Pasalṭha Chawngvawra 3-8


       Bung-3


        Van boruak sang takah chuan Muvanlai nu pa an kawkawlek lauh lauh a..Chhun nisen sa hnuaiah chuan Aichalkai ngawpui chu alang hring dup mai bawk a.Ngawpui dam lama Zuang kûngah chuan Tuklo a hram lauh lauh bawk a.Tlangtin mai chu Romeiin a zam hnan chûk a.Farţuah leh Vaube pawh lung tileng tawk chauhin tlangtin maiah chuan an par vul chûk mai a.Ralkhatah chuan Ramar inchhaih thawm te,Va zar rual ţek tuar tuar hriattur a awm reng bawk a.

         Aichalkai ngaw leh Luangphulmual inrina lai kham ko pangper zawl nuam tak maia Bûng zar hnuaiah chuan Vawra te unau pawh an phur te nghatin an han ţhu thlandai rih a.Kawlkunga chuan,"Kan vawiin khua mai mai chu aw.Val lungleng a kai tho thei mai dawn alawm mawle" tipah in a vaibel a pak khu tual tual a. Vawmaia chuan,"Tlangval a pumpa chutia i lunglên thu i han chham tak mai.A tu chuan nge maw i thinlai chu lo luah reng ni" a han ti a.Vawra chuan,"Ka u Kunga zawng,tlangau fanu nen tuikhur thlang khiangbuk hnuaiah anlo in nawr bet ve e an tih kha mawle" nui ar ar pah hian a rawn ti a.Ramlianan lo tuihnih nghalin," Kunga, chuti alo nih ngai chuan kan va rial rei theih hmelloh ve" an rawn ti vei ham ham a.Kunga chuan," Tlang kam nazawng hi awih ţhin suh u" an ti hlak a,a unaute lawm tawk a tling em em a.An nui ham ham a.Rei tawk fang an chawlh hnu chuan Losul haw hun awmvela khua thlen hman beiseina nen phur takin an kal leh ta sang sang a...

         Dampui leh Suartui inkara awm Chuanchung ngaw lamah ve thung chuan Thangbawnga leh a ţhiante chuan hlim takin Hlunchhingi chu an chhawm dat dat a.Suartui khaw ram chin an thlen hma chuan muangchang chi anni lo tih hria in chawl lo in an kal ngat ngat a.Thangbawnga ţhiante chuan thil hrechhuak thut niawm takin an han ding a.Thangbawnga hnenah chuan," Bawnga,min rawn umzui an awm emaw ngaihven pahin kan han tawi khaw muang deuh ange.Tikhan Chhingi nen khan lo han hmasa ta ula,ramri luiah khan minlo nghak dawn nia" an han ti a.Thangbawnga lawm zawng tak mai niin a nui suk a," E ,ţhianţhate nge nge in zahawm ţhin e.Hei kal chak chi ziazang pawh kannih loh hi.Muangchangin kan lo kal bek bek anga,min rawn umphak leh thuai mai ang" tih pahin chhingi chu an melh zauha.Tichuan an pahnih chuan anlo kal hmasa ta a.

           Chutia nula leh tlangval inhmangaih em em a fal a kal dûn ta chu rilru chhungril lamah engemaw alo lang ani chêk ang chu.An hma lam hla vaklo a awm Di hmun zawl an thlen chuan Thangbawnga chuan," Chhingbawih,kan han ţhu thlan dai dawn em ni ang.A chauh tepawh i chau lutuk ange " rilru nei tak hian a han ti a.Chhingi chuan," Ni e u Thang,ka ke tepawh a rih hian a rit lûk tawh mai,i han ţhu lah tak teh ang" tih pah chuan Di hmun zawl laia thing ding awmchhun Bul thing hlim hnuaiah chuan a puan phahin a han ţhu nghal a.Thangbawnga pawh rawn ţhu ve nghalin,"Chhingi,hei kan khua pawh khuan hmasa lamah chuan kan thleng mai dawn.Kan ina nula hmelţha leh fel i han lawi lut mai tur hi chu phulo ka inti hliah hliah ta mai" Chhingi rilru hneh tum ran chuan a han ti a.Chhingi chuan," U Thang,chutin ni lah love,.Ka hmangaih ber ina ka lawi thei tur hi ka lawm takzet a,in thlen hlan pawh ka nghakhlel tawh takzet ani.I nu leh pa hian engtin minlo ngai ang maw" kûn chhal a kuttin sik niap niap chung chuan a han ti a.Chutah engmah sawi zui tawhlo in Thangbawnga chu Chhingi lamah tawlh hnaiin a hmangaih ber mai chu a han kuah vawng vawng a.Chhingi pawhin lungchim taka lo pawmin chu tlai boruak thiang takah chuan hmangaihna inhlan tawn mawlh mawlhin Di hmun zawl a Bul thing hnuaiah chuan sir an han sawn dûn ta tak tak mai a.Hmangaihna hian ramri a kham tak taklo e an tih kha maw,Tu fa mahin va dem thei bik hek suh.Chutih lai reng erawh chuan nula hmelţha leh nunnem ,thinlung fing khekrek ve riau si Hlunchhingi hian hmeithai inah a lawi lut dawn tih reng a hrelo.Ngaihtuah pawh a ngaihtuah phak hek lo.Hriatlohna hian minlo va ti a thei tak em.

       Ni chu a her liam zel a.Losul haw hun awm velah chuan Vawrate unau pawhin an khaw kawtchhuah an hnaih ta hle mai a.Naupang Se en rual lek lek Sava veh a kal haw lam pawh an hmu ţan tawh ani.Kawtchhuah an han thlen chuan naupang rual ţhenkhat chuan Vawra chu anlo bawr laih laih a.Vawra hi naupang kawikhawm thiam tak mai ani a.An veng naupang ho phei chuan a khawilo kalna apiangah an zui dam dam ţhin ani.Amah aia nau deuh Vanzaua leh Zalawma ,vengthlang hmeithai fa ve ve te nen hian an in kawm ngeih bik deuh a.An inzui chawt mai ţhin ani.Vawra chuan a sarepte chu a ţhian kawm ţhin naupangho hnenah chuan hrang hnih hrang thum vel lek lekin an sem kual dan dan a.Naupangho chuan an lawm em em a,an rak chel chul mai a.Vawra ute lah chuan hmuhnawm ti niawm tak hian anlo thlir dauh dauh a,an nau rilru ţhat dan an hriat chuan an lawm hle thung ani.

       Sa liantham kap annih loh avangin rei ngial an ţhut khawmuan hnu chuan hlado pawh chham loin khaw lam pan chuan an in phur chhuak leh ta a.Vawra chuan," Tupuisatang hlado ka va han chham chak em" fiamthu tak hian a rawn ti roh a.An nui dar dar a." Vawra,chutiang hlado chham dan chu ka pa i zawt dawn nia.Keini zawng kan la man ve silo a,engmah kan hrelo" Ramliana chuan nui chung hian a han ti a.Tichuan hlim takin an kal ho leh ta dam dam a.

         Khawchhung an han luh chuan naupang tualchai rual lek lek chuan an rawn bawr laih laih a.Pasalţha ramchhuak lo haw ta chu lo be lum lam tu pawh an tam nangiang mai.An hlawhtlin leh tlinloh ngaihven ni pah fawmin an mi tawh apiang mai chuan anlo be luam hlawm a.An unau chuan an inpui ,veng mawng lama awm lam pan chuan an kal zel a.Khawnbawl Upa mah nise upa Doţhiauva hian veng laili lama awm ai chuan veng mawng lama daido tura awm hi a thlang zawk ani.

           In an thlen dawn chuan kawmchhak aţangin Vawra chuan," Ka nu,Ka pa,Pasalţha ramchhuak ka lo hawng e.Kawng min va hawn u" tiin a han au lung lung a.A farnute chuan," E,Vawra te lah nirengin.Pasalţha tan chuan kawngka a inhawng reng e " an rawn ti fiam zuia.Tichuan inchhung lamah an in chhawm lut ta a.An phur te nghat felin zufângte an han hawp a.An ramchhuah dan chanchin chu Ramliana chuan a chhungte chu chpchiar takin a han hrilh dap dap a.Vawra Sazuk mante,Tupuisatang a vuakhlum thute leh Sanghal a kah thute a sawi lai chuan a nu leh pa leh farnute chuam ka hoin anlo ngaithla a.Chutah pu Doţhiauva chuan hlim takin," E ,fate u in hlawhtlinna ka hmuh hian ka lawm em em ani.Heti maia ka fa nau ber pawh an che thei ta hi ka chhuang em em a.Inngeih taka in awmho zel chuan engkim hi in ta vek ani" a han ti a.Chutah Vawra pek chuan," Ka pa tun achinah chuan I silai hi keiman ka lekchhuak ve tawh ang" a han ti a.A Pa chuan," Tupuisatang hlado i chham thiam hunah ani ang chu a" alo tive a..An han nui leh dar dar a.Ţhenawm khawveng an ramchhuah haw hriaa lawmpui tur pawh anlo kal ve nak nak a.Lal sa turte dah hrangin ţhenawmte pawh an han hleh liam liam a.Zanriah kilho nghalin puar taka an ei hnu chuan Ramliana leh Sawivela chu anmahni in lamah an hawng ta a.Tihtur ţul ang ang an zawh hnu chuan Vawra u te pahnih pawh Zawlbûk lama lawi turin an chhuak a.Vawra erawh a chauh deuh avangin khawiahmah chhuak loin a nu leh pa kiangah chuan a tawi vel mai mai a.A farnute rima rawn leng lut ho titi chu ngaihnawm titakin alo ngaithla kar a.Leng hnawt ar a khuan meuh chuan an inlengte pawh an ţin ta sang sanga.Vawrate chhungkua pawhin mut zai an rel ta a.

        Khuan hmasa a khuang ţan tihah chuan Thangbawnga tepawh khawchhung an rawn lut ţan mek a.Thangbawngate in hi vengmawng lam deuha awm anih avangin khawchhung chu an paltlang angai ani.Lalmual vel leh veng laili deuh an thlen lai chuan Hlunchhingi chu a rilru a vak kual nasa hle mai a.Thanga te in hi khawilaiah tak awm ang maw.Upa Khamvelate in anih ngat zawngin Veng laili deuhah a awm ngei awm sia tih ngaihtuah chungin ngaihţha vaklo in Thangbawngate chu a zui ve zel a.A hmelah erawh engmah a tilang lo.Rei vaklo an kal hnu chuan in pakhat,lian vaklo leh ţha em em tawhlo hi an va thleng hlawl mai a.Thangbawng a chuan," Ka nu kawng mi va hawn rawh,i fapa Bawga kalo hawng e" a han ti a.Inchhung aţang chuan thawm a rawn awm nghal a.Nu phanchang ve tawh tak,dawldang lampang pi Laisuaki chuan kawngka a rawn hawng a.Thangbawnga chuan," Chhingbawih,hei kan in ngei chu kan thleng ta .Tirawh u,i lut ang u hmiang " tiin hma a han hruai a.Inchhung an han luh chuan Hlunchhingi chuan amit a len vel ruai a.A tira kawngka rawn hawngtu nu tihloh chu pitar pakhat lo mu kawm ngek bak hmuh tur an awmlo a.A rilru chuan mak ati ta hle mai a,.Nula fing ngang ani a,a hmelah chuan engmah lan tir a tumlo.

          Mei te an han nun hnu chuan Thangbawnga chuan," Ka nu hei hi ka hmangaih em em Hlunchhingi anih hi.Hei zah pawh dawnlo in kan runah kalo lawi pui ta mai ani.Chhingbawih,heihi ka nu Laisuaki anih hi" a han ti a.Pi Laisuaki chuan Chhingi chu ahan en ţhin a.Hmelţha hi a ti em em mai a."E Bawnga,hetiang nula hmelţha te chu kan phu lo asin.In sal man chu ani em lo maw.Mi pawi te hi inlo va sawi reu reu ange " a han ti a.Chutah nula fing Hlunchhingi chuan," Ka nu,U Thanga te hian sal atan min man hlei nem.Ka duh thu ngei a rawn zui ka ni.Rem itih chuan i fanu ah minlo pawm thei angem"?" aw dam dap hian a han ti a.Pi Laisuak i chuan ţah aw ţuau in," Ka fanu chutin sawi mah ta che.I tan hetah hian hmun a awm reng ani"ti pahin Chhingi chu ahan kuan vawng vawng a.Thangbawnga pi chuan," Bawnga,khuanun zah ngai sela,fanau maltluan chawia leng turin ka duhsak che u.Khawnge kan fanu thar chu kan chibai ang e" tih pahin a rawn thochhuak ve a.Chutia an buai vel nak nak lai chuan Khawvar lam pawh a hnaih duak tawh a.Mutna hun a awm tawhloh avangin titi phungleng sawiin an nui leh ham ham ţhin a.Hlunchhigi chu a chauh deuh chhuanlamin khumah chuan a tlu zal ta a.

        Hlunchhingi chuan thil tamtak angaih tuah a.Thangbawnga ten awlsam taka an rawn bum chhuak thei mai te chu mak atiin a thinrim em em a.Khualkai phak khawpa hausa pu Khamvel a te ina lawi tura a inngaih laia hmeithai ve mai ina a han lawi tur chu a tuarna em em a.Thangbawnga hnena a lo inphal rai maite ,a nu leh pa mai bakah a chhungte phalloh chunga kal anih zia te a han ngaihtuah a.Tunah chuan a chhungte chu khaweng pawh hmu ngamlo in amah an farnu,an fanu ni bawk mikhual uma tlan dawr dawr avanga an zahna chuan a tuam mek awm si .A mut hmunah chuan inseh ruh ţeuhin ruahmanna tenawm tak siama chu in chu chhuahsan dan ngaihtuah ta a.Chu a ruahmanna chuan engthil pawi nge a thlen tir dawn tih erawh angaihtuah phalo thung ani..



         
                           Bung-4


          Zing khua alo var a.Suartui khaw thler tin mai chu nula buh deng ri leh naupang tualchai thawmin a luah khat a.Vawk riltam kuang lo nawr let tawk lah bo lo.Vawra pawh zing takah thoin a hmai te a phihfai a.Saihlum a neih ang ang te chu a sahmima akin an khaw lu lampanga Vauţang rah tlan sava leh thehlei ilo te châng turin a in ak chhuak hnak hnak a.
Pi Laisuaki te inlamah chuan Thangbawngate pawh thil pawimawh leh ţul ni a an hriat ang ang te sawiho in an titi laih laih a.Laisuaki chuan," Bawnga, hei nupui te ilo nei dawn ta chu ani a.In khatah cheng ho mah suh ila ipa hian min enkawl zui a chha chu ani mai a.Ro hran kan neih hmain han hriattir a va ţha dawn ve" a han ti a.Thangbawnga pawh chuan lo remtih puiin," Ni e ka nu,man leh mual thu hlaah pawh hei Chhingi pa te hi an rawn rial reiin ka ringlo a.Keini lahni ro han chhuan tlak kan neihloh mai bakah Sial takngial pawh an duhang zat kan pe theilo emaw ani anga .Ka pa han hrilhhriat chu thil tihawm tak ani" a han ti a.Pi Laisuaki bawk chuan Bawnga ţhianpa Thanga hnenah chuan," Chuti anih chuan Lianthang,nang a upat chan changah i pu Khamvela lal in lama a chuankai hmain i han hmu hmasa dawn em ni ang.Thangbawnga nupui rûk chunchang hi chipchiar takin han hrilh la.Thil dil leh phût ang zawng niloin a pa a nihna anga a hriat ve hrim hrim atan i han sawi dawn nia" a ti a.Lianthanga pawh chhuak zui nghalin upa Khamvel a te in lam pan chuan a kal ta a.

         Upa Khamvelate kawtah chuan a fanute pahnih Manzuali leh Ngurpuiite chuan buh anlo deng dap dap a.Lianthanga an in lam pana lokal an hmuh chuan anlo be lumlam vat a.Manzuali chuan," Khai aw,u Liana lah ni reng che in,zing zingah enge i ngaihtuah tak " a han ti a.."Thil engemaw i pa han sawipui duh lawk ka nei a,amah hi a awmlai ani mial em" tiin a han zawt nghal a.Manzuali chuan," Awm e,inchhungah sawn va lut tawh" tiin alo chhang a.Lianthanga inchhungah aluh chuan pu Khamvela leh a nupui chu tapchhakah an lo ţhu a.Lianthanga an hmuh veleh chuan an lo be lumlam nghal a.Pu Khamvela chuan a Vaibel a Vaihlo beng luh pahin," Thanga,tun ang zing zingah eng thuah chuan nge maw min biak i duh le" a han ti a.Lianthanga chuan aw then kharh kharh pahin," Pu Kham,eng thudang niloin Thangbawnga nupui ruk chungchang thu vel hriattir tur che a lokal kani e" a han ti a.Pu Khamvel a chuan," Chuzawng thu lawmawm tak anih chu.Ka fapa pawh alo puitling ve ta e.Mahse a eng ti tia palai pawh tir hmasa loa a ruk a lo ruk mai le aw.Bakah kan fanu thar tur chu Engang mi nge anih a? Ka hriat zawngte ani emaw chu" zawh nei tih hriat tak sawia pah in Thanga chu an en a.Lianthanga chuan," Ni e hei pu Kham,a hriat zawngah chuan i hrelo maithei a.Thangbawnga nupui hi kan khaw ţhenawm Dampui khaw khawnbawl upa Sangvela fanu Hlunchhingi ani e" tih pahin Chhingi pa te hnena nupui atana an va dil chungchangte,an lo phalloh thu leh an rawn ruk chhuah tak dan thlengin chipchiar takin an sawi ta zar zar a.Pu Khamvel a chu a ngawi vang vang a,a Vaibel pet kawh va chung chuan," Karei maw,ka beisei phakloh thil ani a han ti ban chap a.Lianthangan hrilhhai hmel taka alo en a hmuh rual chuan," Thanga , i thu min rawn hraiattir chu a alawmawm hle mai.Mo thar ţha tak kan nei dawn anih hmel e.Man leh mual thuah chuan kan buai lo turah ngai ila.Tikhan lo zu chhuk leh ta la.Lalin lamah ka han chuangkai phawt anga.Tukţhuan ei khamah Laisuaki inah chuan chhungkhat laina ţhenkhatte nen kanlo kal ange " a ti a.Lianthanga pawh chu tho deuh nghalin pu Khamvela thusawi te hlanchhawng leh tur chuan a chhuak zui leh nghal a.

       Lianthanga chhuah hnu chuan pu Khamvela chu a inngaihtuah nasa mai a.Thangbawnga nupui nei chu alawmpui rualin Dampui khawnbawl Sangvela fanu alo ni kher chu pawi a ti em em a.Pangngai taka an va dil pawh nilo,a ruka an rawn ruk chhuah ala ni zui bawk nen.An lung an tihawi zawhloh palha Sangvela fapa pasalţha Hrangvela chet dan turte an ngaihtuah zui a.A ţha lam beisei phawt ang ti a inhnem chungin lal in lama chuangkai turina chhuak ve ta a.Lal in a han thlen chuan upa ţhenkhat pawh anlo ţhu far tawh a.Lal Lianvungan upa Khamvela lo lut a hmuh veleh chuan," Ekhai pu Kham,lo leng ţhu rawh khai.Mo thar neih chuan thawh a hai tir che ani em lovang chu maw.Khawilam khuavang nula nge maw i fapa chuan alo man bik chu le.Hei upa Satthanga daikal haw lamin a rawn hmu a,a hmelţhat thute alo sawi vel luama" hriat belh chak tak mai hian a han ti a.Pu Khama chuan," Lapa, hei kan beiseiloh lam daih maiin ka fapa hian kan khaw ţhenawm Dampui khaw upa fanu Hlunchhingi a lo ava hruai ani awm e" tihpahin midang hriat awm tura a ngaih chu a hrilh malh malh hlawm a. Upa Satthanga chuan," Ka rin dan chiah, ahmel leh pianphung enin khawi lam daikil kara lo tawm ve mai mai anih ka ringlo reng ani" a han ti a.Lal Lianvunga chuan," Khai chu lah chu,upa Kham,kan khua kan vanneih dawn anih hawt chu.Khualţha thleng thuai turah in beisei teh ang" a han ti a.Titi phungleng dang dang an vawrh hnu chuan tukţhuan kil turin an haw darh sang sang a.

