm chin chu an hrilh zung zung bawk a. Tichuan in pawh tlang tak chuan an titi ho a. Vawra chuan Sazaw chu an puah nghal mawlh mawlh a. Rawh fai nghalin an chan leh sawk sawk a. A zawh fel hnu chuan pi Ngami hnenah chuan," Pi Ngam,hei in khua ah hian reilote chu ka mikhual mai angaih hmel a. Lal hnenah a khua athlen phalna ka han lak hmasak ţhain ka hria" a han ti a. Pi Ngami chuan," E,chu chu thil tih awm tak ania lawm. Han kal ta poh che" alo ti var a. Pi Ngami te chuan Vawra chu a puan ven tur puan pakhat an han pe a. Tichuan Vawra chu Lenchim lal in lam pan chuan a chhuak ta a. A chhuah hnu chuan pi Ngami chuan," Kan mikhual pa chu mi namai lo tak chu ani ngei ang" a han ti a. Chhawnkimi chuan," A hmel kan hmuh tirh kha chuan a rapawm teh asin aw. Ral emaw kan lo ti hman a" a lo ti var a. Niliani chuan," Kei chu a hmel ţha ka ti e" nuih seih chung hian alo ti a. Tichuan zanriah turte buatsaihin Sazaw sa chu phur takin chawhmeh atan an siam nghal bawk a.

          Lenchim lal in a han thlen chuan Vawra chu lal in kawtah chuan an ding vang vang a. Chutah lal in luh dilna a han chham a. Tlangaupa lo chhuakin Vawra chu lal inah chuan a hruai lut a. Lal in a han luh chuan Lenchim khaw lal leh upa ţhenkhatte chu an lo ţhu khawm laih mai a. Chutia mikhual tlangval rawn lut an han hmuh chuan Lenchim lal Lalhleia chuan," E,tlangval,khawi lam khual nge i nih le" alo ti thuai a. Vawra chuan," Lalpa, Lianvunga khua Suartui aţanga lokal ka ni a. I khuaah hian ka chhungte rawn tlawh tura lo zin ka ni a. Hun reilote chhung cham ka duh avangin i phalna ka la rawn dil hmasa duh ani e" tiin lal chu a chhang a. Lalhleia leh a khawnbawl te chu an han ngawi vang vang a. Lalhleia chuan,"Suartui khua maw inih a. I chhungte chu i ngai pawimawh hle ani ang maw . Ka khuaah chuan i cham ka phalsak ang che. Mahse mawilo taka i che emaw,rinhlelhawma anga i lan chuan ka that nghal ang che" a han ti a. Tichuan Vawra chuan phalna a hmuh avanga lawmthu sawiin lalin chu a chhuahsan ta a. A chhuah hnu chuan Lalhleia leh a khawnbawlte chuan an mikhual chungchang chu an sawi neuh neuh a. Upa pakhat chuan," Lal pa,kan mikhual pa chu a hmel leh pumrua han en mai kha chuan mi naran zawng ani in ka ringlo. Enthlatu hi alo ni reng lo maw? " a rawm ti a. Lalhleia chuan," Ni e,chu chu keipawh ka hlauthawng eu khawp mai. Kan vil ngun deuh angai dawn ani. Khitiang khaw hla aţanga alokal vang vang na chhan hi a chhungte tlawh duh vang ani satliahin ka ringlo ani. Mahse mikhual lo man a kawl lo buntir nghal thu awm suh. Eng pawi mah a khawih lo turah ngai phawt ila " a ti ve a. Tichuan Vawra chu enthlak a,vil deuh hlek ţha an ti tlang a.

        Lenchim khuate hi kum hmasa lam khan buh leh bal an thar mumal lo hle mai a. An buh vui te a sisawpa a chhuah ţeuh avang leh zu va anasat em avangin buh thar hmasa an man phalo ang tih an hlau ru em em a. Lal ngei pawh chuan a khuate chu a chan phah mai ang tih a hlauh em avangin khawdang, anmahni aia khawlian deuhah te chuan pur phur tura a tlangvalte tirh alo rilruk ve mek lai ani a. A remruat dan ang chuan khaw Sarih zetah a tlangvalte chu tirh kual a. Buh leh bal lei tura tirh a rel a. Khaw hran hranah lamkal a lo tir kual tawh ani. Lenchim hi i Zahnih nufa awrh chu anni ang chu. Khaw mipuite ei leh bar tur ngaihtuah hmasak chu lal chuan a tihtur leh ako a tla anih angin remruatna awm thei ang ang a zawn angai ani. Tun dinhmuna an buhhum neih sa en chuan buh thar hmasa an man pha dawnin a lang lo ani.

        Vawra chu a thlenin lam pan chuan a haw leh ta vang vang a. Kawnga ami tawh apiang mai chuan mak tih hmel fe hian anlo en hlawm a. Lenchim lal in a silai lal ina tung tura a tilo te chu a lawm hle mai a. A thlen in te tan chuan thilţha engemaw tihsak theih aneih ngei a beisei ani. A thlen in a zuk thlen thlak chuan pi Ngami leh afate chu tapchhakah anlo titi mam mam a. Vawra lo lut an hmuh chuan pi Ngami chuan," E,Vala ilo haw tawh ani maw. Kan lal chuan eng thu in nge alo thlah che ni" tiin alo zawt var a. Vawra chuan," Lal fel tak zawng anih hmel e. Cham rih chu min phalsak alawm" a han ti a. Vawra bawk chuan," Hei pi Ngam,ka taksate a chauh rih em avangin ka cham rih mai angaih hmel a . Ka ti harsa lutuk em lovang che u maw" a han ti a. Pi Ngami chuan," E,harsa dah love. Mahse eitur tuiţha hlui tur che kan nei dawnlo a. Hrehawm iti viau zawk mai thei nia" tiin alo chhang thuaia . Vawra pawh chuan hrehawm a tihloh tur thute sawiin zanriah kil turin an inbuatsaih ta a. An chaw bel en chuan Vawra chuan engemaw hi a ngaihtuah neuh neuh a. Chaw pangngai a ei lohna rei viau tawh mahse a kham ta vat mai a. Pi Ngami te chuan nuamlo hi an ti em em khawp a. Pi Ngami chuan," Tlangval i puar meuh maw. Hei sa tuihnai tak min hluia ,kan lawm khawp asin. Keini tan chuan sa lak hi a harsa em mai a" inthlahrun hmel tak chuan a han ti a. Vawra chuan," Puar tuk e,ka piana hnuah tiang reng renga tui hian chaw ka la ei ngailo" alo ti a.. Pi Ngami hian mikhual tlangval hnenah an ţam mai a hlauh thawn thu chu hrilh loh a duh a. Eng ang dinhmunah pawh ding se,chaw kaw puarlo a dah chu a duhlo hrim hrim ani. Vawra erawh chuan a thlenna te chu hmeithai ve mai annih avangin leh an dinhmun enin an harsa ve hle tih a hriat avangin a khawngaih em em a. A thlenin te chu an inthlahrung tih a hriat kar avangin ţanpui an ngaihna lai apianga puih a beisei ani.

