Lianhniangi leh Telama 6-10

 

 

BUNG-6na

Ni a liama, a nula rimna a a chetsual avanga lei an chawi avangin Telama chu khuaah a awm tam lo hle mai . A ṭhianpa Sianga nen ram lamah an riak deuh reng a. Ṭau thla a lo her a, buh tuh a hun dawn tak avangin Telama pawh buhtuh na hmarua vel buaipuiin in lamah a awm a. Zanriah a ei kham veleh a ṭhianpa Siangate in lamah a han kal a. Sianga chuan tap mei eng ah hnam hrui a lo hrual mawlh mawlh mai a. Telama a lo hmuh veleh,”Min lo hrual pui vat tawh” a lo ti a. Telama pawhin a hrual pui nghal mawlh mawlh a. Sianga chuan,” Buh tuh a hun dawn ta si a,lawm nei lo tawp han awm chu a nuam dawn lo mang nge a” a ti a. Telama chuan, “Thangi kan va lem chhin dawn em ni ang?” a lo ti thuai a. Sianga chuang,”A, Thangi zawng lawm dang a nei tawh ang e” a lo tih leh tak avangin an ngawi dun vang vang a. Telama chuan,”Sadawt veng lamah I kal phawt mai teh ang. Kumin chu lawm tur ṭha deuh ka hria e a” a rawn ti a. Sianga chuan a awih lem lo hle a. Phur lo tak chungin a ṭhianpa chu sadawt veng lamah a zui ta a.

Sadawt veng an thlen chuan Telama chuan Sianga chu hmeithai Lianchhungite inah a luh pui a. Lianchhungi fanu Siami leh a nau chuan vawkchaw an lo vil a. Siami hi rawlthar mai a la nih avangin Telamate hmel a hmuh chuan a zak hle mai a. Telama chuan aw ki zang tak hian,”Siami , I nu a awm nang nge? Kan lo rim dawn che a nih hi” a han ti a. Siami chuan zawi sap hian,”Ṭhenawmte dam lo a kan a ni ang e. In va fel ve, kan inahte in lo leng duh a” a lo ti a. Sianga chuan,”Siami buh tuh in tum hnai tawh em?” a ti a. Siami chuan,”Ka nu nen chauh kan ni sia. Vawiin khan kan bung ṭan a. mi zawh rual a kan zawh hman ve takin” a ti a. Telama chuan,”Aw, in va hmanhmawh ve le, ka ṭhiana nen hian kan rawn lawm ang che kan ti deuh a. A rem ang emaw chu. Lawmte I nei em?” a ti a. Siami chu a sen deuh ṭawn ṭawn mai a. Zak deuh ,lawm ru tak si chuan,”A u Lam, midang han lawm chi ka ni ve lo e a. Ka tha a tliak si a. Bakah in lawm ten min sit lutuk ang e” a rawn ti a. Telama chuan ,” Lawm tur pawh kan hmuh zawh loh hi. Naktuk lamah in buh chu kan va tuh hmasa ang a ni mai lawm” a ti sam et a. Siami chu a lawm hle mai a, an nufa chauha buh tuh chu a huphurh ru hle a ni. Telamte nen chuan hlim takin an in kawm a. Leng hawn ar khuan hma hretin Siami nu leng chu a lo hawng a. Telamate chuan Siami an lawm tur thu an han hrilh chuan mak a tiin a lawm kher mai. Telama chuan Siami chauh hmeichhia a nih chuan nuam lo a ti dawn tih a hriat avangin ,” Siami, ṭhian dang sawm turte I hria em? Kan tam deuh leh kan zo hma ting a ni mai a” a han ti a. Siami chuan rang zet hian,” Kan kawm chhak u Seni pawhin a duh ka ring” a ti a. Telama chuan,” A ṭhat chu, zing lamah I lo sawm ang a. Kawtchhuah ah kan in nghak dawn nia” a ti a. Hna ṭul laite a nih avangin zan rei tak len na chi a ni lo a. Telamate pawh Zawlbuk lamah an lawi ta a.

Zing khua a lo var a. Telama’n lawm a nei dawn tih a hriat avangin a nu chuan sarep an neih ang angte chu a siam a. Telama pawh phur takin a tuthlawh te a tuai hriam tir a. Tukṭhuan ei Khama a ipte ah tur a siam mawlh mawlh laiin a pa chuan,”Lama , silai ken te I tum emaw chu” tiin a zawt a. Lama chuan,” Hna ṭul lai a ni sia. Mi lova feh tur kan ni bawk nen, ken pawh ka lo tum lem lo a” tiin a chhang a. A pa chuan,”Ni e, hnathawk hman lek lo a vah hi awm thei ngai a nia. I ute pawhin an keng duh mahna le” a ti a. A insiam zawh hnu in Telama chu kawtchhuah lam panin a kal ta nghal a.

Kawtchhuah a va thlen chuan nula leh tlangval ṭhenkhat pawh an lawm turte nghakin an lo awm ve laih laih tawh a. Siami chu a ṭhiante pahnih Seni leh Luri nen an lo ding ran tawh a. Telama chuan,”Kha Siami, I ṭhiante chu an lokal ve duh a ni maw. A va lawmawm ve” a ti a. Siami chuan,”Lawm tur an nei remchang mai bik lo a,ka lo sawm a nih hi” a lo ti a. Telama chuan midang pawh chu a be vei luam a. Rei vakloah Sianga pawh thaw hluam hluam chung hian a lo thleng ve a. Telama chuan,”A hnukhawiah hian I ṭang ziah mai a. Tui I la chawi pek em ni?” a lo ti a. Sianga chuan,” Chawi the suh ei,pumah mi an tam em a tin a ni. Midang nghah kan la nei em? “ a ti zawm zat a. Chu tih lai mek chuan Sianga lawm nu ṭhin Thangi leh an khaw thirdeng fanu hmelṭha ve tak mai chu pasalṭha Zakhumate ho in an rawn chhawm phei dat dat mai a. Telama chuan Sianga kheuh zeuh pah hian,”Uai, I bukpuite an rit deuh em a nih saw” a han ti a. Sianga chu za lo fe hian a nui a. Zakhuma chuan Telama ahmuh veleh,”Lama, kha in va chak hmel ṭhiau ve. Kan in lawm ho mai dawn em ni” tiin a rawn au a. Telama chuan,”Khai U Khum,Kan tha a tliak si a, min hrual chau reu reu ang e” tiin an au let a. An chawfunte an lawm nulaten an phurh sak hnu in zau lamah an kal ta nghal a.

Zau hi khua aṭanga a hlat tham deuh avangin lehlang tur chuan chhuah hma a ngai a. Hemi ni pawh hian an chhuak hma angreng hle mai a. Bawk an thlenin a riak ho pawh tukṭhuan an lo ei ve dawn mek chauh a ni. Siamite lo hi Bawk aṭangin a hla deuh hlek a. an thlen thlak chuan hmeithai lo tih takah Bekte hi a hmingin a lo in zar ve dar a. A chung chu changel hnah mai a nih avangin a pawr chhap lehnghal. Bektea an in nghah chuan Siami chu a inthlahrung hle mai. A lawmte hnenah chuan,”A lum sia, hrehawm in ti awm mang nge” a ti a. Telama chuan,” A thli dawn a ṭha a, a nuam dawn khawp e, hawh u I bung thuai ang” a lo ti sam et a. Rei lote an chawlh hnuin an bung ṭan dawn ta a. Telama chuan Siami hnenah.”Siami, in lo a zau vak chuang lo a. Sianga hian Chawhma lamah a lo ho ang che u a. Kei man Thlam hmanrua tur ka lo la khawm ang e” a ti ta a. Siami chuan,”U Lam, a ngai lo e, bawkah kan lawi thei tho alawm” a lo ti vat a. Telama chuan,”Ruah leh thli lo thawk se la, bawk a tlan nan a hla deuh e a. Lo va bung tawh u” a ti leh a. Siami chuan a hnial deuh na a,Telama chu vau lama a kal tak Daih avangin buh tuh tur chuan an kal ta a.

Khua a lum hle mai a,a uap in thli thaw pawh a lum hulh hulh mai a. Kangvar lei sa kelawng maia han rah nilen chu thil nuam tak a ni hauh lo ang le. Mahse Siami leh a lawmte chu hrehawm hre lo ang maiin an bung mawlh mawlh a. Lei chu tuk khu rum rumin thli a thawt nat deuh chang chuan an mit a mim a, an nuai leh sawk sawk ṭhin. A khat tawka inchhaih fiamin an nui leh hak hak bawk a. A lo thlirtu tan chuan hah hre lo leh hrehawm pawisa lo niawm takin an lang mahna le. Ni van zawl aṭanga khawthlang lama a inher thlengin an bung a,chawfak turin an lawi ta a. bekte an thlen chuan Telama chuan Thlam ban tur a lo phun fur tawh mai a.A rel tur leh a tukrawp tur nen lam a lo pu daih vek mai lehngal Sianga chuan mak tih hmel fe hian,”Kha Lama, eng tin nge I tih bik? Bankhurte kha chema I laih em ni?” a han ti a. Siami te ṭhianho pawh chuan mak an ti hle a. Telama chuan,”Bawkah ṭhulh ka han la alawm maw le. Nula kianga awm nuam ti lutuk khaw hawina chang lah hre lo che” a lo ti hluk a. Telama tan pawh han chhunzawm zel na chi ni bik hek suh. Bekte ah chuan chaw an fak ta a. Siami chu a inthlahrun deuh avangin a ngawi ran mai a. Telama chuan fiam pah zeuh zeuhin nula ho hmaah chuan sa hrangte a theh leh nawlh ṭhin a. Seni leh Luri pawhin nuam an ti hle mai a. Luri chuan,”Buh chang rum leh sa chu a lem a nuam hle mai “ a rawn ti a. Telama chuan,” Ei ṭeuh rawh u, kalkawng hi a hla tham a,chauh a na duh a nia” a ti a. Puar taka an ei zawh hnu chuan Telama chuan a iptepui aṭangin Ngan zu fe kuttum tia leng lawng hi a rawn phawrh a. Sianga chuan rang zet hian,”Kha kha ti nge I phawrh vat loh” a rawn ti a. Telama chuan,” Lo phi cheng teh suh” tih pahin zu fe chu tuithawlah a han chiah vang vang a. An bun leh hma chuan an han in ta hlawm a. Chumi hnu chuan a ngai te bawkin Telama chuan Thlam a buaipui a,Sianga leh nulate chuan buh an tuh leh thung.

Zau hi khua aṭanga a hlat deuha avangin zanriah chhum hun velah Sianga chuan nulaho chu a lawi pui a. Telama pawhin tukrawpte lo khang fel vek tawhin hnahbial hruiin nghet takin a phuar a. Siamin a hmuh chuan a lawm thiam hle mai a. A ngheh leh ngheh lo chhin ni awm takte hian a han sawi vel a. Sianga chuan Telama hnenah,”Kha Thilthek leh Dap a awm chuan a chawlh theih mai dawn kha” a han ti a. Telama chuan,” Thilthek chu Bawk lama kan hman bang lak tur a awm ang a. Naktuk lamah dap chu kan chhuah mai dawn nia” a ti a. Tawi khaw muan na hun a awm tawh loh avangin khaw lam panin an kal ta nghal a.

Siamite buh an tuh zawh aṭanga ni eng nge maw zah a liam hnu chuan Telama te lo pawh nikhat fehna bak a awm tawh lo a. Telamate lo pawh hi Bawk aṭanga a hlat deuh avangin Thlam an sa a. Telamate lo a an feh ni chuan buhtuh zawh ni tur a nih avangin an hlim hle mai a. Chawhma thawh zet bak an neih tawh loh avangin Thlamah an la ṭhu vang vang a. Seni chuan,” Kei ni ho hi buh phurh thlengin kan in lawm a ni ang chu tiraw?” a rawn ti a. Telama chuan,” Buh phurh thleng I tih ni, kum thar lam thlengin le” a lo ti vat a. An nui dar dar a. Buh tuh zawh ni a nih dawn avangin Telama pa Chhunga pawh Arpui tui lai kengin a lokal ve a. Ar hmul pawh mawlh mawlh pahin,”Ti khan muanchangin zuk bung u la. Keiman chawhmeh ka lo siam ang e” a ti a. Nulate chuan Telama pa chu tui taka lo siam turin an chah fiam a. Buh tuh turin an inzui chhuak ta diah diah a.

Buh tuh zawh nghakhlel ngang an ni bawk a. An han ṭang tak tak zet zawng a khuk hian a khu rum rum mai a. Telama chuan a lawmte fiamin an tuk khawk sa ah buh chi a lo thlak khalh vel ṭhin a. Hah deuh bawk nen, nulaho chu an ang nasa thei ngei mai. Hah tak, thlan tui nen zawr deuh hnianga an thawh hnu, chawfak hun hma hretin an zo ta a. Thlam lamah pawh chho ta mai lo chuan an tuthlawhte thing bulah chek burin thlifim dawngin an ding vang vang a. An hmai vaivut khu var leh mang in a tih dum deuh ralh ah chuan thlantui a luang nghiai nghiai a. Chhun ni sensa chuan an hmai fai laite chu a hem tai tek mai a. Hahdam hmel pu tak chung hian an thaw leh hak ṭhin a. Rei fe an ding vang vang hnuin Thlam lamah an lawi ta a.

Thlamah namthlakah pu Chhunga ei rel zo pawh a lo ṭhu vang tawh a. Thlam an han luh chuan mau theiah hian zufang a lo awm far mai a. Telamate chuan tui ti tak chung hian an han hawp a. Chutah Sianga chuan,”Pa Chhungate nge nge, hah a dam sawng sawng thei alawm” a han ti a. Luri pawhin,”Arpui tui lai nen min lo hmuak bawk a,a nuam mang tak e aw. Kei zawng cham hlen mai ka duh ang” a ti a. Zufang an hawp zawh hnu in nulate chuan Changel hnahin hlui an siam a. Hlui khatah an kil vek a. Chaw an han ei a, in duhsak tak in sa hrang an in pe tawn liam liam a. Puar taka an ei hnu chuan namthlakah an ṭhu a. Chhun ni sensa hnuaia haw an peih loh avangin tlai lam ni nem hun an nghak ta zawk a.

Zanriah chhum hun velah Telamte lo aṭangin khaw lam pan turin an chhuak a. Buh tuh zo an nih tawh avangin an hmanhmawh lem lo hle mai a. Ni a liam hma deuhin chawlhmun an thleng a. Feh hawng ṭhenkhat pawh an lo chawl ve nual mai a. Telamate pawh an la han ṭhu thlan dai a. An ti ti nak nak lai chuan an chhak zo ngawh Silai a puak ta dur mai le. Chu veleh an tho sap sap a. Eng sa tak kap ang maw? an ti sap sap a. Mahsela an rin loh tak maiin Silai puah hnu rei vakloah chuan Savawm in hrosa thawm leh mihring na tuar au ri in a rawn zawm ta tlat mai le. Nula ho chu an dang sawp sawp a. Telama lah a silai ken loh ni tak a lo ni nen. An han in zawt vel a, silai keng tumah an lo awm hauh lo mai. Muanchan na chi a nih tawh loh avangin Telama chu thawm lo chhuahna lamah chuan a lim chho ta nghal a. Tlangval ṭhenkhat pawhin zui ve nghalin a ṭhen erawh hmeichhia leh nu naute thlamuan turin an awm vet hung.

Thawm lo chhuahna chu a han sang deuh mai bakah kham pang leh lungṭhil hmun hi a ni deuh roh a. Telama chu ,”Lo zam reng reng suh, kan lokal a nia. Lo ṭang fan fan rawh” ti a awrawl tawpa au chungin a tlan zel a. A hmanhmawh luatah kham koah te chuan a tawlh leh zauh ṭhin a. Ring taka au chunga a chho zel hnu pawhin thawm vawikhat lo chhuak bak kha engmah hriatzui tur awm lo in a reh vang vang mai a. Telama chu a chho zel a, thawm lo chhuahna zawn lai vel chu kham chung zawl deuh hi a lo ni a. Telama chu a chhawntu an awm tak mialah tiin a kuk raih raih a. Thawm a reh tak em avang chuan Telama chu a ngaih a ṭha ta lo hle mai. A chempui nghet taka vuanin fimkhur takin a kal zel a. Kham chung zawl zau lai takah chuan thisen a lo baw zel zul mai a. A khawi lai ber nge chhuizui tur tih pawh hriat theih lohin a awm lehnghal. Chutih lai tak chuan kham chung zawl tawp lam deuh aṭang chuan thawk la hrawk ri hi a hre ta thut mai le. Telama chu chumi lam pan chuan a phei zan zan a. A va hnaih zel takah chuan sa hliam thaw hrawk hrawk ri a hre thei ta . Fimkhur takin a hnaih phei zel a, a dinna aṭanga hla lo te lungkelha hmunah hian Savawm lian zet mai hian mi pakhat hi a lo kaplak run mai le. Chu pa chu a zang thal zawnga awmin a chet tawh loh danah chuan a chatthla fel tawh ni ngeiin a lang a. A hmai chu hmuh tlak loh khawpin Savawm chuan a lo ching pherh vek mai a. Ṭhal khawro lai a nih avangin hnahthel ro a tam em em a. Thawm dim sen ni hek lo le, Telama pawh Savawm lian zet,a dul nem lai aṭanga thisen chhuak ṭhiam ṭhiam leh a hmui a mihring thisen leh tisa kai nuaih mai chuan thinrim hmel taka rawn en in a thaw ri hruih hruih mai bawk. Telama pawh Savawm hliam a vawikhat tawn na a nih avangin hma lak dan tur a haih chham ang reng hle a. Che chang lo in an han in en deuh ren rawn a. Savawm nen an in hmachhawn mek laiin tlangval ṭhenkhat pawhin kham ko chu an rawn lawn chhuak dawn tawh a. Thawm dang a rawn awm tak avangin Savawm chu a hma aia nasa in a in hros a. Midang an lo thlen va hma chuan a hawk dawt a, hliam na tak tuar a ni tih pawh hriat loh khawpa rang hian Telama chu beih tumin a rawn bawh phei buan buan a. in ring penpawna lo awm a ni bawk a,Telama chuan a hmui ah tak mai hian a lo sat siah mai a. A ri chawk a,mahse savawm puitling tan thihna tham a ni lo. A kephah hlai tak leh a tin dawk fer fur mai chuan Telama chu rawn banin an in pawm chuilh a ni ta mai. Telama chuan a kut dinglam zawkin Savawm nghawng chu a zak zeh a. A Savawmin thapuia a rawn nawr tak avang chuan kham ko thlang lama lun ṭhil hmunah an tawl thla ta hun hun mai. Awih panga an awm tak avangin Telama tan chet a harsa zual em a. Thlang lamah chuan lung ṭhil tawlh hun hunin lung a lum ri rum rum a. Tlangval kham chung zawl lama kai te chuan Telama chu an rawn au a. Mahse chhan nah man a awm lo. Kham hnuai changel hmun thlengin an tawlh thla dun a. Savawm chuan Telama chu a keah te a hai thler neng nung tawh a. Mahsela a nghawngah a rek bet tlat avangin seh em zawng a seh thei bik lo. Savawm thinrim chuan a lu chu a han thing leh nawk nawk thin a. Ṭan hmun a rem lo bawk nen, Telama chuan Chabgel bul tlawh chhanin ṭan a khawh a. Savawmin chet a lak hma in rang zet mai hian a per sawn nawlh a. Thawk lakna hman a awm ṭawk ang tihah Savawm chuan a rawn bawh chhun zawm nghal a. Chutah meuh zawng Telama ṭuan a pha ta lo. Telama chuan a ke hma lam uai hnuangin a lo sat siah mai a. Savawm chu a awp rawp a. Chu chu remchangah la in Telama chuan Lungtum lian leng lawng tak mai hian Savawm tukkhumah tak chuan a deng ta dawt mai . Savawm luhai chu a bawk thlawp a. Telama chuan zuan nghalin a Chem ha bal rem rum khawpin a sat tak tak mai a. Savawm tan chuan thawh lehna chi ziazang a ni lo. Telaman a sah nasat em avangin hmui a lawi pawh a nei lo hial a ni. Telama hah lutuk chu Changel bul ngheng chuan a ṭhu hnawk a, a thaw halh hal a. A hmai thlan leh thisenin a per berh nuaih chu a han tuai fai thuak thuak a.