       Pi Laisuaki te in lamah ve thung chuan an mo thar neih lawmpuitu inleng a khat tawkin a nei reng mai a.An fanu thar Hlunchhingi chu hmelţha an tiin hmeithai ina lawi atan chuan inhmehlo ti tawk anlo awm bawka.Thangbawnga pawh nuam atiin a hlim surh surh hle mai.Inlengte chu hmel hlim tak leh intithei fe hian alo be siam siam a.Chhingi lah hlim hmel takin amah lawma rawn lengte chu alo chibai liam liam a.Nuamti niawm fahranin inchhungah chuan a ţul ang ang ti in a che sek mai lehnghal.A hmutute chuan Thangbawnga chu vannei an tih thu an sawi luam hlawm a.Tukţhuan kil te alo hun dawn takah chuan inleng tepawh an haw darh ţan ta a.

       Vawra zing sava rahtlan chang kal pawh alo haw tawh a.Luhkapuiah dingin a sava perhtlak hmul te alo chhem leng cham cham a.Sava mei leh a thla hmul ţhenkhat chu bangah an thiat nghauh nghauh bawk a.A u Ţuahpuii chuan," Vawra tukţhuan kan peih tawh ania,lo lut tawh " tiin a rawn au a.Tichuan tukţhuan chu an kil ho ta a.Chawei lai chuan Vawra chuan," Ka pa vawiin chu Awmzau lui lamah ka ţhiante nen Sangha thliarin kal kan tum a.Rem iti emaw chu" dil aw tak hian a han ti a.Pu Doţhiauva chuan," Remti tuk e.Mahse va fimkhur ula,nang aia nau vek i hruai lehpek awm sia.Va hlawhtling mawlh te u" tipahin chaw chu a bar tawn tawn a.Tichuan Pu Doţhiauva chuan a fate chu nula leh tlangval annih anga an tihtur leh tihloh turte hrilhin hlim takin tukţhuan chu an kilho ta a.

       Tuţhuan an kil zawh chuan Vawra chuan a kam te ţhuah sawk sawkin iptepui leh Chempui ala a,"Ka nu,Ka pa ka kal ania tih leh chhuah a rual ta nghal a.Kawtchhuahah chuan a ţhiante pahnih Vanzaua leh Zalawma bakah naupang dang pahnihin anlo nghak a.Tichuan Awmzau lui lama sangha man tur chuan an kal ho ta dam dam a.

        Fehrehsan awm velah chuan pu Khamvela leh chhungkaw puipa ţhenkhatte pawh an mo thar neih chungchanga thu pawimawhte sawiin pi Laisuaki te inah chuan an ţhu khawm ţhap mai a.Pu Khamvela chuan," Awle hei kan inkoh khawm chhan chu kan hre vek anga.Man leh mual ah chuan buaina tur a awmlo a.Dampui lamah hian palai kan tir ang nge anmahni lokal hun lo nghah mai ţha in tih le" a han ti a.Pu Thangchunga lo ţawng ve nghalin," Palai han tirh hmasak awm tak pawh ani a.Mahsela a hmain chhungkua kan lo inrawn hmasa lo a..Kan heti ta hi ani a.Bawngate lahin an phallo chung anlo va ru chhuak pahfawm bawk nen.Dampui lam ngaihdan engmah kan hrelo a.Lo nghah rih phawt mai ţha in ka va hre ve.An lo lan vat tak loh leh kan va be hmasa mai ani ang chu" tiin a ngaihdan chu ahan sawi a.Midang pawh chuan a ngaihdan chu ţawmpuiin Dampui lam palai lo ngah phawt a,an thu rawn ken a zira ro dang nei leh turin an rel a.Chumi hma chuan mo lawmna pawh siamloh nise an ti bawk a.An duh anga ro an rel hnu chuan an ţin darh ta a.

           Dampui khaw lamah ve thung chuan khatia Chhingi ţhiannu mahni chauha an khaw lama haw ta kha in a thlen veleh a thiannute in lama thil awmzia thlen turin a kal nghal a.Chhingi te in ava thlen chuan Chhingi nu leh a nau te pahnih nula ve ve chauh anlo awm a.Mawitei chuan Chhingi te chanchin tlem azawng chu anu hnenah chuan an hrilh a.Chhingi nu chuan," Engpawh nise i pa Sanga lal ina leng mami hian han ko se la.Ama hnenah chuan engkim i sawi zawk dawn nia" a ti a.Chhingi nau a chhuah hnu reilote ah chuan pu Sanga pawh alo lang nghal a.Mawitei hnenah chuan," E Mawite,eng chungchang thuah nge min biak i duh tak" a han ti a.Mawitei chuan a ţhiannu chanchin leh a thu chah zawng zawng chu an hrilh fai ta leng a.Pu Sanga chu thinrim ta em em a,mahsela a thup hram hram a.Mawitei hnenah chuan," Heti hi kan ni ta a.Chhingi chanchin erawh minlo zep sak rih ani ang chu.Ro han neih zung zung dawnin a u te lah anlo ramvak si a.Zan lamah a u te lo hawn veleh hmalak dan tur kan rel dawn nia.Lo han hawng phawt la,zan lamah erawh kan lo besei ang che" a ti a.Mawitei an inlama a chho hnu chuan pu Sanga chuan," Chhingi nu,kan fanu chhuan em em heti maia a awm hi chu ka haw takzet ani" a ti charh charh a.Thudang lawh sawi zui tawh lemlo chuan lalin lamah bawk chuan a kir leh ta a.

         Zanriah kil hun awm velah chuan Chhingi u Hrangvelate ramvak pawh Ngau pathum kapin an lo haw ve mek a.In an thlen chuan An unau chuan an han puah sawk sawk a.An puah zawh chuan zariah te an kilho nghal a.Chaweilai chuan Hrangvela chuan,"Ka nu khawnge Chhingbawihi hi" a ti a.A pa chuan lo chhan khalhin," Han ei kham phawt ila,nakinah i pu te nen kan la sawiho dawn nia " a han ti a.Zanriah ei kham leng len hun awm velah chuan pu Sanga te inah chuan chhungkaw puipa te an ţhu khawm ţhap a.Mawitei pawh khum sir lamah chuan a ţhu ngawi ve ran mai bawk a.An kim ta maw tih ah chuan pu Sangvela chuan an inhmuhkhawm chhan leh a fanu Hlunchhingi awmdan chu a han sawi ta vek a.A sawi zawh chuan Hrangvela chu a hmela thinrim tih hriat taka meng dur kuih chung hian," Kan mi hur nu chu.Kan chhuang ve em em,mikhual tlangval maw alo um daw daw.Khawnge keimah ngei hian kan va hnuk hawng ange" tih leh chhuah a rual dawn ta mai a..Midang chuan lo chelh betin an dang thei hram ani.Pu Sangvela bawk lo ţawng lehin," Kan sawi tak ang khan kan fanu rawn ruchhuaktu hi Suartui khaw upa min fapa Thangbawnga ani awm a.Nithum liamta vel khan a palai hmel chu kan hmu ngei a.Mahse aw kan lo pawh duh ta lo a.Tunah hetiang thil hi a thleng ta ani a.Engtia hma han lak tur nge ni anga? In ngaihdan hriat ka duh ani" tih pahin midang awmve te chu a han enkual a.Chutah a puzawn pu Manliana chuan," Thangbawnga hi upa Khamvela fapa alo nih tak tak chuan man leh mualah buaina an neilo turah ngai ila.Kan fanu pawh ngaihtuah zui em em angai lo ang.An inru hmingchhe ta ro ro si a,a va lawina te lah miţha chhungkua anni tho bawk a.Va hruai kir lam kha chu tum buailo ila ava ţha awm ve" tiin a ngaihdan a rawn sawi a.Midangho pawh chuan an ngaihdante an han sawi tliar tliar hnu chuan Suartui lama palai va tirh hmasak phawt a,an thudawn a zir a rorel zui leh an rel ta a ani.

        Awmzau luiah chuan Vawrate ţhian ho pawh an mamawhte lakhawmin an phe sang sang a.An duh ang tawk a tui luang lak penna tur maute an sah zawh hnu chuan hmun zawl rem laiah chuan an han ţhu hahdam rih a.An li thliar tum ber li chu awm chen vela thuk hi ani a.Sangha che vel pawh uluk taka han bih chuan a hmuh theih ani.A li chu hlam sawm bial vel zeta zau hi ani a.Han thliar kang chu thil huphurhawm tak ani ve ang.

        An ţhut hahdam hnu chuan Vawra te thianho chuan an thliar tur li a tui luang lut chu mau hmang chuan an han la peng a.An duhang tawka an lak pen hnu chuan a li thlang lam atang chuan a li sah turin tui kawng an han sial ţan ta a.Lung lian tak tak te phawk a an han beih fe hnu chuan li chu an pawh dawn ta a.Phur takin tui chu an han sah ta huau huau maia.A li a lian ţha bawk a,a kam chaklo kher mai.Beiseina nei taka an ngah fe hnu chuan li ah chuan khup pil pawh ni tawhlo tur bak tui a awm tawhlo a.Chutah zet chuan Sangha an perh ta noh noh mai a.Vawra nau hruai ho chu rak chel chulin an han zuang lut a.Sangha chi hrang hrang Nghahrah,Ngahmeidum,Lengphar,Nghavawk leh Nghalimte chu alo tam mai a.An duh tawk an man hnu chuan an man sa te chu Changel hnah ah an dahkhawm ruih mai a.An hlim lutuk chu an khek chel chul mai lehnghal.Tichuan Mau bur te siamin an han khung mawlh mawlh a.Mau bur lian zet zet bur sawm chuang lai mai alo ni a.Tichuan hah pawh sawilo in hlim takin khaw lam panin lui hnar lamah chuan an chho ta hnak hnak a.

        Chutia engmah ngaihtuah manglo a an kal chhoh bek bek lai chuan Awmzau lui leh luite pakhat infinna thingchang hmun hnuai lai chuan khaw lum avanga luite dai lam pan Savawm sumnga vel zet mai hi alo bawk a.Vawra ten kawr kual kawi lai an han pel chiah tihah chuan Savawm nen chuan an inhmu chawpchilh ta mai a.Vawra te thianho pawh an ding nghal ţhawt a.Savawm pawh chu chutianga mihring a han hmu thut mai chu a tho thurh a.Vawra te lam pang hawi zawng chuan a hnar a rawn len ta hru hru mai a.Vawra chuan a ţhiante hnenah hlau lo tur leh an Sangha bur te dahthla a Chem phawrh turin a han ti a.Vawra chu a hmasa ber a kal ani a, a ţhiante hnenah chuan," Ţhiante u,tlan sawn a tumloh danah sawn min rawn beih mai hmel a.Kawrkama mau te khi han sat ula,hlam chen vel in in tan anga,a hmawr in zum anga,in rawn thehthla dawn nia.Tunah kal nghal rawh u" a han ti a.A ţhiante an han chesawn chiah chu Savawm pawh in hrosa in Vawra lamah chuan a rawn phei ta chhur chhur mai.Vawra pawhin a Chempui phawrh chhuakin a lo ding kak teu mai a.Savawm chuan rum ngul ngul chungin a rawn hnaih phei zel a.Thawklehkhatah ding ur ur chungin Vawra chu a rawn bawh phei ta mai a.Vawra pawh lo inring penpawn sa ani bawk a,a chempui vai ţhuai pahin a dinglam sira lungpui chugah chuan an zuang kai zawk a.Savawm pawh chu a ţţhawt a,a hmui chema sahna aţang chuan thisen alo chhuak ţhiam ţhiam a.Mahse chu hliam chu a thin tiur tawk chauh ani.Vawra lam chu hawi leh nghalin Vawra zuankai na lungpui sang lo tak maiah chuan a zuang kai ve ta mai a.Vawra tan pawh fimkhur angai ta hle mai ,Savawm a rawn zuangkai fel awrh tihah chuan Vawra chuan a thei tawp a na in chem chuan a han sat a.Savawm chu a ţe leh tuar a,lungpui chunga ţang chuan a tawlh liam thla a.Vawra pawh a theih tawka na a vai anih avangin leh a lungpui a lo nal deuh bawk nen ,a kechheh a sual palh hlauh a,Savawm tlaklohna lampang lungpui sirah chuan a tla thal ta uau mai a.A chempui ala thlauh zui.A ţhiante lah naupang mai an la ni a,hlauthawng takin anlo thlir ringawt mai a.Chutah Vawra chu thochhuak nghalin a ke bula lungtum lian fe mai chu an la lawk a,ama lam pana lo phei mek Savawm chu a theih tawk a na in an vawm ta vak mai aA vanneih a siamin Savawm ke hmalam ruh chu a vawm tliak ta rawp mai.Savawm pawh a ţe tuarha.Thihpui khawp ana nilo mahse a ţuan chu atih fum phah ta ngei mai.Chutih lai tak chuan Vawra ţhiante chuan Mau zum chu vawra lamah chuan an rawn theh thla a.Vawra chuan lo chhar nghal vatin ama lama savawm lo phei chu amit takah an chhun siah mai a.Savawm tan pawh tawrh hrehawm ve tak chu ani .Savawmin a rawn hnaih dawn apiang chuan a rem na naah alo chhun siah siah mai a.Savawm pawh a chau ve ta hle mai.Mahse sa luhlul ngang ani a.Thatawpina rawn bawh phei leh a.Mahse a beih pa hi a hrechianglo deuh ani,thlahtu aţanga mi huaisen,sa leh ral beih dan a u ten anlo zirtir hrep tawh ani tlat.Chutia savawmin thih thaa a rawn bawh phei chiah chu Vawra chu lo zuang sawn zawk in Savawm dul nemah tak mai chuan mau zum chu an chhun kut hrawih a,Savawm dul lehlamah chuan a tlang zawk mai a.Savawm pawh thisen a hloh nasat tawh mai bakah a mit lehlam leh a ke lehlam chhe tawh mai bakah a taksa hmun hrang hranga mau zuma chhun na nen a hliam tuarlo in hreh tak chungin a bawk ta hnup mai a.A thaw hrawih hrawih a,a rum ngul ngul bawk a.Vawra chuan na tawrh rei tir duhlo a Chempui thlauh kha a va chhar a.Savawm tha pawh nei tawhlo,la thaw dep dep nghawngah chuan a theitawka na in an sat siah siah mai a.Vawithum lai a sah hnu chuan Savawm pawh a zal nghal der mai,a hliam atangte chuan thisen a luangchhuak nghiai nghiai a.A khawnghaihthlak zawk mah awm e.

          Hlauhawm a awm tawhlo tih an hmuh chuan Vawra nau te pawh an kaina kopang lam aţang chuan an rawn chhuk tak ţak a.Vawra chu ngaihsan hmel fe hian an han en a.Vanzaua chuan," U Vawr ilo va han che rang em em ve.Ka hamhaih veka,rawn puih nachang reng reng che k hrelo" a han ti a.Zalawma pawh lo ţawng nghalin,"Lungpui chunga ţanga i tlak lai phei kha chuan i thi tawh ngei turah ka lo ngai a.I lo zei khawp mai" a han ti ve a.Vawra erawh lungpui nghengin a hah lutuk chu ţawng pawh ţawng ţha peihlo in a ţhu thaw hlawp hlawp mai a.A naute chuan tuisik te an han laksak a.Chutah a nau hruai zinga pakhat chuan," U Vawr,a van liam em em,sa kan ngah e.Ka nu te pawh an lawm ngawt ang,i haw thuai thuai ang u" phur tak leh in thlen hlan nghakhlel tak chuan a han ti a.Vawra chuan,"Nia,kan hawng vat dawn nia.Reilote kan chawl lawk anga" a ti a..Naupang pakhat chuan," Kei chu sa hi tumah ka sem ve lo ang,.Mi pawhin min sem ngai miahlo " a han ti reuh a.Midang pawh chuan Vawra chauh tur zia pawh ngaihtuah lek lo chuan Sa phur a haw mawlh mai chu an chak zek zek tawh mai a.Awmzau lui hi khua aţanga a hlat vakloh avangin Vawra pawh chuan sa chu an thlen zawh mai a ring ani.Tichuan han pawh sawilo in Vawra chuan Savawm chu a ke hmalam leh hnunglam pahnih ve ve chu ţawn kawpin zawn rem tak turin a han siam a.A naute pahnih chuan an sangha man zawng chu an kawt anga.Amah leh Vanzaua leh Zalawma chuan Savawm chu an zawn dawn ani.An insiam fel hnu chuan naupang pahnih chuan Sangha bur kawttu nih chu an duh bik tlat lo mai.Savawm zawn chu an chak tlat mai a.Vawra chuan an hrilhfiaha,Savawm chu an inzawn chhawk dawn thu a han sawi a.Tichuan naupangte pawh chuan an zawn ve hun nghakhlel takin Sangha chu an han kawt ta phawt a.Savawm chu an han zawn ta a,Vawra chu Tlangval pangngai rual zet anih tawh bakah a chak ruk em avangin a zawnna hnung lamah chuan a ţanga,hmalamah chuan Vanzaua leh Zalawman an zawn thung a.Tichuan hlim takin khaw lam panin an kal leh ta hnak hnak a.Sa phur anni bawka ,Vawra rin ai tak chuan a nau hruaite chu an teirei phian mai a.Thui fe an kal tawh hnuah pawh chuan chau hmel pawh pu loin hlim takin an la titi siam siam thei hial ani.

        Losul haw hun velah chuan Vawrate chuan Awmzau lui chu zawh chhuak tawhin kawngruh pangngai ah chau leh hah pawh sawilo in an kal hnak hnak a.Vawra chuan khua in a thim hnan ngei dawn tih hriain a naute chu chawlh pahin meichher tur pahnih vel an siampui leh a.A naute pahnih Sangha kawttu te pawh khan kawngruh pangngai an thlen chuan a,Savawm zawn an chak bawk nen.Vanzaua leh Zalawma chu an zawn chhawk ta nge nge a.Vawra pawh a chau riau tawh mai a.Mahse a naute hlim hmel chuan tiphurin chau hmel pawh pu lo in a naute chu an fuih sauh sauh a.Chutia hah taka an kal hnak hnak lai chuan khua a thim ţan ta mai a.A nau hruaite chuan an hlauh viau a rin laiin anlo hlau awzawng lo mai .Meichher te chhiin khua an thlen hun tur mawlh mai chu an sawi bang lo .