       Vawra Lenchim khuaa a luh aţang pawhin nithum lai a liam leh tawh a. Amah pawh a chak ţha tawh mai bakah hmel pangngaite pu chho ve leh tawhin nulaho mit a la hle mai.Vawra pawh chu tlemin a tlangnel ve deuh tawh ani. Zawlbuka a ţhian chhar thar nen chuan ram lama Bahra lai tura chhuah an rel a. Zawlbuka a lawi luh zan khan anlo buan ve ngei a. Vawra chuan tlangval pathum vel chu buan pangngai taka buanin an hneh ve ngei a. Mahse a nihna thup tlat a duh avangin a dawt leh kha chu a inhnehtawkpui ta kha ania. Khami zana a buanpui hnuhnung ber Manthanga nen khan ţhianah an inman chho ta anih kha. Chumi tuk chuan Vawra chu a haw vang vang a. A thlenin a zuk thlen thlak chuan vawiin lama ramvah a duh thu chu a han sawi a. Tichuan a chempuite tat hriamin a Silaite chu an en fel a. Tukţhuan ei khamah chuan a ţhianpa nen kawtchhuah lama inhmuh an intiam angin kawtchhuah lam panin a kal ta nghal a. Vawra chuan Bahra lai turin an chhuak dawn tih a thlenin te chu a hrilh duhlo ani. An hriat chuan an inthlahrun dawn em avangin. Kawtchhuah a han thlen chuan a ţhianpa pawh alo awm der tawh a. Nula leh tlangval ţhenkhat pawh anlo awm ve bawk a. Manthanga chuan a hmaa rem anlo ruat tawh angin lei laihna hmanrua a rawn thawhchhuah pui ve thung ani. Kawtchhuaha nula lo awmve te chuan Vawra chu hmelţha an tiin an ngaizawng ru em em a. Vawra erawh nula rimin ala chhuak rihlo ani .