An inbeih chhung chu a rei utuk loh avang leh kham ko a kal a harsat avangin a ṭhiante ho pawh an lo thleng mai lo a. Hah zual a reh hman ta maw tihin kham chung lam aṭang chuan Sianga aw ngei mai hian,” Lama, Lama lo ṭang fan fan rawh “ a rawn ti a. Changel hmun hnuai lam aṭang pawhin thawm a lo awm chho zui bawk a. Telama chu a him ta tih hriat nan a kuk raih a. Tlangvalte chuan ama lam pan pahin an lo chhawn sap sap a. Reilote ah chuan an khaw pasalṭha Singaia leh tlangval pakhat khi Silai nen an lo lang hlawl mai a. Singaia chuan Telama Changel kung nghenga a lo ṭhu leh a kiang maia Savawm lo bawk zawi hnuang a hmuh chuan thil awmzia chu a man thiam nghal a. Eng dang mah sawi lo in Telama chu tuithawl a pe a. Singaia chuan ,”Lama I hliam na em?” tiin a zawt a. Telama chuan,” Na lo e,chaw ei ti tui tawk pawh a nih loh hi” a lo ti a. Singaia chuan Telama mal leh chawn bawr vel thler neng nung chu a hmu reng a. Thisen chhuak tih tawp tumin a buaipui zui a. Telaman a lo hnar deuh na in Singaia chuan a thil tih a chawlh phah lem lo.

Re vak loah chuan tlangval dang pawh an lo thleng khawm a. Sianga chuan Telama chu a rawn vil nghal chuk a. Savawm pawh chu an han teh a,Sum 6 ṭha zet mai hi a lo ni a. Telama nen an tawlh thlak na chu a pe hun mai lehnghal. Singaia chuan tlangvalte chu kham chung lama ruang chungchang a lo zawt a. Tlangvalte chuan Savawmin a beih chu an khaw tlangval Khawsiama a nih thu leh a hrang a lah chah loh thu in an chhang a. Singaia chuan ruahmanna a siam nghal zung zung a. Khua in a thim hnan mai dawn avangin meichherte an siam a. Hliam lakthlak chhung chu a rei deuh dawn avangin Tlangval ṭhenkhat chuan Savawm ruang chu an lo zawn hmasa a. Telama chu zawn an tum na in a duh bau lo mai. A hliam pawh a thuk lutuk lo bawk nen feh kawng lam panin muangchangin an chhawm thla ta a.

Chawlhhmun an thlen thlak chuan khua pawh thim tawh hle a. Khaw lama tlangval an lo thlen belh tawh avangin meichhepin an lo zi nuai nuai tawh a. Savawmin a beih a chu Telama emaw ti tawk lah bo lo. Mah sela mita hmu tuten an sawi fiah takah chuan tlangvalte chuan Telama chu huaisen an tie m em mai a. Savawm chu an han en ṭhin a,a ban leh a bawp te alian in a tin a sei hel bawk a. A ngho erawh Telaman a sah nasat em avangin hmuh tur a lawi a awm lo. A Savawm ber thi tawh mahse Khawsiaman hliam na tak a tawrh avangin an lawm a kim lo hle a. Val upate chuan ruahmanna an siam zung zung a. Telama chu in lama a thlen vat ṭha an tih avangin a ṭhianpa Sianga leh tlangval pahnih nen an lo haw tir a. Midang zawng chu Khawsiama leh Savawm zawn hawng turin an la awm ta rih a.

Telamate chu muangchangin an kal a. Kawtchhuah an thlen chuan lenglen hun a ni tawh a. Kawtchhuahah chuan nula leh val upate lo awmin Telamate chu tui leh zufangte an lo pe a. Telamate chu khaw lamah an tlang nghal a. An in an thlen chuan a nu leh pa bakah ṭhenawm khawvengte an lo awm a. Telama hmel a hmuh velah a nu chu ṭap dawn ta mai. A pa in lo khap vatin ,”Lama nu, fate ti khan an hmuak ngai lo e. Lu chan em pawh kan nih loh hi” a lo ti vat a. Telama chuan,”Ka nu hi zawng min ti no zo dawn alawm maw le” a ti a. Sianga chuan Telama leh savawm in beih dan bakah Khawsiama chungchangte a sawi a. a lo amate chuan pawi an tiin an chek tlak tlak hlawm . Telama pawh a nat lutuk loh avangin a ṭhiante chuan an haw san rih a. A ni erawh zanriah a ei kham veleh khum bang nghengin a ṭhu a.

Leng hawn ar khuan hma hretin Telama u Chhuanvela a lo lut hlawl mai a. Telama chuan,”Ka u , Khawsiama kha eng nge a an?’ a lo ti vat a. Chhuanvela chuan,” A hrang a la chat lo na a a damchhuah a beisei awm loh khawp mai. A khabe pawh a kai bal vek a. Engtin nge maw a la dam theih zawk ni” a ti a. Chhuanvela bawk chuan,” Tlangval chhel tak a ni” a tih chhunzawm a” . Telama nu chuan,” A chhungte an lainatawm mang nge aw” a ti a. Chu veleh Telama chuan,”Chhan hman ni I la ṭha tur. Ka thlen chho kha chuan a nih tur ang a lo ni zo vek tawh a ni’ a ti chuai raih a. A u chuan,”Vanduaina thil hi chu kan dan theih pawh va ni suh. Savawm ruang pawh Khawsiamate in lamah an kalpui phawt ang a. Lal in lamah an la chho in ka ring” a ti a. Telama pa lo ṭawngin,”Mihring hnukchhat tu hi zawng ei mi va ni suh. Khawsiama chuan a kap hlum zo lo a ni ngei ang a” a rawn ti charh charh a. Chhuanvela chuan,”A dul nemah a kap a ni, kah tum reng pawh niin a ka hre lo. An in tawng deuh thut niin ka ring. Khawsiamate ang sapel ṭhang tan Savawm dul nema kah ngawt thu awmin ka hre lo. A zia lo tak tak ani” a lo ti a. Telama pawhin pawi ti tak mai hian,” Sawng lai kham ko velah sawn khuai an kai duh a. Savawm hi an awm fo tak reng asin. Thawm kan hriat tirh khan kan kai chho vat na a. A ko a sang hlawm em a. Hmanhmawh theih a ni lo a” a ti a. Chhuanvela chuan,”Theih tawkin I bei a, a bak a awm lo e. Lehpek a awm ngaite a nih chuan Silai tel loin bei tawh ngai suh ang che” a rawn ti a. Zan te a rei chho tak avangin inleng dang pawh an ṭin a. Telama tan pawh zawlbuk han kai nghal na chi ni hek lo le. Phur lo fahranin mut zai a rel ta a.

BUNG-7na

Khawvar lam ar a khuang al al a.Telama chu a hliam avanga khawsikin a hmeh deuh avangin khumah a let a let a. A ning deuh chu khum aṭanga tho chhuakin mei a chhem a. Chu tih lai tak chuan tlangau rawn au in Khawsiama a boral thu a rawn puang ta a. Telama chuan pawi a ti hle a,savawm ti hlum mahse a pawimawh ber mihring nunna a chhan hman si loh avangin a in thiam lo ru hle mai. Rei vak lohah a nu leh pa pawh lo tho in a pa chu chhiat tawhna lamah a kal nghal a. Telama erawh kal thei a nih loh avangin khumah a mu leh ta ringawt a.

Zing khua a lo var a. Telama hliam pawh tlemin a hil deuh tawh a. Tukṭhuan ei hma hret chuan a pa pawh a lo hawng a. Telama chuan Khawsiama a chhan hman ta lo chu pawi a tih zia a lo hrilh a. A pa chuan,”Lama , a pawi ka ti lo a ni bik hauh lo a. Mahse kal dun pawh in ni lo a. In ralkhat hriat vet ho a ni a. In thiamlohna tur a awm lo ve, tumahin an thiam lo che in ka ring lo “ tiin a hnem a. Telama paw bawk chuan,”Khawsiama she tu Savawm pawh a hmel hmuhtlak loh khawpin an sat chik nung mai a. A chhungte thinrim inhrikthlak nan an hman a ni ngei ang. A ruang pawh Tlang thlir hnuai khamah lal thupek ang in an va paih ta nih kha” a ti leh a. Telama chuan,”Khawsiama chhungte tan chuan a na dawn em a ni. Sah sawm vek hial an duh pawh chu a awm lo hran lo “ a lo ti ve a. tukṭhuan te an ei kham a,telama nu leh pa chu chhiat tawhna lamah kalin Telama erawh inah a awm thung.

Chawhnu her hretah chuan Telama te khawmchhak lamah thawm a lo awm nak nak a. Telama chu khum bang ngheng hian a lo chhing diar diar a. A ṭhianpa Sianga lo lut hlawl in ,”Kha I lo ṭha khawp alawm,I men peih pawh ka ring lo a” a rawn ti lut a. Telama chuan ,”I lo lang har mang tak e” a lo ti a. Sianga chuan,”Chhiat kan tawk leh ta si a. Bakah I pa khan a na lutuk lo e a ti a, ruang tlak huna lokal ka tum ta mai a ni” a ti a. Chu tih lai tak chuan Siamite ṭhian thum pawh an lo lut ve hlawl a. Artui hi an rawn hum vei ṭat a. Telama chuan,”E khai, lo kal rawh u. In va fel ve le” a lo ti a. Siami chuan a Artui ken pek pahin,”Ka rin ai daihin I lo dam a” a ti a. Telama chuan,”Eng tham mah a nih loh hi. In Artui lo ken ka ei hnuah phei chuan a dam vek nghal mai ang” a ti a. An nui dar dar a. Chutah Seni chuan,”Vawiin kha chuan nula ho in thik melhin min melh tlatin ka hria. Pasalṭha lawma tel ve zawng a dan a dang dawn khawp mai” nui chung hian a rawn ti a. Luri pawhin,” Ni ngawt mai ṭhiani, tunah pawh hian min thik fe fe chu an awm tawh ang “ a lo ti ve a. Telama chuan,”Khaih khaih, a tak emaw tiin ka lo uang reu reu ang e” a han ti a. Sianga lo ṭawng ve in,”Lama ,kan pasalṭhate leh val upate pawhin an fak khawp che asin. Kan khuaah zawng i to sawt dawn a ni. Hnuh lak hunah meuh chuan kan lawm pha lo mai ang che tih ka hlau hlel love” a rawn ti dap dap a. Siamite ho pawhin an lo thlawp khawp a. Telama chuan,”In sawi chu a tak pawh lo ni tehreng se la,Lawm thlak ching hmel ka pu em ni? Min ban te hi in rilruk a ni zawk lo maw” a ti a. Telama bawk chuan,”Hliam kan tuar a, ngai ka awh har dawn vanga min ban in tum tak mai” nui chung hian a han ti a. A ṭhiante chuan ban an tum loh thu an lo sawi ve sap sap a. Hlim takin an inkawm ho a. Inleng dang an lo lan ve nawk avangin a ṭhiante pawh chuan an ṭin san ta rih a.

Zanriah chhum hun velah chuan Telama kan tute pawh an ṭin zo thawkhat tawh a. A rawn kal neuh neuh an awm avangin Artui pawh kho khat dawn hi a awm mai a. A nu nen chauha an titi mawlh mawlh laiin Lianhniangi leh Thangi an lo lang ve hlawl mai le. Telama chuan mak tih hmel fe hian,”Hniangi te lah ni rengin. Khawi lam thlichhia in nge rawn chhem lut che u ni. Lo leng ṭhu rawh u” a lo ti a. Hniangi chuan Artui pek pah hian,”Khawi lam thlichhia mah ni lo e. Kan lo kan ve duh reng reng che a” a ti a. Telama chuan,”In fel in ka phu lo hle mai” a han ti a. Telama bawk chuan,”Buh tuhte in zo tawh em? “ a ti leh a. Lianhniangi chuan,”Zo lo deuh . Kan lo lei a har lutuk a. Kan valhzau bawk nen” a ti a. Thangi lo ṭawng ve in,”Nang ni le, in zo tawh em ni? “ a ti a. Telama chuan,” Nimin khan kan zo a,a vanneih thlak hloh a nih hi” a ti a. Lianhniangi chuan,”Lawmah lah min duh mang si lova . Mi zawh rual pawhin kan zo hman dawn lo a nih hi” a rawn ti a. Thangi pawh chuan,” Ni ngawt mai, han in lawm ho a chakawm tehreng nen” a lo ti ve bawk a. Telama chuan Hniangi te ho chu Hnuna te nen an in lawm tih a hriat bakah Thangi pawh pasalṭha Zakhuma lawm a ni tih a hre bawk a. An ni ṭhian ho zingah chuan an tel ve duh pawh a ring chuang lem lo. Tin, thangi hi kum danga Sianga lawm ni reng ṭhin a ni a. Sianga a kian san tak daih avangin Telama hian a ngaina teh chiam lo a ni.

Hniangite an haw hnuin Telama chu a in ngaihtuah vang vang a. Lianhniangi chu nula fel leh hmelṭha tak niin a ngainat zawng tak pawh a ni . Mahse lawm dang nei a nih avangin boruak ngaih chan deuh a,remchang zawn a rilruk ta a. chu tia a in ngaihtuah malh malh lai chuan a u Manthanga a lo lut hlawm mai a. Telama hnenah chuan,”Silai mu chher sa kawl I nei em?” a rawn ti a. Telama chuan,”Pathum chu ka la neih kha . Khawi lam nge I beisei deuh a” a ti a. Manthanga chuan,”Kan lal in fur Sarep tur zawnga ramchhuah a rel a nih kha maw. Nang I thei dawn si lo a. I ai ka lo awh a ni mai ang chu” a ti a. Telama chuan,”Buh tuh vanglai a ni sia, a hun lo deuh mang nge” a lo ti a. Manthanga chuan,”A zo kan tam tawh zawk tho a, hna ṭul zual chu an lokal lo ang. Sawmhnih bawr chauh kan nih hmel e” a ti leh a. Telama chuan,”Engtik nge chhuah in rilruk a?” a ti a. Manthanga a chuan,”Naktuk lamah a ni ang. Tlai lamah Zuksih ngaw kan pan dawn ani” a ti a. Telama chuan Zuk sih ngaw lama riah chu a chak hle a. Sazuk ki zar duai mai han kah te chu a chak hle mai a. A hliam nen kal luih chi a ni dawn si lova. Phur lo tak chungin a u chu Silai zen te a siam pui ta a.

Zan lamah chuan Telama pawh a zia deuh avangin zanriah ei kham veleh a ṭhianpa Siang ate in lama leng turin a chhuak a. A pa erawh zu bel pu chhuakin khawhar in lamah a kal ve thung a. Siangate in a han thlen chuan Sianga pawh len chhuah a lo tum mek a. Telama hmel a han hmuh takah chuan mak tih hmel tak hian,”Lama , lokal ka tum chiah a sin” a lo ti a. Telama chuan,” Ina tawm reng zawng a ninawm em a. zanin chu nula rimin I chhuak dun ang hmiang” a ti a. Sianga chuan,”Siami te in lamah nge ni?” a lo ti vat a. Telama chuan,”Zanin chu kan thirdeng te in lamah I kal teh ang. Silai mu a neih leh neih loh zawh pahin a fanu kan rim a ni nghal mai a” a ti a. Sianga chuan phur loh hmel fe hian,” Ṭawngkam fimkhur tawh la aw” a rawn ti a. Telama pawh chuan a hrethiam nghal mai a. Rei lote an ṭhut khaw muan hnuin Zawlbuk lam an pan a. Zawlbuk aṭangin an khaw thirdeng Rumvunga in lam panin an chhuak zui a.