         Zanriah kil hun dawn thleng pawh chuan Vawrate lo haw hmel hmuh tur ala awmlo a.Vawra nu pi Mangchini beidawng lutuk chu a vei tawn sek mai a.Vawra nau hruai chhungte pawhin Vawrate in lamah chuan an fate an rawn zawng ve bawk a.An rei tak em avang chuan Vawra pa chuan Vawra ute pali chu Vawrate zawng tur chuan Awmzau lui lamah a tir ta ringawt mai a.Vawra ute pawh hmanhmawh takin Awmzau lui lam pan chuan an kal hlawk hlawk a.Kawngah pawh inbe mumal hmanlo in hmanhmawh takin an kal a.Naupang nawi hruai anih avangin an ngaihtuah hle mai ani.Chutia hmanhmawh taka inbe manglo a an kal lai chuan An khaw zau chawlhhmun hla zawk aţanga mei eng lap lap chu an hmu thei a.Hmanhmawh tak leh hlau thawng tak chuan chawlhhmun lam chu an pan ta hlawk hlawk a.An hnaih ta viau maw tihah chuan naupang nui ri leh ţawng lawng lawng thawm an hre ta a.Ramliana chuan," Nau te u,ka hahdam ta huai mai.Thih zawng anla thilo anih chu" nui chung hian a han ti a.Tichuan chawlhhmun lamah chuan an kal zel a.An va thlen chuan Vawrate chu meichhemin chawlhhmunah chuan an lo chawl hi alo ni a.Chutia Patling rual anmahni lam pana lokal an han hmuh thut chuan Vawrate chuan ngawi ţhapin anlo en a.Vawra chuan tute tak ni ang maw ti a a ngaihtuah lai chuan a u Sawivela aw ngei mai chuan," Vawra in va chau awm mange" a rawn ti lawng lawng a.Vawra chu a thaw huai maia a,naupang tepawh an ri chhunzawm leh nghala ..Vawra uten Vawrate chawlhna an va thlen a Savawm lian zet mai lo thal huang an hmuh chuan makti em em in an ka ho mai a.An han bel chianga,Thil zuma chhunna hnu hma leh chema sahna hliamte chu an han en a..Vawrate an en lahin tumah hliam awm pawh an awm silo.Mak ti takin Ramliana chuan," Vawra,hei khawi lam savawm hliam nge in va chhar a" a han ti a.Vawran a chhan hma chuan naupang te chuan ," Kan chhar ani bawk lo e a,u Vawra chhun hlum anih kha,keimahniin kan rawn zawn haw char char a,tumah pawh kan pe ve lovang " an lo ti a.Vawra ute chu an hlim ta em em a.Thil awmzia chu an man thiam nghal vek a.Vawmaia chuan," Naute u hei in chau tawh awm sia,kan lo chhawk ve tawh ang che u aw" a han ti a.Naupang te chuan," Kan chau lo reng reng,Savawm kha kan zawn haw dawn " tiin anlo chhang a.Vawmaia chu anui ham ham a," Ramah kan zawn anga,nangni in khuaah in zawn dawn nia" rem inti em a han ti a.Naupang te pawh chuan remti in an phurte chu an phur te chhawkin khaw lam panin an kal ta nghal a.
Vawrate inah chuan Vawra nu leh pa mai bakah a nau hruai chhungte chu an awm ţhap a.Thlaphang angreng takin an rinthu anlo sawi hlawm a.Chutia rilru hahdam lo taka an awm lai chuan kawmchhak lam atanga naupang lo ri thla ham ham an hre ta a.Tumah tawngzai relloin pawnah an chhuak nghal vek a.Chuta an thil va hmuh chuan a tilawm ngei mai.Vawra ţhiante ho Savawm zawnin anlo kal mek hi ani a.In anlo thlen chuan hlim takin an phur te chu a nghat a.Ţhenawm khawveng tepawh lo kalin chutia Savawm hliam neng nung ruang an hmuh chuan mak an ti em em a.Inchhung an luh fel hnu chuan pu Doţhiauva chuan," Vawra,hei in rawn hlawhtling sia,in ram kal chanchinte han sawi la mawle " a han ti a.Chutah Vawra chuan an ," Ka pa,han sawi tam vak tur chu a awm lo a.Awmzau lui a li lian fe mai kha kan thliar a,.Kan rin aia tam kan man lehnghala.Tichuan khaw lamah kan lo haw a.Hei inhmuh ang hian kan Savawm rawn hawn hi kham hnuaiah alo bawk a.Kham chunga ţangin lung lian zet zet maiin kan deng a. A zawi ta der a.A che thei tawhlo tih kan hriat hnuin kan chhuk a.mau zumin kan chhun hlum ta mai ani" a han ti a.Chutah naupang pakhat chuan," Mawiah dawt vek anih kha,u Vawra chhun hlum anih hi,an insual char char a,kan lo en a,u Vawra chu chak ania aw.Chuan kan rawn zawn haw char char a.Tumah pawh kan pe lovang kan tivek tawh" a rawn ti lang lang a.An vai nuih dar dar a.Vawrate ina lo leng te chuan Vawra chu huaisen an tiin a ute a chhun dawn hlein an hria a.An ngaisang rubem em ani.Tichuan Savawm chu puah nghalin an puah zawh chuan an chan turte an han chhep hrang a.An Sangha man te nen chuan hmun nga ah an han chhep hranga.Naupangte chuan thlang hmasa in an chan ţheuh an lak hnu chuan Lungawi takin mahni in lam ţheuhah an haw ta sang sang a.

       Midang an haw vek tawh hnu chuan Ramliana chuan," Vawra engtin chiah maw Savawm chu ithah a" tiin a han zawt a.Vawra pawh chuan zep neilo in an hrilh ta vek.Vawra u te leh a nu leh pa ngei pawh chuan mak an tiin Vawra chu an chhuang em em ani.




                     Bung-5


         Chu zan chhawrthlapui eng no ruih mai hnuaiah chuan Suartui khaw val rualte pawh lèngi rûn kaiin an hlim dar dar hle mai a.Vawrate ţhianho pawh an ramkal chau tih pawh hriat hleih loh hiam Vawrate luhkapuiah chuan zan thlaeng hnuaiah a tûka Khuangthli rah ţlan chan tumin Saihlum an hrual mawlh mawlh a.Inchhung lamah chuan a farnu te rim in tlangval an ţhu khat ve tlat a.A khat tawkin an nui leh ham ham ţhin a.Rei ngial an hrual hnu chuan an hrual zawh sa chu thlangra khata remin Vawra chuan rapa hak turin a chawi lut a.A chhuah leh dawn lai chuan tlangval pakhat chuan," Vawra,vawiin a in Savawm thah chu eng ang tiat chiah nge maw anih le.Engtin nge i han thah chu le" hriat chak hmel tak hian a han ti a.Vawra chuan a phawk chhuah in," Ekhai,kan Savawm thah chu Lalmuala Pu Laimana uinu hur tiat vel saw ania,a zûk in ka zùk hlum mawle" nuih ţhaw chung hian an ti a.Tlangval rual lawmah a tla a,an nui ta ham ham a.A farnute lah chuan," Vawra mai mai ţhin hi aw,aia u te khatiangin an chhang ngailo" ti a zilh pah fawmin zak deuh takin an lo za lo nuih ve a.Chutah tlangval pakhat chuan," Vawra,a ho lutuk , Savawm zûk hlum ka hriat vawikhatna,i zûk na viau ani ang chu maw.Savawm taksa pawh a kaw chek chuk e an tih kha" a rawn tih hnu phei chuan Vawrate inah chuan thutak pai a leng an awm ta lo.An nui dual dual mai a.Vawra pawh a lo phawk ve bawk nen,nakin hnuah phei chuan pasalţha Savawm zuk hlum ngam anla tifo dawn ani.Hlim taka an titi ho laih laih lai chuan leng hnawt Ar alo khuang al al a,khamlo takin an ţin ta hlawm a.Vawra pawh a ţhiante nen in mangţhain a tuk lama kawtchhuaha in nghak turin an inthlah liam ta a.Inlengte an haw fel vek hnu chuan pi Mangchhini chuan," Vawra,aia ute zinga ţawng dan tawk thiam ţhin ang che.I pa khawnbawl upa ani a,i ute pasalţha anni bawk a.Tumahin huat enin an en ngam dawnlo che .Mi chapo leh mahni nihna uanpui nih a awl ania" tiin a han zilh dap dap a.Vawra pawh chuan ngun taka lo ngaithla in ngawirengin a muhil ta siai siai a.

         Suartui khua ralmuang takah chuan a mi chengte chu hlim tak leh hahdam takin mutmu an tuah bawrh bawrh a.Vengthlang hmeithai pi Laisuaki inah ve thung chuan Nula hmelţha tak mai,tlangval bum kual a awm anga inngai Hlunchhingi chu a mu meng kar thung.A tuk lama a ruahman lawk,hmeichhe tihawm pawh a lang lo chu a hlawhtlinloh mai palh hlauhna nen a insehru ţeuh mai a.Ani nula fing ni a inngaiin chutia hmeithai fa bum mai mai tura a awmte chu a ngaihtuah letin a thin a rim thar em em ani.A chhungte phallo chunga alo zui ţalh te kha a inchhirin,a chhungte hmai zah ana dawn hle hian a hria a.A ruahmanna a zawh fel hmain an khawlam aţangin palai anlo kal hman a hlau le ni.Tichuan rilru dam zan lo leh a tuk atana a ruahmanna huphurhawm leh a tih ngei ngai si chu ngaihtuah zuiin chu zan chu a hmangral ve thung dawn ani.

         Zing khua alo vara,Vawrate ţhianho pawh Khuangthli rah tlan changin an ţhu far hlawm a.Ni a chhuah fel hma deuh aţang chuan Lawizit,Vameipa
r tih angreng chuan an rawm bawh ţan tawh a.Mahse anni chuan Sava lian lokal ngamloh hlauin a te sawngnawi ho chu an perh duhlo a.Rei vaklo ah chuan Khuangthli chheh vela thing ding ho ah chuan sava thlawk ri hlup hlup thawm alo awm ţan ta.Vawrate pawh an mit leh beng chhi karin an hawi kual zauh zauh a.Tlaiberh leh Tukkhum vilik ten an rawn bawh lut a,Sava chu an chiar nuai nuai tawh mai a.Chutah vawilehkhata vate rual chu an ţik dial a,sir lehlam lehlam aţang chuan sava lian deuh chi,Tuklo,Vahui tuh vel lehbsava dang dang anlo thlawk lut ta sup sup mai a.Vawrate ţhianho pawh inring pen pawn s anlo ni bawk nen,tum bik neiin a rual zelin thal an thlah a.Sairawkherh ri leh an ţhiante ta hlawm ţawk ţawk ri an hriat chuan sava te chu an darh leh hak ţhin a.Mahse an ril a ţam ngang sia,rei riallo in anlo bawh leh hak zel ta tho ani.Vawrate ţhianho lah chuan hlim takin an lo sai nghauh nghauh mai si ale.

         Suartui lal inah chuan Lal leh a khawnbawlte chuan Lo hal a hnaih tawh avangim an mei kawngsial tawh sa te thianfai belh hnatlang koh an lo tum mek a.Lal Lianpuia chuan,"Kumin a kan ţheh ram hi Mualnuam ngaw hnuai chiah anih avnagin mei a chhuah palh a hlauhawm hle mai a.Ngaw hnaih lampang ho sawn tlema meikawng kan sial zauh belh angaiin ka hria" a han ti a.Upa Kaihlei a chuan," Ni e Lalpa,vawiin lamah kan tlangvalten va enfel sela,a remchan dan ang angin rawn sah zau belh nghal se" alo tive bawk a..Lal chuan Tlangau Laimana chu tirchhuak nghalin,tukţhuan ei khama hnatlang koh thu puang tur chuan an ti a.Tlangau pawh chubkal chhuak ve nghalin thler tinah chuan atihdan pangngaiin a au leh ta lauh lauh a.

        Vengthlang lama pi Laisuaki te ve thung chu an fanu thar Hlunchhingi zing tuichawi alo la haw loh avangin anlo buai ru hle mai a.Tuichawi tura chhuak chung chen chen awm thu lah va awm suh.Tuţhuan kil a hun dawn tawh nen.Thangbawnga leh a ţhian ngam tlak deuh deuhte chuan tuikhur lamah leh daihnai velah chuan an lo zawng ru char char tawh a.Emgmah hnu hma an hmuh loh mai bakah a tuium takngial pawh hmuh tur a awmlo nen beidawng rilru takin Pi Laisuaki inah chuan an kir khawm leh ta nak nak hlawm a.Thangbawnga chu beidawng fal tih hriat takin a hui leh pap pap ţhin a.Chuti maia a hmangaih hnu hma pawh hmuh tur awm miahlo a an bo tamai chu a awih pawh a awih theilo ani.Ro dang han neih vak dam a awm takloh ah chuan lal hnena thlen mai chu an rel a.Tichuan tlangval pakhat lal in lama kal tur chuan an tir ta a.

        Lal in luhkapuia lal leh upate an lo ţhut ţhap lai chuan tlangval pakhat hi lal in lam pan chuan alo kal hlawk hlawk a.Lal in a thlen chuan Lal chuan," Tlangval,enge ni ta " alo ti var a.Tlangval chuan," Lalpa chibai,hei tukin zing vartiana Thangbawnga nupui tuikhur kal kha tunthlengin alo la hawng lo a.Kan han zawn ngial pawhin hnuhma engmah kan hmuh loh bakah a tuium takngial pawh kan hmu silo a.Kan beidawngin i hnenah kan lo thlen ta tawp mai ani" a han tih meuh chuan Lal leh upa te chu a ngaihna hrelo takin an ka ho mai.Upa Khamvela lo ţawngchhuakin," Lalpa minlo hrethiam la,.Tlangval,a hnu hma pawh hmuhtur a awmlo tak tak a maw" beidawng aw tak hian a han ti a.Tlangval chuan," Aw ka pu,engmah han chhuizui tur a awmlo" a lo ti leh a.Lalpa chuan," A va mak ngai ve mawle,Leido kan neih lah kan hre silo a.Kan hriatloh hian mi pawi kan khawih ta em ni le.Upa te u,kan hetih takah chuan kan ruahmanna hmasa kha kan thlak a va ngaih hmel ta ve " a han ti a.Upa ho pawh chuan lal rorel dan chu ţha tiin,vawiin lama meikawngsial tur ţhulha Thangbawnga nupui bo zawn chu an rel thlu ta a.La Lianvunga chuan," Upa Kham,han rin dan deuhte i nei em.Bawnga te khan an va ru chhuak kha ani si a.A u te thinrim hian anlo hruai kir leh te hi ani thei lo maw.Palai tirh lamte hi kan tum mai dawn em ni" tiin an zawt a.Pu Khamvela chuan," Lalpa ,ni e,chu chu thil ni thei tak pawh ani a.Amherawhchu tun thut thut a palai in tirh pawh a fel hlel deuh lo ang maw.An lo la thinrim viau thei a,.An lo ru bo lo anih palh tak hlauhin vawiin lama zawn chhin phawt chu a ţha ang a" tiin a chhang a.Lal pawh chuan ," Ni e.i han zawng phawt ila,naktuk lamah chuan lamkal kan in tir ta poh ani ang chu" a han ti a.Tichuan tukţhuan kil alo hun ta bawk nen, an ţin darh leh ta rih a.Upa Khamvela chuan a monu chu a uten an rawn hruai let anih a ring ta ber a,mahse hnuhma awmlo tawp chuan lehlamah rilru dang a puttir lo thei silo.Tichuan beidawng rilru takin an in lamah pawh kal talo chuan Laisuakite in lampan chuan a kal ta zawk a.Laisuaki te in a zuk thlen chuan Thangbawnga chu lungngai takin alo indawm kun ngala a.Thil awmzia chu pi Laisuaki chuan alo hrilh zung zung a.Engmah han tih theih vak a awm siloh avangin lal rorel dan a awm phawt chu an pawm tlang ta a.

        Vawrate ţhianho sava veh pawh hlawhtling takin an rawn haw a.Vawra chuan tuallai a naupang nawi lo awmho te chu a sava perhthlak ţhenkhat an pe hlawm a.Naupang ho chuan an lawm em em a.Vawra chu an sava veh leh hunah zui an tum vek a.Vawra pawh hlim takin in lamah a haw a .A chhungte chuan tukţhuan an lo buatsaih mek a.Vawra chuan a ipte aţangin a sava perhthlak te chu an lachhuak a.Chaweikhama puah atan a dah ta rih a.Chawei lai chuan pu Doţhiaua chuan," Vawra,hei vawiim lam chu khawi lamah mah chhuah a rem dawn lo nia.Thangbawnga nupui bo zawn angaindawn anih hmel a.I va kal ve ani ang chu" a han ti a.Vawra pawh chuan ruahmanna engmah alo siam chuanloh avangin kalve pawi tihna a neilo ani.

        Tukţhuan ei khamah chuan lal mual lam panin tlangvalho anlo kal khawm ţak ţak a.Upa Kaihleia chuan vawiin lama an tihtur leh an in kohkhawm chhan chu a han sawi ta zar zar a.Ţhenkhat chu maktiin an ka ho mai.Lalpa pawh chuan fuihna thute a sawi zawh chuan tlangval rual chu val upaten hmun nga ah ţhenin an khaw chheh vel ramah chuan Hlunchhingi chu an phek zawn tawp mai dawn ani.
Vawra pawh kumin lama an zau tura an ţhehna lamah kal tur a tih a ni a.Thatho tak chuan tlangval rual chu an kal chhuak ta a.

         Dampui khaw lamah ve thung chuan upa Sangvela chuan a fanu pasal neih thu hla a palai tirh alo tum ve mek a.A fanu chungchanga inbiak remna nei turin khawnbawl upa pakhat Puithanga leh tlangval pahnih dang bakah a fapa Hrangvela te chu tirh alo tum ve mek a.Pu Sangvela chuan," Hranga,hei khual ralah mi inremsiampui turin in kal dawn ani a.Thinrima insum theihloh palh te a hlauhawm a,ţawngkam hman te kha va fimkhur la.Pasalţha ini a,eng thil pawh va tawk ula,in nunna in a tuar dawn anih loh chuan dawh hram hram la.He lam aţangin kan la rel ţha leh zel zawk dawn nia" tiin a fapa chu a fuih a.Pu Sangvela te chhung pawh mi a anni biklo.Khua leh khua in hmelmakna thleng chawkchhuak thei anih avangin an fanu chunchang vel leh an thiltumte chu an lal Tuţhiaua hnenah chuan an thlen vek a.An lal phalna la tlap in palai pawh an tir dawn ani.Tichuan Suartui lama palai kal turte pawh fehrehsan velah chuan muangchangin an inzui chhuak ta a.Kawngah chuan upa Puithanga chuan,"Hranga,eng thil nge kan tawh dawn pawh hriat va ni suh,i ngaihdan enge ni rwng reng" a han ti a.Hranga chuan," pu Thang,ngaihdan mumal pawh ka nei theilo,ka rilru ana bawk,ka zak bawk.Kan duhloh mi makpa kan nei dawn mai niloin a tlawm zawk ang hrimin kan han palai hmasa leh dawn chu ania.A zah pawh a zahthlak zozai mange" an han ti charh charh a.Upa puithanga chuan," E ,Hranga,tlawm zawka ţan angaih chang a awm alawm.I farnu pawhin hlim takin alo hmuak chein ka ring ani" tiin an hnem a.Tichuan Suartui lam pan chuan muangmarhin an kal ta a.Hrangvela hi pasaltha ngang ani a.Ngaihtuahna fim hmang theilo khawpin a thinrim duh bik chu a rinawmloh.Chutih lai reng erawh chuan a farnu bo avangin Suartui khua an buai mek tih a hrelo.A farnu a bo tih hriase zawng muangin a awm tawplo tur.Suartui khaw lamin Hlunchhingi an zawng mek a.Dampui khaw lam lah man leh mual sawi fel turin Suartui lam anlo pan mek bawk a.Engthil tak thleng ang maw.Khawnge Hlunchhingi chu a awm tak ang le.