      Vawra leh a ţhianpa Manthanga chu Lenchim khaw ram,tlema zo phei deuh hlekah chuan Bahra hrui zawngin an vak dun zel a. Tlema hrui tenau deuh chu hmu mahsela a hrui mum ţha deuh leh lian deuh hlek chu an zawng zel a. A hnu deuhah chuan an duhthusam ang chu an hmu ta hlauh mai. Tichuan Bahra chu an han lai ţan ta a. Awm thleng vela thuk an laih tawh hnu chuan a tak chu an zuk pawh tawh a. Rin ai tak chuan alo tak ţha phian mai a. Chawhnu her thleng an vah hnu chuan Khur thum lai mai hi an lai tawh a. An iptepui ah pawh leng tawhlo khawp hialin an hlawhtling ta mai. An iptepuia leng bak zawng chu hruia ţawn khawmin an iptepuiah chuan an han ţawn bet a. Tichuan hlawhtling inti takin an han ţhu hah chawl a. An chawlh lai chuan Vawra chuan," Mana,in khua hi a nuam ka ti phian mai. A khaw mipuite hi in fel bawk nen" a han ti a. Manthanga chuan," Ni e,khaw nuam tak ani asin. Kan lal hi a fingin a fel bawk a. Mahse ka sawi tak ang khan kum hmasa lamah buh kan thar ţhalo a. Khawdanga pur chawk hial alo ngai ta anih hi. Naktuk lamah khian kan khua aţanga nithum kal Pangzawl khuaah pur phurin kan kal dawn a. In tin aţangin tlangval pakhat ţheuh thawhchhuah tur ani awm e" a ti a. Vawra chuan ," Keipawh kalo kal ve ani ang chu. Ka thlenin te lah tlangval an awm silo a" alo ti thuai a. Manthanga chuan," E,ilo kal ve theihte chuan a ţha lutuk ang chu. Hetiang ni khuaah te hi chua Hmeithai ho an khawngaihthlak ţhin em mai" a han ti a. Chutia an titi melh melh lai chuan an chawlhna ngaw ah chuan Zawng rual hi thingah an rawn inban thla noh noh a. Vawra chuan," Ţhianpa,pakhat tal ka va kap teh ang,a sa a tui dawn em mai" tih leh zawng rual awmna lam pana kal chu a rual nghal a. Reilote ah chuan silai a puak dur mai a. Vawra chu a ţhianpa awmna lamah chuan Zawng pa chal,lian ţha zet mai paw bahlat chung chuan alo phei hnak hnak a. Manthangan alo hmuh chuan," Kha i va kap lian ve. I zarah Zawng sa tui takin kan ei dawn zu nia" alo ti var a. Chutia tumloh lam daih a sa te an kah leh tak siah chuan an phurte chu an han siam rem a. Vawra chuan Manthanga Bahra chu phurh ţhen sakin Manthanga chuan Zawng chu a phur tel ve thung a. Tichuan Lenchim lam pan chuan hlawhtling inti takin an haw ta a.
Khaw kawtchhuah an thlen chuan khua pawh a thim fel tawh a. Vawra thlein te chu an mikhual pa thim hnu thlenga alo la haw loh avang chuan an buai rilru hle mai. Chutia rilru hah taka an awm lai chuan an mikhualpa leh an khaw tlangval Manthanga chu Zawng pachal leh Bahra phurin an rawn lut hlawl mai a. Pi Ngami chuan an mikhualpa Bahra laia alokal mai chu zahthlak atiin a inthlahrung hle mai. Mahse a ruk tak chuan a lawm em em thung ani. Inchhung anlo luh chuan Manthanga chuan," Nu Ngam,hei in mikhualpa hi haw na chang a hrelo ţep alawm. Nula pahnih in kawl bawk nen,hlawhtlinloh ahlau lutuk a" a rawn ti lung lung a. Vawra lah lo zam bik hek suh," E,chutin ti teh suh. Bahra khura i duhthusam kha ka puan mai tur che nia" nui ţhaw pah chuan alo ti a. Pi Ngami chuan," Vawra, a va inthlahrun awm ve" a han ti a. Thildang sawi belh a tum lai chuan Manthanga chuan,"Nu Ngam,inthlahrung duh reng reng suh. In mikhual pa hi Suartui khaw pasalţha anih hi. Tha reng angah mai. Chhawr char char atana ţha anih hi" alo ti thuai a. Vawra leh aţhianpa chuan pi Ngami te chhung inthlahrung lutuk chu hrethiamin an inthlahrun zia sawi hma lek lo khawp chuan fiamthu leh thudang an sawi pui char char a. An zawng kah te chu puahin an han rawh fai a. Chumi chhung chuan an Bahra laih sa chu Chhawnkimi chuan alo hai hrang bawk a. Zawngsa an rawh zawh hnu chuan chandarhin an han insem leh tete a. An insem zawh hnu chuan zan lama ihmuh tura in tiamin Manthanga pawh chu a haw ve ta nghal a.
Manthanga haw hnu chuan Vawrate pawh chuan zanriah an kil chhumzawm ve nghal mai a. Zanriah ei kham,an ţhut hahdam vel lai chuan Niliani chuan," U Vawr vawiin kha ilo haw har kan ti lutuk a. Kan lo ngaihtuah lutuk che a" a han ti a. Vawra chuan mipa awmlohna chhungkua an nih avangin hrethiam takin," Nia,kan rawn tawi khawmuang deuh alawm mawle. In lampang reng reng kan lo ngaihtuah lo a" pawi tih hmel tak chuan an ti a. Pi Ngami chuan," Vawra,hei thil tamtak min tihsak tawh a. Kan inte min thuam ţhatsak mai bakah hei kan ei tur thlengin min ngaihtuah sak a. I chungah hian kan lawm em em a. Lawmthu han sawi mai dan pawh kan hrelo ani" an han ti a,a mittui a far fep fep a. Vawra chuan,"E,nu Ngam,khatiang an sawi ngailo e. Inthlahrunna tur a awm reng reng lo. In inahte rawn mikhualin in neih ang ang minlo hlui a. Kei tak hian ani lawm ni" a han ti ve a. Vawra bawk chuan," Naktukah khian in lal in pur phur tura chhuah a rel ani awm a. Keipawh ka va kal ve anga .Ka lo haw veleh kan khaw lamah ka kir ve tawh ang chu ka ti a" a han ti leh a. Pi Ngami chuan mak tih hmel tak hian," Ni lo e,chutah em em chuan kal tawhlo e. A inthlahrunthlak zozai em mai. I chhungte pawhin ila dam ani tih hi hre thuai se aţha zawk ang. Khuanu in zah angai anga,kan ei khawp te chu min pe ve em em ang" a han ti a. Vawra chuan," Nu Ngam,chutin niloe. Ka awmlai hian ka chunga in ţhatna hi rulh let ve ngei cheu ka duh ani" a han tina. Vawra chuan titi dang vawrh hun ani tih hriain an khaw chanchinte an sawi pui a. Chhawnkimi leh Niliani chuan ngaihnawm titak hian anlo ngaithla a. Chhawnkimi chuan," In lal fanu Thanghniangi chu a hmelţha hle ani maw" hriat belh chak hmel taka Vawra en chung chuan ahan ti a. vawra chuan," Hmelţha na rawh e. Lal fanu te anlo ni bawk nen. Mahse aia ţha tih pawh ka nei tho" nui var var pah chuan a han ti a. Niliani chuan," Chu enge awmzia. A ţha ber kha iti sia" alo ti var a. Chhawnkimi chuan a nau en pah chuan," I la hrethiam velo ni maw. Duhzawng te chu midang aiin kan hmu hmelţha vek alawm" nuih ar ar pah hian an ti a. Chutia hlim taka an titi ho lai chuan Manthanga chu alo lut a," Nula bula i ţhut meuh chuan Zawlbuk lam lawina chang pawh i hrelo ni maw" a rawn ti lung lung a. Tichuan an ţhiansun chuan hmun dangah pawh leng ta lemlo chuan Chhawnkimi te unau nen chuan an inkawm a. An nui ho leh dar dar ţhin a. Niliani te unau hian Vawra hi unau ang maiin an en tawh ani. Hlim taka an titi ho hnu chuan a tuk lama pur phur a kal tur te anla nih avangin Vawrate pawh Zawlbuk lama riak turin an chhuak ta a.