Thirdeng Rumvunga in an va luh chuan tlangval inleng an lo awm nual tawh a. Rumvunga pawh rin loh tak maiin lal in a lo la kai lo a. Telama hmel a han hmuh chuan,” E khai, kan pasalṭha lah ni rengin,lo leng ṭhu tawh khai.” a lo ti thuai a. Telama chuan,”Pa Ruma ṭhin hi a,pasalṭha a chhiar tlak kan la ni nem. A zahthlak ṭhin em mai” a ti a. Rumvunga chuan,” Mi zawng zawngin an hre vek alawm. Pasalṭha a kan chhiar loh che in tu nge midang awm chuang” a rawn ti leh a. In leng dang an awm ve avangin Teama chuan,”Khaih pa Rum, I duih tawk teh ang. Hmanni khan Silaimu I neih thu kha I sawi a , ka lo chhu zui a ni “ a han ti a. Rumvunga chuan,” A khai aw! Naktuk lama ramchhuak turten an rawn la zo va. Kawl lai ka nei hauh lo mai” a ti a. Rumvunga bawk chuan,” Ka chher leh thuai dawn alawm. Kha ramchhuak thei pawh I la nih loh kha. Ti khan lo leng ve rih u la. Lal in lamah ka han chuangkai hmasa ang e” tiin a chhuah san ta daih a. A chhuah veleh a fanu Nghaki chuan,” Ka pa ṭhin hi chu aw, a ti ang lo ṭhin mang e. U Lam, lo leng ve rih u la ni mai” a rawn ti a. Telama chuan,” Silai mu kha zawng chhuan lam ve mai alawm. Lo len kan tum sa reng a” a ti ta a. In lengte chu an lo nui ham ham a. Nghaki chuan,” Ka awih loh zawng tak, I lo len ve ṭum pawh hian Silai mu beisei hi I ni ziah in ka hria” a lo ti a. In leng zinga tlangval pakhat chuan,” Lama zawng a samsei lam aiin ram lam hian a lung a len zawk tlat a” an nui dar dar a. Hlim takin an ti ti ho a. A tuk lama ramchhuaka kal ve an chak zia te leh lal in a thlan bikte chauh an kal chu a lungawi thlak loh thu te an sawi a. Tlangval pakhat chuan,” Lama ,dam ṭha ni la chuan I tel ve ngei awm si a” a rawn ti a. Telama chuan,” Pasalṭha kan nghah a, buk nghak turte chuan min duh mahna le” a han ti a. Bang kil lam aṭang hian,” Hrima pawh phur deuhin a in siam kha maw le. Therlo a kah bak ka la hre lo” a rawn ti a. Chu veleh tlangval pakhatin,”Ram mi in a lo bei leh reu reu ang e a. A kal pawh a kal ngam zawk ni” a rawn ti chu an nuih pui dar dar a. Leng hawn ar a lo khuang al al a,tlangvalte pawh kham lo tak chungin an ṭin ta hlawm a.

Zing khua a lo var a. An tlangvalte ramchhuak tur chu khaw pum titi a tlingin a tel ve theilote chuan pawi an ti a, thlan bik zinga tel nih erawh uan pui tham a tling hial awm e. Ramchhuak turte chu tukṭhuan ei khamah an chhuak diah diah a. Telama kal ve chak chu a za deuh cheng mai a. Ina awm ngawt chu a ninawm dawna a hriat avangin Arbawm hnang la turin daihnai lamah a kal ta a. An khaw hnuai mai ,khurpui lui thlang lamah chuan phulraw hung khat, chang sei zat mai hi a lo awm a. Telama chuan Arbawm pahnih daih vel a lak hnu in a hawng ta a.

Thui vak lo a kal hnu in kalkawngah tak mai hian an lal fanu Lalpuii leh Lianhniangi’n thing an lo ek karh karh mai a. Telama chuan a aw a han thian kharh kharh a. A thawma nula pahnihte chu lo hawiin Telama chuan,”Hniangi te lah ni reng in. In la nghah dawn tawh em? “ a ti a. Lianhniangi chuan,” Nghah a ni mai hei, kha khawia kal che ?” a lo ti a. Telama chuan,” Arbawm hnang tur ka zuk la lawk a ni” a ti mai a. Telama chuan an thinglak chu puih a rilruk deuh a.Nimah sela Lalpuii chhiahhlawh nula pahnih thing fawm an lo lan tak avangin a rilru a thlak a. Hniangi hnenah chuan a thu phungin,”Puih in ngai emaw chu?’ tiin a zawt a. Telama rin loh tak mai hian Hniangi chuan,”Ngai ve deuh roh e” nui sen sen pah hian a rawn ti a. Telama chuan a hnang tel dah thla in Hniangi thing laksa chu a eh phel sak zung zung a. Lianhniangi chuan hmuihnawm ti tak maia lo thlir dauh dauh chung hian,” Mitkhap kar lekah I ek zo mai alawm” tiin a lo fiam a. A hrei vawn lai nen a din mar pahin Lama chuan,”Lal fanu, khawi tawh ka lo eh chhawk ang che” a han ti a. Mahsela lal fanu chuan ngawi rengin a thing eh lai chu a chhunzawm mawlh mawlh a. Telama biakna chu hre awm pawh hian a lang lo a. A ngaihna hre lo takin Telama chuan Hniangi a va melh a. Hniangi chuan nui chung hian,” Lama, Lalpuii a nih kha” a rawn ti a. Telama chuan hre thiam takin,” Lalpui khaw nge ka lo eh chhawk ang che” a han ti a. A thing eh lai chawlin Lalpuii chuan Telama chu a rawn en a. Hmel hlim tak pu chungin,” Lalpui ti a ko hi ka duh ṭhin a” a ti reuh a. A thil sawi avanga zak leh deuh hmai sen tai tek chu tlangval tam tak buaina tham a ni ta ve ang. Telama chuan a hrei lak sak in a eh zawh sak vek a. A zawh veleh Lianhniangi chuan tuithawl a rawn pe nghal a. Hniangi leh Lalpuii chuan Telama chu lawmthu te hrilhin zan lama lengah an sawm a. Telama lah chuan nui chung hian,”Tui bur al a hek lutuk dah ang e” a han ti a. Telama rin loh tak maiin Lalpuii chuan,”Kan in lamah a ni mai lawm” a lo ti a. An nui dar dar a. Telama chuan an lal fanu chu fel a ti hle mai a. Mahni a haw ta lo chuan khua thlengin an in chhawm hawng a.

Khua an luh chuan chawfak hun vel hi a ni tawh a. Telama an in lama hawng tur chuan mikhual ṭhahnem tak lal in lam pana kal hi a hmu a. Tute nge an nih ang tih ngaihtuahin a thlir zui a. Lal in an luh thlengin a thlir a. Thawm dang engmah a awm taklohah chuan an in lam a pan leh ta a.#

Zan lamah Telama chu leng chhuak lo in a ṭhianpa nen Ngan zu siamin a pa an pui a. Lal in lamah erawh lal leh upate chu rilru buai ru tak chung hian an in hmu khawm a. Lal chuan,” Hei in hriattir lawk pawh awm lovin ka nu lalna khua a an upa min fapa Chawnghmuna leh a hote ka fanu Lalpuii rim turin an lokal thut mai a. An buan chak Thangsibuta rawn hruaiin naktuk lama khawtual mite hmaa infiam an rawt lehnghal a. Kan pasalṭhate lah kan lo tir bo zo a. Eng tia hma han lak chi nge ni ang” tiin a upate chu a rawn a. Upa min Hrangliana chuan,”Lal pa , an beisei ang han tih pui loh lah chu a tlawm thlak si a. Hmelma khua pawh an ni lo a. Kan mualpho lutuk em nang” a rawn ti a. Chu veleh upa Ralkapa lo ṭawngin,” Lal pa, kan buan chak Hnuna lah ramchhuak zingah a tel a. A ni pawh kha Thangsibuta han buan tur em chuan a nau deuh hratin ka hria. Pumpelh dan kawng I ngaihtuah mai ang u hmiang” a ti a. Lal chuan,”Zankhat riak tura lokal an ni a. Kan buan ngam lo a nih ngat chuan ka naute ho in min hmusit lutuk dah ang e. Ka lalna khua hi khaw ropui tak a ni tih hria se ka duh a ni” a ti ta a. Upa Hrangliana lo ṭawng lehin,”Lal pa, kan buan chak Hnuna awm lo mahse Vengthlang lam tlangval Telama a awm alawm” a rawn ti a. Mahse lal chuan,” Lama zawng a hliam kha a la dam si lova . A eng a pawh chu ni se. Thangsibuta hnehtu apiang chu Sial ka puichhuah ang ti I la tlangval ho pawh an phur deuhin ka ring a ni” a ti a. Ro fing dang a awm loh avangin an lal rawtna ang chuan Thangsibuta hneh theitu chu lal in sial a puichhuah dawn a ni. An mikhualte hi Lalmanga nu Khupkhawtlingi lalna khua Phuaibuang aṭanga lokal an nih avangin biak chhiat chi an ni lova. A tuka infiamna an neih ngei theih nan lal chuan a khaw tlangvalte chu mikhual buan lo turin a hrilh tir ta nghal a.

A tuk zing khawvar rualin Khawlian khaw thler tinah tlangau a au lauh lauh a. Tumah feh loh tur leh tukṭhuan ei Khama lal muala kalkhawm tur thu a puang a. Khaw mite chu an phur hle mai a. An khaw ṭhenawma buan chak hmingthang Thangsibuta leh an khaw tlangvalte an infiam dawn tih an hriat phei chuan an phur zual hle. Tukṭhuan ei kham veleh lal in tual lam an pan khawm sang sang a. Lal in tualah chuan khawtual mipui an tlim hmur mai a. Telama leh Sianga pawh lal in sir hmar lamah an ding a. Khawlian lal chu leikapuiah dingin a kiangah chuan Thangsibuta leh Chawnghmuna an ding ve bawk a. Lal in tual zawl zau laiah chuan favai an chhung khawm a. An zawh fel hnu rei vak loah chuan lal chuan infiamna ṭan tur thu a pe a. Thangsibuta an buan hma in mikhual tlangval ṭhenkhat leh khawtual tlangvalte an inbuan hmasa a. In tihhlimna chi khat a nih avangin an in chak chhawk zak zak mai a. A tawp berah chuan Thangsibuta chu leikapui aṭanga lo zuang thla in favai chhun khawmah chuan a ding ta ran mai a. Chu veleh Chawnghmuna chu,”Ka pasalṭha hi buan ngam in awm emaw chu” tiin a au a. Khawlian lal pawh lo au ve nghalin,” Ka pasalṭhate u, han tlawm thuai teh u khai” a rawn ti a. Thangsibuta chu palian ,dar pharh hlai zet mai, sek ṭel ṭul hi a ni a. Han en mai pawhin tlangval naran tan chuan buan chi a ni lo tih a hriat ngawih ngawih a. chumai bakah Khawlian tlangdunga buang chak hmingthang a ni ve bawk a. Mipui chu an reh ṭhup a, Thangsibuta lah tha tho hmel takin a zuang zek zek mai a. A buan ngam an awm dawn ta lo emaw an tih laiin Sadawt veng tlangval Robawma hi kil khat aṭanga lo chhuakin,”Khaw nge keiman ka’n buan hmasa ber ang e” tih pahin Thangsibuta puan ven chu a rawn vuan ta chat a. An indawm dun ve ve hnu in tlangaupa chu,”Le” tiin a rawn au a. Chu veleh Robawma leh Thangsibuta chu in chawi kan tumin an in nawr dun ta a. Rei pawh an inchai hmain Robawma chu a kang ta zawk mai a. Thangsibuta chuan favai bar huang khawpin a la vawrh zui a. Robawma chu zak tih hriat tak mai hian mipui zingah a lut leh hna hna a. Telama chuan uluk tak in a lo en reng a. A hliam a la dam loh avangin buan ve loh chu ṭha in a hria a. Thangsibuta lah midang an awm leh awm loh hriat tum niawm takin a hawi vel ruai a. Khawlian lal chuan a tlangvalte chawh phur nan,”Thangsibuta hneh thei apiang ka se chi ṭha ka puichhuah ang e” a rawn ti ta a. An lal thu avangin mipui chu an au leh dur dur a. Mahsela chumi hnu a thangsibuta rawn buan tu tlangval pahnihte pawh Sibuta chuan awlsam te in a lo vawrh zel a. pakhat zawk phei chu favai chhun loh chinah a theh chhuak lehnghal. Chumi avang chuan mipui thawm pawh a reh leh deuh a, Thangsibuta chet dan uchuak tak avang chuan an phun sup sup a. Khawlian lal pawh a beidawng ta hle mai,a khabe hmul zutin a hawi a hawi a. Chawnghmuna erawhin inti vei fe hian,”Thanga, I beih tawk an awm meuh nang nge? An lal fanu pawh hruai ila min bei ngam an awm dawn loh hi maw?” a rawn ti ta a. Khawlian lal leh upate chu an eee rual ṭhawt a. Chu ṭawngkam chuan Telama ngeng a chhun zar mai . An lal leh upaten eng an sawi hma in buan zawlah chuan a lo zuang chhuak that a. Eng mah sawi chuang lo in Thangsibuta puan ven chu a dawm chat a. Thangsibuta chuan tham lo fe hian,”Val a, I cho rual ka ni nem. Thinur chunga beih chi phei zawng ka ni lo lehzual ang” a lo ti a. Telama chu a ngawi ran mai a. Leikapui lam aṭangin upa min Hrangliana chuan,”Lama zam suh khai” a rawn ti a. Mipui pawh tlem chuan an phur leh deuh a. Mahse Telama chuan Thangsibuta chu pumruaa a khan loh deuh avangin thilthleng tur a danglam chuangin an ring lo a ni.

Chhun ni sen sa vur hnuaia lal in tual zawlah chuan Telama leh Thangsibuta chu an in dawm ran mai a. Khawlian mipuite chuan thaw dep dep in an thlir a. Tlangaupa in ‘Khai le’ a tih rual chuan buan zawla tlangval pahnihte chu chak zawk nih tumin an in nawr ta hun hun mai a. Buan zawla favai pawh chu an pal khu rem rum mai a. Thangsibuta chuan a hma a mite ang bawka chawikan mai a tum laiin a buanpui pa chu a phawi zo lo mai ni lovin amah zawk chu a kang leh lek lek ṭhin a. An inchai tawk em avang chuan mipui pawh an ri leh hem hem tawh a. Telama pawhin a buanpui pa chu mi satliah a ni lo tih a chiang ngang mai. A ṭan nasat em avangin a ke hliam aṭangte chuan thisen a lo chhuak ṭiam ṭiam mai a. Chu chu lal leh upaten an hmuh veleh Telama tan a ṭha dawn lo tih hria in infiamna chu tihtawp mai an tum a. Mahse chutih lai tak chuan Telama chuan Thangsibuta chu phawi zawkin a chawi ta vu vu mai a. Chu veleh mipuite chu au dur durin a ṭhen phei chu an zuang tawr tawr hlawm a. Telama chuan a buanpui pa chu ṭha takin a dah thla dawn emaw an tih laiin buan zawl favai piah lei charah a keuh ri dup mai a. Thangsibuta thinrim chu lo tho leh nghalin Telama puan ven chu a rawn dawm leh chat a. Mahse chutah meuh zawng thinrim chunga beih chi loh zawk chu a hriat ta tlat. Telama chuan awlsam deuh takin Thangsibuta chu a phawi zawk a, buan zawla favai bar huang khawpin a keuh khu luih mai le. Mipuite chu an sa hawk nasa ngei mai. Thangsibuta chu harsa ti taka lo tho chhuakin a buanpui pa chu mak tih hmel tak hian a en ngawih ngawih mai a. A kawng dawma kung nghiai chungin a ṭhiante awmna lamah chuan a kal ta a. Chutah meuh zawng lal chu hlim taka lo ding chhuakin mipui chu ngawi turin a ti a. An reh ṭhap hnu in lal chuan ,”Ka khua leh tuite u,in zara lal ni thei mai ka ni a. In tel lo chuan engmah ka ni lo a ni. Vawiinah hian hnehna ropui tak kan chang a. Chuvangin kan pasalṭha Telama’n min dil apiang , ka neih zawng a nih phawt chuan in lal hian ka pe dawn a ni” a ti ta a. Mipuite chu an au dur dur a. Mahse Telama chuan lal hnenah,” Lal pa, I khua leh tui ka nihna anga ka tih tur ka ti mai a ni a. Chuvangin I lakah engmah dil thei ka ni lo e. Mahsela kan mikhual ten kan lal fanu leh kan khawtlang an zah loh em avangin hremna pek ngei ka duh a ni” a ti a. Lal chuan,”Ekhai tlangval, an phu tawk hremna chu ka pe mawlh ang. Eng nge I duh min dil rawh khai” a ti leh a. Mahse Telama chuan engmah a dil duh ta chuang lo a. A khawnbawlte thurawn angin lal chuan Telama pawh chu a nawr lui duh ta lo a. Mipuite pawh haw tir nghalin Lal leh upate erawh an mikhualte nen lal in lamah an lut a.

Telama pawh a ṭhianpa Sianga nen muangchangin in lam pan turin an kal a. Tlangval leh pa ho chuan Telama chu rawn zimin zawn an tum ta mai . Telaman a hnial viau nachungin an zawn lui ta tho a. An in lama kal pui ta lo chuan an upa min Hrangliana inah an zawn lut ta a. Hrangliana inah chuan a fanu Lianchhingi leh a ṭhiante lo awmin Telama chu an lo buai pui nghal sawk sawk mai a. A hliamte chu lapaw thianghlima hru faiin an tuam sak a. Telama chu a inthlahrung hle mai a. Han hnar na chi a ni tawh si lo nen thuawih takin a dawh hle hle a. A hliamte an tuam fel hnu pawh chuan telama chu a chetsawn mai phal lo in an ṭhut hahdam tir . Telama inthlahrung chuan tlangval la awmte hnenah chuan,”Min lo hawsan tawh rawh u khai. Zawn ka ngai tawh lo ang. In chungah ka lawm takzet e” a han ti a. Chu veleh tlangvalte chuan,”E he, ni dawn lah tak a, min lo ning ru tawh viau ang a. I haw vat teh ang u” tiin an kal ta dial mai a. Telama chuan,”in va ho mai mai tak e aw” a ti ringawt a. Tho chhuakin Lianhniangi te hnenah chuan,”Hniangi ka lawm lutuk a nia. In buai phah nasa si a” a ti a. Hniangi chuan,”Kan khaw chhanhimtu tan chuan kan buai nileng zankhua peih ang chu” a lo ti a. Telama chuan,”Kha tin an tin gai love.Ka vanneih ni a nih vang a nih kha” a ti a. Hniangi chuan,”vannei fo turin ka duhsak che “ a ti leh a. Midang an awmve avangin inbiak fal bik reng theih ni hek lo le. Telama pawh an in lam panin a hawng ta a.