         Chawhnu her bawihah pawh chuan Suartui lamah chuan hmasawnna engmah ala awmlo.Tlangval tam zawk chu khaw lampanin beidawng ru takin an haw hnak hnak hlawm a.Val upa ten ro hran an neih leh neihloh te ngaihven an duh vang ani deuh ber.Vawra pawh muangchangin mi hnungah mahni chauhin an rawn tei khawtlai mai mai a.Chawlhhmun a thleng dawn ţep tihah chuan Kawngchhak maia Keihpui thei rah hmin ţan chu a han hmu a.A ril a lo ţam tawh bawk nen phur takin theirah chu lawh tumin a chho ta a.Rin ai takin akung alo sang mai a.A han lawn a,a rrah hmin chu tuiti takin a han ei mial mial a.A duhtawk a ei hnu chuan a iptepuiah chuan a banphak apiang chu a thun leh ta mial mial mial a.Chutia mahni chauha awm anga a in ngaih lai chuanKeihpui kung zar pakhat aţanga a zar danga a inbankai tur zau hem hawma a kar apiang chuan nui ri hak thawm a hre ta zel mai a.A rukte in hnuai lam an bihthla a,an khaw hmeichhe tleirawl rual thingphur chu a theihlawhna kung hnuaiah chuan anlo ţhu chawl chu niin.Khatia Vawra Zawng pa ang maia thingkunga an in phar kual zak zak lai khan hnuai lam aţanga chho en chuan a Kawhtebel a lang vek thei kha ania.Chu tak chu a hnuai lama tleirawl rual thingphur ho chuan lo hmu in anlo nuih chu niin.Vawra lah a zam lo nasa,hrelo ni awm takina kak pui lamah a chhuk zel a.A kakpui a thlen chuan a puan ven hlimin thlang lam hawi zawngin an zung ta tur tur mai a le.Tleirawl rual chu khek deuh ţhat ţhatin en pawh en ţha ngamlo chuan an hmaite anlo hup vel a.Vawra pawh chu harchhuak thut ni awm tak hian Keihpui kung aţang chuan a han chhuk ta a.Tleirawl thingphur ho chuan amah an han hmuh chuan an thilhmuh dang dangin zir heklo le,zak takin hmai sen ţawnin Vawra hmel pawh en ţha ngamlo chuan anlo ngawi ţhap a.Vawra lahpek chuan," E khai,khawi lam Lasi nula nge maw innih chu le,in zawl ang u hmiang.Sa tepawh min kah tir ve anga.Bakah in hmel lah a ţha hlawm sia,sa min kah tirlo a min kawm mai mai pawhin ka hlim tawk em em dawn ani" an ti fiam a.Tleirawl ho chu an lai chhe lutuk ţawng ngaihna reng reng an hre lo.Vawra bawk chuan," Lasi ţawng theilo inni maw, a pawilo,a ţawng chu keiman ka ti vek mai ang" nui ham ham chung hian an ti a.Tleirawl ho chu an la ngawi ţhap a.Chutah an sawi tur hrelo hamhaih bawk si chuan,U Vawr,enge itih a" bah niai hian an rawn ti rual deuh ţhawt a.An sawi rual lutuk lai chhe bawk si chu an nui rih a.Vawra chuan," Enge ka tih in hmuh vek kha,ka tihloh thleng pawhin in hmu vek" an ti a .Chutah Lalmual lama tleirawlte Rochhingi chuan," U Vawr i theih lawh kha kan lo ei ve" zak tih hriat tak hian a rawn ti a.Vawra chuan," A ni tak e,Keihpui thei kalo tak e.Kha u " tih pahin a iptepui ami thei chu an ţham chhuak tawn tawn a,tleirawl ho chu an pe liam liam a.Zah pawh sawi tawhlo in inpawh tlang takin an titi ham ham a.Vawra chuan an hmelţhat thute,Lasi emaw a tih hman thute chu fiamthu titak deuh hian an sawi kual vel a.Tuiti taka thei te eiin in rei fe an titi tlan hnu chuan khaw lamah chuan an in chhawm chho ta hlawm a.Khua an luh dawn chuan a thei lawh te han sem kual leh dan dam pah chuan," Kha ka thei lawh sa in ei bawk a,zanin ah chuan ka lo rim vek dawn che u nia" nui ham ham pahin an ti a.An nui dar dar a.Mahni in lam pan theuhin an inthen leh ta rih a.

         Dampui leh Suartui inkar ,Suartui ram lamah ve thung chuan nula pakhat,a hmelpawh hriatchian theihloh khawpa hmel bawrchhar tak mai hi Dampui lam panin chau tih hriat tak hian a kal hnak hnak a.A sam te lah chu a tla hnuang mai a.A samah te chuan vut kai nuaiin ramhuai hmel a pu zawk mah awm e.A thawmhnaw te lah chu a ţet hrup a,a vun te pilh hrep hrupin a puanbih te lah chu a thler hnuang bawk a.A mit aţanga mittui luanna hnuhma te chu a hmaiah chuan a lang kalh mai a. A hmui te chu a ro in a hmai tepawh a dang bai lehnghal.Pasalţha inti ve satliah tan phei chuan ramhuai emaw tih hial awm a mawi ani.Chauh hmel viau e tilo chuan a kal chak phian maia,Dampui lam pan chuan a tlan hian a tlan hlawk hlawk ani deuh mai.

       Dampui lam palai te pawhin Suartui ram an rawn lut ve mek a.Chutih lai chuan Hranga chu a ding chawt a,anmahni lam pana hmel pawh hriatchian theiloh khawp a bawrchhawr,sam tla hnuang a lo kal phei chu a han hmu a.Midang pawh chuan chu thil rapthlak hmel tak mai chu anlo en ţhap hlawm a.Hrang chuan," Thiante u,engpawh tawk thei kan ni.In Silai kha kah theih turin inring rawh u.Amaherawh chu tunge anih kan hriatchian hma chuan tumahin thal thlah lo tur" a ti a.Tichuan an silai te chu an lek kawh far a,an mahni lama lokal mek chu an lo thlir ţhap hlawm a.A rawn hnaih viau ta maw tihah chuan ţap feih feih thawm a hriat theih ta.Chutah Hranga chuan," Thiante u,hringmi ngei anih hmel e, hmeichhia anih bawk saw.khawnge ka va chian ange " tih leh kal a rual nghal a.An intawk ţep tihah chuan Hrang chuan," Ding rawh,tunge inih,khawi khua nge iniha,khawi lam pan tur nge inih.I sawiloh chuan ka kap ang che" vau aw tak hian a han ti a.Chutia Hrangan a en reng lai chuan chu mi bawrchhar tak chu lo dakchhuakin," Ka u" tiin a rawn ţap ta hawm hawm mai a..Hranga chuan an en chianga,tlan phei nghalin ,Chu nula bawrchhawr tak mai chu va kuahin," Ka nau,chhingpui enge ni ta ngai,.I hmel te chu ava rapthlak em em ve " tichungin a duat em em anau chu a han kuah vawng vawng a..Chutah nula chuan," Ţawng pawh ţawng mumal theilo hian," Ka u ka duh loh chungin min hruai lui ani.Nawmchennan min hmang ani" thei leh theilo chuan a rawn ti ţawk ţawk a.Pasalţha Hranga meuh pawh a hnuk aulh ţeuh mai," Ka nau,min ngaidam rawh.Hetiang ang reng reng a lo titu che hi chu nuamin a khawsa bik hauh lo ang" thinrim so bulh bulh leh phuba lak chak tak chuan a nau chu a ţawng thlamuana .Upa Puithang leh tlangval dang ho pawh chuan thinrim takin chutiang khawpa an khaw nula hmelţha leh nunnem lo sawisatu chu nghaisak ve an chak takzet ani.An thinrim em avang chuan tumah ţawngzai pawh an rello.Nula lah chu ala ţap hawm hawm mai a.Hranga chu harchhuak thut in," Chhingpui,tunah chuan i him tawh e.Insum hram hram la.Phuba chu kan la mawlh ang.Hei kan upa tepawh an zahawm e" tiin Hlunchhingi,Chhingi,Thangbawnga nupui bo,tun maia Suartui khua in an zawn mek chu an kai tho ta a.Upa Thanga chuan," Hranga,a va mak zozai ve,kan phallo chungin an rawn ru chhuak a,Heti mai hian an rawn Sezawl chhuah leh tawp amaw.Lo ngai tak rawh u,Dampui khaw val rualte hian enge an tih theih inla hre mawlh ang chu" a Vaibel dawn seh keh rawp rawp pah chuan an ti a.Hranga chu pasalţha ngang ani bawk a," Pu Thang,tuna ka thinrim dan hi chu i hrethiam phak hauhlo anga,phuba lak chak pawh kei ang tluk hi an awm ka ringlo.Mahse tunah mai chuan heti te hi kan ni a.Kan khaw lamah haw phawt ila,ka pa sawi angin phuba lak dan tur pawh kan la rel ho dawn nia.Ka farnu heti tak mai alo sawisa tuhi chu nuamsa in ka thih tir lovang,a nungchungin a vun ka lip ang" a ti ta phiar phiar mai a.Upa Thanga chuan,," Pasalţha nge nge chu in ngaihtuahna pawh a fing e.Ni e ,kha Chhingpuii pawh a chau tawh lua ange,tlangvalte u chawfunte kha han eitir rawh u" a ti a.An tlangval hruaite pawh chuan chawfun chu an han phelh sang sang a.Chutia chawei tur a buatsaih sak lai mek chuan Chhingpuii,Hlunchhingi ngei mai chu a tlu tawpa,nikhaw hreloin a awm zui ta mai a.Hranga chuan a nau chu mittui parawl kiang in a han en a,a sam te chu a chul sak hliau hliau a.A chhungril a thinrimna rapthlak tak chu tuin nge sawifiah zo ang le.Chhingi chu an buaipui nak nak a,tumah reng an ţawng lo.Chutah upa Thanga chuan tlangval pakhat hnenah chuan," Heti hi kan ni ta si a,tlangval nang khaw lamah lo han tlan haw la,kan thil tawh dan kimchang hi lal hnenah ilo han thlen dawn nia.Keini in Chhingpuii hi kan theih ang angin kan rawn chhawm chho ange a tia.Tlangval pawh chu a tlan ta nghal a.Tichuan upa Puithanga remruatna angin hlang chhete an siam a,chhingpuii nikhawhrelo a tlu reng chu dimte a hlangin Dampui lam panin thinrimna nen an zawn haw ta hnak hnak a.Chhingi lah chuan a remruatna hlawhtling ta tih hriain a lawm hle mai a.A lemchan awlsam tak maia a uten an han awih theih mai chu mak atiin a nuih tepawh a za lek lek .Lemchan thiam tak chu ani reng ani..Nimahsela he a remruatna, a lemchan tenawm tak hian enge a thlen dawn tih lam chu a ngaihtuah phalo ani.Mi bum hmang,mi tawrh pawh pawisa lo a mahni pum puarna chauh ngaihtuah te avanga midangin an tawrh nasat ţhin zia hi chu aw..Mahni nihna thupa manhi nihna bak bak a awm chingte avanga mi tamtak tawrhna te hi..Aw khuanu zahngaila,mi dikte dinchanna hun siam sak mawlh ang che....



                   Bung-6


       Ni pawh a her liam zel a.Ţhenkhatin chu lungngaihna ni chu her liam thuai thuai se an tih laiin ţhenkhat erawhin ui takin an thlir liam tave ang.Chu ni tla tur kawl eng phut mai hnuaiah chuan thinlungna leh thinrimna avanga rilru ngaihtuahna phuba lak chakna a khat Dampui pasalţha Hrangvelate chuan an khaw lam panin Chhingi chu an zawn zel a.Tumah rengin ţawngzai an rello.Chhingi chu a khat tawkin a ţawngvai reng a,an han chawlhpui leh rih ţhin a.Hranga thinrim insum zolo chuan kawng kam vela thingtuai ding te chu an sat chhawk leh zawk ţhin .Tupa fa mahni va dem bik suh ei.Khaw lama an tlangval tirh pa pawh losul hawn hun bawr velah chuan khua chu a lut a,hmanhmawh takin lalin lam chu a pan nghal hlawk hlawk a.

        Dampui lal inah chuan lal Tuţhiaua leh a khawnbawl ţhenkhatte chuan an tunlai thil tawn chunchang vel chu an lo sawi ve mek a.Chutih lai chuan tlangval pakhat hi lal inah chuan a rawn lut hlawl mai.Hah tih hriattak hian a thaw hlawi hlawi mai bawk.Upa Sangvela'n a lo hmuh chuan rang takin," E Rumvunga lah ni reng che in.Eng thilah nge chu ti taka hmanhmawh a ilo tlan le.In va kalna lamah chuan in tluang meuh maw" hlauhthawn nei tih hriat tak chuan an zawt a.Midang chuan Vunga chu tuisik te pe in an lo en ţhap a.Vunga chuan," Lalpa,rapthlak tak ani" inseh ruh ţeuh chuan a han ti a.Lal Tuţhiaua chuan," Rapthlak a,eng thil rapthlak nge ni ngai a" a han ti a.Vunga chuan an va kalna chanchin zawng zawngte,Chhingi an va hmuh dan leh a dinhmunte,tunah an khaw lampana an rawn zawn haw mek thute an sawi ta zar zar a.Chutiang thu an han hriat meuh chuan Lal leh a upate chu an chek tlak tlak hlawm a.An thinrim lutuk chuan sawi mai tur pawh hrelo in,Lal ţawng hun chu an ngaichang ani deuh tawp mai.Lal Tuţhiaua chu lo ţawng chhuakin," Ka khua leh tuite hi a chhan awmloin tumahin an kut hmawr pawhin an dek tur ani lo.Lo ngai tak rawh u,enge ka tih theih kan en ang chu " a han ti piap piap a.Pu Sangvela lo ţawngchhuakin ," Lalpa minlo hrethiamla,ka fanu chuti taka lo nghaisatu chu hremloha chhuah ka duhlo ani" thinrim insehruh ţeuh chung hian a rawn ti a.Lal bawk chuan," Awle upate u,kan dinhmun hetiang anih tak siah chuan Chhingi zawn turin tlangval kan in tirh belh mai angai dawn ni.Kan Tlangau kha va chhuak nghal mai sela.Tlangval awm ang ang lalmuallah rawn ko khawm rawh se" a han ti a.Tlangau pawh chu chhuak ve nghalin reilote ah chuan lal kawtzawlah chuan tlangval engemawzat anlo pungkhawm tawh a.Lal chuan an inkoh khawm chhan te sawiin an ruahmanna te chu an hrilh hlawm a.An thil hriat avang chuan Dampui tlangvalho chu an so mur mur maia .Val upa chuan rawn khap in sawi tur awm ang ang a sawi zawh hnu chuan Chhingi zawn turin an in zui chhuak ta dam dam a.

           Leng len hun awm velah chuan Chhingi zawntu tlangval rualte pawhin khawchhung an rawn lut mek a.Lal in lamah chuan lamkal tirin Chhingi chu anmahni in lamah chuan an zawng hawng a.In an han luh veleh chuan Chhing nu chuan ţap hawm hawm chungin," Chhingpui,ka fanu ava han pawi tehlul em" tichungin a fanu chu a han kuah vawng vawng a.Tu han dem rual mah ani lo e.Lal beng thleng tawh thil anih avangin upa Sangvelate pawhin anmahni thu maia rorelna chi ani tawhlo tih hriain Lalin lamah an ngaihdante sawi turin afapa Hrangate nen chuan an chho ta nghal a.Lal inah chuan chhungkaw puipa te leh khawnbawl upa dangte nen rorelin an ţhu khawm ţhap mai a.Lal chuan a aw han thian kharh kharh pahin," Awle,kan dinhmun chu kan hriat sa ani a.Kan fanu Chhingi duhloh chung Suartui tlangval Thangbawnga leh a ţhianten an rawn ru chhuak a.Chumai chu duhtawklo in an duh ang anga an nghaisak hnuah an rawn sezawl chhuah zui leh a.Engtia ro han neih tur nge hriatthiam a har khawp mai.Ka upa te u enge in ngaihve dan le" a han ti charh charh a. Upa Sangvela chuan," Lalpa hei keimahni avangin khawtlang kan buai a chha chu ani ta mai a.Ngaihdan han sawi ngam tur pawh kan ni tawhlo a.Khua leh khua inkar in hmelmakna thlentir thei thil anih avangin leh a tuartute kan nih angin Suartui lamin eng thu nge an rawn neih ngah phawt ţhain ka va hre ve" inthlahrung tak chung chuan a han ti a.Hman lai hunah khan khua inrun leh indo a awm fova.Khuate in hal sakin salah te an in kawi duah duah ţhin anih kha.Mi tamtak pawisawilo an thih phah ţhin bakah khaw tamtak a ram phah thin ani.Chuvang chuan a theih chin chinah chuan leido neihloh hram hram kha an tum ţhin ani.Lal bawk chuan," Ni e,pu Vela nge nge i remruat a fing ţhin e.Thinrim viau mahila,kan buaina hi khua leh khua han in hmelmakna khawp chu ani chiah lo a.Nunna em pawh kan chan anilo a.Amaherawhchu hetiang anga in ngaihnepna leh inhmusitna hi tu tan mah han ngawihbo pui mai theih ani lo.Kei in Lal ngei hian he thu hi ka sawi ani,kan nula an lo khawih chhiat man hi an pek ngei angai anga .A manah sial sawm leh Darbu an chawi tur ani.Palai an lo kal hunah he thu hi an pawm duhlo anih ngai chuan Kei in lal Tuţhiaua hi ka ngawi mai mai lo tawp ang" a han ti dap dap a.Hrangvela chu a sira kilah a lo ţhu ngawi ran mai a.A unaunu chuti taka lo hnuaichhiahtu chu nungdama chhuah a tum bau lo.An lal rorel dan pawh chuan a ti lungawilo hle mai .Mahse lal thu hnial chu thil tihawmlo anih avangin ngawih a chuh ta zawk a.Tichuan an lal thu tlukna ang leh upa Sangvela duhdan ang chuan Suartui khaw lampang lo thlen hun chu nghah phawt an titlu ta a.

        Chhingi te in lamah ve thung chuan ţhenrual ţha te an leng khawm nak nak a.Chhingi pawh lo ţhu chhuak ve tawhin rilru nat hmel takin a khat tawkin a mittui a hru leh fap fap ţhin a.Midang leng ve te chuan hnemin,amah miţha fa alo ni bawk nen harsatna a awm zui chu a rinawm loh ani.Chhingi ţhiannu Mawitei pawhin a ţhiannu chu a theih ang angin a hnem a.Mahse a rilru chu mak tihnain a khat thung.Amah ngeiin ava thlah a,inrem takin an kal kha ani ngei sia.Thil awmzia chu a hrethiamlo hle mai.

        Hranga leh a pa pawh an inlam panin a n inzui thla hnak hnakna.Hranga chuan," Ka pa in rorel dan kha ka pawm theilo ani" a han ti bawl mai a.Pu vela chuan," Ka fapa,keipawhin phuba lak te chu ka chak ve tho asin.Mahse chu chuan eng thilţha mah min hmuh tir dawnlo ani.Tun aia chhe zawk hian kan din phah ngei bawk ang.I farnu thlavang hi ka hauh ngamlo ani hauh lo a.A chang hi chuan hetiang thil hi lungawi taka kan pawm angai ani" a han tive a." Ni e ka pa,ka hria lawm,phuba lak a ţhalo tih pawh ka hria.Mahse ka farnu chunga hetiang thil tiduhtu hi chu nuamin a awm lo ang" ative leh ta charh charh a.Pu Vela chuan," Ka fapa,insum hram hram hi a ţha ani ngai a.I thinrim a reh thei nganglo a ruahmanna dang te ilo nei anih chuan kei ipa kannih angin min hriattir ngei ka phut ani" tiin a chhanga.Thudang dang an sawi hnu chuan an inpawh an thleng chawpchilh zui a.An thu leh hla nghak chhungkhat laina leh ţhenrual ţha lo pungkhawmte hnenah chuan pu Vela chuan an rorel dan midangina an hriat awm chin chu an sawi zung zung a.Ţhenkhat chuan ţha an tih viau laiin a ţhen erawhin a dawizep hna viauah an ngai thung ani.Chhingi erawh a dinhmunah a lungawi tawh viau mai a.Anmahni in ngeiah a lawiluh leh mai bakah Sial sawm leh Dar bu ala hlawh dawn zui bawk nen..A rilru chu a hlim tawh takzet ani.A remruatna hi midangin han hria se zawng,engtin tak ngai ang maw.A unaupa ngei pawh hian a farnu remruatna hi hrelo in alo thinrimpui em em chu ani si ale.

        Suarpui khaw lamah chuan Lal leh upate chu an beidawng ru hle mai a.Hmalak dan turte relin lal inah an ţhu khawm laih a.Thangbawnga pawh an rorel dan hriatpui atan an duh ve avangin an ko a..Lal Lianvunga chuan," Hei vawiin nilengin Chhingi chu kan zawng tawh a.Hnuhma tin ther tiat pawh kan hmulo chu ani a.Engtia hmalak zel tur nge ni ang i han sawi tlang ang u hmiang" an ti hmasa a.Pu Khamvela lo ţawng ve nghalin,"Awle,Lalpa hei khawtlang kan tibuai chu ani ta ringawt mai a.Chhingi ber lah kan hmu ta silo a.Dampui lamah hian chanchin hrilhhre tur leh palai ni pah fawmin lamkal tirh maite kalo rilruk deuh a.Ţha iti awm emaw chu " a han ti a.Upa Tuvela lo ţawng ve lehin,"Upa Khama sawi kha pawm nahawm tak mai ani a.Palai chu tir ta ila.Tin helamah pawh lo zawn chhunzawm reng bawk ila a ţha lo maw" a han ti a.Tichuan ngaihdan hrang hrang an sawi hnu in lamkal tirh mai chu ţha an ti tlang a.Pu Khamvela pawh a fapa chungchang anih angin amah ngeiin palai kal turte chu aho dawn ani.