       Khuangsih lamah ve thung chuan khaw pathum tlangval tlawmngai zualte chuan Vawra chu an lo la zawng reng a. An vai mai chuan Vawra chu a thih an ring vek tawh ani. Vawra ute pawh an beidawng takzet tawh a. Mizo dan ang chuan nikhat chiah zawnna hun a awm tawh a. Hnuhma engmah hmuh tur a awm bawk silo nen. Rilru beidawng tak ,tih ngaihna hre silo chuan an kun tlawk tlawk mai ani. Vawr nu leh pa leh a farnute chuan Vawra chu a thih an ring theilo. Khawiah emaw an awm an ring tlata a,tlai tin mai hian lo haw mai tura beiseina nen an thlir reng ţhin a. Mahse engmah nghahchhuah tur a awm silo. Dengi rilruah pawh Vawra chu aawm reng a. Chutia a tlangval hual an khuangcherbo ta mai chu atuar thiam nganglo ani. A thiltih engmah chu a tuilo a,a tawrhzia erawh tihlan a rem silo.
Vawra bo chungchangah pawh hian thu leng vak a tam hle mai a. Ţhenkhat chuan Khawmu chawibo anih an ringa,ţhenkhat chuan hmelmate khan hliam vein khawi emaw laiah a thi anih an ring ve bawk a. Ţhenkhat chuan ţhi leh dar kha a tlanbo pui angah an ngai ve thung ani. Mahse lal upa fa anih vang leh a ute pasalţha annih avangin tumahin engmah an sawi chhuak lemlo thung.


                       Bung-21


      A tuk khua alo var chuan Vawra pawh zing takah thoin a thlen in lam chu a pan ta nghal a. Kalkawngah zan engemawzah riak tur annih avangin buhfai leh hmarcha ilo te chu a thlen in nulate chuan an lo siam sak a.Tukţhuan atan buh leh bahra chu an han chhum pawlh a, a hmin hnua an han khawrh chhuah chuan a hmui ram ram a,chaw chu a ban deuh chap bawk a. Ţam loh lai pawhin bahra hi bul nei chiah chuan a tui ve pawl tak anih avangin an lai fo ani. Chawhmeh ah Zawng sa siamin chumi tuk chuan tui takin tukţhuan chu an kilho ta a. Tukţhuan ei khamah chuan Vawra chu lal tual lam panin a in phur chhuak ta hnak hnak a. A ţhianpa Manthangan Silai hawl chhuak tura a tih deuh tlat avang leh Silai zen leh a mu tum sak a tiam avangin Silai chu a pu ta nge nge a. Lal mual a thlen chhoh chuan Manthanga leh midang ho pawh anlo awm nak nak tawh a. Manthangan Vawra a lo hmuh chuan," Thianpa,i rawn chhuak thei meuh maw. Nula ţhu lang chang reng rengin i buai ta emaw kalo ti hman asin " a lo ti ham ham a. Tlangval dang chu anlo nui dar dar bawk a. Vawra chuan,"Mai mai ţhin che hian,Silai zen leh a mu chu i rawn keng ta em?" tiin a han zawt a. Manthanga chuan," Keng tuk e. Kei zawng ka pa hian silai ka ken chhuah hi a phal ngai mang tlatlo mai a. Bakah kei ai chuan i kut a hmui zawk daih ang" tih pahin silai zen leh amu chu ahan pe a. Midang an lo thlen kim hnu chuan lal leh upate chuan an va kalna tur chanchinte,an va kal chhan te leh fimkhur turte in an inchah nawn a. Tichuan Lenchim khaw tlangval sawmriat rual vel zet te chu Pangzawl khua a pur phur tur chuan an inzui chhuak ta duah duah mai a.
       Pangzawl khua hi Lenchim aţanga nithum leh zanhnih kal a hla ani a. Lenchim tlangval rualte hi an valupa leh pasalţhaten an ho ani. Nilenga an kal hnu chuan riah buk sual zai an rel ta a. Tlangvalte chuan riahbuk zar na tur thingtuai te an han sat zung zung a, a chung leh a bang atan changel hnah ilote an han la khawm a. Tichuan buk chu an han zar zung zung a. An zawh fel hnu chuan meipui tur thing te an han fawm leh zung zung a. Tumah awl bik an awmlo. Chutia buk saa an buai lai chuan ţhenkhat chu buk chawhmeh tur zawngin anlo vak chhuak ve bawk a. Tihtur ţul ang ang an tih zawh hnu chuan ei an han rel leh nghala 

        Tumah awl bik nih an tumlo . Tlangval sawmriat rual lai annih avangin ei siam pawh a buaithlak viau ta ve ang. An buhfai ken te chu an han theh khawm sang sang a . Chawhmeh zawng tura vak chhuak tepawh khua in a thim hnan nghal mai avangin vak hla hman bik heklo le. Tumbu leh hrui zik te anlo hawn a,a vannei deuhin Sava zanriak tur tawng fuhin an rawn kap ve a. Tichuan an sarep ken te thehchhuak hlawmin hruizik leh changel vui te nen chuan an han bai pawlh a. Hetiang riahho nikhuaah te hi chuan tumahin a hran a hraia rawng an bawl ngailoh avangin in lama sa tuihang hawp pha vaklo tan pawh sa hmehna hun remchang tak ani ta ve ang. An inpeih fel hnu chuan zanriah tur chu an han buatsaih ta a. Tleirawl deuhte chuan phur hmel takin chaweina hlui chu an han siam a. An chaw chhum sa chu changel hnah ah an han bun chhuak thur a. A lai hai khuarin an chawhmeh siam chu an han bun chhuak leh a. Chawhmeh tuihang chu Val upa leh tlema pasalţha deuhte tan mau noah an han thli paw kang mai a. An hmabak tur theihnghilh ţhak khawpin an ei ngei ang le.
  
        Zanriah ei khamah chuan tlangval rual chu hmun hrang hrangah ţhu khawmin an titi ho laih laih a. An han nui ri leh hak ţhin a. An thawm chu a ţhat em avangin ngaw chu a khawk leh rum rum ţhin ani. A tuk lama kawn kal tur anih avangin val upaten mu tura an rawn tih hnu chuan tlangvalte chuan thuawih takin mut zai an rel ta a. Buk hi lian tak takin panga lai mai an zar a. Vawra chu buk tui chawina kawrte hnaih lam ber ah chuan mut hmun a rem ve a. Tichuan tumahin bengchheng siam zuilo an muhil ta hlawm a.
   