BUNG-8Na

Thangsibuta nen an inchai ni aṭanga chhiarin ni nga lai a liam leh tawh a. Telama hliam pawh a ziaawm tawhin daihnai lamah chak la in a chhuak thei reng a. Mahse zan lamah erawh Zawlbukah a tawi tam a, a khat tawkin a lawmnu Siamite in lamah a kal ṭhin thung. Zan khat chu thla a eng hle mai a, Telama nu leh pa a u Manthanga in lamah an len avangin mahni chauhin in a nghak a. Hnam hrui tur Vaiza a chhum bawrh bawrh laiin a ṭhianpa Sianga a lo leng a. Sianga chu zan danga a thu ngai bawk sawiin a chiar nghal bawrh bawrh a. Telaman a khap chung pawhin Sianga chuan,”Lama , kan lal in zu em pawh a zuk lo che hi a na ka ti a ni. Thih tha in kan khaw hminghliau mai tur I venghim a. Heti tur hi a ni lo asin le” a ti nang nang a. Telama chuan,” Sianga, hemi chungchang hi zawng I sawi tam lo teh ang khai. Kan tih tur kan tih kha a tawk mai a. Lal nopui dawma chawimawia awm kha a pawimawh ber hlei nem. Zanin hi kan sawi tawpna ni tawh rawh se. Kan khaw tana kan theih ang tawka kan thawh ve naah hian beisei leh phut let kan nei tur a ni lo. Mipa takin kan mawhphurhna kan hlen chhuak mai tur a ni” tiin a ṭhianpa chu a hnem a. Sianga pawhin a hrethiam lo viau nachungin Telaman a pawmzam thei chu a ngaisang letling a. Thudangah pakai lehin Sianga chuan,”I dam ṭha tawh bawk a. Kan ramchhuakte an lo hawn hunah sapelin kan kal ve ang chu. Fur sarep neih lo zawng a hrehawm ṭhin em mai” a ti a. Telama chuan,”Ni e maw le, khua a lum chho ta bawk a, rawsih lamah sa an kai tawhin ka ring a ni. Zanhnih khat kan riah chuan kan phur tawk kan kap hman mai ang” a ti a. Chu tia tui taka an titi lai chuan kawmchhak lam aṭangin hmeichhe aw ngei mai hian,”In awm em?” a rawn ti a. Telama chuan ,”Awm e, lo leng rawh u” tiin a lo chhawn a. Telama leh Sianga beisei loh deuh maiin an lal fanu Lalpuii leh a chhiahhlawh nula pahnih hi an lo lut hlawl mai . Telama chuan,”Ekhai kan lal fanu” a ti hman ,thil hriatchhuah a nei tih hriat takin,”Lalpuii te lah ni rengin. Lo leng ṭhu rawh u. Thu pawi a awm ta em ni?” tih pahin tapa mei chu a chhawm ṭha sauh sauh a. Lalpuii chuan,”Lama,eng thu pawi mah a awm lo e. A reng reng thu in hmeichhe tan khawchhungah thupawi ken thu awm suh” a ti a. Telama chuan,”A, nang meuh kan in a I lo chuankai takah chuan a pawimawh viau ni turah ka ngai a” a han ti a. Lalpuii chuan a aw thian kharh kharhin,”Thil pawimawh tak, a hma daiha tih tawh tur maw le. Ka lo bengvar lo ṭhin lutuk a” tih pahin Telama chu zu peng leh Artui a pe a. Telama pawhin a lo la ve mai a. Lawmthu pawh a sawi ṭhat hma in Lalpuiite chu an chhuak nghal rawk rawk a.

An chhuah hnu in Sianga chuan,”A eng nga kha ti taka an hmanhmawh mai le.A mawi lo lulai em mai” a ti a. Telama chuan,”Lal fanu tan mi naran in a len luh hi thil namai a ni hlei nem. Midang hriatah pawh a duhin ka ring lo. A pa phei chuan a phal hauh lo ang. Lal nu fing tak a la ni dawn in ka hria” a ti a. Sianga chuan,”Tikhan hman ni a rawn rimtu, mualpho taka rawn siamtute kha pasalah a nei leh emaw a ni ang a” a rawn ti leh hram a. Telama chuan,”Bawrh bawrh ṭhin che hian, kan lal in se thum a chawi tir e an tih kha. Kan lal unaute khua tho an ni a. Mahse Lalpuii zawng lal fapa dang an melh puiin ka ring a ni” tiin a ngaihdan a sawi a. Sianga chuan,” Lama ,vawikhat chiah ka sawi leh ang. Khawnbawl fa ni ve ngat la zawng nopui I dawm tawh ngei ang le” a ti a. Telama chuan,” Khuanu’n min veng se, a dawm pawh kan la dawm mahna le. Dam hi han chhuh phawt I la” a ti a. Hmun dangah pawh leng ta lo chuan zan rei tak thlengin an inkawm a. Telama nu leh pa an lo haw hnuin Zawlbuk lam an pan leh ta a.

Zawlbuk an lawi a, rei pawh an la hmu hman lo. Tlangaupa hmanhmawh taka lokalin Zawlbuk a tlangvalte a rawn kai tho a. An pasalṭha ramchhuakte an hlawhchham thu leh pasalṭha Zakhuma Nghalchangin a hliam thu a rawn sawi ta mai a. Talngvalte chuan Zawlbuk meiah meichher nawr alh sawk sawkin An tlangvalte hmuak tur chuan an chhuak nghal sang sang a. Val upate remruatna angin Zuksih lam panin an kal ta a.

Khua aṭanga ramtuk khat vela hla an kal hnu in an piah lawka meichher eng an hmu thei tawh a. Thui vak lo an kal leh hnuin ramchhuakte Zolui kianga an chawl lai chu an zuk nang ta a. Zuksih aṭanga Zolui inkar hi chawhma kal vel lai a ni avangin ramchhuak ho pawh an chau hle tawh a. Pasalṭha Zakhuma chu a mutthilh mai loh nan an lo tung tho a. A hliam a nat deuh avanga ṭawng pawh ṭawng peuh meuh lo hian a khat tawkin a mit a khap fak fak a. Muanchan na chi a nih loh avangin Tlangvalte chuan Zakhuma zawnin khaw lamah an kal ta nghal a. Khua an luh meuh chuan khuan hmasa a khuang al al tawh a. Zakhuma an dah fel hnuin Telama chu a u phur nen an in lamah a chhuk zui a.

In a zuk thlen chuan a nu leh pa an lo tho daih tawh mai. Telama a luh veleh thil awmzia an lo zawt nghal a. Telama chuan a hriat ang ang a hrilh a. rei vakloah Manthanga pawh lo lut ve in ,”Lama , kan in lamah I kal dawn maw tia” a rawn ti a. Telama chuan,” Hetah I lo luh hmasak tho ka ring a” a ti ve mai a. Telama pa Chhunga chuan,”Mana,kan pasalṭha chu eng nge a an hmel. ?” tiin a zawt a. Manthanga chuan,” Zakhuma zawng a tuarchhel ngang mai a. A dam leh thuaiin ka ring a ni” a ti a. Manthanga bawk chuan,”Kan kar a hla deuh a,kan chhan hman ta lo a ni. A nghalchang kah hliam lah chhuizui ngaihna a awm si lova. A zia lo tak tak a ni” a ti zui a. Chhunga chuan,”Tunhnaiah kan vanduai ta zeuh zeuh mai a. Kan lal pawhin ramchhuah a rawt leh nghal mai lovang chu maw” a rawn ti a. Manthanga chuan,” Zukpui leh nghalrual chu kan kah hman kha maw. Lal sa tur chu kan dah nual alawm” a ti a. Sa hrang tlemte a dah hnuin Manthanga chu an in lamah a hawng a. Telama erawh zawlbuk a kir leh na hun awm tintanga a hriat loh avangin khumah a mu ta daih a.

Telama chu hma takah tho in mau theiah zu tuitling a a siak chhuak a, Vaihlo hrawm khat leh Artui nen pasalṭha Zakhuma kan turin a kal ta nghal a. Zakhuma te in a thlen chuan khumah a lo muhil bawrh bawrh a. A pa Hrangliana lo awmin Lama chuan,”Pa Hrang, U Khuma chu eng nge a lo an tawh?” tiin a zawt a. Hranga chuan,”Nizan lam ai chuan a zia deuh e, hei a mut pawh a mu nasa khawp mai. I va hma tak ve” a lo ti a. Lama chuan,”Midang an lokal tam hmain ka ti deuh alawm.” Tih pahin a thil kente chu a pe a. Hrangliana chuan,”Heti ang rawn tih a ngai lo asin aw. A lawmawm hle mai” a ti a. Hniangi leh a nu tuichawi pawh lo thleng zuiin Telama chuan an phurte a lo chawi thla a. An rik nak nak takah chuan an thawmah Zakhuma lo harhin tui a rawn lama. A nau in a va pek hnu chuan Zawi sap hian,” Lama lo ṭhu hnai teh khai” a rawn ti a.Telama chu khum kiangah a ṭhu phei a. Zakhuma chuan,”Lama, ka khan lo hle mai che. Zawn hial ka ngaih tak hi” a lo ti a. Telama chuan,”I tawn ang tawng ni I la zawn tur a lawi ka awm pawh ka ring lo e a. Hahdam takin awm rawh khai” a ti a. Zakhuma chuan,”Ka dam ang a, kan pahnihin kan la zuk kap dawn nia. Kha nghalchang len dan kha maw, a ngho pawh kutphah chen zeta sei a ni tawh. Ka chan na a rem lo nen, a sa huatah ka kap fu lo a ni ang e” a rawn ti leh a. Telama chuan,”Chhui zui tuk e,I dam vat dawn alawm. Chuti ang taka nghalchang lian chu hmuh ve a chakawm khawp mai” a ti a. Zakhuma chuan,” A tep chuap chuap a, vawikhat a hawk dawt a,ka che hman mang hlek lo mai. A fingin a kawlhsen khawp a, ka zuam sual a chha chu a ni e” a ti a,a khuh kharh kharh a. Ṭawng tam chi a ni lo tih hria in Telama chuan,”U Khum,nakinah kan la sawi chhunzawm dawn nia. Mu hahdam teh khai” a han ti a. Khuma pawh chuan hrethiam takin a rawn be chhunzawm ta lo a. Inleng dang an lo lan nak nak hnuin Telama chu in lamah a hawng leh ta a.

In a zuk thlen chuan a nu leh pa bakah a u te pahnih an lo awm ran mai a. Telama an hmuh veleh a pa chuan ,”Lama ,eng pawi nge I khawih leh tak ni?” a lo ti nghal a. Mak tih hmel takin Lama chuan,”Eng a ni? Eng nge thil awmzia?” a ti a. A pa chuan,”Tlangau lokalin lal in lama kal tura ko I ni “ a rawn ti a. Telama chuan ,”Eng pawi mah ka sawi ka hre hauh lo mai. Nizan lama lal fanu a lokal vang kha a ni thei ang em le?” a ti ta. Chu veleh a nu leh pa leh a unaute chu an hlauthawngin an phawk hra mai a. A u Chhuanvela chuan,”Lal fanu a lo kal I ti e law,chhei raw le! Lal huat zawng tak a ni ngei ang” a rawn ti a. Midang pawhin Telama chu an hau sap sap a. Mahse Telama chuan amah lo kan a nih thu leh an chhuah lehnghal vat thu a sawi a. A chhungte erawh an rilru a hah zual sauh a. A pa chuan,” Lal inah chuan kan kai ta la. A ngaidam thei dawn che a nih phawt chuan lei chawi theih ang ang pawh kan chawi mai ta lawng” a ti a. Telama chu phur lo fe hian lal in lamah a kal ta nghal a.

Lal inah chuan lal leh upate bakah pasalṭha Singaia leh Hnuna bakah tlangval dang sawm vel an lo awm a. Telama a luh lai chuan lal in thil a lo sawi mawlh mawlh a, Telama rawn lut chu hre awm pawhin a lang lo. Lal thu sawi hmangah Telamate ho chu Bungpilawn khuaah Sele patuai kai turin an kal dawn ni awm tak a ni. Lal chuan an kal dan turte sawi chhun zawmin,” Bungpilawn khuaah hian Hangsina a lal a, Sele patuai a chithlah tur ka duh avangin hawh in va dil dawn a ni. Ka laichin hnaite tho an nih avangin an lo phal maiin ka ring a. Kawng lakah fimkhur takin in rawn kai ang a,him takin khua in rawn thlen tur a ni ang. Tihsual palh a awm tur a ni lo” a ti charh charh a. A ruahman nate a sawi zawh hnuin hmanhmawh taka insiam a ngaih zui avangin an haw ta hlawm a.

Telama chuan Bungpilawn khuaa kal chu a chak lo hle a. A ṭhianpa nen ramchhuah an rilruk bawk nen phur lo fe hian a insiam malh malh a. A pa chuan,”Lei chawina lam a nih loh chuan phur deuh a kal mai a ṭha e. Hnam dang khua a nih vang erawh chuan in va fimkhur hle a ngai dawn a ni. Ni engzat nge in va cham dawn hriat a ni lo a. Buhfai pawh ken a ṭha ang” a lo ti a. Telama chuan,”Chawhma kal chauh a ni a. Tam ken a ngai lo ang chu” a ti a. A pa chuan,” A tam thei ang ken a ṭha e. Khual khuaah thlenna haichham palh theih a ni” a rawn ti leh a. Telama chu a in siam mawlh mawlh reng a. Tukṭhuan puar elha a ei hnu in innghah khawmna hmun tur lal mual lam panin a kal ta nghal a.

A hmanhmawh fal deuh nge ni,lal mual a thlen chuan tumah an lo awm lo a. In lama let leh mai a tum laiin pasalṭha Singaia a lo lang ve hlawl a. “Lama , i va phur hmel ve le” a rawn ti a . Telama chuan,”Chhuah hma kha in rawt deuhin ka hria a” a lo ti a. Singaia chuan,”Tak ana, tumah a phur vak kan awmin ka ring lo. Kan va kalna tur khuaah hian mikhual an lawm vak lo a ni” a ti a. Telama chuan,”Khawdaiah kan in kulh mai ta lawng” tiin a chhang a. Singaia chuan,”Ni e, thil harsa zawng a ni hauh lo ang” a ti a. A ṭhian dangte an lo thlen kim hnu chuan Bungpilawn khaw pan turin an kal ta a.

Tlangval chak rual , a uih zawng ang maia an kal takah chuan Bungpilawn khua chu behliang mun hun velah an thleng a. Khua an luh chuan khawiah peng lo in lal in lam an pan ding nghal a. Lal in tualah chuan tlangval hawn khat vel hi an lo awm a. Telamate chu mit tla lek loin an lo en a. Lal in tual aṭangin pasalṭha Singaia chuan lal in a len luh a han dil a. Tlangau lo chhuakin luh thu a pek hnu in lal inah an lut ta a. Lal inah chuan lal leh upate chu zubel hualin an lo ṭhu khap a. Mikhual hmel a lo lan takah chuan lal chu lo ding chhuakin ,”Khawi khua aṭanga lokal nge in nih,eng nge in duh?” a rawn ti a. Singaia chuan,”Lal pa, Lalmanga lalna khua Khawlian aṭanga lokal kan ni e” a han ti a. Chu veleh Hangsina chuan,”Lalmanga tlangvalte maw in nih a. A nih chuan ka Sele patuai beiseia lokal in nih ngei dawn chu” a ti a. Lal Hangsina bawk chuan,”Ka Sele hawh min dilna kha a rei tawh khawp a. Unau karah han ui thu a awm lo e. Zanin chu han riak phawt u la. Zan lamah ka upate ka rawn ang a. Naktukah thuchiang kan inhrilh a ni ang chu” a ti leh a. Lal chuan thu dang sawi lo in zubel a kil san leh daih a. Eng mah sawi zui na chi a a ngaih loh avangin Singaia chuan a naute ho chu a chhuah pui a. An chhuah hnu in Singaia chuan,”Thlen in chu mahniin kan in zawn chawp a ngai dawn a ni. Vengkhatah thlen ho kan tum phawt ang a. A theih loh taka leh a khua kan tuam chhuak mai dawn nia. Ṭo ruah haw hun lai a nih avangin khawdaia han riah mai a rem dawn si lo a” a ti a. Tichuan lal mual aṭangin thlen in an zawng ṭan a.

An hlauh ang ngeiin thlen in tur a vang hle mai. Sawm rual lai an nih avangin hmun khata thlen a rem si lo. A tawpah chuan a huho thlen in zawn chu a fu lo tih hriain an in ṭhen darh ta hlawm a. Telama chuan veng hmawr deuha thlen a rilruk avangin mahniin a kal a. In sawmhnih vel lai maia a hnawn hnuin a fal deuh hleka in pakhat a va thleng a. Tualah putar pakhat hi Herhsawpah ṭhu in zu a lo dit kiang kiang mai a. Zu bel kianga bawmrangah chuan Dawn a in thiat fur a. Telama chuan,”Ka pu, mikhual in thleng thei ang em?” tiin a au a. Putar chuan uluk fe hian Telama chu a rawn en a. A dawn khawn karh karh pahin,”Khawi lam khual nge” a rawn ti a. Telama chuan,”Lalmanga lalna khua Khawlian tlangval ka ni e” a ti a. Putar chuan,”Ti khan lo awm tawh” tih pahin a tho hlut a. Inchhung lamah a luh san daih a. Rang taka lo chhuak leh in,”Lawm pa, chawṭhing kan nei lo tlat mai. Kan thleng thei lo che “ a ti ta a. Telama tan pawh tih ngaihna a awm chuang lo a. Kalm ai a tum laiin putar chuan,”Lawm pa, ti khan lo awm lawk teh” a rawn ti leh a. Putar chu an ṭhenawm hnai deuha inah te chuan a lut kawi zar zar a. Rei vak loah lo let leh in beidawn hmel fe hian,”Khai lawm pa, ṭhenawmah pawh chawṭhing a awm lo e. Kan thleng thei lo che a nih ber hi” a rawn ti a. Telama pawh chuan hrethiam takin ,”A pawi lo e” a ti ve mai a. Mahse putar chuan mikhual han kir tir mai chu a ngai ngam zan lo nge ni Telama hnenah chuan,” A khai Lawm pa, eng pawh ni se hetah hian lo ṭhu phawt mai teh” tiin Telama chu a zu bel kianga Herhsawp pakhat chu a pe a. Putar bawk chuan Telama chu dawn pek pahin,”Kha ,in lal zu nge ka zu thlum ṭha ang,han chhin teh khai”a ti a. Telama pawh a kawngkal chau bawk nen zu chu a dawt ve ta kiang kiang mai a. A rin ai daihin a thlum ṭha lehnghal. Titi chhunzawm pawh awm lemlo in zu chu an zuk mawlh mawlh a. A khat tawkin dawn an thlak leh zauh ṭhin a. Telama chuan rui hnepa awm chi a ni lo tih ahriat avangin a mawi tawk a in hnu chuan,”Khai ka pu, I zu chu a thlum ṭha khawp mai. Kan lal zu aiin a nep bik lo ang e” tiin a fak a. Putar chuan a lawm thiam hle a. Telama hnenah chuan,”Zanin zawng ka lo mikhual ang che. Ka fate ho buh tuhin an riak vek a. Ei erawh I rel a ngai thung ang” a ti ta mai a. Telama pawhin lawmthu te hrilhin zanriah chhum hun thlengin an in kawm a. Telama chuan zanriah a han buatsaih dawn a, a buhfai ip a buh a han phawrh chuan putar pa ngaih dan a lo ni lo nasa mai a. Telama hnenah,”Lawm pa, kham khawp thar lo ang maia min chhuah I tum ni,ka mikhualte buhfai ka ei hauh lo ang” a rawn ti a. A rui deuh bawk nen Telama chu an fairel bel leh buhzemte thlengin a en tir a. Chu mai a la ni lo, rap chung sanga sarepte chu a chhum atan a rawn phawrh bawk a. Telama chuan lawmthu te hrilhin an pahnih a an ei tur chu a siam mawlh mawlh a. Putar pa erawh zu a zuk chhunzawm reng a. Zanriah ei hun a nih meuh chuan a chatthla fel der tawh a ni. Telama tan pawh a inthlahrunawm letling zawk a. Zanriah puar taka a ei hnu in a ṭhiante ngaihven turin a chhuak ta a.