       Zanriah ei kham velah chuan Vawrate chhungkua pawh an vawiin thil thleng vel sawiin an titi ho laih laih mai a.Thangbawnga nupui Chhingi bo tak mai dan te chu Vawra farnute chuan sawiin khawdai vela thingphur tura chhuah a huphurhawm thute an sawi ve siam siam a.Vawra chuan," Ka pa,U Bawnga nupui chunchangah hian Lal in lamah thutharte a awm em" tiin a han zawt a.Pu Doţhiaua chuan," Eng thu thar hran awm lo e,naktuk lama palai tirh an tum chu anih kha maw" a han ti a.Kawlkunga chuan," A bo dan hian ka ngaih a titha tlatlo mai.Ral in an man hial in asin ka rin ni" a ti a." Hnuhma engmah a awmloh danah hian kei chu ama duhthu ngei kal anih kalo ringru deuh asin,chuchu mi ţhenkhat rin dan pawh ania.Vawiin khan kan sawi ho vei luama" Vawmaia chuan a rawn ti a.Pu Doţhiaua chuan," Vawma,i thilswi chu thil ni thei awm tak pawh ania lawm.Naktuk lamah chuan a chiang mai ang chu.A enga pawh chu lo nise,Naktuk lamah chuan engmah thawh zai ala rel theih hmelloh a.Bawnga nupui zawn angai leh dawn anih hmel a.Hmasawnna engemaw tal chu awm turah beisei tawh ang" tihpahin a tho hluai a.Lalin lama chuangkai turin a chhuak zui a.

         A tuk zing varţianah chua upa Khamvela leh tlangval dang pathumte chu Dampui lam panin hmanhmawh takin an kal a.Bawnga pawhin zui ve tum viau mahse a pa chuan a remtihpuilo ani.Bawnga lungleng lah chu engmah pawh ngaihtuah ţha peihloin midangho a nupui zawnga an buain nuai nuai lai chuan in lamah a tawm tlat thung.Suartui lam palai turte pawh thimhlimah chuan Dampui khua an lut ţan tawh a.Khawdang hawilo in Lalin lam an pan ngil nghal a.Lalin an va thlen chuan lalin a luh chu an han dil hmasa tete a.Chutah tlangau lo chhuakin lalin ah chuan an zui lut ta a.

        Lal in an han luh chuan lalinah chuan lal upa zawng zawng leh a pasalţha ţhenkhatte an lo awm ţhup mai le.Dampui lam hian palai hmel an hmuh thuai an besei avangin tlema mi pawimawh zual te an lo inko khawm alo ni awm e.Lal in an han luh chuan Lal chuan,"E Suartui lam mi innih ngei ka ring a.Kan lo beisei reng tawh che u asin.Tikhan lo ţhu rih ula.Chhingi pawh kan han ko chho anga,thil awmzia kan sawi dawn nia" an ti bak hlak a.Chutia Chhingi Dampui lama alo awm ta daih chu pu Khamvela chuan mak a ti hran lo.Chhingi ko tur chuan tlangau kha a chhuak nghala.Lal vek chuan," Chhingi alo thlen hma chuan eng thu mah kan sawi rihlo ang" an ti bung leh hmuk mai.Pu Khama chuan an boruak enin thil a kal tluang vakin a ring lo hle ni..

         Reilote an nghah hnu chuan chhingi chu nimin lama athawmhnaw hak ţet hneng hnuang nen chuan alo lut ta hlawl mai.Suartui lam chu maktiin mittla lek lo in an lo thlir a.Chutah Lal bawk chuan," Awle,hei inlo kal chhan ber alo thleng ta bawk a.Tute nge innih a,eng thu kenga lokal nge innih han sawi ta che u" thinrim hmel fe a en chung hian a han ti ta a.Pu Khama lo ţawngchhuakin," Lalpa,kei hi upa Khamvela,Suartui upa min ka ni a.Ka naute hi Suartui tlangvalte anni" tih pahin Suartui lama a fapa Thangbawngan nupui a rawn hruai chungchangte,an rorel dan te,Dampui lam palai anlo nghah lai a Chhingi bo tak daih dan mak an tih thute,Chhingi bo chanchin rawn hrilh tura lokal annih thu leh Helama Chhingi lo awm daih chu mak an tih thute a han sawi ta zar zar a. A sawizo chiah tih ah chuan midang ţawng ve hmain Hranga chu alao ding hluai a,upa Khamvela kutzungchala kawk sawk sawk pah chuan," Nang hi Thangbawnga pa maw inih a.I fapa hian ka farnu hi zak tak a siamin a duhloh chungin a hruai lui a.A duh dan dan a khawih hnu ah heti hian a rawn chhuah asin.Han en ta che" tih pahin Chhingi ţawphnawk tak maia inthuam lam chu an kawk a.Pu Khamvela mak ti leh a ngaihna hrelo lutuk chu a ding ngawi reng ringawt mai.Enge maw sawi tuma a an zuau lai chuan.Lal Tuţhiaua bawk chuan," I fapa thiltih dan kan han sawi meuh chuan engmah sawi tur i hrelo ani maw.I fapa in kan fanu a khawichhiat man atan naktuk ah Sial sawm leh Darbu in rawn dahlo anih chuan phuba la turin kan lo kal ngei ngei ang" ahan ti ta rap mai..Pu Khamvela chu a thinrim em em a.Thil engmah lah han tihtheih anei silo chutah," Lal pa,ka thu hriat hi a sual chu ani em lo maw.Ka fapa te chuan Chhingi chu an rawn ru ngei a.Chhingi remtihna thlapin an rawn hruai asin.Chhingi pawh kan khua ah thleng lokalin hlim takin awm anih kha.Ani lawm ni Chhingi " tiin Chhingi lam chu ava hawi a.Chutah Chhingi chuan," I fapa tlaktlailo zet kha ka inthurual pui duh i ring ami.Ka thingphur lai min vaubetin min hruai luiah.Khawkar kawngah lah duh hun hunah nawmchennan min hmang a.In khua kalo thlen khan engmah sawilo turin minla vau bet zui asin.Tichuan zan lamah thlengin min sawisa zui a.A tuk zingah a zawlbuk lawi hlanin hlau chung chungin ka tlanchhuak asin" tap zawih zawih chung chuan a han ti a.Pu Khamvela chuan engmah han sawi tur a hre talo.Chhingi pa lo ţawng ve leh in," Pu Kham, i upa nihna te ka zah khawp mai a,.Mahse ka fanu hetiang maia in sawisak hnuin thupa chawina ang hrima dawt phuahchawp in rawn sawi leh ngam hi chu in tenawm ka ti khawp mai.In ngam ngam kan ngam.Lu chhum ban chhum thlengin" a han ti ta phiar phiar mai le.Pu Khama tlangval hruaite chuan emgmah sawi tur pawh annei velo.Lal bawk chuan," Awle,pu Kham,upa inihna angin ţawngkam chhe tinreng kan lo fah avang chein min ngaidam ani ang chu.Amaherawhchu kan thutlukna chu a danglam chuanglo a.Kan duh chuan tunah hian in lu hi kan la vek thei ani.Zaninah pawh ka khuuah in riah a rem dawn lo a.Zanin lala hian he khua hi chhuahsan ula,naktukah kan phut anga sialsawm leh Darbu in rawn keng lo anih chuan Dampui leh Suartui chu Leido khua kan ni tawh ang" a ti ram hmak mai a.Hranga lo ţawng lehin," I fapa Thangbawnga cu lo hrilh rawh.Mipa fa te anih ngai chuan mipa takin min rawn hmachhawn rawh se" a tive leh ta phiar phiar mai a..Pu Khamvela chuan hrilhhai takin," Lal pa thu kal lam leh haw lam hi uluk takin ngaihtuah zui la ka duh ani.Bawnga leh a ţhiante thu pawh min ngaihthlak sak phawt dawlo em ni.Hetianga khawkhat lal meuhina hmeichhe pakhat thusawi avanga thutawp i siam mai hi chu a zialo deuh lo maw" thinrim aw tak hian a han tive ngat a.Chutah lal Tuţhiaua ngaihdan ani talo," A enga ka rorelna te i sawisel vel.Ka khuaah,keima in ngeiah lehnghal kha tin i awm ngama maw.Ka that fai phiar lo che u hi lawm zawk hle tur ini.Tunah hian engmah sawi tawhlo in chhuak nghal rawh u.In la tawi khaw muang emaw,khaw dai vela in la ding ka pasalţhaten an hmu che u anih chuan in lu kan la ang.Sial sawm leh Darbu kenga inlo kal leh hma chuan in hmel ka hmu duh tawhlo.Tunah hian ka khua hi chhuahsan nghal rawh u" a ti ta phiar phiar mai a.Tichuan upa Khamvela leh a hote chu thinrim tak leh hrilhhai takin Lal in atangin an chhuak a.Suartui lam pan chuan a zan azanin an kal ta nghal a,

          Upa Khamvel a te chu chawl khaw muangloin an kal ta char char a.Puitling chak ţha pangngai vek annih avangin a tuk zing khawvar nichhuah hma hret chuan Suartui chu an thleng leh der tawh mai.Khua a thlen veleh chuan Lal in lam an pan ding nghala .Lalin alo hmu chuan an va kal chanchin te leh an thu rawn hawn te a han zawt a.Upa Khamvela chuan an thil va hmuh leh an hriat ang ang te chu zep neilo in an sawi ta vek a. A sawi zawh meuh chuan khawnbawl upa lal ina lo awmve dangte leh lal ngei pawh chuan mak an tiin an thinrim avanga ha chang ţhial bap bap chungin an ţhu ngawi kar hlawm a.Chutah Lalpa chuan,"A va inzah pahloh thlak mange aw.Dampui nula dawtsawi avanga chutiang fakaua kan han buai chu le.Eng pawh nise , Bawnga pawh han ko chho ila,thil engemaw zawh duh ka nei ani " a han ti a.Tlangaupa chu thangbawnga ko tur chuan a chhuak ta nghal a.Thangbawnga alo thlen chuan upa Khamvela chuan thil awmzia tlangpui chu an hrilh a.Thangbawnga chu a rilru a na ta em em mai a.Chhingi khan a hmangaih ve em em khan a hre si a.Chuti maia dawt a a puh duh a ringlo ani.Chutah Lal chuan," Bawnga,Chhingi chu a duhloh chung in hruai lui em ni.Tin kawng lakah a puan tlang i dek em" tiin a han zawt ta a.Bawnga chuan Chhingi a hmangaih ngang avangin hun ţha remchang a hmuh beseiin dawt a sawi ta tlat mai." Lalpa ,an sawi zawng zawng chu a dik vek alawm.Chhingi hi ka hmangaih thlu ngang si a.A chhungten an rem tihloh mai bakah amah khan min duh em em silo a.Dawt a bum chhuakin kan rawn hruai ru ta mai ani.Tin kawng laka thil thleng pawh kha thu dik ani" a han ti mai chu pu Khamvela thinrim chuan a fapa chu a beng ta ţhuai mai.Midang chuan lo dang nghalin lal bawk chuan," Awle,kan hetih takah chuan mi fanu kan lo khawih chhiat man chu kan pek ngei angai dawn anih hmel a.Upa Kham ,nangpawhin i remtih ngei ka beisei a,a theih ang angin kan in pui tawn ani ang chu.Hmeichhe pakhat vanga buai reng tur ani ngailo e " a han ti a.Sawi chhunzawmin," A inbeih a ralah chuan ka hlau hauhlo a. Amaherawhchu a diklo hmasa zawk kan nih avangin kan inphahhniam chu angai dawn ta anih hi." A han ti zuia.Upa Khamvela pawh thinrim sa teh mahse a fapa himna leh an khaw mipuite himna thleng tichhe thei thil anih avangin Dampui khaw lamin an phut ang ang pek chu a rem ti a.A pek dan tur an rel fel hnu chuan chumi ni la la chuan Tlangval swm rual zet leh upa Khamvela ho chuan Dampui lamah chuan an inchhawm phei leh ta hnak hnak a.Dampui khua an va thlen chuan lal leh upate chuan thilthleng zawng zawng theihnghilh ta niawm tak hian ţhat anlo chhuah khawp mai a.An lalpa pawh chuan a mikhualte chu hlim taka zu te zûkin inrem taka an awm thei ta chu lawm fahran ninawm hian chawhlui te akil pui ta vel a.Chhingi te chhungkua pawh an hlim na rawh e.An hausak belh mai bakah an fanu pawh hmingchhe em em loin a chhuah theih phah bawk nen.Chhingi chu a hlim ber ani ang chu, a tum ahlawhtling mai niloin a beisei aia ţha in thil a thleng zui bawk nen.Nula to leh Se man hnem ani dawn ta ani.Hranga erawh chu an inremnaah chuan a lungawi thei ngang lo a.A rukin ruahmanna dang siam chu ala tum ta thova.

       Ni te a liam zel a,buai zualpui a reh tak hnu chuan Suartui lam pawhin lo hal zai te an rel ve dawn ta a.Lo hal a kal turin kawtchhuahah chuan tlangval leh patling rual an innghak khawm ţhup mai a.Val upate chuan fimkhur angaih thute an inchah mawlh mawlh a.Tichuan vahchap ro rup tawh mai hal tur chuan an liam ta sang sang a.

        Thangbawnga erawh a lunglenna chuan ziaawm lam a pan thei meuhlo ani.Tlangauin a tuk maia lohal tura tlangval zawng zawng chhuahkhawm tur thu a puan lai chuan ro hran neiin Dampui khaw lama zin tur chuan alo inbuatsaih reng mai hi a ani a.A nu hnenah a kalna turte sawiin a nu phallo chungin a zan a zanin dampui lam panin a chhuak ta ani.Hmangaihna in a chiah hneh em em Thangbawnga chuan eng tak va tawng ang maw.A hmangaih Chhingi chu va hmu leh thei tak maw.

        Bawnga chu Dampui lam panin chu zan reh tak karah chuan hmanhmawh takin a kal ta hlawk hlawk a.Khuan hmasa khuan hnu lawkah chuan Dampui Khawdai chu a thleng ta hram a.Tuikhur mual lam pan nghalin midang hmuh loh turin fimkhur takin a kal thauh thauh mai a.A ruhmanna ang chuan Chhingi tuichawi hmuh a ,va biak a tum ani.Tuikhur zawn a thlen chuan khua pawh ala var chiahlo deuh a.Reilote a nghah hnu chuan tuichawi tur nula ţhenkhat pawh anlo lang ţan tawh a.Rei ngial anghah hnu pawh chuan a duh ber Chhingi hmel hmuh tur a la awmlo.A beidawng ru ta hle mai a,beidawng taka a in ngaihtuah lai chuan Chhingi ţhiannu tuichawi tura lokal chu a hmu fuh ta hlauh mai a.Midang an awm leh awmloh a chian hnu chuan a bihrukna atanga chhuakin a aw an thian kharh kharh a.Mawitein Bawnga a han hmu thut chu Phung hmu an sawi ang mai hian a phawk hra hman ani.Chutah Bawnga chuan hlau lo tur leh amah tihnat tuma lokal anih loh thute an sawi a.Bawnga chuan," Mawite hei kan chanchin chu ilo hre vek tawh anga,.A zahthlak khawp mai a.Chhingi pawhin min hmuh duh ka ring chiahlo a.Mahse Chhingi hi ka hmangaih em mai a.Vawikhat tal han hmuh leh ka duh ani.Min ţanpui theih chuan ka lawm ngawt ang" an tia .Mawitei chuan," U Bawng,a mak khawp mai maw.Khatiang thil kha a thlen ka ring miahlo asin.Khatiang hnuah pawh hei Chhingi i hmangaih em avangin ila rawn kal ţawk ţawk ani a.Chhingi hian han hrethiam ve tawh sela ţha tur hi nia .Vawiinah a hmaa kan inhmuhna ah khan minlo nghak la.Kalo chhuah pui dawn nia" atih hnu chuan lawmthu te hrilhin an inţhen leh t rih a..