        Zanlai pelh hretah chuan Vawrate riahna buk sir kawrte lamah chuan thawm hi alo ri phei leh rak ţhin a. Tlangval pakhat zung tura a chhuak chu a rak ţhawt mai a. "Min ţanpui ru" tiin kawrte thlang lamah chuan a au thla vawn vawn mai le. A au thawmah chuan tlangval dang tepawh chu an lo harh nghal a. Thil awmzia hriat tumin buk tualah chuan an chhuak khawm sap sap a. Vawra leh Manthanga chuan meichher siamin aw chhuahna lamah chuan an tlan thla nghal a. Tlangval dang tepawh chuan an rawn zui chawpchilh ve mai bawk a. Thawm awmna an zuk hnaih chilh viau ta maw tihah chuan Sakei thinrim in hrosa thawm an hre thei ta. Thawm aţanga a lan dan chuan pakhat mai chu annilo tiha hriat theih mai. Sakei thinrim in hrosa thawm chu tlangval ţhenkhat tan chuan ip chawih chawih na tham ani. Vawra erawh engmah hre velo ang mai in hmalam pan chuan a kal zel a. A hnungah chuan a ţhianpa chuan hlauh avanga khur deuh hlak hlak chung hian a rawn zui ve a. Hnung lamah chuan val upate leh pasalţha dangte pawh anlo tlan thla hlawk hlawk a. Fimkhur turin an in au chiah chiah hlawm a. Vawra ten thawm awmna an zuk thlen chuan Sakei pahnih hi an sa seh inchuh chuan anlo in ngur chher chher mai a . Vawra chuan tlangval lo let reng chu a thi nge dam hriat a duh avangin ," Tlangval lo zam reng reng suh" tiin a han au a. Tlangval chu lo hawi chhuakin Vawrate chu a rawn en ţawk ţawk a. Chutih rual chuan Sakei te pawh chuan an saseh chuh tumtu dang a awm tih hriain aw lo chhuahna lam pan chuan ngur chhur chhur chungin anlo phei ta ţhem ţhem mai le. Vawra chuan," Ţhianpa,minlo veng la,tlangval saw ka va hnukchhuak teh ang" tih pahin a silai chu a ţhianpa an hmeh bel a. Chempui phawrhin meichher nen chuan tlangval awmna lam chu pan phei a rual ta mai a. Chutih lai mek chuan Lenchim pasalţhate pawh anlo thleng tawh a. Vawra meichher nen a Sakei awmna lam pana a kal mek an han hmuh chuan," Tlangval lo zam suh,Lenchim pasalţhate kan lokal e" tih pahin Vawra awmna lamah chuana n phei ve nghala . Thawm dan alo awm zel takah chuan Sakeite pawh chu an tim deuh ni ngei tur ani . Meichher eng in a chhun phak loh lamah chuan an tawlh ve hret hret zel a. Vawra chuan Sakeite che zia enreng chung chuan tlangval awmna lam chu a pan phei zel a. Tlangval awmna chu a thleng phei dawn ta mai. Sakeite pawh chuan chutia an saseh chu awlsam te a chan mai an tum bik lo. Sakei pakhat chuan Vawra chu a rawn zuan zawk mai a. Silai a puak ţhuai a. Vawra pawh tlangval awmna sir lampangah chuan a leng phei dawr mai a. Silai a puah zawh ruala Sakei thinrim in hrosa thawm chu rapthlak tak hi ani. Vawra rawn zuantu Sakei chu a nak thawlah hian an lo kap fuh hi alo ni a. Mahse chu zawng,sa hrang thihna tham ala tling lo. Vawra chu rawn beih chhun zawmin Sakei hliam leh Vawra chu an in veh ţhem ţhem mai a. Lenchim pasalţhate pawh an awm mai ami biklo. An kah hliam loh zawk Sakeiin tlangval ruang lak a tum chu an lo dang ve char char a. Vawili lai silai a puak tawh a. Mahse meichher enga silai hmet puak annih avang leh an sakah tumte an chet sawn reng avangin an duhna ah chuan an kap fuh thei biklo ani. Sakei chu a huho a an zim huk chuan Sakei beidawngin a duh na lam lam rawn zuanin an in hliam belh ang tih an hlauh avangin val upate chuan tlangval dangte chu anlo dang hram hram a. Pur phura kal tur annih avangin silai pawh pali chiah an keng ani. Chulai ruam chu Sakei inhrosa thawm leh pasalţha au rawl chuan a luah khat hneh hle mai. Sakei pakhat leh Vawra an in veh ţhem ţhem lai chuam Sakei dang pakhat leh Lenchim khaw pasalţha pathum te pawh anlo in bei ve mek bawk a. Vawilehkhata Sakei hliam chuan Vawra chu a rawn zuan thut maia,Vawra pawh lo inring lawk sa anih avangin a lo per sawn zauh a. Amah rawh bawh tu Sakei ke hmalam pakhat chu alo sat uai hnawp mai le. Sakei pawh chu tla thum awk a. Rawn dingchhuak leh nghalin Vawra chu a rawn ngur khum chhur chhur mai a. Sakei chuan rawn zuan leh nghalin Vawra chu alo zuang sawn leh a, Sakei bekah chuan a Chempui tlum deuh thaw chuan alo sat leh a. Sakei pawh chu a hliam avang chuan a chau ta hle mai. A tawpah chuan Sakei chu Vawra chuan va zuan ve thungin a rem na lai laiah chuan an sat ta siah siah mai a. Sakei chu a rum ngul ngul a. Mahse a hliam tamtak avang chuan damchhuak thei chi ziazang ani talo. Vawra hmaah chuan hreh tak chungin a bawk ta hle hle mai a. Vawra chuan a nghawng bul ţhutah vawihnih sat leh in Sakei chu a chatthla ta riai riai a. Vawra leh Sakei hliam an inbeih chhung khan Lenchim pasalţhate pawhin Sakei pakhat zawk chu anlo tuk zal ve der tawh mai a. Vawra chuan Sakeiin a seh tlangval kha a va hnaihchilh vat a. Vanneih thlak tak maiin hliam na vak alo tuarlo hlauh mai. Sakei khan a malpuiah sehin alo hnuk thla a. A mah sehtu Sakei kha a ngho pahnih bung tawh hi alo ni a. Seh pawh seh ţha thei tawhlo khan alo hnuk thla ţawk ţawk a. A saseh lah chuan talchhuah tuma a lo beihlet ve zel avangin thui pawh puthla thei lovin hmun rem lai deuhah alo chawlhpui a. A saseh chu han tihhlum mai atum lai tak chuan Sakei dangin rawn tibuaiin an inchuh ta kha ania. A changtu zawk an awm hmain Vawra te khan an zuk nangching ta mai bawk nen. An saseh pawh ngaihtuah zui hmanlo in an inbei ta ani.
      Sakei pahnih an thih takah chuan tlangval dangte pawh chu anlo kalkhawm sap sap a. Sakeiin a seh ber tlangval chu a thih loh mai bakah hliam na em em a tuar lo hlauh a. A taksa hmun ţhenkhata Sakeii hamna hnuhma leh a malpuia Sakeiin a pehna vel bak chu hliam aneilo ani. Tlangvalte chuan Sakei chu buk lamah an zawn chho a. Buk an han thlen chuan val upate chuan ro an han rel zung zung a. Val upa pakhat chuan Vawra Sakei thah mei chu tanin Vawra chu a han pe a. Lenchim khaw tlangvalte chuan Vawra chu huaisen an ti em em mai a. Val upate leh Pasalţhate ngei pawh chuan an ngaisang ru viau tawh ani. Val upate chuan Vawra chu an han fak luam a,an mi chhanchhuah pa pawh chuan a theih ang tawkin lawmthu a han sawi ve a. Vawra chuan a vanneih vang mai mai anih thu leh pasalţha dangte an awmve avanga bei ngam mai mai anih thute an sawi ve a. Tumah chuan an awih sak lem chuanglo ani. Val upate pawh chuan an pasalţhate chu fakin lawmthu an han hrilh mawlh mawlh a. Tichuan sakei an thah ruangte chu phumin mut hmun an rem leh ta a. Lenchim khaw tlangvalte chuan mikhual tlangval ,a hmaa enga an ngaihlohin Sakei pakhat an tukzal mai chu mak an ti em em mai a. Vawra chu tlangval satliah anih an ring ta hauhlo mai le. Vawra an endan pawh chu a dang ta hle mai a. Tlukloh enin an en tawh ani.