A ṭhiante ngaihvena chhuak ta chu a ṭhiante chuan amah ngaihvenin an lo zawng mek hi a ni zawk a. bungpilawn Zawlbuk kiangah pasalṭha Singaiate ho nen an han inhmu zet zawng an hlim angreng hle mai. Zu rim a la nam deuh avangin Singaia chuan,”Lama, khawi lai zu bel nge I lo khawn bik ni. Khawi lamah nge I thlen a?” a ti a. Telama chuan veng hmawr lama putar pakhat inah a thlen thu a hrilh a. A ṭhian dangte chu mahni a thleng an lo awm reng reng lo mai a. Telama chu an ngaihtuah deuh a. Mahse Telama chuan ngaihtuahawm a nih loh thu a sawi hnuin bungpilawn Zawlbuk kai an tum ta a.

Zawlbuk kai an han dil a,Bungpilawn tlangvalte chuan,”Min buan loh chuan in kai a rem lovang” an ti tlat mai le. Telamate tan pawh hnial a rem si lova.,zawlbuk kai nan a inbuan chu an rem ti ta a. Zawlbuk an luh chuan tlangval leh val upa ṭhenkhat an lo awm a. A khawtual tlangval leng te an lawi kim hnu in val upate chuan,”Khai le,Khawlian tlangval leh kan khaw tlangvalte infiam lai I en dawn ang hmiang” an ti a. Zawlbuk mei chu an chhawm ṭha sauh sauh a. Bungpilawn tlangval sa pan hling hleng, ke kual rit ret hi lo ding chhuakin,”Khaw nge keiman kan khual tlangval ho chu kan buan hmasa ang e” a rawn ti a. Telamate zinga tlangval pakhat chuan Bungpilawn tlangval puan venah a va dawm chat a. An inchai ṭan chu a ni der mai. A mikhual zawk tan khawtual tlangval hneh lutuk thil mawi a nih loh avangin an in chawi tawn zak zak a. Val upaten a tawk an tih takah chuan tlangval dang an lo ding zel a,an in buan kual zak zak mai a. Khawtual tlangvalte pawhin nuam an ti hle mai. A hnuhnung berah khawtual tlangval buan chak Sukchina lo ding chhuakin ,”Khaw nge keiman kan khual tlangvalho chu inbuan kan zirtir ang e” a rawn ti a. Chu veleh Singaia chuan,”Lama ,khi zawng nangma chanpual” a ti a. Lama pawh buan zawlah chuan phur hmel zetin a ding chhuak a. Sukchina kawngah va dawm chatin,”Min dim deuh la aw” a han ti a. Val upaten,”Khai le” an tih rualin Telama leh Sukchina chu an in nawr dun nghal a. Sukchina chuan Telama chu an phawi dawn ṭhin a, a ngheh hian a nghet bur mai a. Telama pawhin Sukchina chu a phawi thei mai bik lo. Rei tawk fang an in nawr dun hnuin Telama chuan khawtual tlangval a tlawm zawka ṭantir a duh loh avangin a tha a thlah hret a. Sukchina chuan Telama chu a chawi ta a. Khawtual tlangval ho chu an au dur dur a. Sukchina chuan Telama chu dimte a nghat thla in,”Tlangval, ka buan tawh a zawnga chak ber I la ni” a ti a. Telama chuan,”Nang pawh ka buan tawh a zawnga chak ber I la ni,min ti mualpho lo a,ka lawm e” a ti a. Val upaten a tawk ta e an rawn tih avangin Telamte pawhin an chhunzawm ta lo a. Tichuan hlim taka inkawmin khawtual tlangvalte chuan mikhualte mutna turin an mutbu te an rawn vawm khawm a. Tui takin an muhil ta a.

A tuk zing, tukṭhuan ei hmain Telamte chu lal in lamah an kal nghal a. Lal chuan ṭha taka lo chhawnin,”Hei ka se chi a zawnga chi ṭha ber leh ka ui ber ka Sele in kai dawn a ni a. Tu khaw lal hnenah mah ka la hawh tir ngai lo a. Thlakhat chhung in kawl thei ang a. Him dam taka in lo dah leh ka duh a ni” a ti dap dap a. Lal bawk chuan,”A enkawltu ni lovin in kai dawn a ni a. Fimkhur hle ang che u. A chak in a tha za tawk lek a ni a. Ram pa lailengah in buai loh nan nghet takin in hling dawn nia” a ti leh a. Pasalṭha Singaia chuan Bungpilawn lal hnenah lawmthu te a sawi a. Tukṭhuan eikham veleh a chhuah nghal an duh avangin mahni thlen in lam ṭheuh an pan zui a.

Tukṭhuan ei kham veleh Telama pawh lal in lam pan turin a insiam nghal a. A thlen in pa chuan ngan zu fe leh zu tuitling tlemte kalkawnga a in tur a ken tir hnuin lal in lam a pan ta nghal a. Lal in a han thlen chuan Sele tuai pian nalh zet mai hi a lo ding zar mai a. Lal chuan chiseh lo pe in a lo chul hliau hliau a. A khawtual mite ngei pawh chuan hmuhnawm an tiin an chhuang ve em em a ni. Telamate an thlen kim hnu in lal chuan ,”Tluang takin va kal ta u la,ka sawi tawh ang khan him dam takin ka hmu leh ngei tur a ni” a ti a. an inthlah fel hnuin lal chuan a hrual nen Sele chu pasalṭha Singaia a hlan a. Midangin an han kaih dawn meuh chuan Sele chu a kal duh mai lo a, a hnar te khawng dut dutin a ke a per khauh khauh a. Rei ngial an beih hnu chuan an kai lui thei ta hram a. Khua an chhuahsan thlengin tlangval pathumin a hruihrual chu an vuan ran mai a. Sele pawh chu thuawih takin a kal ve zel a.

Kal lam anga hmanhmawh vut theih a nih loh avangin Khawlian khua an thlen dawn meuh chuan ni pawh kawlah a liam hnai tawh a. Khua an luh dawn tawh avangin Hnuna chuan Sele chu mahni a kaih a tum ta tlat mai a. A chutia khawnbawl fapa berin a chhuh tak tlat avang chuan Singaia ning lutuk chuan Sele chu Hnuna a kaih tir ta a. Khawchhung an luh dawnah Hnuna chuan intithei fe hian Sele kaihna hruai chu a kutah a vet kual vel a. Mahsela khua an han lut a, thawm dang a awm tak thutah chuan Sele chu a phit thut a, midangin a hrual an dawm ve hma in ram lamah chak takin a tlan ta mai le. Hnuna tan han kaih beh hneh rual a ni lo a. A hrual lah a kutah a lo vet bawk nen Selel chuan a hnuk phihrit nawk nawk mai a. Hnuna beidawng chu a ṭe ruai a. A thawmah Sele chu hlauthawng deuh deuhin a tlan chak sauh a. Telamate chuan rang takin an umzui nghal a. Leipui fing zet an um hnuin Sele chu phul pikah a hrual nen a lo tang hlauh mai a. Hrual hmawr lamah chuan Hnuna chu ruak keng kung,pilh pheng phung hian a lo let thual a. A puan vente a tlak vek avangin a ṭhiante chuan puan dangin an khuh a. Vanneih thlak takin a na lutuk lo hlauh a. Telama leh tlangval dang pathumin Sele chu kai chhuakin midang zawngin Hnuna chu an lo buaipui a. An thinrim, nui za bawk si chu Hnuna hriat lohturin an nui an nui mai a. Hnuna lah mittui leh hnaptui nen a hawi a hu mai lehnghal. Rei ve an chawlh hahdam pui hnuin Hnuna pawh mahni a kal in khaw lamah an in kai hawng leh ta a.

BUNG-9na

Khawlian lalin Sele a hmuh chuan a lawm ngang mai a. A upate ko khawm nghal chuk chukin Sele kai a kalte zu a zuk bakah zanriah a kilpui zui a. Zanriah an kil hnuin lal chuan Telamate chu zu a zuk leh a. Telama erawhin a mawi tawk chauhin a dawm a. Lalin in lama hawn mai a phal loh avangin Telama pawh tui lo tak chungin ṭhut muan ar khuan thlengin lal inah a awm a. Chumi hnu rei vak lohah chuan zun ram thiar chhuanlamin Telama chu a in ak chhuak a. Pawn lamah chuan thla a eng in khua a thiang hle a. Lal in leikapuiah chuan lal Fanu Lalpuii chu mahni chauh hian a lo ding a . Ngaihtuah din hmel tak hian van lam a hawi a. Telama pawhin tihbuai chi a a ngaih loh avangin biak pawh be lo a kalsan mai a tum a. Mahse thui pawh a kal hma in hnung lam aṭangin lal fanu chuan,”Lama ,lal zu a thlum vak nang nge?” a rawn ti a. Telama chu leh hawiin,”Thlum tuk e. Ka chau deuh atin a ni. Mangṭha le” tiin kal leh mai a tum a. Chu veleh lal fanu chuan,”I pawi ka sawi ta nge ni khati taka min biak I hreh mai” a rawn ti leh a. Telama tan pawh kal main a chi a ni bik lo a. Leikapuiah kaiin lal fanu din lohna lam sirah chuan a va ṭhu a. Lal fanu Lalpuii chuan,”Ṭhian kawma han inkawmte hi a chakawm ve ṭhin a. Min ngaina lo viau mahla reilote tal ṭhu ve rawh khai “ a ti a. Telama chuan,”Zanin khua hian I lunglen a kai tho a ni ang maw” a han ti a. Lalpuii chuan,”Lunglen na tur a awm lo ve. In chhung lam boruak ka ning ve deuh atin a ni,nangmah ang bawkin” a lo ti a. Telama chuan,”Ninawm ṭhin tak ang,zan khat lek pawh ka zo lo achha a ni a” a ti a. Telama bawkin,” Hniangite in lamah pawh zuk chuangkai ve la ti nia,mahni chauha awm zawng a ṭha ngai lo e” a ti leh a. Lalpuii chuan Telama chu chiang tak maia rawn melh chung hian,” Ka chak ve ṭhin khawp asin,mahse ka nuṭate an la nau deuh a. Ka pa kaihza vengtu ka nih hi” a ti a. Telama chuan,”Lal fanu tih awm tak a ni reng a ni, lal nu fing tak I la ni ngei ang” a lo ti a. Lalpuii chu a nui mai a,a hma ai chuan a hmelte pawh a hlim tawhin Telama nen rei fe an inkawm a. Leng hawn ar a khuan hma hretin Lalpuii chuan,”Lama, min men pui avangin ka lawm hle mai. Zankhua a titi dun pawh a chakawm e a. Mahse ka pa’n min lam tawh ang e,ni dangah kan inkawm leh a ni ang chu” a ti a. Telama pawh chuan hrethiam takin,”Ni tuk e,kan la inkawm fo dawn nia. Mangṭha le” a han ti a. Lalpuii chuan nui seih chung hian,”Kan la inkawm fo dawn nia a,ka lo hre reng ang e.” tiin a luh san a. Telama pawh an in lam panin a kal ta a .

A tuk lamah chuan Lal in tuala Sele patuai en turin mi an punkhawm sap sap a. Telama erawh lo lam fan paha ramvah a duh avangin Silai a hru fai hliau hliau a. Chu tih lai tak chuan a ṭhianpa Sianga lo lutin ,” Lama ,min thlim I tum ngawt elaw” a rawn ti a. Telama chuan,”Thlim the suh ei, va insiam thuai tawh. Khaw chin hriat a ni lo a,hma deuh kan tum ang chu” a ti a. Sianga chu hmanhmawh takin a chhuak lehnghal a. Tukṭhuan ei kham veleh Telama chu Silai nen a in ak chhuak hnak hnak a. Lalmualah Sianga chuan lo nghakin zau lam pan turin an kal dun a.

Zau an thlen hma deuh chuan thli leh ruah nasa tak lo thawkin khawpui a ri dur dur a,kawl a phhe zawr zawr bawk a. Thing hmun ngawa an awm lai a nih avangin an tlan hlawk hlawk a. Bawk an thlen hmaa thli leh ruah a nasat ema vangin phulraw hmunah an tlan lut a. Thli leh ruah chu a thawk chawhma ṭhak mai a. A han fel meuh chuan chhun chawfak hun a ni der tawh . Telama leh Sianga chu an huh zawr vek mai bakah Silai hlo pawh a lo huh palh hlauh mai lehnghal. Tui lo fe in zau lam an pan leh hnak hnak a. Zau kawng chu thingzar tliak leh thing tlu in a lo kham hnawk nuai mai a. Telamte chuan thian phei zelin chau hnepin bawk an va thleng a. An beisei loh tak mai hian bawk lam pawh thllin a lo sawp chhe nual a. Bawka riak ṭhenkhatin an lo thawm ṭha mek hi a lo ni. Hah pawh sawi lo in telamate chuan an pui leh nghal mawlh mawlh mai a. an tum loh dan tak a thil a thlen tak avangin Telama leh Sianga chu tui lo zetin Bawkah an chawl a. Sianga chuan,”Lama , Silai zen ṭang ṭha zawn ngaihna a awm tawh si lo a. Vawiin zawng kan ramvak thei lo mai awm mang nge” a ti a. Telama chuan,” ka thun sa hi zawng a la kah tlak ngei ang a. Mahse vawikhat kah chauh neia ramvah ngaihna a awm lo. Khua in min bumro ta si a. Kan haw phawt mai a ni ang chu” a ti a. Hma deuh takin khaw lam panin an kal ta a. Sermual hnai, zotui lui an pel phei a, chawlhhmun leh zotui lui inkara an kal laiin Ngalrual hian kawng an rawn kan thut a. Telama chuan rang zetin a umzui a. Silai vawikhat kah chauh a neih avangin fimkhur takin a um thla zel a. Kawng aṭanga leipui fing vel a um hnuin Katchat leh ṭhang hmun zawl deuh hi a lo awm a. A thlang lama ngaw an luh thlak ngei a rin avangin Telama chuan a tlan khalh a. Ruah tlakna a la reilo avangin a nal hle a, chutih rual chuan hnahthel rot e a hnawn vek avangin thawm dim erawh a nuam hle thung. Ngaw a luh veleh an lo chhukna tur khan ni awma a rinah chuan a lo chang ta a. Rei a ni lo, nghalrual tereuhtete , sumhnih thum lek lek an lo lang zui a. Kah khat chauh a neih avangin Telama chuan a lian deuh lo lan hun a nghak hram hram a. A hnu khawi deuhah chuan nghalpui mum ṭha zet mai hi a lo chhuak a. Telama chuan uluk takin a tin vang vang a,silai chu a kap puak ta dur mai le. Nghalpui chu thlang lama lum thla tawp tawp a. Ngalrual ho lah tlanna tur bik hre lo in Telama awmna lama teh chuan an rawn lim phei zawk zawk a. Telama tan lah kah ngaihna a awm tawh si lo, a lian deuhte chu ui tak chung hian a lo tin kual vel mai mai a. Thawm a reh tak deuh hnu in a sa kah chu a zuk en zui a. A kahna aṭanga hla vak lo luang hung bulah hian a lo thi fel der tawh a. A bekbawr taka a kah avangin a lu pawh a hek deuh huam mai. Hlawhtling in ti takin Telama chu a ding vang vang a, a ṭhianpa hriat theih turin a kuk raih a. A ṭhianpa chuan kawng aṭanga a rawn chhawn mai a rin laiin a chhak deuh luang hmun aṭangin,”Lama, I kap em?” a rawn ti ta mai a. Telama chuan,”Lian vak lo chu ka kah ve hi maw. Lo chhuk thuai tawh” a han ti a. Siangan Telama Nghalpui kah a rawn hmuh chuan a lawm hle mai a. Hrui la in a teh nghal zung zung a. Thaw hluam hluam chungin,’Lama, sumnga ṭha zet a ni. A thau e mem lehnghal,an thau hun a nih tawh loh vei nen” a ti a. Telama chuan,” A rai ṭan a tin a nih kha” a lo ti a. Sianga chuan,”I kap thiam reng reng mai, Silai a rik khan ka rawn lim thla nghal a. I kah loh ka ring lo sa reng a ni” a ti a.Telama chuan,”A kap tu zai ngaih ṭhin tur a ni ngai a” nui chung hian a han ti a. Sianga chuan,”I kap hlum dawn tih ka chian vang a nia. Midang ni se zawng ka tlang nghal hauh lo ang” a lo ti ve mai a. Telama chuan,”A nih a kaptu awlah han pu chho rawh khai” a ti a. Sianga chuan put mai a han tum a. Ngalrual sumnga pawh chandarh loh chuan a khin lalh mai. Mahni chauha put chi a nih loh avangin an pahnih chuan zotui lui lamah an zawn chho a.