         Suartui khaw tlangval rual lohal tur a an liam zut zut lai chuan Thangbawnga erawh Dampui khawdaiah a hmangaih Chhingpuii nghakin a ţhu ran mai a.Chhun chawfak hun awm velah chuan a awmna lam pan chuan Chhingi chu mahni chauha lokal hnak hnak hi a han hmu a.Chutia a hmangaih ber an hmu ta lawm lutuk chu a bihrukna atanga tlanchhuakin Chhingi avawmna lam pana lokal mek chu kuah tumin ahan tlan nghal chuk chuk a.Chhingi kiang a thlen veleh chuan eng dang pawh sawilo chuan Chhingbawih,ka va han ngai tak che em tiin a kuah nghal ta chuk chuk mai le.Chutah a rinphak ngai miahlo thil a thleng ta.Chhingi chuan amah chu nam sawn dawrh pahin Thangbawnga hmaiah chuan chil ahan chhak ta pharh mai.Chumai chu ala duh tawklo,a kutzungchala Bawnga kawk sawk sawk pahin," Nang mi hur dawt sawi hmang pa,i duh duh a i khawih theih turah min ngai em ni.Ka ten lutuk che.I hmel hmuh pawh hi ka duh tawhlo.Helai a kalo kal chhan pawh min hmu tura lokal leh ngai tawhlo tura hrilh che ka duh vang ani.Min kalsan vat la i tan a ţha zawk ang" an ti ta phiar phiar mai a..Thangbawnga mak ti lutuk chuan awm ngaihna pawh a hrelo,a hma pawha hmangaih thu alo fah mawlh mawlh tawh leh hlim taka alo pawm ţhin ngei maiin chutiang taka an timai chu a tuarna em em a.Mittui parawl ţeuh chung hian ," Chhingi minlo hmangaih miah nange,kei chuan ka thinlung zawng zawngin ka hmangaih che asin" a tichhuak thei hram a.Chhingi bawk chuan," Khatianga min bum chung khan min hmangaih a maw.Dawt hlang inih hi.Nawmchennan bak min duhlo .Ka ten lutuk che .Hei hi kan inhmuh tawpna ni rawh se" tih leh an khaw lama haw tuma inher a rual ta mai a.Chutia a inher thut chu Thangbawnga chuan a kutah lo manin," Chhingi,min hmangaih ve miahlo mi.Khawngaih takin hetiang hian awm suh" tichungin Chhingi kut chu thlah a tum biklo.Chhingi chuan Bawnga kuta ta talchhuah tum pah chuan," Min thlah rawh.Min thlah rawh,ka ten lutuk che" tiin a au ta tuarh tuar mai a.Chutih lai tak chuan Dampui khaw pasalţha Hranga(Chhingi u) leh a thiante panga lai mai chu ramchhuah tumin Bawnga te awmna kawngruh lamah chuan anlo kal mek a.Chutia ramhnuaia nula puitling awrawlin min thlah rawh ti a a au tuarh tuarh mai an han hriat chuan chhan tumin an rawn tlan ta nghala a.An thil va hmuh avang chuan Hranga chu a thin a sa phat mai.Bawngan Chhingi thlah hlau taka a kuta a vawn lai leh,chhingi a tal fat fat lai chuan an chhak lam atang chuan aw ring leh fiah kek kawk mai hian," Ka nau kha thlah rawh " a rawn ti chang fal mai a.Bawnga leh Chhingi chu aw lo chhuah na lamah chuan an hawi rual ţhawt a.Chutah Chhingi chuan ţah aw ţuau hiam," Ka u min pui rawh" tiin a han au a.Bawnga chuan chhingi kut chu ala vuan reng thung.Chutah Hranga chu lo tlan nghalin a nau lo vuan rengtu Bawnga chu an hnek thal tawp mai a.Midang chuan anlo en ţhap a.Chhingi chu ţap hawm hawmin a u chu a kuah a.Chutah Chhingi chu Hranga ţhiante chuan rawn hruaiin a piah deuhah chuan anlo dinpui a.Bawnga pawh alo dingchhuak leh ţuih ţuih a.Hranga chuan," Thangbawnga ini ang maw.Ka nau duhtawka ilo nghaisak hnuah tunah hetah lo la kalin ti khan i duh ang anga rawn her kual leh i tum a maw.Khawnge Mipa leh hmeichhia niloin mipa leh mipa i in hmachhawn teh ang" tih pahin a chempui chu a phawrh ta a.Bawnga erawh a ding ngawi reng a.Hranga bawk chuan," Uai,kan mi huaisen hmeichhe hnuk lui ngam tu chu i zam chhe ta mai em ni.Khawnge i chempui a hriam tawklo ani ange " tih pahin Bawnga kutah chuan ama chempui chu an hmeh bel ta nawk nawk a.A ţhiante hnenah chuan," In chem kha min han theh thlak teh u.Vawiin hian salu niloin milu kan hawn ang" a ti ta chher chher mai. A ţhiante chuan chem chu an han theh thlak sak a .Dampui khawdaiah ah chuan hmangaihnaa luangliam leh thinrimnaa khat pasalţha chu an in hmachhawn ta teu mai.Chutah Bawnga chuan," Khawngaihin hetiang thil hi iti lo teh ang.I nau hi ka hmangaih em ani" a tichhuak ta hram a.Hranga ngaihdan ani tawhlo," Enga chutiang te ila sawi,khawnge kan sat hlum law law teh ang che " tih leh Bawnga sah chu an rual ta mai a.Bawnga tan pawh tih ngaihna dang awm ta heklo.Lo sual ve mai chu angai ta ani.Bawnga sah hlum tuma Hrangan a chem a rawn vai phei vuai chu Bawnga chuan lo bum hman hram in hnung lamah a tawlh dawrh a.Bawnga pawh tlangval ve na fam chu alo duai bik lo.A ţanhmun lo siam rem nghalin Hrangan amah sah tuma a chem a rawn vai leh lai tak chuan a sir zawnga lo awnin Hranga nak nem thler hawk chuan a chem chu a vai ta.Hranga pawh a eu zawk a.A ral beih dan thlak in ding leh veia zuang tawn zauh zauh chungin Bawnga chu a rawn veh phei leh ta.Bawnga pawh alo inring narawh e.Hranga chuan ," Kha le aw,keimah Hrangvela Sangvela fapa,mihrang sahrang hma a zam ngailo" tih pahin a rawn zuang kual theuh theuh a.Bawnga sattur ninawm taka a Chem chu lekin Bawngan amah bum tuma a sir lama a lo in her leh tur chiah chu Bawnga ban puam ah tak chuan an sat ta bur mai a.Bawnga chuan a chem a thlauh nghal a.Thisen a chik nghal puat puat a.Hranga chuan," Kan mi huaisen pa chu i zam chhe nghal elo" a han ti leh sak a.Bawngan a chem thlauh a chhar leh chiah tihah chuan Hranga chuan rawn bei leh thutin Bawnga kaihza dinglam chu a rawn chhah sak ta mai.Bawnga chu ţhu hnawk a.A chem lek chhuak lehin a ke veilam rinchhan chuan a la rawn ding ta tawk tawk mai.Han chetsawn vak ngaihna awm tawh heklo le Hrangan amah sah tuma a rawn veh phei chu alo en reng a.Chutah Hrangan duh tawk a a rawn sat chu a chempui ken chuan alo danga,a sattu tha a chak mai bakah Bawnga chu a kut veilama chempui keng ani bawk nen. Chem leh chem a inkhak ri chhawk a,Bawnga awm ti ah chuan chempui a bur ta vu mai.Hranga chuan a chempui chu phawi leh nghalin Bawnga chu an tlawh thal nghal tawp a.Bawnga chu tho leh thei chi ani tawhlo.Chutah Hranga chuan," Khawnge ka fei kha han theh thla teh u.Kan mihur pa hi kan fiam hlek ange " a ti a.A ţhiante chuan fei chu an rawn theh thlaa.Hranga chuan lo chhar nghalin an vilik zauh zauh a,Bawnga nakah chuan an chhun ta siah mai.Thisen a lo chhuak zur zur a.Ala duh tawk mai lo.Bawnga chu a hel kual thauh thauh a,ţawngkam chhe tinrenga ţawngkhumin a taksa rem lai laiah chuan an chhun leh ţhin a.Thisen a hloh nasat tawh em avangin Bawnga pawh a chau ta hle mai a.A meng dava riai riai tawh anih.Thei leh theilo a dakchhuakin Chhingi amah ena lo ding reng chu an melh ţawk ţawk a chutah zawi sap hian," Chhingi ka hmangaih che asin" an ti leh hram a.Chutah Chhingi chu lokal hnaiin Bawnga hmaia chil chhak ţhawt pah chuan," nanga hmeithai fa hur hmangaih phak ka ni lo e" a ti leh ta siah siah mai.Chutah Hranga chuan a tawp nan ti ni awm takin fei chuan Bawnga thin hnunah chuan an chhun leh ta thawih mai a.Chuzawng mihring pangngai tawrh zawh rual ani talo.Bawnga chu a thaw hrawk hrawk a,chhingi melh ţawk ţawk pah chuan ţawng chhuah hram an tum a ,mahse a taksa leh a thahrui te chuan an phal sak talo.A khawhmuhte a fiahlo ruai a.A thim tial tial a.Chu chhunreh lai tak maia thereng hram vawng vawng karah chuan hmangaihna in a bual at Thangbawnga chu a thlarau chuan a kalsan ta ani.Hranga chuan Bawnga lu chu an la a,a taksa erawh kawng thlang lamah chuan an nawr liam ta a.Tichuan ram lamah pawh kal zui tawhlo an khaw lamah an kir leh ta a.

        Bawnga taksa vawt raih leh thisenin a bual sen nuaih mai chu chhun khawharthlak tak maia Dampui khawdaia a leh reng lai chuan Suartui valrualte erawh lohal tura inbuatsaihin tlai lam ni nem hun anlo nghak mek thung ani.Vah chap lu lam deuh Mualnuam ngawpuiah chuan Vawra leh a ute mai bakah tlangval rual ţhenkhat chu an titi ho laih laih a.Tlangval pakhat chuan,"Tukinah pi Laisuaki kan ina lo lengin ka nu hnenah Bawnga Dampui lama a kal thu min hrilh asin" a rawn ti ta reuh a.Pakhat chuan," Thangbawnga pawh chu aw,amah vanga kan buai nasat tawh tehreng nen enge maw a va beisei leh chu le" a rawn ti lang lang a.Vawra chuan," A nupui kha a hmelţha viau mai a..A zun a phur zo nganglo anih ka ring ani" a han ti a.Chutah Val upa pakhat chuan," Kan thu hriat dan te kha amak khawp a.Khatia Bawnga nupui chibai tura ka han kal kha alo fel siam siam khawp mai a.Hetiang thil hi a thleng zui ang tih ngaihna reng reng ka hrelo.A awmdan ah kha chuan duhloh chung hruai luih chu a ang ka tilo.Thil engemaw hi chu a awm anih ka rihg tlat" a rawn ti charh charh a.Thu dang dang sawia an titi hnu chuan Lohal tur chuan an insiam ta sang sang a. Val upa thu angin Mualnuam ngaw a mei tihchhuah an hlauh avangin Vahchap chu a lu lam aţangin an dep kai ta a.A mawng lam pana dep thla zelin a alh ţha viau ta maw tihah chuan hmun him lamah an in sawn san ta a.Chutia an vahchap kang hum hum an en lai chuan thli alo thaw vuk vuk a.Mei hlawm chu a inzial ta tup tup mai a.Ţhawnga leivir ang deuh rawn insiamin mei alh hlawm lian pui pakhat chu thli chuan la fuhin Mualnuam ngaw lamah chuan a vawrh kai chho ta mai a.



                  Bung-7


         Ţhal thli thaw vuk vuk kara Vahchap kang alh sen zuai zuai ri chu rapthlak tak ani.Meialh chu a in zel hlawm tup tup a.Mei khu dum nguih mai chu van lamah chuan a in hawr chho nguai nguai mai bawk.Chap kara vahbak thing hring hmun awmve chhunte pawh chu meiin an hrut tak tak takah chuan chap ro ai pawhin a alh duh zawk mah awm mange.Mualnuam lama ţhawnga leivirin a lak chhoh mei alh hlawm lianpui,ngawpui a anghah tak chuan chu Mualnuam ngawpui chu mei vapah a chantir ve mai hlauthawng takin ralkhat aţang chuan Suartui val rual te chuan an thin phu dep dep in an thlir ţhup mai a.Chutia ngawi renga an thlir lai chuan Mualnuam ngawpui chhung aţang chuan meikhu a lo zam chhuak ta nghiai nghiai mai le.Val upa pakhat chuan," Chhei le,ka hlauh ang ngei ngeiin maw.Kan mualnuam ngawpui chu chhan zo tak ang i maw" a han tichuai raih a.Chutia mei laka an venhim tum ber a kan tak si ah chuan Val upate chuan ro han rel nghal zung zungin.Khaw lamah tlangval tlawmngai pahnih an tir nghal a.A bak la awmzawng chuan Mualnuam meiin a kan ral mai loh nan a mei a in vawrh darh zau hmaa ţhelh mih an han tum dawn ani.Tichuan val upa thu ang chuan Suartui val rualte chuan an tuithawlah tui te thun khat lehin Mualnuam ngaw lam an han pan chho ta nghal a.Mualnuam ngaw an han thlen chhoh meuh chuan ni pawh suk chen awr choh ani tawh a.Mei vuak hlumna tur te siam nghal zung zungin a kan ţanna lam panin an han kal ta a le,an rin ai daih mai chuan mei chu alo ţai darh nasa hman a.A vuaka han vuak mih theih rual ani tawhlo.Chutah Val upa pakhat chuan," Ekhai tlangvalte u.Ţhelh mih rual ani talo.Mei kawng kan sial khalh mai angai dawn anih hi " a han ti a.A mei kalna zawn tur awma an rin te an han en kual hnu chuan a piah ngaw a mei a chhuk zawnga a lo kal na tur lai tlangpang awih deuh ah mei kawng chu an lo sial khalh dawn ani.Tichuan hah leh chauh pawh sawilo in an liam leh ta sang sang a.A piah ngaw pang hmun awih deuh lai chuan mei kawng chu an han sial ţan leh ta a.Vawrate ţanna hmun lampang chu midang aiin a pik deuh a,ram lo kang thla zel pawh chuan a rawn hnaih chilh ta hle mai.An theihtawp chhuahin an han bei tak na a.Ram lo kang thlazel chu an sah khalh hman dawnin a lang talo.Chutia hah taka an beih fat fat lai chuan a chhak lam ngawpui,mei rawn kal na lampang a lung lian tha zet thing ro leh hrui ţhenkhat ringa awm chu a dangtu thing leh hrui a kan chah tak avangin Vawrate awmna lamah chuan alo lum thla ta buan buan mai le.Mei si a per thla sung sung a.Mei alh ri nen,thli in ngaw thing a chhem rik nen Vawra te chuan an awmna lama engemaw lo ri thla buan buan chu an hre lo.Chutah Meiin a koh ang hrimin thli na tak alo tleh ta hum hum maia .Chu chuan mei alh kai zel tur chu rawn puiin Vawrate awmna lampang chu a rawn tuam thla ta tlat mai le.Val upa pakhat chuan," E khai tlangval te u,i kiansan thuai teh ang u.Mihring kanin chan palh hlauh ange " tiin an au tuarh tuarh a.Tlangvalte hmun him lama an tawlh kian sang sang lai chuan hnung lama kal tlangval pakhat chu a khek tuara a,a thlang lamah a lum tlang thla zui a.Chutah thei leh theilo hian," Chhantlak ka la awm e" tiin a rawn au lauh lauh a.Chutih lai vek chuan mei chuan Vawra te awmna lam chu a rawn tuam ta a.Theih tawka in saseng an tum chung pawh chuan an sam te chu a kang hmui rem ruam tawh ani.Chutiang a meialh karah chuan tlangval chhak lam atanga lung lumin a den thluk pawh kha ala au zui renga .Vawra thinin a tuar talo,an tlanchhiatna lam meiin a kan tan mek tawhna lamah chuan a tlan phei zar zar a.Mei chuan a rawn hliau hnaih tak em avangin a mithmul thlengin a kang ta hial mai.Tlangval thawm awmna lamah chuan a tlan zel a. A zuk thlen thlak chuan tlangval chu a malh ruh tliak hmawkin lung tum chuan alo deng a,che theiloin hrui hnawk karah alo tang reng hi alo ni. Vawra chuan an lachhuak nawk nawk a.Engmah sawilo chuan a pu lawp a.An ţhiante awmna lam atlan phei pui leh mai an tum a,mahse chu lamah chuan a mei alo zit puat puat tawh si ale.Chutah an awmna thlang lama chuan tawlh liam pui ta zel ţha zawka a hriat avangin hmanhmawh tak leh fimkhur tak siin a chhuk pui ta zel a.

        Mualnuam ngaw kang lo lamah chuan Suartui valrualte chu an ţhu khawm laih a.An chauh tlan em avangin an tui thawla tui awm ang ang te chu an han khiat kawlh kawlh a.An han in enfel nak nak hnu chuan Vawra leh tlangval pakhat anlo awmve ta hauhlo mai le..Vawra ute chu an mangang ta hle mai a.Chutah Vawra chu chu khawi lama kal nge tih an han in zawh kual nak nak hnu chuan tlangval pakhat chuan," Vawra chu saw lai ngaw hnuai rawn kang thla zawn laia kan ţanhmun kan tlansan dawn lai khan tlangval pakhat kha lungin a rawn deng palh hlauh maia.Mei kha a nasat tawh em avangin kan tlansan lo thei ta lo a.Vawra kha tlan let lehin kan hmu phak chin zawng kha chu mei alh sen zuai zuai kha ani tawh mai" inthlahrung tak hian a rawn ti a.Chu thu an han hriat chuan Vawra ute chu an beidawng ta hle mai.Vawrate awmna hmun lama a kal tur chuan an insiamta nghal a.Chutih lai tak chuan an awmna thlang lam aţanga rawn kuk raih thawm hi an hre ta.An meng phawk hra mai a.Chutah vawikhat a rawn kuk leh a.Midangho chuan lo chhawn nghalin Vawra u te chuan kuk thawm an hriatna lampang chu hmanhmawh takin an pan thla nghala.An kal pah chuan an kuk thla zel a.An hnaih ta viau maw tihah chuan Ramliana chuan," Vawra" tiin ahan au a.Chutah Vawra chuan," Eih ah,heta hi ka awm e.Hmanhmawh deuh te u" tiin a rawn chhang a.Hmanhmawh takin an tlan thla a.An zuk thlen chuan Vawra chu tlangval hliam pu chungin alo rawn kal ţauh ţauh mai a.Thisen a chhuah nasat em avangin tlangval chu nikhawhreloin a awm hial tawh ani.Vawra pawh thisenin a bual sen zuaih mai a.A ute chuan a tlangval hliam put chu la thla in hmun rem laiah chuan an han mut a.Midang ho pawh chu an rawn thleng chawpchilh nghal mai bawk nen.Tlangval hliam chu an han bawi sawm zung zung zung a.Hlang te siama an inpeih fel hnu chuan val upa chuan," Awle hei khua a thim chu ani ta mai a.Kan tum ber Mualnuam ram kang tur venhim chu a hlawh chham mai bakah hei kan inhliam ta si a.Khaw lamah kan haw phawt anga.Tha tharin mei kang ţhelh tur chuan kan kal leh dawn nia" a an ti a.Chutah Vawra huaisen zia chu fakin midang an tlanchhiat vek hnu pawh a ţhianchhan nan a tlanchhe ve duhlo chu ngaihsan awm a tih thu leh midang tepawhin entawn atan hmang se a duh thu an sawi zawm a.Midangho pawh chuan Vawra chu huaisen an tiin an ngaisang em em ani.Chutia haw tura an inbuatsaih lai chuan thli alo thaw vuk vuk a.Ruah tam mangkheng hi a rawn sur ta buan buan a.Mualnuam ngaw kang duai duai pawh chu a mit titih ta der mai.Val upa pakhat chuan," Khuanu in zah a ngai e" hlim takin i haw tawh ang u" an ti a.Tichuan khaw lam panin an beidawnna te theihnghilhin hlim takin an nui haw leh ta dar dar mai ani.

            Lohal ni aţanga nikhat a liamhnu chuan Suartui khawm mipuite chu mangkhawh tur leh thlaichi te thlak tura kangvar lama feh tumin an buai sung sung mai a.Rap chungsanga an thlai chi dahţhat um chhunga an thun te chu an han bun chhuak a.Nu ţhenkhat fimkhur lo leh che fello deuh te chu ţhenawm khawvengah thlai chi zawngin an vir tawn sek mai a.Paho lah thlam relna hman rua tur ngaihven tumin chem anlo tat hliau hliau bawk a.Pasalţha ţhenkhat lahin meiin a kan hliam palh ramsa a awm palh hlauha kah beiseiin silai an lo hru fai hliau hliau bawk a.Vawrate chhungkua pawh an buai nak nak hle mai.Vawra nu mai chi dah ţhat kha Vawran a lo chip zo vek ţep lehnghal.Lungawilo zetin Vawra nu chuan kawmchhak nu mai chi ahan lawr ta hial mai.Chutia mitin mai Kangvar lama feh tura an buai nuai nuai lai chuan Thangbawnga nu pi Laisuaki erawh a fapa Dampui lama kal alo la haw loh avangin a buai hle mai a.A mangang chuan Bawngan nupui a ruk ni a a hruai ve tlangval pathum zinga pahnih Vankhupa leh Nunthanga te chu Bawnga ngaihven a Dampui lama kal turin a va nge ta ringawt mai a.Anni pawh chuan lo ngaih pawimawh sakin an hna ţul te kal sanin Bawnga ngaihven turin Dampui lamah chuan an kal dawn ani.