       Sakei an beih aţanga nihnih a liam leh hnu chuan Vawrate pawh Pangzawl khuaah chuan an awm tawh a. Pangzawl lal Chhunthanga chu a mikhualte chungah chuan alo ţha em em mai a. Vawk te lo talh sakin Buh hum man tur an ţhi leh dar ken ang ang te chu lawm takin alo pawmsak bawk a. Lenchim khaw val upate chuan lal hnenah chuan lawmthu te sawiin an beisei aia ţha a alo dawn sawn avang chuan an lawm hle mai. An duh tawka buh phurh tur an hmuh tak avang chuan Lenchim khaw tlangval rualte chu hlim takin an khaw lamah an kir leh ta a. Kalkawngah harsatna em em tawkloin Pangzawl an chhuahsan aţanga ni thumni tlai lamah Lenchim khua chu an thleng leh tawh a. Lal in lamah chuan kal nghalin lal chuan a tlangvalte chu alo lawm thiam hle mai a. Val upate chuan an va kalna chachinte sawiin an Sapui beih chanchinte chu an han sawi bawk a. Pangzawl khaw mipui leh lal fel zia leh anmahni ţha taka alo mikhual dante chu an sawi a. Sakei an beih ţuma mikhual tlangval Vawra chetdan an han hriat chuan lal leh upate chuan an lawm hle mai a. Lal chuan zan lama a ina lengah Vawra chu a sawm ta nghal bawk a. An buh hum phurh te chu a phurtu tlangval te chuan an phur ţheuh aţanga hmun thuma ţhena hmun khat chu an phur hawng a. A bak zawng chu a mamawh apiangten awlsam zawka an lak theih nan lal buhzemah chuan an chhung lut ta ani.
  