Khua thlenga a puma zawn haw chu thil hahthlak a nih dawn avangin Telamte chuan Ngalpui chu Zotui ah an puah nghal a. A vunte lip in lal sa leh thirdeng sa tur an dah hran hnu chuan chan hnihin an sem rual a. An peih fel meuh chuan khua a thim dawn tawh a. Telama chuan,”Vawiin taka feh hawng hmel hmuh tur an awm hlek loh chu,kan rit hawng dawn hle mai a” a han ti a. Sianga chuan,”Kan ak zo tho dawn alawm,kan chawl phei det det ang a” a lo ti a. Telama chuan nui chung hian,”Midang an awm ve I hlauh hmel mang nge” a ti a. Sianga chuan,” Sa hawn a khat hi maw, hman kuma I kah pawh kan tam lutuk a, chhung tlai pawhin kan chan loh kha” a rawn ti a. An nui dun hak hak a, an ah turte an siam fel hnu chuan meichher tur a vang dawn bawk nen hmanhmawh takin khaw lam an pan a.

Kawtchhuah an thlen meuh chuan Lenglen hun a ni der tawh a. An chau deuh nen kawtchhuah ah chuan an ṭhu nghal hnawk a. Telama chuan a ṭhianpa hnenah ,”Kha lah khua I thlen zo lo lek lek a” a han ti a. Mu thal huang chung hian Sianga chuan,”Ka thlen dawn reng hi,ah belh tur awm sela ka tih nak lai a” a lo ti a. Sianga vekin,”Hlado I chham dawn em ni ang” a ti leh a. Telama chuan,”Sa te thamah chuan chham rih lo ang,kawm nih ka hlawh phah em lovang chu” a ti a. Sianga chuan,”Ṭhenawmah in sem zo leh tho dawn a , in kawm lo tih zawng tlang hriat alawm” a lo ti a. An hahdam deuh hnuin khuaah an lut ta a.

In an thlen chuan Lama nu leh pa chu an lawm hle mai a. An ṭhenawmte pawh an lo lang nak nak a. Telama nu chu lal leh thirdeng sa pe turin a kal zui nghal a. Telama erawh a ṭhianpa a thlah phei hnuin a in silfai sawk sawk a. Sa hrang funin Lianhniangite in lama h a kal a. Lianhniangi te inah chuan Zakhuma dam lo kan tura kal bak chu tu dang an lo awm lo mai bakah Hniangi ngei pawh a lo awm lo a. Zakhuma chu khum nghengin a lo ṭhu a. Telama chuan a luh veleh,”E khai, u Khum I lo dam ṭha maw? Hei vawiinah nghalrual tereuhte ka kap hlauh mai a. Sa tuihang i mamawh ringin ka lo ken che nih hi” tiin a sa fun chu a pe a. Hniangi nu chuan lawm taka lo dawngin Lama chu a fak zui mawlh mawlh a. Zakhuma chuan,” Lama ,nang zawng thang I la chhuah vatin ka ring a ni. Khati zat zat lo ken a ngai lo asin” a lo ti a. Zakhuma bawk chuan,”I nghalrual pawh chu nghalchang hi a lo ni lek lo maw. Zukpui pawh zuklaah I chhuah kha ka hre reng a ni a” a ti leh a. Telaman a Nghalpui kah leh a khanate a sawi hnu in Zakhuma chuan,”Ka rin dan chiah, sa tereuhte ah hian thal I thlah ka ring lo reng a” a ti a. Chumi zan pawh chuan Zakhuma chuan a dam ṭhat veleh amah hliamtu nghalchang kap tura kal chu a lo rawt leh a. Telama pawhin kal ngei a duh thu in a chhang a. Lenghawn ar khuan thlenga an inkawm hnu in Telama chuan Zawlbuk lamah a lawi san a.

A tuk lam aṭang chuan ruah sur duhin thli a thawk zeuh zeuh bawk a. Thla te a laklawh bakah hnuh lak a la hun lo deuh bawk nen Telama pawh in lamah a awm tam a. Furpui hmachhawn tur an nih avangin inchung chehna te a phuar ṭhat bakah bang hlui deuhte thlakin an in a thawmṭha a, a khat tawkin a ṭhianpa Siangate in a thawmṭhat pui zauh bawk. Nikhat chu Sianga nen an lawmnu Siamtei te in thawmṭhat an rel a. Siami pawh hrilh lawk ta lem lo chuan tukṭhuan eikham veleh Siamite inah an kal a. Siami leh a nu lo awmin an naupang pa erawh Sahdal thang enin a lokal daih a. Telamate an va lan thut avangin Siamite nufa chuan mak an lo ti hle mai a. Telama leh Sianga lah eng sawi set set lo in Siamite in chu an hel thuak thuak a, a chang leh inhnuaiahte an lut thul . Siami leh a nu chuan a ngaihna hre lo takin,”Eng nge ni ta? Eng nge ni ta? “ an lo ti a. Inhnuai aṭanga rawn kun chhuak duk duk pahin Sianga chuan,” A ban pawh do ṭhat ngai a awm nual a nih hi” a rawn ti a. Telama chu kawm chhak lam atangin,”Siami vawiin chu hnatlang kan ko a. I lo thawk ve a ni ang chu” tiin a rawn au a . Siami chuan,”Eng hnatlang nge ni?” a lo ti thuai a. Telama chuan Siami nu hnenah,”Nu Chhung, vawiinah in thawmṭhat hnatlang kan ko a. In in hi kan rawn ṭhawmṭhat pui dawn che u a ni” a tih meuh chuan thil awmzia an hre nghal kuar mai a. Lianchhungite nufa tan chuan a zahthlak rualin hnar phal rual a ni si lo a. Hmeithai tana in chei ṭhat leh chaklak chu thil awlsam a nih loh avangin inthlahrung ru tak chungin Telamate chu lawmthu an hrilh a. Siami lah nulat hre ṭan a nih avangin a zak chu a sen ap ap a, ṭawng pawh a ṭawng mai ngam lo. Telamate chuan hrethiam takin an fiam zui bawrh bawrh a. Chumi ni chuan Telama leh Sianga kalna lam apiangah Siami chuan a zui ve zel a. Telamate pawhin an hnar chuang lo a. Ban tur an put changing thingtuai an put tir a. Bang tur mau an put leh hmer hnang tur an put tir ve thung a. Chuti anga an tih zel avangin Siami pawh chuan nuam a ti hle a. Chawhnu lamah phei chuan a ṭawng duh tawhin fiamthu pawh a thawh ve bawrh bawrh ngam tawh a ni . Ni leng a ṭhahnemngai taka an thawh ,meuh chuan Siami te in chu an thawm zo diak mai. Siami lah a lawm thiamin tual aṭanga an in chu a han thlek in,”A thar ang mai a nih hi le” a ti leh ringawt ṭhin a. Tichua hlim taka Siami nu bachhum rum el awl an ei hnu in Telamate chuan an haw san a. Haw kawngah Telama chuan,” Sianga, hnuh lak hma in zanhnih khat lek rawsih lamah kan va riak dawn em ni ang?” a han ti a. Sianga chuan phur hmel zet hian,”I ti tak tak em?” a rawn ti hluai a. Telama chuan,”Tak tak e a,lawm kan nei leh dawn si a. Chawhmeh tuihnai fun tur kan ngaihtuah loh chuan” a ti a. Telama bawk chuan,”Zanin lamah kan thirdeng inah ka leng ang a. Nang Erawh Siamite inah lo va leng la,kan riah san daih zawngin lawm tur dang an lo zawng ang e” a ti a. Sianga chuan,” Kan pahnih chauh in em ni ang?” a rawn ti a. Telama chuan,” Kan pasalṭha Singaia ho in tlangval ṭhenkhat Kaimual lamah riah an tum a ni awm a. Min rawn zui duh an awm a thu a ni ang chu” a ti a. Zan lama ṭhian zawn belh dan tur an rel hnu chuan an inṭhen ta a.

Zanriah eikham veleh Telama chu thirdeng Rumvunga lal in lama a kal hman hlau in a chhuak vat a. A han thlen chuan a fanu Nghaki chuan hmun a lo phiat mek a, A nuṭate erawh an leng tawh a. Telama hmel a hmuh veleh Rumvunga chuan,”Khai Lama, lo leng ṭhu rawh. Eng nge I ngaihtuah?” a lo ti vat a. Ṭhuthmun a rem zawhin Telama chuan,”Eng dang ni lo e, naktuk lamah ramchhuah ka rilruk deuh a. Silai mu chher sa I nei emaw chu tiin ka rawn leng a ni” a ti a. Rumvunga chuan,”A ni maw. Tukinah kan pasalṭha Singaian a rawn la a. Mahse tlai deuha I rawn zawn leh ka rin avangin pathum chu ka lo lah dah ṭha a” tih pahin rap chunga a Silaimu dah chu a phawrh ruk ruk a. Telama chuan,”Min lo dah sak hlauh chu ka lawm hle mai. Ka neihsa pahnih nen chuan a tawk viau ang” a han ti a. Rumvunga chuan,”Zan tam riah in tum nang nge, khawi lam nge in beisei deuh” tinn a rawn zawt a. Telama chuan,” Rawsih lamah zan hnih riaka kal kan tum deuh a ni”a ti a. Silaimu rawn pek pahin Rumvunga chuan,”Zen ṭang sa pawh ka nei nual a nia” a ti a. Telama chuan,”Zen chu ka la phang rih lo e. I zarah sa lu kan khai hawng leh mahna le” a han ti a. Rumvunga chuan,”ekhai , I zarah sa tui hang kan hawp leh zawk ang chu. Nang zawng I thal thlah I fimkhur ṭhin a ni ngei ang a. Silaimu I heh lo riau mai” a ti a. Telama chuan,”A, ka vakchhuak tam lo bakah ka vannei ve bawk a ni” a lo ti mai a. Rumvunga chuan,” Vannei dawn pawh hian vah tam a ngai e an tia lawm” a rawn ti a. Rei pawh an inkawm hma in Rumvunga chu lal in lamah a kal zui a. A kal hnuin Nghaki chuan,”Lama, u Singaiate ho nen em ni in nin dawn?” tiin a zawt a. Telama chuan,” Ni lo e, ka ṭhianpa Sianga nen kal pui tur kan zawng mek a nih hi” a ti a. Nghaki chuan,”U Siangate khan an sawm ve lo che u em ni?’ a ti leh a. Telama chuan,”Sawm lo a, kal ve duh ni I la chuan min hnar in ka ring lo” a ti a. Nghaki chuan,”U Hnunate ho nen an ni dawn a,midang an sawm ṭha leh duh chuang lo ang” a rawn ti a . Telama chuan,”Silai fung nga vel tal a awm loh chuan chhuah hnemin awmzia a nei lo ṭhin bawk a ni” a ti a. Telama bawk chuan,” I u te an kal ve dawn em ni?” a ti leh a. Nghaki chuan,”Kal ve chu an tumin ka hria” a lo ti mai a. An titi tui em avangin a nu pawh ṭhenawm inah a leng daih mai a. An pahnih chauha an awm hnuin Nghaki chuan,”Lama , khawi lamah nge I len ve ṭhin a. I lawmte in lamah I lan tam vak ka ring si lo a” a rawn ti phawng mai a. Telama chuan,”Hniangite ina ka chetchhiat hnu lamah khan ka leng tam lo khawp mai. Bakah ka ramvak ka haw tlai ṭhin nen” a ti a. Nghaki chuan,”Kan inah lah hian Silaimu I mamawh chang chauh hian I lo leng mai a. han inkawm pawh a chakawm ṭhin nen” a ti a. Telama chuan,”Khaih khaih khaih,ka lo lan ngun lutuk zawngin u Khuman hmel hlim min hmuh lo mai ang” a ti a. An nui dun hak hak a. Inleng dang an lo lan ve ṭak ṭak hnuin Telama pawh a chhuak zui a.

A silaimu lak in lama a dah fel hnu in Telama chu Lianhniangite in lamah pasalṭha Zakhuma kan pahin a lut kual leh a. Hnuna leh a ṭhiante chuan Hniangi an lo rim a. Pasalṭha Zakhuma pawh tapchhakah lo ṭhu in thang valh tur ṭung a lo hrual a. Telama hmel a hmuh veleh midang an ṭawng ve hma in Zakhuma chuan,”Lama lah ni rengin, lo leng ṭhu rawh khai” a lo ti a. Telama pawh midang mitmei veng vak lo hian Zakhuma hnaih lamah chuan a ṭhu a. Zakhuma bawk ṭawng lehin,”Hei daihnaiah chuan ka vak ka vak thei tawh a. mahse furpuiin min nan hma chuan Zuksih lam chu kan riah hman hmelloh hi maw” a ti a. Telama chuan,”I dam chian var hunah a ni ang chu” a ti a. Hnuna chuan aw thian kharh pahin,”Lama , hnuh lakh main ramchhuahte I tum nang nge?” a rawn ti a. Telama chuan,”Naktukah rawsih lama riah kan tum ve ngawt a. Riahpui tur ka hmu em ang chu maw” tiin a chhang a. Hnuna chuan,”Ram hla riah dawn chuan Silai fung tamna lam apiang hi hlawhtlin a awl ṭhin a ni ngai a. keini lah kan tam angreng tawh si a. Khua a silai chu kan khawm fai deuh vek a nia” a rawn ti leh a. Telama chuan,”A, sapui beisei pawh ka ni lem lo a. Hnuh lak te a hun dawn a, chawhmeh fun tur I lo kan hmuh tak leh a ṭha ni mai” a ti a. Hnuna ṭawng leh hma in Lianhniangi chuan,”Lama, In va hlawhtlina leh in theihnghilh lohah kan ti a ni ang chu” a lo ti a. Telama chuan,”A bawp pawh kan man tir duh hial ang che chu” a lo ti a. An nui dar dara. Chu veleh Hnuna chuan Kaimual lama Zukchal an beisei thu leh an kah ngei a rin thute sawiin pakhat mai an kah a rin loh thute a sawi a. Tumah veng lem lo in Hnuna chu a ṭawng par par mai a, Hrima leh a ṭhian dangte chuan an lo thlawp hle ah. Telama erawh Zakhuma nen chuan thu dang sawiin an ti ti a. Lenghawn arkhuan rualin Telama chu Zawlbuk lamah a kal ta .

A tuk zing varṭianah Telamah leh Sianga chu an tho a. In lamah kal nghalin hma deuh taka chhuah an duh avangin mamawh an lam khawm sawk sawk a. Tukṭhuan eikam veleh Telama pawh kawtchhuah lamah a in phur chhuak nghal a. Kawtchhuah ah chuan Sianga leh an ṭhian tur vengchhaka pu Dinga an tih mai chu a lo awm ve bawk a. An pathum chuan rawsih lam panin an kal ta a.

Rawsih hi Sermual hla , Khawlian zau neihna piah a awm a ni a. Zau leh rawsih inkar hi ramtuk hnih vel zeta hla a ni. Rawsih an thlen chuan chawfak hun a ni der tawh a. Buk an sak hmain chaw an fak phawt a. An kham hnu in Sianga chuan,”Lama ,nang chauh sapel thei I awm sia. Buk lam chu ngaihtuah kan ngai lo ang” a ti a. Tichuan Sianga leh Dinga chuan Buk an sa a. Telama erawh sa hnu hma en turin a kal ta a. Rawsih ngaw hnuai chu ni dang ang lo takin sa hnu a ṭhing hle mai a. Hmun ṭhenkhata Phivawk nawrna awm zeuh zeuh bak sa hnu thar a awm mang hauh lo mai. Thim dawn thlenga sahnu chhui tur mumal a hmuh loh hnuin buk lamah a lawi ta ngawt a. Bukah chuan Sianga leh Dinga chuan hruizik an lo kheh mawlh mawlh mai a. Telama chuan,”Kha in va hlawhtling bik ve” a han ti a. Dinga chuan,”Buk chawhmeh tur kan lo vai a nih hi” a lo ti a. Dinga bawk chuan,”I vahna lam eng nge an, sa hnu tharte a awm em?” a ti leh a. Telama chuan a silai tun pahin,” Ka vak zau hman lo nen, ka rin aiin sahnu a ṭhing riau mai. Kan Bengtawia hi a lo lang leh tawh emaw ka ti hial a ni” a ti a. Chu veleh Sianga chuan,”Het chu zawng sawi teh suh khai, ka ṭih zawng tak a ni” a lo ti a, an nui dar dar a. Zan thla enga han chan tur sih lun deuh pawh a hmuh loh avangin chumi zan chuan hma taka an mu ta a.

A tuk zing khawvar rualin Telama chu sahnu thar zawngin a ramvak leh nghal char char a. Zan lama an chawṭhing chu bawkin a vak ni leng ṭhak a. A beisei ang sahnu thar lam reng reng a hmu lo . Therlo han kah dawnin Salian deuh a hnawh ṭiau a hlau bawk nen. Tlai lamah chuan hlawhchham bawkin buk lamah a lawi leh a. A ṭhiante lah a rin aiin an la beidawng lo ,Chakai te lo khawrhin bukah an lo hlim hle mai a. Telama a lo haw chuan Sianga chuan,”Lama ,sahnu a ṭhin viau chuan a thar a hnai e a tih kha. Hetia an reh vang vang hian reiloteah an lo lang mai ṭhin a nia” tiin a ṭhianpa chu a lo hnem a. Telama pawhin eng sa emaw tal chu an kah a beisei tlat a. chumi zan chuan Chakai leh Changel vui chhum pawlhin puar elhin an ei a. Hma takin an mu leh ta a.