         Tukţhuan ei khamah chuan Vawra pawh a nu leh a u te nen an lo lam panin an inzui chhuak ta hnak hnak a.Zotui lui an thlen dawn chuan kawng chhak a Khawreng kungah chuan Hleikapsen alo tlan kual zak ak a.Vawmai chuan," Vawra nang kut hmuiah han perh chhin ta che" a han ti a.Vawra chuan a Sairawkherh kuai bial pap in an tin vang vang a.,A thlah chiah tihah chuan a ri pawp ,Hleikapsen chu a awmna thing kung aţang chuan a tla thla ta nal nal mai a.Vawra chu va tlan nghalin a thehlei perh chu a va la,alo la thi chiang chiahlo chu a chem fawng chuan an chhu hlum ta a.A rawn khai phei zar zar a,a farnute chuan lo fak luamin hlim takin lo lam pan chuan an kal ta hnak hnak a.Lo an va thlen chuan tlema thingbul lian deuh awmna laiah chuan an phur te an han nghat a.An ţhu thlan dai rih a.Vawra u Kawlkunga chuan," Kan lo chu a va han kang ţha mai mai tak e aw,Thlam hmanrua tura ka tih thingtuai ka zuah te pawh a kang chhe vek anih hi mawle.Vaua mi put a hahthlak ţhin ka tia ka zuah ţawk ţawk a" a ti nang nang a.Vawmai chuan," Lungngai mah ta che,Vawra a chak tho alawm" alo ti hlut a.Vawra chuan," Kei chu mang ka khawh dawn " a lo ti daih a.A u Hlirthangi chuan," Vawra chu lo ramchhuak se nimai,pasaltha ber ania" a rawn ti chu Vawra chuan alo lawm nasa," Ka u i sawi dik chiah,kei chu ram lama tal awm zawk tak ka ni" a han tih chuan an nui ho dar dar a.Vawmaia chuan," Chutia ram kal chak chu,thlam chak tur kan thiar zawh ah sawlai kan vau kawrte kam lai sawn sih a awm a.I peih leh ilo va chang dawn nia" a han ti a.An hahdam hnu chuan bukte an sa a ,an sak zawh chuan mahni hna tur ţheuh a bung turin an insiam ta sang sang a.An lo a kan ţhat em avangin mang khawh tur pawh a awm manglo a,thlai chi thlak pah chuan a rem lai laiah an vawm khawm a,an hal zel a.Vawra leh a u tepawh thlam hmanrua tur lain vau lamah an kal a,thingtuai leh mau vel te an sah zawh hnu chuan thlam hmun tura an tih lamah chuan an thiar phei ta nghal a.Chawhma ţhazet an thawh hnu chuan thlam rel na tawk thingtuai tur leh a tukrawp leh a chhuat vel tur mau chu an thiar ngah thei ta a.Chhun chawfak pahin an bukte zar hnuaiah chuan an ţhu a.Vawra u Ţuahpuii chuan," Vawra hei Khaum ka chhar ţeuh ania,i duh em " a han ti a.Vawra chuan," Kei chu ka hmuh chhunte kha a kang ut vek alawm mawle. A hang tui sia.Ka duh teh mai ania" a han ti a.Tichuan tuiti takin chaw an ei ta a.An kham hnu chuan Vawmai a chuan," Vawra keini i u Kawla nen thlam kan lo rel ang a.Ramchhuah i chak bawka chawhnu lam chu ka silai nen hian sih chu iva chang dawn nia" a han ti chu Vawra lawm lutuk chu a ding hluai a,an bukte zar chung chu a tauh a,buk chu a nghing laih mai a.A farnu te chuan anlo nuih a.Chhun chawfak zawhah chuan Vawra chu sih chang tur chuan a chhuak ta hnak hnak a.A ute pawhin fimkhur tura chahin thlam rel chu anlo ţan a.A nu leh a farnu tepawh thlai chi thlakin an bung leh mial mial tawh a.Behliang mun hun awm velah chuan Vawra te vau lamah chuan Silai a puak ta dur mai.Vawra nu chuan," Kan naua chu eng tak va kap ve ang maw" a han tia .Chutah Vawra u Ţuahpuii chuan," Sanghal thau tak rawn kap se aw" alo tive bawk a.Vawmaia leh Kawlkunga pawhin a sa kah anlo in rin siak laih laih a.Rei pawh anilo,Silai rikna hmasa aţanga thlang deuhah chuan Silai a puak leh ta dawt mai.Vawra ute ngaih a ţha ta lo.An hnathawh lai dahin Vau lamah chuan an tlan phei ta nghal buan buan a.Hmanhnawh taka an tlan lai chuan vau an lut dawn ţep tihah silai a puak leh ta tlat mai le.Vawra nuţa te mai bakah a farnute leh anu te ngaih angam tawhlo.Vawmaia leh Kawlkunga chu silai rik hnuhnun na ber lam panin an tlan thla hlawk hlawk a.Vawmaia chuan ring leng lawngin," Ka nau lo zam reng reng suh" tiin an Silai rik na lam pan chuan chempui nen a tlan phei a,a hnungah chuan Kawlkungan Silai nen a zui ve bawk a.Chutia hmanhmawh taka tlan hlawp hlawp chunga Silai rikna lai an va thlen chuan Nghalchang lian zet mai hi alo let huang mai a.A piah maiah chuan Silai alo awm bawk a,a thlang hretah chuan Vawra chu bawkkhupin alo tlu zan mai.Vawra ute thlaphang lutuk chuan Vawra awmna lam chu an pan nghal a.Vawra chu an han kai thal a.Mak tak maiin hliam anei lo hloh.An han sawi nawk nawk a,a harh thei mai lo.Chutia beidawng ru taka Vawra an en lai chuan Vawra insum zo tawhlo chu a rawn nui chhuak ta hawk hawk mai.A u Vawmaia ngaihdan nilo chuan Vawra a pawmna chu an thlah thut a,Vawra chu a tlu thal uau mai.Kawlkunga chuan," Kan Vawra mai mai chuh,min tithlaphang lutuk alawm le.Khatiang thil kha tihngai ani hlei nem " a han ti a.Vawmaia pawh chuan," Mawl muk pa,i thi emaw kan ti hman alwm.I va kap lian reng reng ve " tih pahin Vawra Sanghal kah chu ahan belchiang a.Sum ruk ţha zet mai hi alo ni a. Khatia Vawra sih chang tura a kal kha sih a thlen veleh sih kianga thingzar rem deuh hlekah ţhuin sa loh chhuah hun a nghak a.Rei tak a nghah hnu ah sa an lo kal dawn tawhlo emaw atih hnuin a chhak lam aţang chuan thawm alo ri sat sat a.Vawra pawh chuan fimkhur angai tih hriain thawm lo chhuahna lamah chuan a mit an len vat a.Reiloteah chuan Sanghal lian ţha zet mai hi alo kal chhat chhat a.Amah changtu an awm tih hre ve heklo le.Thlamuang takin sih tuiah chuan a inbual ta a.Sih chhungah chuan nuam ti takin a tal kual vel chiam mai a.Vawra tana kah rem takin a awm thei ta reng reng lo mai a.Vawra ning kah chak lutuk tawh chuan a kah rem hun pawh nghak lemlo in an kap ta ţhuai mai a.A vanneih a siamin a zakdawh takah a kap fuh hlauh mai.Sanghal chu a thi mai dawn emaw a tih laiin thei leh theilo hian a tho chhuak a.Thlang lam panin a kal leh ta maI.Vawra chuan Silai mu te a thun that leh hnuin an chhui thla leh a.A thlang lawk thingbul rinchhana lo ding ţawk ţawk Sanghal chu an kap leh ta ţhuai a.Sanghal chu a awp rup a,a dinna a awih deuh avangin tlem an tawlh thla hlek a.A thi tih chian nan Vawra chuan vawikhat an kap leh siah a.Che zui tur a awm tawhlo .Chutihlai chuan amah pana aute lo tlan a lo au thawm a hriat chuan fiam a chak tlat mai a.Alo tlu der ta a.Khatia a u ten thlaphang taka an han sawi vel kha insum zo tawhloin a nuichhuak ta ani.Vawra chuan a sa kah dan chu a ute chu an hrilh zar zar a.Vawmaia chuan," Sa i kah dawn reng rengin an thih nghalna tura kah tum ţhin ang che.Tin an thi dawn chiang tih i hriat hnuah chuan kah kher pawh a ngai tawhlo.Silai mu a hek mai mai ani" tiin thil nihdan tur chu an hrilh a.Tichuan Vawra ute pahnih chuan Nghalchang sum ruk zet mai chu lo lamah chuan an zawn phei a.Vawra chuan an hnungah silai puin a zui a.Lo an va thlen chuan Vawra nu leh a farnute chuan hlauthawng takin an lo thlir a.Sanghal lian zet mai zawna Vawrate lo phei hnak hnak an han hmuh chuan a farnute lawm lutuk chu an khek chel chul mai ani.An in nghah fel hnu chuan an rite ko khawmin sa chu an chan a.Hna dang khawih zuina hun a awm tawhlo bawk nen khaw lama haw turin an insiam a.Tichuan hlawhtling inti takin khaw lam panin an kal leh ta a.

          Chumi ni vek tlai ni tlak dawn suarah chuan Vankhupa leh Nundanga Thangbawnga chanchin ngaihven tur kal pawhin Dampui khaw kawtchhuah chua n thleng dawn hnai tawh a.Kawtchhuah an thlen chuan ni a hniam ruih tawh a.Mak tak maiin tumah reng reng hmuh tur an awmlo mai a.Anni pawh chuan mak an ti hle mai.Tichuan chawl hahdam pahin an han ţhu khaw muang rih a.Reilote an ţhut hnu ah kal mai tuma an han thawh chuan Nundanga chuan Kawtchhuah Sahlama Lubung thar lam tak inkhai chu a hmu ta thut mai le.Chutah a ţhian Vankhupa hnenah," Khupa,Sahlama lubung intar khi han en teh.Ka rin hi a dik anih ngai chuan khawchhung luh hi a theih ka ring lo" a han ti a.Vankhup a chuan lu bung in tar chu an enchiang a," Ka rei leh,kan zawng hmelchhe ho chu.Ka ţhian Bawnga chu ral thah a thatin kawtchhuah mawi tu atan anlo hmanga maw.Lo ngai tak rawh u.In duh chu inhmu lo khawp ang" an ti ta phiar phiar a.A thil hmuhin a ţhawn em avang chuan ţawng leh zai pawh an rel tawh lo.Chutah Vankhupa chuan," Nuna,khuaah khian luh tum chhin ila.Veng mawng lam deuh a inah lutin chanchin engemaw hriatbelh tur kan nei emaw chu i han zawt chhin ang hmiang" an ti a.Nundanga chuan," Ral veng tehi anlo indah em lovang maw,nakinah hian kan han talbuai reu reu ange.Bawnga lu hi la ila i haw zawk teh ang" an ti a.Vankhupa chuan," Ni lo e,engmah hrelo in ka haw dawnlo.A thattu tal pawh hriat ka duh.Ral veng anin dah leh hel dan kan ngaihtuah dawn nia" a tih hnu chuan Dampui khaw mawng lamah lut turin kawng pangngaiah pawh kal tawhlo in ramhnuaih chuan an lut ta a.Khua a thim vel ta maw tihah chuan veng mawng lama in hlui deuh leh in ding fal deuh zawngin Vankhupa tepawh an kal ţhem ţhem a.Dampui chuan ral veng em chu anlo dahlo hlauh.Rei fe an kal hnu chuan an beisei ang chu an va hmu ta.Inhnuaih chuan lutin thawm an han ngaithla te te a.Thawm aţang chuan nupa rek chauh chu inah chuan an awm tih an hre thei ta.Chutah Nundanga chuan pawn aţang chuan ," In awm em" a han ti a.Inchhung atang chuan, Awm e lo lut rawh u" an rawn ti a.Inah an han luh chuan inchhunga awm nupa rek te chuan maktih hmel fe hian anlo en a.Vankhupa chuan," Ka pu hlauhawm kan awmlo e,hei kan ram vak kan bo hlauh mai a.Vanneih a siamin hei khua kan rawn pawh hlauha.Tu khua nge maw anih reng reng le" tiin an zawt a.In nei tupa chuan ţhataka lo chhangin thutna turte an kawh hmuh a.Nundanga chuan," Ka pu hei kawtchhuah ah khan tumah kan rawn tawk hauhlo mai a.Khua hi a ralmuanglo nge ni le" a han ti a.Chutah inneitupa chuan," Nia kan khaw ţhenawm maia awm Suartui tlangvalin kan khaw nula a duhlo chung lo ru chhuakin a duh ang anga a awmtir hnuah a rawn sezawl chhuah leh mai a.A tir chuan buai na em em awmlo in man leh mualte an inhlan ani awm a.Mahse nikhat liamta mai khan Suartui tlangval bawk chu lo lang lehin kan nula thingphur chu lo changin lo khawih a tum leh ta mai a.Khawtual tlangval ten va hmuin an chhan na lamah an inbakkaih deuh a,an that ta mai ani awm a.Fimkhur thu hlaah kan han in ral ring deuh ani e" an ti a.Nundanga bawk chuan," Anih tak chu maw.Chutia nula pakhat vang mai mai a han buai tak chiam chu ava zialo tak ve.Khawtual mite thin a rim hle ani ang maw" hriat belh duh nei tih hriat tak hian a han zawt a.Innei tupa bawk chuan," Nia, a zialo tak tak ani.Khatia tlangvalpa an lo that mai pawh khan kan lal a ti lungni lo em em a.Mahse a thattu leh a hmeichhe lamte hi mi ţha chhungkua anlo nih bakah a u hi kan pasalţha chhuanvawr alo ni bawk nen.Engmah sawizui pawh awm tawh lemloin ti hian kan in ralring ta ţhup mai anih hi" a han ti leh a.Vankhupa lo ţawng ve thungin," Anih ka pu nang enge i ngaih ve dan reng reng,a hmeichhia hi a hmelţha viau em. A duhloh chunga an ruk luih anih iring em" a han ti a.Putar chuan," A tam zawk hi chuan thil thlen dang aţang hian duhloh chung ruk anih kan ring chiahlo a.Mahse keini an rindan te chu tu khawkha beng va thleng pha ve suh ei" a han ti a.Thu dang dang an sawi hnu chuan Khupa te ţhiandun pawh Zawlbuk lam pan tur anga chhuakin khawdaiah an lut leh a.Kawtchhuaha Bawnga lu chu la in thinrim tak leh hmanhmawh takin Suartui lam panin an kal ta a.

        Dampui leh Suartui hi khaw intiat tawk vel tak ani a.Dampui hi a in anga chhiar chuan an tam zawk a.Mihring pawh an tam zawk ani.Suartui lam pawh an tlem chhe bik chuanglo a.Dampui ah hian nula an tam a,Suartuiah Tlangval an tam an ti ţhin.Khatia Bawnga Hrangan alo that ta mai kha a pa upa Sangvela chuan pawi a ti em em a.An buaina khan chemsen len tirlo hram se atih laia an mahni zawkin kut an lo thawh hmasa chu paw ati takzet ani.An lal Tuţhiaua pawh a lung ni chiahlo a,hmeichhe pakhat vang maia buaina a awm zel chu a ngai theilo ani.Amaherawhchu Hranga hi pasalţha huaisen anih avangin eng sawi lo chuan a en liam ta mai thung.Hlunchhingi erawh engthawl takin a awm tawh a.Thilthleng engmah hrelo ang maiin intithei fe hian a leng leh ar ar tawh bawk.Dampui khaw mipui chuan an en ru hrek hrek ţhin a,engmah phei chu an sawi ngamlo.He thilah hian tunge demawm ta ber ang.Chhingi pawh Bawnga ten an va bum chhuah ani a.Chhingi pawhin bum let ve leh thungin hetiang thil hi an thleng ta ani a.He buaina hi Bawnga thihna hian a chhem alh thar leh ngei ang le.



                   Bung-8


          Thla hlei nga zan ani a.Vunga leh Vankhupa pawh kawng lakah chawl khaw muang loin Suartui lam panin an kal hlawk hlawk a.Vawrte inah pawh zan dang ang bawkin tlangval a farnute rimin an ţhu khat leh laih tawh mai.Vawra pawh piputen ral kai rual ( kum 14-17 inkar vel)an tih awm tawk vel hi ani tawh awm e.Reioteah chuan zawlbuk bawhbel pawh a bawh liam zantin ve tawh dawn ani.Luhkapui thlang lamah ţhuin a ţhiante nen chuan vawiin lama a sakah chanchinte alo sawi siam siam a.A ţhiante chuan ngaihnawm titak leh Vawra chu ngaisang tak mai hian a thusawi te chu hriat ţhelh hlau niawm fahran hian an ngaithla ţhap a.Lalin lamah pawh Lal leh a upa te chuan zu anlo zuk mek a.Lal Lianvunga chuan,"Upa Ţhiau,hei vawiin lama i fapa Nghalchang kah chu a thau ţha khawp mai. in naupang ber pawhin sa min barh leh ţan ta der chu ani a.A ute hnung a rawn zui zo dawn hle niin ka hria.Pa vannei tak ini " a han ti a.Chutah upa Kaihlei a pawhin,"Kan lal pa thusawi kha a dik khawp mai.Hmanni a ram kang an ţhelh ţum pawh khan mei alh sen zuai zuai karah tlangval hliam a va pu chhuak anih kha.Kan khaw daingul a la ni thuai dawn ani" tiin alo tuihnih ve a.Pu Doţhiaua chuan," Ekhai,keia fapa zawng tu fa mah han el pha tur ani lo e.A vanneihna a kal tluang rih ani ange" tiin a fapa midangin a ama hriata an han fak chu duhlo in titi dang a vawrh zui ta nghal daih a.

         Vawrate ţhianho pawh chu Vawrate luhkapuiah chuan an la titi laih laih a.Zalawma chuan," U Vawr nula rim turte hian min hruai ve tawh la" a han ti a.Vawra lah nula rimin alo la chhuak ngailo bakah ama rualpui hmeichhiate chu chhaih ve zeuh zeuh mahse nula rima mi ina han lenluh em chu ala neilo.Chutah Vawra chuan phur hmel fe hian," Lawma,nula rim chuan kala kal ngai bik miah lo a.Nula rim chhin pawh a chakawm alawm le.Zanin chu i chhuak vak ve reng reng ang u" tih pahin a ding hluai a,a kal nghal thurh a,a ţhiante pawh chuan eng khaw sawi set set lo chuan an zui ve ta mai bawk.Chutia nula rim tur zawnga rei ngial an vah hnu pawh chuan han len luhna mai tur an hrelo hle mai.Khawlaiah chuan an tei an tei mai a.Vanzaua chuan," U Vawr kan khua chu nula an vang deuh anih hmel hi maw" fiamthu deuh hian an ti a.Vawra pawh chuan," Han luhna mai tur chu alo vang tak anih hi mawle,hawh u,ka u Vawmaia lenna ţhinah i han kal mai teh ang u.Kan ti thinrim em lovang chu " ti pahin a u len fo na ţhin Vengchhak lamah chuan an in zui chho ta a.Vawra hi ţhanglai ani bawk a.Ei ţha ei ngang ani bawk nen a ţhang duangin a pian tepawh a ţha a,hmel ah ngat phei chuan a ute hi a khum ani.An tumna an han thlen chuan a rin ang ngeiin a u ţawng thawm chu a hre ta nghala ,an thawm aţang chuan midang leng pawh an awm ve tho tih a hriat ani.Chutah han luh mai chu an hreh deuh ni tur ani.Pawnah chuan an ding khaw muang rih a.An han din deuh vang vang hnu chuan Vawra chuan," Mikhual in thleng thei em" an ti tlawng mai a.Inchhung lam thawm chu a reh nghal ţhap a."Khual ţha nge khual chhia" tiin an rawn chhang zui nghal.Vawra bawk chuan," Khualţha kan ni e" an ti leh a .Inchhung lam aţang chuan,"Thleng thei e,lo lut tawh u" a han ti a.Chutia ti na na chu tiin Vawra chuan hma hruaiin an han lut ta a le.Meieng in a chhun chinah Vawra hmel an lang mai chu midangho chu an nui dar dar a.An lenna nula chuan," Vawra lah ni reng chein,khatia rawn tih kual vak kher kha angai em ni.Kha a rem na lai laiah khan lo ţu teh u " a han ti a.Vawra ţhiante chu meieng chinah pawh lang ngam velo in thim chinah chuan an ţhu a.Tlangval pakhat chuan," Vawra,eng ti tia nula rim tur lo kal ve ngawt nge maw inih le" a han ti a.Vawra lah pek chuan," Hei ka u Vawma hian min han rimpui tawh,mahni chauh chuan hmasawn a har e a ti mawle" nuih haw pah hian an ti a.Midang ho chu an nui dar dar a,Vawra u Vawmaia erawh a ţhu tum bar mai a.Nula chuan," Hei i u chu ţawng na chang pawh hrelo in a ţhu ngawi reng mai a.Engtia hmalak pui chi nge nih hmel le" an ti a.Vawra chuan," A ,zankhatnaah chuan eng vak kan ang dawn lo anih hi" an ti leh a.Vawra u Vawmaia chu a tho thurh a," Tirawh Vawra i haw tawh teh ang,min rawn ko dawnlo emaw ka ti tawh a" tih pahin Vawra chu ava melh zauha an nula rim hnenah chuan," Numam ,kan zuk haw lawk ange,chhungte pawhin rei minlo ti lutuk palh ang,Vawra fiamthu kha chu in lo ngai thutak lo ani ang chu" tih leh chhuah a rual ta nghal a.Vawra tan pawh han zui loh chi ani lo, au hmel reng a dur mai.Chutah chhuah pahin," U Numam,zan dangah kan lo leng leh angeZanin chu kan hmanhmawh em mai.Mangţha u" ti leh chhuah a rual ve nghal a.Midang ho chuan Vawmaia hmel aţang khan an man thiam vek a.Engtin tak awm ang maw tiin an chhuah hnu chuan an sawi zui nak nak a.