       Vawra pawh an thlen in lam pan chuan a inphur thla hnak hnak a. A zu thlen thlak chuan pi Ngami leh a fate chu inah an lo awm ţhap a. Vawra lo thleng an hmuh veleh chuan pi Ngami chuan," E khai,kha ilo thleng ta maw,. I chau awm hle mai" tih pahin a phur chu an chawi thlak sak a. Chhawnkimi chuan," U Vawr,keimahni vangin i va hah ta hrep chu ania. Engmah lah han tihsak theih che kan nei silo a" inthlahrun hmel tak chuan a han ti a. Vawra chuan," Kha tiang an sawi ngailo e. Hei nangmahni vangin vawiin thlengin hahdam takin ka awm theih phah zawk alawm" a han ti a. Niliani chuan," U Vawr naktukah kan buh minlo tuh zawhpui leh la" alo ti var a. Vawran a chhan hma chuan pi Ngami chuan," Niliani mai mai ţhin hi aw. Heti khawp hian kan tihah tawh a. Zah pawh a zahthlak zozai tawh e. Vawra pawh an khaw lamah haw vat a duh tawh anga. Awm hahdam a mamawh ang chu" a han tia . Vawra chuan," Chutia Niliani berin a tihte chuan buh te chu kan va tuhzo ani ang chu. Naktip lamah kan khaw lam pan zai chu ka rel zawk mai ange " alo ti thuai a. Niliani chu hlim awm fahran hian tap kilah chuan alo nui var var a. Mahse a hriat miahloha amah aia hlim an awm,chu chu tudang niloin a u Chhawnkimi ani. Zanriah te an kil zawh hnu chuan Lal sawmna zahawm tak avang chuan Vawra pawh Lenchim lal in lam pan chuan a chhuak ta a. Lal in a han thlen chuan luh an dil hmasa tete a,tlangaupa chuan lal inah chuan a hruai lut a. Lal inah chuan lal leh a upate chu an lo awm khap mai a. Pangzawl lama kal ve pasalţhate pawh an lo awm ve a. Vawra lo lut a han hmuh chuan Lenchim khaw lal Lalhleia chuan," Kan khual ţha chu ilo thleng ta maw. Kan lo beisei reng tawh che asin. Khawnge tlangaupa,kan pasalţha hi zu han thlit ta che" a han ti nghal thuai a. Tlangaupa chuan Vawra chu zu no chu a han pe a. Vawra chuan tlemte in zauhin," Lenchim khaw lal zu nge nge a thlum narawh e. Hetiang reng renga zu thlum ţha hi kala in ngailo" tih a fak pahin zu no chu ahan pe let leh a. Chutah Lalhleia chuan," Tlangval,kan khuaa i rawn luh ţantirh khan khual ţha thlenin kan lo thleng ngam chiahlo che a. Nangmah ngei pawh kanlo en zui deuh reng che a. Mahse hei kan lo ring sual khawp mai che nih hi. Ka khaw mipuite i chungah an ţha tawklo anih chuan keimah hi mawhphurtu ka ni ang. Min hrethiam dawn nia" a han ti ta a. Chutia lal meuhin an tih takah chuan Vawra chuan nuamlo ati em em a ," Lal pa,a mikhualte enthlak chu lal tihtur reng alawm. Bakah kan khaw kar te ahla tham sia,minlo ringhlel pawh kha a awm lo reng reng hlei nem. I khuaah hian han lungawihlohna tur ka hmu hauhlo mai. Mipuite pawh an felin nuam ka ti em em zawk ani. Lal ţha tak an nei che hi an vannei khawp mai" tiin a han fak a. Lal chuan a lawm hle mai a. Vawra chu zu te han thlit sak lehin Vawra pawh chuan ruihlohna tawk turin an lem ve zauh ţhin a. Lal bawk chuan," Hei ka pasalţhate hian i huaisen zia an lo sawi mawlh mawlh a. Kan khaw tan thil ropui tak min tihsak ani. Tin,engtiklai pawhin he khuaah hian itan hmun a awm reng ania" an ti leh a. Vawra chuan lal hnenah chuan lawmthu te sawiin a tuk tuk leh maia an khaw lama haw a tum tawh thu te an hrilh a. Lal pawh chuan awm tih puiin a kal hma zana leng leh tur chuan an sawm nghal a. Lal ina reilote a thut khawmuan hnuin Vawra chu Zawlbuk lam panin a chhuak ta a. Zawlbuk a zuk thlen chuan a ţhianpa Manthanga pawh alo awm ve a. Manthanga chuan," Kan pasalţha chu,khawilam nula inah nge in tawm bo chu le" alo ti var a. Vawra chuan lal in a sawm anga lal ina kal a nih thute sawiin a tuk lama a ruahmanna te an hrilh a. Manthanga chuan," Thianpa,kan inzui dawn chauha i haw leh nghal daih dawn sia. I ngaihawm dawn hle mai" an ti ve bawk a. Tichuan khawdang pawh hawi tawhlo chuan Zawlbukah val upate titi ngaithlain an ţhu vel ta mai mai a . Zawlbuka tlangval lawi lut reng reng chuan Vawra chu an zah em em tawh ani.
       Vawra chu zing takah thoin a thlen in lamah chuan a kal nghal a. In a zuk thlen chuan nu pakhat hian alo nghak reng tawh mai a. Sakei laka a chhanhim pa nu lo niin Vawra Chaweia sawm tura lokal ani. Vawra in alo thlen veleh chuan chibai te lo buk luamin a lo nghah reng tawh thu leh a lo nghah chhante an sawi a. Tichuan Vawra pawh chuan hnial loin chu nu chu a zui phei ta nghal a. In an va thlen chuan a tlangval chhanchhuah chhungte chuan anlo lawm thiam ngang mai a. Lawmthu te lo sawiin Vawra chu anlo chibai nak nak a. An Arpui tuilai chu talhin an han siam sawk sawk a. Vawra chu a chhungte chanchin te,an khaw lam chanchinte an han zawt luama . Vawra chuan a theih ang ang chuan an hrilh a,a haw hun tur te chu an sawi bawk a. Tukţhuan an peih hnu chuan tui takin chaw chu an ei ho a. An eikham hnu chuan Vawra chu reilote an ţhu khaw muang rih a. Tichuan a thlenin lam pan chuan a kal leh ta a.