A tuk lamah pawh telama chuan sa lian reng kah tur a hmu lo mai a. Sih chang in a han ṭhu ren rawn a. Tlai lam ni tlak dawn suarah chuan nghalrual tereuh te te hian sih chu an rawn nawr ve bawk a. A lian deuh an lo chhuah nghakin a han ṭhu leh deuh a. Mahsela chung ho pawh chu reiloteah kiang lehin a lian deuh mai pawh ni lo, a te dul rang rik rek pawh kap ta lo chuan buk lamah a lawi leh ta a. Zanthum an riahna tur a nih tawh avang leh sahnu hma a ṭhin em avangin a ṭhiante pawh an beidawng deuh hlek tawh a. Telama chuan,”Lungbuk lam pawh sahnu a hlui khawp mai, naktuk zing lamah Banzangmual ka hrut leh ang a. Salian kah tur an awm loh leh therlo pawh ka rawn vai a ni mai ang chu” a ti a. Sianga chuan,”Ther hlo pawh sa vek tho chu” a lo ti a. Dinga pawh chuan,”Hlawhtlin reng zawng a har a ni, kan lo vah ve na lamah pawh sahnu avang khawp mai. Silai keng ve pawh ni I la zawngrual bak kah tur kan hmu lo ang” a lo ti a. Telama chuan,”Naktuk lamah chuan ka tawn fuh hmasak apiang ka va kap tawh dawn a ni” a ti a. Zan rei tak thleng titi in mei pui an chhep hluah a. A tuk lam lungkhamna nen an mu leh ta dial a.

Varṭianah Telama chu tho in a Silaite uluk takina en fel a. Phur leh tha tho takin Banzang mual lam chu a pan ta a. Bangzang mual ngaw chu a chhah ṭha hle mai a, Telama chuan uluk takin sahnu thar a zawng zel a. An riahluh ni a fan hnu sih te chu a hrut kual leh thuak thuak a. An riah luh ni ang lo takin chumi ni chuan vazar thawm leh ramar khuang al al thawm hriat tur a awm zeuh zeuh a. Tukṭhuan ei hun hma hretin Telama chuan sa hniak thar lam tak a hmu ta hlauh mai le. A han en chian nak chuan Sazuk hnu hi a lo ni a. A hniak awm danah Zukchal a nih ngei ringin fimkhur tak in a zui ta a. Telama chu a phur hle mai a, Sazuk chu sih ah te lutin a rahna khuarh te chuan tui a lo luang lut ṭhiam ṭhiam a. Banzang mual mawng lam,hmun nuam lai deuh thlenga a chhui thlak hnu chuan Sazuk thawm pawh a hre thei ta. Thawm dim taka hnaih zelin ruam lai deuha Belphuar kung hi Zukchal ki hreu bum mai hian a lo kheh mual mual mai le. Telama chu a phur em em rualin tih tlan palh a hlau hle a. Zukchal lah chuan a khat tawkin a beng a tun hru hru a, mahsela thlamuang takin be;lphuar hawng chu a kheh leh mial mial ṭhin a. A hnaih chilh lutuk chuan a sa kah turin a thawm a lo hre palh thei a. Silai kah nuam tawk vel aṭangin a tin vang vang a. A lu a kah chu a rem via una in a ki a chhiat palh a hlauh avangin Telama chuan a hreibat chu tumin Silai a hmet puak ta dur mai le. Zukchal chu zuang zawkin ruam thlang lamah a ri thla rum rum mai a. Telama chuan hmanhmawh takin Silai zen a sawh nghal sawk sawk a. A mu a thun fel hnu in a zukchal kah chu a zuk en zui a. Mahse a kahna aṭanga hlam nga vel ah hian kah nawn a ngai lo tih hriat takin Zukchal chu a lo let zawi zat tawh mai. Telama chu a lawm hle mai a, Silai mu chu phawrhin a zen hlang chu van vawr zawngin a kap a. Zukchal chu a ke dinglama rapin hlado a chham vang vang a. A ṭhianten a silai ri an hriat phak dawn loh avangin zukchal a chhawlchhin hnu ah buk lam panin a kal t a a.

Buk a han thlen chho meuh chuan chhun chawfak hun a ni tawh a. Sianga leh Dinga chuan an puanthuahte phurh mai theihin an lo tel fel vek tawh mai a. Telama hmel an hmuh veleh Sianga chuan,”Lama, hei kan lo insiam fel vek mai asin” a lo ti a. Telama chuan tuithawla tui a in khawlh khawlh hnu in ,”Kan hlawhtling e’ a ti chhuak phawng mai a. chu veleh Sianga leh Dinga chuan hriatchian chak takin,”Eng sa nge ,eng sa nge” an ti ta chuk chuk mai a. Telama chuan,”Sazuk lian vak lo ka kap a” a ti hman chauh tihin Sianga leh Dinga chu an au nghal rawih rawih a, an khek chul a. Telama chu an han pawm leh nawlh ṭhin a. Chutia awm reng chi ni hek lo, Dinga chuan Telama chu a kahna hmun te a zawt a. Telama chuan Banzang mual mawng lam a nih thu in a chhang a. Sianga chuan,”Lama, kan pathum phurh tawk a ni ang em?” a rawn ti a. Telama chuan,’A lian vak lo na in kan pathum mai chuan kan phur zo lo deuh ang. Zau lam fehte kan pun mai a ngaih hmel e a” a ti ta a. Chu veleh Sianga chuan,”Sazuk lian vak lo chu a ni tawp lo ang. Hawh teh u I zuk kal thuai ang” a ti a. Mahse Telama chuan,”Sianga, nang zau lamah I va tlawmngai mai a ni ang chu” a han ti a. A zinga nau ber a nih avangin hnial a rem si lo a. Telamate hnenah,”Kan lo thlen hma chuan lo zuk kal bik suh ang che u” tih pahin zau a mi pun turin a kal ta nghal a. Telama tepawhin bukah chuan an lo nghak ran mai a.

Zanriah chhum hun velah Sianga ho in mi sawm rual vel an rawn thleng a. Telama Zukchal kahna lamah chuan an liam thla ta nghal a.. Banzang mual mawnga Zukchal let reng an zuk hmuh chuan lianin ropui an ti hle mai. Dinga leh Sianga phei chu an ṭe chul mai a.. Zukchal chu teh kual in sumkua zet mai hi a lo ni a. Khua in a thim hnan mai an hlauh avangin an chan darh sawk sawk a. Lian pui puia chanin an phur ta hlawm a.. Telama erawh a kaptu a nih avangin iptepui chauh an ah tir a.. Meichher turte an siam zawh hnuah khaw lam panin an in zui ta diah diah mai a.

An phur tlang bawk nen an kal chak hle a. Zau an thlen chuan lenglen hun a ni daih tawh a. Bawka riakte chawhmeh tur an hleh hnuin khaw lamah an kal leh nghal a. Zanlai pelh hretah kawtchhuah an thleng a. An phurte an nghat sauh sauh a.. An hahdam deuh hnuin Telama chu hlado chham turin an ti a. Silai pakhat chauh a awm avangin ropui taka han tih ngaihna awm hek lo le.. Zan thla eng ruih hnuaiah Telama chu a ding vang vang a.. Silai a vawikhat hmetpuakin,

"Hreu ngin ngen e phai kip tlan e,

tlang nem kal mawi fungki ṭial e

Lung thulh e lo var pam e,

Thlang pai e, buangbang a ri ngai e"

tiin Sazuk hlado a chham vang vang a. A ṭhianten a silai hlo an lo thun khah sak chu vawikhat a hmetpuak leh a. A ṭhiante chuan Silai dang a awm lo chu pawi an ti em em a. Telama lah chuan eng teh ualah a lo ngai lem lo. Zan a rei tawh avangin khuaah chuan an lut zui nghal a. An thawm a ring lo bawk nen anmahni hmuak tur a lawi pawh an awm lo nge ni khua chu a reh tlawk tlawk mai a. Mahse lal mualah chuan meipui lo in chhep hluahin tlangval an lo pungkhawm laih a. Telamate thawm hriain ṭhenkhat chu an lokal hnai a. Telama Zuk chal kah lu te chu an rawn en a. Zanlai thlenga lal tuala tlangval an punkhawm chhan an han zawh chuan tlangval pakhat chuan, "Bungpilawn khaw Sele kan lal in a hawh kha Lamjang ho in Aichalkai ah an lo kap hlauh mai a. Kan lal a thinrim bawk nen,ro an rel mêk a. An thutlukna kan nghak a ni" a ti ta mai le. Telamate ho chu an ner nang hlawm a. Sianga chuan, "Lama, sa lu pawh kan lawm mumal hman pek dâwn lo a nih hmel e a. A zia lo hle mai" a ti a. Lama chuan, "Lal leh upaten an rel fel mai ang chu" a lo ti mai a. Rilru helhkam nei tih hriat takin Telamate in lam chu an pan a. In an zuk thlen chuan a nu leh pa chu an lo tho vat a. A nu chu Telama ute ko turin a chhuak nghal a. An chanpual ṭheuh an insem zawh hnuin sa phurtu tepawh in lamah an hawng a. Sianga leh Dinga erawh la awmin Telama u Manthanga leh Chhuanvela chuan an nau sa hawn chu an buaipui a. Telama chuan a ute hnenah, "Lamzang ho khan Sele kan va kaih thu kha an hre ve tho a ni lawm ni?" a han ti a. Manthanga chuan, "Hre tuk e. Kan lal se tlatna nen lam hrilh hriat an ni alawm. Aichalkai zolui a an kah a ni a. Khung lai hnaiah ram Sele a tlat phak an ring reng reng emaw ni. Kan buai phah zek dâwn a nih hi" a ti a. Khawvar lam ar a lo khuan al al takah chuan Sianga leh Dinga pawh an in lamah an hawng a. Lama pawh in sil fai in Bungpilawn lal in a ui em em Sele an khawper ten an lo kap ta mai chu pawi a ti em em a. A ute hnenah chuan, "Bungpilawn lal Hangsina khan a ui nasa mai si a. Kan in sawifiah zo hauh lo ang. Lamzang ho thlavang kan hauh tel a ngai ngei ang a" a ti leh a. A u Chhuanvela chuan, "Remna kan siam thei turah ngai phawt i la.. Theih ta lo a nih leh kan nih nih kan ni mai ta lawng" a rawn ti a. Telama chuan engmah sawi zui lem lo a u te chu a mut san ta daih a.

Bung-10na

Zing khua a lo var a. “Tlangval zawng zawng tukṭhuan ei khamah lal in tualah kal khawm vek tur” ti a tlangau thawmah Telama chu a harh a. A mut kham lo chuan a mit a nuai sat sat a. Ni pawh a lo eng uar tawh a. A nu chuan tapchhakah ei lo rel mawlh mawlhin ,”Lama, la mu la ti nia” a lo ti a. Telama chuan,”Kham khawp mut a har dawn em mai” a ti mai a. Khum aṭanga tho chhuakin a hmai a phih fai a. Pawn a va chhuah chuan a Zukchal kah lu chu hualin khawtual mi ṭhenkhat an lo ṭhu bial laih a. Telama pa chu leikapuiah vaibel pak khu tual tual chunga lo ding in,”Lama, Salu pawh kan lawm hman dawn lo a ang riau mai ka ti” a lo ti a. Telama chuan a pa kianga din phei pah in,”Lawm loh ṭum a ni mai lawm” tiin a chhang a. Chu tih lai chuan Telama ute pawh chawhmeh siam turin an lo phei a. A mut kham lo bawk, sa lu lawm tur an lo kal deuh nual bawk nen, len harh pahin Telama chu a ṭhianpa Siangate in lamah a kal ta a. a thlen chho chuan Sianga a lo leng chhuak ve chiah mai a. Telama chuan khua chuan pahin lal in mual a hrut phei ta zawk a.

Lal in mual ah chuan ni dang ang lo takin tlangval leh pa ho pawh an lo awm ve nak a. Tlangau in lama luh phei a tum laiin pasalṭha Zakhuma’n,”Lama I va hmanhmawh awm ve” a rawn tih thawmah Telama chu a ding leh rih a. Zakhuma leikapuia ni lum lo ai lam chu a pan leh ta zawk a. Zakhuma chuan hlim hmel deuh mai hian,”Lama , nang zawng I hawi na lam apiangah sa lu in a zui zel mai che a nih hi.Tlang kam aṭangin ka lo hria a, remchangah sa lu lawm zu ka lo pu ang “ a lo ti a. Telama chuan,”U Khum,a hranpaa lawm a ngai lo e a. Kan tam ang reng sia, sa hrang pawh ka lo hleh ta lo che a nih kha” a ti a. Zakhuma chuan,”A zawng a za in kan inhleh thei nang a. Bawka riak ho an lawm khawp kha, I zukchal kah len zia hlir an sawi mai” a ti a. Zakhuma bawk chuan,”A hma ang bawkin thal vawikhat thlaha I tukzal leh der a ni a. Silai kah pawh I thiam reng mai ka ti” a rawn ti leh a. Zakhuma fakna avangin Telama chuan nuam lo a ti deuh a. Titi dang vawrhin Sele chungchang a sawi pui ta daih a. Tukṭhuan ei hun hma deuhin Telama chu an in lamah a hawng ta a.

Zukchal sa puar elh a a ei hnu in Telama chu lal in tual lamah a kai chho leh a. An tlai deuh avangin khawtual tlangvalte chu an lo kim thuak tawh mai. Reilote ah lal thupek nen tlangau leikapuiah a lo ding a. Tlangval zawng zawng hriat theih tur in,”Kan lal thupek angin tlangval zawng zawng zan nga riaka ramchhuah tur a ni a. Vawiina riah luh nghal tur a nih avangin mamawh la khawm a, a rang thei anga lal in tuala kal khawm leh nghal tur a ni” a rawn ti ta mai a. Tlangvalte chu thil awmzia hriat chian tumin an phun nghal sap sap a. Tlangaupa ngawi renga a din reng lai chuan pasalṭha Singaia lal in aṭangin a lo chhuak ve leh a. Tlangvalte hnenah chuan lal thupek anga ti turin a hrilh nawn leh a. An pasalṭha a lo din tak avangin tlangvalte pawh a ngaihna hre lo leh bangbo tak chungin mahni in lam ṭheuh an pan a.

Chhun chawfak hun a nih meuh chuan lal in tualah Khawlian tlangvalte chu an pungkhawm leh vek tawh a. Mahse lal erawh in chhung lamah a awm reng a. Khawlian pasalṭha ṭhenkhat leh val upate chu lal in a an in luh chhawk zeuh zeuh a. Chawhnu tlang her velah pasalṭha Singaia bawk lo chhuak lehin tlangvalte hnenah chuan,”Kan lal thupek angin Khawlian ram chhungah Sele man tur zawngin kan ramchhuak dawn a ni . Kan val upate’n mual kan insem dan tur an rawn rel ang” a ti chhum hmak a. A hmel aṭang rengin a lungawi lo tih a hriat ngawih ngawih lehnghal. Tlangvalte pawhin an lal rorel dan chu mak an tiin an awih lo hial zawk a. Mahse lal thupek hnial ngam awm hek lo le. Val upate chuan pawl sarih in an ṭhen a. Telama chu pawl khat hotuah siamin a ṭhianpa sianga leh tlangval sawm dang a ho a. Anni hian Mual nuam lam an tuam dawn a ni. Pawl hran hrante leh an mual chan tur ṭheuh an sem zawh hnu in Val upa Thanluaia a lo ding a. Tlangvalte hnenah chuan,” Aw le, vawiinah hian kan lal thupek angin Sele a nunga man tur zawngin kan ramchhuak dawn a ni “ a rawn ti a. An ko a rih em avangin hmel hlim pu mang an awm lo a. val upa leh pasalṭha ten ro an rel fel hnuin Khawlian tlangvalte chu phur lo zet hian an chan tur mual panin an kal ta hlawm a.

Telama leh a hote pawh Mual nuam lamah an in zui thla diah diah a. An lal thutlukna atthlak tak avanga an lungawi lohnate chu an sai sap sap mai.Tlangvalte chuan Sele ram tla lai a nunga man chu thil theih turah an ruat hauh lo. Zanriah chhhum hun velah Vawra lui chhuah an thleng a. Tuivai kam ruam rai deuh,ruah a sur palh pawha a tuihul deuhna tura an rinah buk an sa ta a. Khua a thim zui mai dawn avangin ṭhenkhatin ei an lo rel bawk a. Buk an sak zawh meuh chuan zanriah kil hun a ni tawh a. Meipui chhep eng hluahin chawhlui an siam a. Zanriah ei kham, an ṭhut hahdam laiin Telama chuan a tuk lama an vahchhuah dan tur a sawi a. Tlangval pakhat lo ṭawngin,”Kan lal pawh hi a a zo ta a ni ang e. Kan khaw ram chinah Sele a awm tih pawh kan hriat loh laia tawngpawng zawn ngawt mai chu. Kan upate pawhin an khap lo a ni chek ang a” a rawn ti a. Telama chuan,” A enga pawh chu lo ni se. Naktuk lamah chuan kan lal thupek angin Mual nuam hi kan tuam chhuak vek ang a. Sele hnuhma kan hmu lo a nih chuan ro hran kan la rel dawn nia” a ti a. Sele chu lo hmu tehreng pawh nise a nunga man chu thil theih loh tluk a ni tih Telama chuan a hre chiang ngang mai. A ṭhiante ho pawhin an hlawhtlin an beisei hauh lo a. Mut hmun an rem hnu thleng pawhin an lal rorel dan atthlak lutuk chu an sawi an sawi a. Telama pawhin an lal chu a rilru a buai ta emaw a ti rum rum mai. An ni mai ni lo, an khaw tlangval mual hrana riakte bakah Khawlian khawper leh khawlian lal awp khua a tlangval dangte pawh beidawng ru tak chungin chu zan boruak thiang taka Arsi de ṭhut mai chu an thlir ve dauh dauh ngei ang le.

Zan a rei tial tial a. Meipui pawh a ling sen huam tawh a. Thli chhem zawngin a alh puak leh ṭek ṭek ṭhin a. Mahse zing khawvar dawn lam hnaiah chuan thli rawn thaw vuk vukin khawpui a ri dur dur a. Khawl phe zuai zuaiin ruahpui vanawn a rawn sur ta hem hem mai le. Telamate chu an tho sang sang a. Luipui ruam thliin a rawn zawh avangin a tleh na fu lehnghal. An buk a lak mai loh nan a ban leh a relte an vuan far hlawm a. Ruah lah chuan bang ta’ng e ti lem lo in tukṭhuan ei hun thlengin a sur chhunzawm a. A sur zawh meuh chuan fehrehsan a ni der tawh mai. Luipui dung chu chhum leivakin a zin hnan chuk a. Mei chhem mai ngaihna a awm loh avangin lui kam lungpui chungah te ṭhu in ṭhenkhatin thing ro hul deuh an zawng khawm a. An vanneiha siamin reiloteah ni a lo lang ta siar siar mai. An meipui chheh a thingtum lian deuh la mut hmangin mei pawh an chhem leh thei a. Luikama Khanghu te vaiin Chengkawl nen an chhum hluah a. Chhun chaw fak hun hma hretin tukṭhuan an kil hman chauh a ni. An kham fel hnu chuan buk nghak tlangval pahnih dahin midang zawng chuan Sele hnuhma an hmuh tak mialah tiin Mualnuama tlang lian tak pakhat, Pangen tlang an tih chu an tuam chho ta a. Ngaw hnuai a hnawngin thosi a tam em em mai a. Sa hnu chip hrep hrup leh khanpui bel tlet tlut zingah chuan Sele emaw,ramsial hnu emaw hmuh tumin an kun tlauh tlauh a. Sa kah remchang tak tak tawng zeuh ṭhin mahse an beisei ber an hlawhchham phah theih avangin tumahin Silai an hmeh puak lo. An tum anga uluk taka pangen tlang an tuam chhuah hnuin losul haw hun velah tlangchhipah an in nghak khawm a. Sele hniak khat te mah an hmu hlawm lo a. An hlawhchham lutuk chu nuihza lamah kalin an hlim ta phian zawk a. Mual dang tuam lehna hun a awm tawh loh avangin riahbuk lam an pan hlawm a.

Zan thum zet an riah hnu chuan Mual nuam chu an tuam chhuak vek tawh a. Kawr ruam leh kham pangper thlenga an luhchhuah vek hnu pawhin Sele hniak chhete mah an hmu hauh lo. A nilina tlai lamah phei chuan Nghalrualte kapin ruai an ṭheh hi a ni ringawt mai . Lenglen hun velah Kaimual leh Tuifavai lama an ṭhianten an rawn fin ve hnu phei chuan an ri chel chul mai a. An ni pawhin Sele hmuh chu sawi loh, buk chawhmeh tur takngial pawh an kap lo. Riah zi zelna chi ni a an hriat loh avangin a tuk zing lama haw an rel ta a.

A tuk zing khua a lo var a. Tukṭhuan pawh ei lo in khaw lam an pan ta nghal a. Tlangval chak ṭha rual an ni bawk a,fehrehsan velah khua lutin lal in lamah an tlang nghal a. An beisei loh tak maiin lal in leikapuiah Lal leh a upate an lo ṭhu ṭhap a. Lal chuan an kalna chanchinte a lo zawt luam a. Telamaten an hlawhchham thu an hrilh chuan an rin loh tak maiin lal chu a thinrim hauh lo . Telamate hnenah chuan,”In ṭhiante chu nimin lam khan an lo hawng vek tawh asin. In chau awm si a, in lamah va awm hahdam rawh u khai” a lo ti a. Telamate pawh rilru hahdam takin in lam an pan a.

Zan lamah Telama chu hma deuh takin Zawlbuk a kai a. A thian Sianga nen an len tumna a in an loh avangin Telama chu Lianhniangi te in lamah a leng a. Hniangi te inah chuan a u Zakhuma bakah Hnuna leh Hrimate ṭhian ho an lo awm a. Telama a va luh chuan Zakhuma’n an kalna lam chanchinte a lo zawt ve a. Telama chuan Sele hnuhma chhete mah an hmuh loh thu leh buk chawhmeh zawn pawh a a har thu in a chhang a. Chu veleh Hnunah chuan,”Keini lam zawng buhchang rum leh sa hlir ani mai. Sele pawh kan hnaih thuak a. Tuivai ral a kai avangin kan chhui zui ta lo a ni” a rawn ti a. Telama chuan,”Pasalṭha Singaia ho na hnuaiah chuan a hlawhchham theih tak tak hlei nem. In vannei hle mai” a ti a. Hnuna chuan,”Vannei khat chu a ni e. Naktuk lamah pawh a ni ho in Bungpilawn khaw lamah kan va palai dawn a nih hmel a. Lal in a a mi rin zawng tlemte nen” a rawn ti leh a. Lianhniangi lo inrawlhin,”Kan lal pawh hi a mak mang nge. A tir khan palai kal tir nghal mai awm hi nia. Sele man tur a awm zeng pawh a ni si lo” a lo ti a. Zakhuma’n lo khapin,”Lal tan pawh rel thiam a har dawn em a ni. Vanneih palh kha thil awm thei a ni ngai a, a demawm hran lo e” a lo ti a. Zakhuma bawk chuan,”A nih Hnuna, in Sele hmuh chu a lian ṭha emaw?” tiin a zawt a. Hnuna chuan,” A hniak aṭang chuan Bungpilawn Sele ai khan a zia hret ang. A tak hmuh a awm lo a” a ti a. Midang an ṭawng leh hma in Hirma chuan,”Sele aiah Se nufa kan keng dawn ni awm tak a nia,kan inrem thei pawhin ka ring lo e” a rawn ti a. Hnuna chuan,”Bungpilawn lal leh kan lal hi laichin hnai tak an ni a. A lo hrethiam ve maiin ka ring” a lo ti a. Telama lo ṭawngin,”Bungpilawn lal khan a roh viau mai a. Unau hmelhai a thlen ka hlau hlel lo ve” a ti a. Hnuna chuan,” chuti ang zawng a thleng hauhin ka ring lo. Kan va chingfel duak mai ang” a rawn ti a. Telama chuan chhang zui lemloin thudang an sawi chhun zawm a. Lianhniangi rima Hnunate a tlawm ṭhak hnuin Telama chu hlawhtling inti fe hian Zawlbuk lamah a lawi ve ta a.

Lal thupek angin a tukah chuan Khawnbawl upa Thanchhunga leh Pasalṭha Singaia hoin mi sawm rual zet chu Bungpilawn pan turin an kal a. Sele an kah hlum tak aiah Se nufa an kai tel bawk a. Telama erawh lo lama feh turin a chhuak a. A chhuah tlai deuh avangin kawtchhuahah pawh tumah an lo awm tawh lo. Hmanhmawh lo takin vaibel a la pak a. A din rei lai chuan khaw lam aṭangin Lianhniangi mahni chauhin a lo kal hnak hnak mai a. Telama chuan lo bia in,”Kha Hniangi nangmah chauhin em ni?” a ti a. Hniangi chuan,”Aw, ka ṭhiante’n min lo kalsan vek alawm. Tlang thlira kan thing laksa phurh kan tum a” a ti a. Telama chuan,”Saw lai thleng chu I kal dun ang hmiang” a ti a. Hniangi tan pawh ṭhian neih chu a nawm zawk avangin an kal dun ta a. Kakawngah chuan eng eng e maw sawiin an titi a. Telama chuan remchangah la in,” Hniangi , thil eng nge maw hrilh duh che ka nei a” a ti zet a, a ngawi leh a. Hniangi chuan,”Sawi la” a lo ti mai a. Telama chuan bul han ṭan dan mai a hre lo deuh a. Aw a then kharh hnu in,”Khaw khat nula hmelṭha leh rim rawn I ni a, phu lo viau che mah I la ka mi ngainat zawng tak i ni “ a ti ta a. Hniangin a chhan mai loh avangin an ngawi dun leh vang vang a. Telama chu a tawt up up mai a. Sawi zawm leh mai tur a van hle a,mahsela bul a ṭan laklawh tawh avangin Hniangi hnenah chuan,”Hniangi , I pawi ka sawi a nih chuan min ngai dam la. Zuamawm taka ka hmuh vang che ni lovin ka mi ngainat leh duh zawng tak i nih avangin zah pawh pawisa loin ka hrilh ta phawng che a nih hi.” a ti leh ta a. Lianhniangi chu a lo leh hawi zauh a,hawi let lehnghalin ,”Lama , Lawm nula pawh i nei a ni lawm ni. Mipa hi zawng hriatthiam in har ṭhin a” a rawn ti a. Telama pawh a veng hawk mai, Hniangi hnenah chuan,”Ṭhian ṭhate bak ka lawm hlei nem. I ngaihdan min hrilh ve hrim hrim la” a ti a. Hniangi chuan,” Ka u Khuma vang chauhin i lo leng ṭhin a. Midang hnenah heti ang thu bawk hi I sawi lo ang tih lah hriat thei a zeng a ni si lo” a ti a. Telama tan vawikhat thila han hneh mai chi a ni hauh lo. Hniangi hnenah chuan,” I U vang chauha lo leng ka ni ngai lo asin. I hmel hmuh ka duh vang hi a ni zawk mah ṭhin” a han tih chuan Lianhniangi chu a nui hak a. Tlang thlira Hniangi ṭhiante an lo lan tak avangin Telama chuan engmah a sawi zui ta lo a. Hniangite chu ṭawngkam ṭha a thlahin a kal san ta a.

Tlang thlir aṭanga a thui fe a kalhnu pawhin Telama bengah Lianhniangi nui hak ri a la cham reng mai. Hniangi khan a thusawi zawng zawng kha fiamthu maiah a ngaih sak niin a hria a. Telama pawhin mak a ti lem lo. A ni tlangval naran ve mai tana Khawnbawl fanu hmelṭha rilru hneh chu thil har tak tur a ni . A duh thu a hrilh hrim hrim pawh chu a lawm tawk em em a. A ngaihdan dik tak a hriat theih nan vawikhat biak leh hrim hrim a tum ta a. Kakawnga a thil sawi ngaihtuah zui neuh neuh chungin lo lam a pan ta zel a. Lianhniangi erawh Telama ṭawng a nuih zauh avangin a rilru a nuam zan lo . A hmuhsit avanga nuihsawh angah te a ngai palh ang tih a hlau hle a. A phur siam laite chawl meuhin a ngawi leh vang vang ṭhin. A ṭhiante chuan a nuam lo deuh a nih ringin a phuh turte an lak ṭhen sak a. Lianhniangi pawh tlangval thu vawikhat sawi vang maia buai zui chi a ni bik lo a. Telama chuan a duh tak tak a nih chuan a kiansan mai bikin a ring lo a ni. ..

Chumi ni chuan Telama pawh thlawhlai a fan thuak bak engmah a thawk lem lo a. Fur ruahtui a tlak chho ṭan avangin lovah laia a Beai leh sahdal thang kamte chu a sut a. A vannei a siamin Vahrit chal hi a awk hlauh mai. Thang a sut zawh chuan a la hma deuh avangin thlawhlaia Hrakawng bulte a kar a. Riak tura insiam a nih loh avangin hma takin a hawng ta a.

Zan lamah chuan Sianga nen an lawm Siamite in lamah an leng a. Hnuh lak a hun chho tak avangin Bawk lama riah luh ve mai an rel a. An lawm dangte an hrilh kual hnuin Telama chu Lianhniangi te in lamah a kal a. Sianga erawh Lurite in lamah a leng thung. Hniangite in a luh chuan tlangval ṭhenkhat an lo awm ve a. Hniangi chuan nui deuh chung hian,”Lama, ka u a awm lo a nia” a lo ti a. Telama chuan ṭhut hmun rem pahin,”Nghah pahin a nau ka lo rim a ni mai ang chu” a ti a. Hniangi chuan,”In buh ṭo te a ṭha maw?” a rawn ti a. Telama chuan,” A ṭha khat e. Nangni lam le? “ a han ti a. Hniangi chuan,” A ṭha chu an tih kha maw. Buh tuh zawh hnu in ka la hmu leh hlek lo” a ti a. Midang an awmve reng avangin in biak fal bik a rem lo a. Thlawh hma chungchangte sawiin Bawk lama riah luh an tum deuh sup mai a. Hniangi erawh a uten in lama a pi leh pu nghak tura an tih avangin a riak ve thei dawn lo a. Lawmte nena hna thawh a nawm zia leh bawk a riah ve a chak ziate a sawi vei luam a. Zan rei tak thlenga an inkawm hnu in an ṭin rual ta dial a .

A tuk lamah Telama leh a ṭhiante chu Bawka riak lut turin an in phur bawr luk mai a. Siamite chu an chhungkua in an thawkchhuak a. Riak lut tur an nih avangin muangchangin Bawk lam an pan a. Bawk an thlen chuan chhun chawfak hun a ni tawh a. Hlo thlo a bun pawh tum tawh lo in an riahna turte an ti fai a. Telama erawh chawhmeh zawngin a ramvak daih a. Bawk chhak lam, zo phei kham pangperah kah tur remchang zawngin kai chho a. Ruah dam a nih tawh avangin thawm dim taka kal a awlsam a. Kham pang hmun nuam lai a thlen chuan Zawng hmaisen rual hi hmawng rah tlanin an lo khek chel chul mai a. Sa lian deuh a beisei a vangin Telama chuan ngaihsak duh lo in a kal san zel a. Thui vaklo a kal leh hnu in Saza khan ṭha zet mai hi a hmu ta hlauh mai a. A awm hnaia a rin deuh avangin a chhui zui ta a. Zanriah chhum hun vel thlenga a chhui hnu in a beisei loh lam, a chhak kham ko aṭang chuan lungṭhil a rawn tla ṭak ṭak mai a. Telama chuan uluk takin a han en a. Kham pang lungvawm phak lekah Saza chal hian hnim a lo pet mial mial a. A silai cheng kaua tin vang vangin Silai a hmet puak ta dur mai a. Saza chu euh ṭhawtin kham pangah chuan a rawn lum thla rum rum mai a. A dinna thlang lama a lum thla zel chu Telama chuan a thlir zui ringawt a. Kham hnuai ngawha chuan a lum thla a. A Silai zen te a sawh leh hnuin Telama chu Saza tlakna lamah chuan a chhuk ta a. Kham hnuai a thlen thlak meuh chuan Saza chu a lo thi fel der tawh . A zakdawh takah Silaimu lut chu dam pui chi a ni tawh lo. Telama chuan a hriat tawk lek in,”Thal vawikhat thlah a tawk leh ta tlat, ka va nihlawh ṭhin em” a ti sap a. A Saza kah chhawl chhin a a ṭhiante pun a tura a kal dawn lai takin thlang lam leipui fing vel chauh a hla aṭangin an lo kuk ta rai rai mai a. Telama chuan ramvak dang an awm ve a nih ringin a lo chhawn a. An lo thlen hun a nghak ta a. Rei vakloah chuan a ṭhianpa Sianga aw ngei mai hian,”Lama , a lian ṭha em?” a rawn ti lung lung a. Telama chuan,”Lokal vat la nih mai chu, thlim theih ni hlek lo mai” a lo ti a. Sianga chu thaw hluam hluam chunga lo thlengin,”Lama khawnge sa chu?” a rawn ti chul mai a. Telaman a Saza kah a kawhhmuh chiah chu,” A lian e alian e, Saza chal, lo tlan rawh u” a ti chul mai a. Reiloteah tlangval dang panga ang lo thleng a. Telama Silai ri kha bawk lam aṭanga an lo hriat thei avangin an rawn pan nghal hi a lo ni a. Sianga chuan phur fe hian,”Silai ri kan hre chiah a, I kah ngei kan rin avangin kan rawn lim chho nghal a ni” a ti a. Rei pawh chawl lo in Saza chu an puah nghal a. Zum sarih zet a nih avangin a bawpte chu an phawk hlawk a,hrang lian deuh deuhin an pu thla ta hlawm a.

Bawk an han thleng thla chu riak ho an khek chul mai. Naupang riak ve te lahin a lu chu an zawn kual vel a. Tlai lamah chuan ruai an ṭheh ta a. Siami te chuan Lama chu hlo thlo ve lo a ramak reng tura an duh thu te an sawi luam a. Telama pawhin a khat tawk a avah tur thu in a chhang mai a. Zan lamah rei tak thlenga an in kawm ho hnu hmeichhia leh mipa chu bawk hrangah an riak ta hlawm a.

A tuk lam aṭangin Telamate chuan Siamite lo an thlo ṭan a. A ni li ni ah hma taka zo in Bawk lamah an lawi a. An zawh hma deuh avangin Telama chu ramvaka chhuah tumin a insiam a. A in siam lai mekin khaw lam aṭang chuan tlangval pahnih Khuanga leh Chhiara an rawn lang hlawl mai a. An hmanhmawh hmel em em lehnghal. Telamate chuan lo chhawn vatin thu pawi a awm leh awm loh an zawt a. Khuanga chuan,”Bungpilawn khuaa kan palai kalte tun thlengin an lo la hawng lo a. Lal in ram riak zawng zawng haw vek tur a ti a ni” a ti ta mai le. Bawka awmte chu an phawk hra hlawm a. Telama chuan,”Zankhat bak an cham a rinawm lohvei nen.Kan lal chuan an ni ngaihven tur a tir zui nghal lo em ni?” a ti a. Khuanga chuan,” Tir zui e, lamzang tlangvalte tirh an ni a. Anni pawh an lo let leh ta lo” a ti leh a. Bawka awm ve midang, bungpilawn khuaa an chhungte kal vet e chu an rilru a hahin an lungchhe ṭan lek lek mai a. Telamte chuan ruahmanna siamin thlawhlaia la bung mekte chu an ko khawm nghal a. An kim hnu chuan khaw lam panin an kal ta nghal a. Kalkawngah Chhiara chuan,”Lama , nang Sele kai zingah khan I tel ve a. Bungpilawn khaw lal hian kan palaite a lo that maiin I ring em” tiin a zawt a. Telama chuan,” Sele kha a roh ngang mai a, awlsam taka neih mai theih a nih loh avangin a thin chu a rim hle ang. Mahse mihring nunna em zawng a la duhin ka ring lo a ni” a ti a. Chhiara chuan,”Leido neia awm palh a hlauhawm mang e. Zau hla neih kum a ni lehnghal a” a ti a. Telamah leh midang tupawhin Leido neih chu an huphurh e mem vek a. Mahsela beiseina an la nei, Bungpilawn khuaa an palaite chu lal in a cham tir satliah pawh a ni thei, remna sa ui an la tan dawn pawh a ni mahna. Amaherawhchu Bungpilawn khua, Khawlian aṭanga nikhat kal chauha nithum zet an thang ta mai le an mahni ngaihven tura kalte an lo let leh tak si loh avangin ngaih ṭha taka awmna chi pawh a ni bik hauh lo mai. Bawk a riakte rilru chu a buai ru in phur lo takin an khaw lam an pan ta zel a.

15