       A va thlen phei chuan Chhawnkimi chu a phur siamin alo buai nak nak a. Niliani pawh chuan ama phur tur alo siam ve mek a. Niliani chuan Vawra alo hmu chuan," U Vawr,ka ţhiante nen thingphurin kan lo in sawm sia.. Kalo kal ve hman dawn lo ani" alo ti var a. Vawra chuan," Khai,nang ber ilo kalloh ten,a nuam nang a" an ti fiam a. Niliani chuan," Kha ka u nen khan buh chu lova tuh zo tawh u. Kan ri lamah pawh nula an tam kha" nui var var pahin alo ti a. An insiam fel hnu chuan Vawra leh Chhawnkimi chu buh tuh a kal tur chuan an inzui chhuak ta hnak hnak a. Lo an va thlen chuan reilote an han ţhu hah dam phawt a. Tichuan buh tuh chu an ţan ta a. Vawra chu a chak ngang mai a,Chhawnkimi chuan a zui zolo narawh e. Tichuan hlim takin buh chu an tuh a,a changin an han nui leh ham ham ţhin a. Vawra chu a chak ngang bawk aniang chawhma an tuh hnu chuan an zo ta mai a. Chhawnkimi chu alawm em em a.An hna tur ber an zawh takah chuan Chhawnkimi te nufa in an theih ang tawk a an Bekte zar hnuaiah chuan an chawl dun ta a. An chawlh lai chuan Chhawnkimi chuan," U Vawr,hei min pui nasa mai a. I tan lah engmah han tihsak theih che kan nei silova. A inthlahrun awm ta hle mai" a han ti a. Vawra chuan ,"Inthlahrunna tur a awm reng renglo. Khatia in tih zel chuan ka rawn thleng duh tawh miahlo ang" tih pahin Chhawnkimi biang chu an piai sak zauh a. Chhawnkimi chuan," A na,i sual em mai" tih pahin Vawra chu an chum taih taih a. Tichuan hlim takin an inkawm a. Chhawnkimi chuan Vawra haw tur chu a ui thute,a ngaih dawn ziate chu an sawi a. Vawra pawh chuan a lunglen tur thute chu an sawi ve bawk a. In pawh tawn tak mai chuan thil tam tak an sawi a. Bekte chhungah chuan rei ngial an tawm dun a. Enge thleng zui ta erawh kan hrelo.. A ngaihtuah zui peih te tan ani tawh ang chu.

        Chumi zan chuan Vawra chu lal in a sawm angin lal inah bawk chuan ahan kal leh a.Lal chuan a kalna kawnga a mamawh takin tiin Silai mu leh a zen alo pe a. Vawra chu duhsakna hlanin a khuaa lo zin le thuai tur chuan an chah bawk a. Vawra chuan lawmthute sawiin a thlen in lam pan chuan a kal ta a. In a zuk thlen chuan a ţhianpa Manthanga pawh a lo awm ve a. A tuk maia an khaw lama haw tur anih tawh avangin Vawra chu Zawlbuk lamah pawh riah alo tum lo ani. Zan rei tak thlengin an in kawm ho a.Manthanga a haw hnu chuan Vawrate pawh chuan mut zai an rel ta a. Pi Ngami te chhungkua chu an khua a har lawk em em a. Vawra chu chelh din theih nise an ti em em mai a. Mahse chu zawng beisei ngam ani silo. A tuk khua alo var chuan Vawra chuan kalkawnga a mamawh tur ni a hriatte chu a iptepuiah chuan an siam mawlh mawlh a. Niliani chuan," U Vawr,ka ngai dawn che em mai. Haw rihlo mai la" ngui deuh nghiai chung hian a han ti a. Vawra chuan,"Ka lo zin leh thuai dawn alawm. Ka ngai dawn khawp mai che u" a han ti a. Chhawnkimi chuan," In khua i han thlen chuan min theihnghilh zui mai awm sia. Chelh theih lah ini silo a" a lo tive bawk a. Vawra chuan," Cham hlen thei ni ila zawng duhthusam alawm" alo tivar a. An insiam fel hnu chuan tukţhuan te an kilho ta a. Pi Ngami chuan Vawra chu lawmthu a hrilh mawlh mawlh mai a. Kalkawngah chuan tluang taka kal tura a duh thu leh an ngaih tur zia te an sawi a. Tukţhuan ei khamah chuan Vawra chu an khaw lam pan turin Lenchim kawtchhuah lamah chuan a thlenin te chhungkua nen chuan an inzui chho hnak hnak a. Kalkawngah an mi tawh apiangte chuan duhsakna an lo hlan mawlh mawlh zel mai a. Kawtchhuah an thlen chuan Vawra ţhianpa Manthanga chu a lo awm tawh a. Manthanga chuan," Thianpa,i haw lah chu a hun ta mai bawk sia. I ngaihawm dawn khawp mai. Remchangah ilo zin leh vat dawn nia" a han tia . Pi Ngamite chhungkua chu an hnuk a ul ţeuh mai a. Ţawngchhuah mai pawh an harsat tlang hle ani. Chutia chhungkaw pa ang maia an ngaih an kal bo mai tur chu an ui em em a. Mahse chelhdin rual ani silo. Niliani chuan," U Vawr mangtha aw. Khuanun malsawmin veng che rawh se" a han ti tham ţiak a. Tichuan Vawra chu a han kuah vawng vawng a, Vawra pawh chu a hnuk a ulh ţeuh mai. Inchelh din reng theih ni heklo le. Ui taka ban vai lap lap chungin an inţhen ta a. Pi Ngamite chu Manthanga chuan hnem mawlh mawlh pahin a haw pui ta a. Vawra pawh an khaw lam pan chuan a kal ve ta hnak hnak a. Khua a luh dawn a a silai thuhrukna lamah chuan kal khual hmasa in chumi hnuah chuan an khaw lam pan tur chuan khawhar ru tak chungin a kal leh ta hnak hnak a. Lenchim leh Suartui inkarah hian khaw pathum Zawlpui, Mualvum leh Khuangsih khua te a awm ani.

       Suartui lamah ve thung chuan Vawra chu thi anga ngaih ani tawh a. A vuina hun tepawh anlo hmang vek tawh a. A bo ţanna lui kamah chuan changel tum chu Vawra ruang aiah phumin an vui liam ve thung a. Suartui lamah pawh Vawra thlahna hun hnuhnung chu an lo hmang tawh ani...




No comments:

Post a Comment

thutiam

  Mumbai Lamtluang : Thutiam ka hlen tak chu….   Kum 2014 June   ni 22 a ni a. Pawl sawmpahnih a hattrick ka siam avanga zirna lam ka be...