           Vawra pawnah a chhuah chuan a u chuan alo nghak ran mai a.Engtin tak min ti ang maw tiin a u awmna lam pan chuan a kal ta a.A rilru tak chuan anuih a za em em a,han nuih chhuahna chi lah ni heklo le.A u kiang a han thlen chuan a u Vawmaia chuan," Vawra min va tizak em em ve.Fiamthu pawh hi a tawk a awm ania.Nula rim naah naupang te ila rawn hruai zui a.Chutah i la ţawng hnem em em bawk a" alo ti charh charh a.Vawra chuan nuihza insum tih hriat tak hian," Ka u ka tihpalh,lenna tur kan hrelo em atin ani.Kan tei kan tei a,i awm tih kan hriaa kan lo lut tawp anih kha" a han ti a.Vawmaia chuan," Khatiang khan titawh ngai reng reng suh,zan dangah chuan min zui thei tawh ang " an ti a.Vawra chuan a u chu a thinrim vaklo tih a hre mai a.Chutah," Unau a inzui dut dut te chu a ţha nang.Keimahin ka kal thei alawm,.Nge nula rim pui i ngai zawk " nui ham ham pahin an ti a.Vawmaia chuan," Haw teh,rim pui ka ngailo.Zan leh aţang chuan ka len loh na lam lamah leng tawh ang che" an tive a.Tichuan Vawmaia chu nula inah pawh kir leh tawhloin Vawrate nen chuan in lam panin an kal a,Zawlbuk lamah Vawmaia chu pengin Vawrate pawh zankhat na atan chuan hlawhtling inti tawkin mahni in lam ţheuh ah an hawng ta a.Leng hawn ar alo khuan chuan Vawrate ina tlangval leng ho pawh chu an ţin sang sang a.Vawrate pawhin mut zai an rel ta a.

        Chutia Suartui khaw mipui te thlamuang tak leh thinthi diai a an mut reh ţhap lai,zing khawvar dawn hnaih tawh lamah chuan veng mawnga pi Laisuaki in aţang chuan nutling ţap rawng rawng thawm a rawn ri ta mai.A hre pha chin apiagte thin aţhawngin engthil nge thleng ta ang aw tih ngaihtuahna nen an mu meng kar hlawm a,a ţhen erawh pi Laisuaki in lam pan chuan an kal nghal thung.Naupang lo harhve te chuan ţap thawm chu an hlau hle tih hriat tak mai hian an nu leh pa te chu an kuah nghal sawt sawt a.Chu nutling ţap thawm chu Chingpirinu in " Thizul" tiin alo chhawn ve tlut tlut mai bawk a.Naupang mai nilo,dawihzep deuh tan chuan rapawm tham a tling reng ani.Pi Laisuaki chuan a fapa lu ţitek ţuau tawh leh nam thet thet tawh chu duat tak hian an kuah,a sam te chu chul sakin," Ka fapa ,a va mak em ve aw. I nu hi min va han ti hrilhhai tak em.I tello chuan engtin nge kan dam zawh ve tak ang.Bawnga,ka fapa,hetiang ringawt hian min tlansan theilo asin" tiin a ţap hawm hawm a.Midang a thawm hria a lokal ho chuan chutia pi Laisuakin Bawnga lu bung a lo ţah khum an han hmuh chuan thil thleng awm ang chu an ngaihtuah pha ruak ruak mai.Nutling leh nula ho chuan rap ru deuh chung leh lainatna nen hnuk ulh ţeuhin pi Laisuaki a fapa lubung kuaha a ţap hawm hawm chu an en tlawk tlawk mai a.A ţhen chuan pi Laisuaki chu buaipuiin anlo hnem ve a.Pi Laisuakin ina awmve tlangval leh pa ţhenkhatte erawh thinrim tak leh phuba lak chak takin an in sehru ţeuh mai a.Chutiang maia Thangbawnga a thi ta mai chu a tu amah chuan an tuar thiamlo ani.Chutia an buai nak nak lai chuan Nundanga chuan upa Khamvel a ko turin tlangval pakhat a han tir a.Upa Khamvela lo thlengin thil awmdan an hmuh chuan a thinrim ta em em mai a. " Ka fapa,i chunga hetiang thil ti duh tu hi chu nung damin a chhuak lo tawp ang" tih pahin a vaibel dawn a seh keh ta rawp rawp mai le.Midang lo kal khawmte hnenah chuan Nundanga chuan Dampui khuaa an va kal chungchang leh an thiltawn zawng zawng chu an hril a.Thuchiang an han hriat meuh chuan mipui chu an thum huk mai.Thinrimna leh phuba lak chakna in chu in leh a chheh vel chu a tuam mek ani.Pu Khamvel a chu inti pachangin," Nundang,Vankhup, eng pawh nise Lal hnenah in thu hriat hi i han thlen phawt mai teh ang u.Helam hi chu tlangval dangin lo buaipui se.Lal in lamah ka hoin inchho teh ang u." A han ti a.Tichuan lal in lampan chuan an inzui chho t a.Nula leh tlangvalte chun pi Liasuaki te in chu tifel zungin mitthi vui tur chuan an in buatsaih nghala .
Upa Khamvela te lalin an han luh chuan lal leh upa ho chu anlo kim biai tawh mai.Khatia Thangbawnga a thi tih a han hriat khan lal upa pakhat chu lainah kal nghalin lal a han hrilh a.Lal chuan tlangau tir nghalin khawnbawl upa leh a pasalţha ţhenkhatte alo ko khawm a.Pu Khamvela te anlo thlen thuai an rin tho avangin anlo nghak ţhap tawh alo ni.Chutia upa Khamvela te lalinah an han luh chuan lal chuan," E,upa Kham,kan lo besei ru reng tawh che u a.Han ţhu hahdam deuh ula,chanchin chiang deuh zawk pawh kam in hrilh ani ang chu" a han ti a.Ţhuthmun te an rem fel hnu chuan upa Khamvela chuan," Lal pa ilo hriat tawh tho ka ring a.Dampui khaw kawtchhuahah ka fapa lu an lo tar ringawt mai ani awm a.Kei tak phei chuan ka hre tamlo kher mai a.Vankhupa leh Nundanga hi ava hmu tu an ni a.An hnen aţang hian thuchiang i hre thei ang" a han ti a. Lal chuan Nundangate chu an va kal dan chanchin sawi tur chuan an ti nghala a.Nundanga chuan Bawnga ngaihven tura Dampui khuaa an va kal aţanga an thil hmuh zawng zawng chu abo abang awmlo in an sawi ta zar zar a. A sawi zawh meuh chuan lal leh a khawnbawl te mai bakah a pasalţha awmve te chu thinrim avangin sawi tur pawh hreloin an ngawi ngal mai.Chutah lal chuan," Ka khua leh tuite thisen hi a thlawnin a far lo tawp ang.Hmeichhe pakhat vanga buai em ka duhloh avangin kha leh chen tlawm leh zah pawh dawn loin ka inphah hnuai tawk ţawk a.Tunah heti hian min chhang let si a maw.Lo ngai tak rawh u.Kei in lal hi Bawnga thisen phuba kan lak hma loh chuan ka chawl loang" an ti ta rap mai le.Lal bawk chuan," Awle ka upa leh ka pasalţha te u enge in ngaihdan leh in ruahmanna ka hre duh ani" a han ti leh a.Chutah upa Dothanga lo ţawngchhuakin," Lal pa,heti tak maia kan tlangval lo nghaisatute hi rulh let ve ngei ka duh ani" a rawn tive leh a.Midang awmvete pawh chuan phuba lak a,Dampui khua va run mai chu ţha an ti tlang hle ani.Pu Khamvela lo ţawng lehin," Lalpa hei keimahni vangin khawtlang kan tibuai dawn chu ani a.Va rùn a,phuba lak kher ţha iti lo anih pawhin keini zawng kan chawl thei dawnlo ani,ka fapa phuba lak ngei hi ka duh ani" a han ti charh charh a.Lal Lianvunga chuan," Ka khaw tlangval chunga pawi khawih tu chuan ka chungah pawi a khawih ani.Dampui khua chu kan va run ngei anga.Chumi atan chuan vawiin aţangin kan in buatsaih nghal ang.Bawnga ruang te han vui zo phawt ila.Tlangvalte kokhawm turin tlang kan au tir dawn nia." a han ti a.Tichuan Dampui khua an va run dan tur leh engtika rûn nge ţha ang tih velte an sawi nak nak hnu chuan nihnih inbuatsaihna hun tan hman ni se,ni hnih hnuah Dampui run tura chhuah nise tiin an rel thlu ta a.

         Thangbawnga ruang an vui zawh hnu chuan upa ho chu lalinah chuan an kal khawm leh sang sang a.Tlangau tirchhuakin tlangau chuan mipa ral kai rual achin chung lam zawng zawng chu lal mualah kalkhawm vek tur tiin a au a.Reilote ah chuan Suartui val rualte chu Lal tual zawlah chuan an tlim hmur tawh mai.Chutah lal chu leikapuiah chuan lo dingchhuakin thu ahan sawi a," Suartui val rual te u,nangni hi ka innghana leh ka himna ber te inni a.Ral leh sa hlauhawm laka ka hmachhuan awm chhun inni bawk a.Nangmahni avang hian ka thla a muang em em a,ka chhuang takzet che u ani" a han tih chuan tkangval rual chu anlo au dur dur a.Chutah lal bawk chuan," Ka khua leh tuite hi a lian ber aţanga a te ber thlengin ka enhrang ngailo a.Chuvangin ka khua mi pakhat chunga diklo taka thil titute hi awlsam takin ka en liam mai mai dawnlo ani.Vawiinah hian kei in lal Lianvunga ngei hian ka sawi ani.Thangbawnga phuba la turin Dampui khua chu kan run ngei ngei ang.Chumi atan chuan vawiin aţang hian kan lo inbuatsaih ţan dawn ani" a han tih meuh chuan tlangvalho chu an au dur dur a.Khawnbawl upa pakhat lo ding chhuakin a kal hun tur leh an ro rel dang hrang hrangte chu an sawi leh zung zung a.Lal chuan fuihna thute sawi lehin an ţin darh ta a.

        Thangbawnga thah anih hnu khan Hlunchhingi chuan mang ţhalo tak tak hi a mang zantin mai a.A mumangah chuan Thangbawnga taksa,lu nei tawhlo te hian alo kai lawp lawp in a chang leh a lubung ringawt chuan alo ţhen khum sun mai ţhin bawk a.Thangbawnga lubung chuan a mangah chuan lo biain,Chhingi min hmangaih lo maw.Chhingi ka hmangaih che." te alo ti ţhin a.Tu emaw a hriat miahlo aw rapthlak tak te hian i thiltih avang hian i thi ngei ngei ang ti te hian a hre ţhin a.A tir chuan engvakah angailo a.Pangngai takin a awm chhunzawm ve zel mai a.Inthup reng theih nilo le,a zan mute hi a khek leh tuarh ţhin a. A tawp a tawpah chuan a tihngaihna hrelo chuan a thiltih dan zawng zawng chu anu hnenah a sawi fai ta vek mai a.Anu pawh chuan huat enah en biklo in chutianga a fanu thlaphang taka awm chu a hnem a,a thuruk chu a zep pui tlat thung.

        Suartui tlangvalte chu an lal thutlukna avang chuan an lawm hle mai a.Phur takin nasa taka inbuatsaiha rallu hawn ngei chu an tum rilru ţheuh ani.Zanah chuan Vawrate chu an chhungkua in an ţhu khawm ţhap mai a.Pu Doţhiaua chuan," Kha kan lal thutlukna chu in hre theuh anga.Vawra nang pawh tlangval rualte pui bawm turin i kal ve ngei angai dawn a.Keimahni mihringpui tluka hlauhawm an awmlo tih hria ang che.Mi aia dawihzep bik tur ani lo a,amaherawhchu mi aia huai fal nih duh avanga pawngpaw bawh buan buan hi mi pamham zia ani. Kan pasalţhate zai ngaiin ţha taka awm tum zel tur ani" a han ti a.Kawlkunga chuan," Vawra hi lokal velo hram se ka duh asin le.Ral beiin ala chhuak ve miah bawk silo" a rawn tive leh a.Vawra chuan," Ka u ral beih dan tlem a zawng chu min zirtir ve tawh kha mawle,ka inveng zo em em ang" a han ti reuh a.Vawmaia chuan," Vawra,keini chuan tihpalh hlau takin kan inbeihpui ţhin che a.Ral hmaah chuan khatiang kha ani ve dawn lo .I beihpui pa chuan tifuhloh hlau takin a bei ve thung dawn che ani.Chuvang chuan ral beih reng rengin rilru fim tak hman tur ani.Thinrima bawh buan buan tur anilo" tiin thil awmzia an hrilh leh a.Tichuan Zanriah te an kilho ta a.An chaweilai mek chuan Vawmaia chuan," Vawra zanin chu khawharinah iva leng ve ani ang chu.Zan lamah pawh i va riak nghal dawn nia" an ti a.Vawra chuan," Awle,u ten in tih chuan ni hmiang chu" an ti a.Chaweikhamah chuan thukhawchang sawiin an titi ho dam dam a.Vawmaia chuan," Ka pa Vawra hian nupui neih a tum hnai ania" a rawn tia a.Vawra lah pek chuan," Mawiah amah vek ani kha,nizanah pawh vengchhak nula tapkawmah alo thu kur mai" a han ti a,an nui dar dar a.A farnute chuan," Vawra nula inah te i leng ngam ve tawh elo" an rawn tih chuan Vawra chuan," U Vawmaia ka len pui alawm mawle.Nula bulah ţawng ngam heklo" an tih meuh chuan a farnute chu an nui nasa ngei mai.Thu dang dang an sawi hnu chuan Vawra pawh khawhar in lama leng tur chuan ava kal ta a.A va thlen chuan mi an lo awm nual tawh a.Vawra chu a vawikhat kal ve na anih avangin nula ho chuan anlo en duh hle mai a.Amah a pian a ţha in a hmel lah a tluak phian a.Thutna tur awl zau deuh laiah chuan an ţhu ta a.Reilote ah chuan midang pawh anlo thleng sap sap a.Vawra u Vawmaia pawh Vengchhak nula nen an rawn inzui lut ta ţham ţham mai le.An ţhu fel ta maw tihah chuan Vawra chua tho thut a,a u nula hruai kiangah chuan ava ţhu tamai.A u chuan lo melh rang nasa teh mahse a haider lui tlat a.An pahnih chuan a u bialnu chu an lai tat a,tlema rawn lut hnuhnung deuh ho phei chuan tu rawn hruai zawk nge an hre hauhlo.

         Khawhar in leng an ţin veleh chuan Vawra chu inah a haw nal nala .Mitthi ina riak tur chuan a insiam sawk sawk a.A chhuak leh ta a.Ava thlen chuan tlangval ţhenkhat pawh anlo awmve tawh a.Vawra chu a vawikhat riah ve nate anih avangin an lo be luam a.Mutna te an han phah hnu chuan Vawra chu kawngka kiangah chuan a riak ta a.Zan reh lai tak mai chuan Vawrate riahna thlang lam aţang chuan mihring na tuar rum ri alo ri chho ta nghut nghut mai le.Tuala a ui riak te chu an beleuh ţhat ţhat a.Vawi lehkhatah kawmthlang bang chu lunglian tak maia den ang hian a rawn ri dup a.Ar chhiara Ar tepawh an ţik dial mai.Khawhar inriakho chu tumah muhil an awm tawh lo.Thawm chu a reh vang vang a,vawilehkhata in chu anghing ta dul dul mai le.Tlangval ţhenkhat chu hlauin an khek deuh ţhat ţhat a.Chutah kawngkapui chu arawn in phih hawng ţhuai a.Thawm chu a reh nghal hmak.A thim em avang chuan tumah an inhmu theilo a.Tuin nge kawngka rawn phih hawng tih pawh an hrelo.Vawra chuan tapchhak lam panin mei ling de va va chu a han chhem a,thingther a ban theih ang angte chu han la khawmin mei chu a nun ta a.Mei an nun a,inchhung an eng chiah mai chu tlangval rual thenkhat chu an kher tuarh tuarh a Vawran an en ve nak chuan Bawnga ngei mai chu hmel dang buai hian kawngkaah chuan alo ding zur a.A la nui sun sun lehnghal.Midangin engmah an tih ngamloh lai chuan Vawra chuan," E ,U Bawnga lah ni rengin,enge i duh takmial a" a han ta tawl mai.Chutah Kawngka a ding chu anui uarh uarh a.A hmel chu rapthlak thei ang berin a siam chhia a,a lei te a dawk zul zul mai a.Tlangval riak tam zawk chuan enpawh en ngamlo in an hmai chu puanin an khuh hlawm a.Chutah Vawra thinin a tuar talo,". A enga chutia min han tihbuai tak mai le,.Khawnge kan nawr hlum law law ang che " tih pahin thingthu nung ling huam mai chu a la lawk a.Kawngkapuia ding pa chu nawr tumin an zuang phei a.A thleng phei chiah tihah chuan a chhun tum pa chu a bo daih a. Thawm pawh a reh zui ve mai bawk a.Vawra chuan meichherte siamin an dep kai a.Pawn lamah chuan enge maw awm reng reng le ka ve en ange tih leh chhuah a rual a.Tlangval pahnih chuan an rawn zui ve bawk a.Pawnah an va chhuah chuan engmah hmuhtur a awmlo a.Inhnuai vel te an han en thuak thuak hnu chuan inah chuan an lut leh ta a.Thawm riva engmah a awm zui taklohah chuan mut zai te an han rel leh ta a.Tui taka mut erawh a har tave ang.An thiltawn in a zirlo bawk a,pi Laisuaki chu a inthlahrung hle mai a.Tlangval ţhenkhat chuan lo ţawng thlamuanin thilthleng chu engmah sawichhuaklo a zep sak an tiam bawk a.Tichuan thenkhat chu an mu a ,a ţhen erawh zing khawvar nghakin an ţhu thung.Zing khua alo var chuan tlangvalte pawh mahni in lamah an haw sang sang a .Vawra pawh an hun tawn te ngaihtuah neuh neuhin in lamah a hawng ve ta a.Bawnga vuini tuk aţang chuan Suartui khaw tlangval rualte chuan funpui an er tluk tluk mai.An hmanraw neih ang ang te chu chei ţhain phur leh thatho takin an inbuatsaih sang sang a.Dampui lam pawh an bang biklo,khatia kawtchhuah a an mi lu tar alo bo an hmuh khan rindan an nei thiam nghal a.Ralven bukte sa in ral vengte an in dah bawk a.Tumai pawh chu in ralring sain an awm vek ani.Vawrate unau pawh an theih ang tawkin an inbuatsaih a.Vawra pawh a vawikhat ral beihna tur anih avangin a phur hle mai.Chutih lai erawh chuan nula leh nu ho tan chuan lungngaihna a inţan nghal ani der mai.

         An ruahman anga nihnih aliam hnu chuan Suartui Lal leh a upate chu lalinah chuan rorelin an ţhu khawm laih a.Tlangau a rawn au lauh lauh hnu chuan tlangval rual chu lal mual lam panin an kal chhuak ta sung sung mai.Suartui lalin tualah chuan tlangval rual chu an ngir khup mai a.Lal Lianvunga chu leikapuiah lo dingchhuakin an va kalna tura tan huaisenna nei turte,hlawhtlinna chang ngei tura a duhsak thute leh fuihna chi hrang hrang an sawi a.Thu pawimawh dang dang khawnbawl upa te leh Val upa te chuan an hawn sawi a.Val upa pakhat chuan," Awle hei Dampui khaw run turin kan chhuak dawn ani a.Phuba lak chak tak tak leh huaisen tak tak vek kan ni a.Amaherawhchu kan vai kal a rem dawnloh avangin tlangval ţhenkhat khaw hmun nghak a kan indah angai dawn a.Tumahin tlawmah la lo a tlawmngaih chhuah turin kan in ngen ani" a han ti a..Tlangval ţhenkhat leh tleirawl la naupang deuh thenkhat chu kal velo turin an han dah hrang a.Tichuan Dampui run turin fehrehsan hun velah Suartui tlangval rual 200 vel zet mai chu an kal ta nghuah nghuah mai.Khaw mipuite chuan an kal liam tur chu beidawng rilru tak chungin an thlir zui vawng vawng a.Vawra leh a ute pahnih Kawlkunga leh Vawmaiate chu Dampui run tur zingah chuan an tel ve ani.Ramliana leh Sawivela erawh khawchhung tlangvalte lo ho turin an awmve thung ani.Kalkawngah chuan Vawmaia chuan," Vawra,engemawti a kan hlawhchham palh anih hlauh chuan khaw lam panin tlan nghal vang vang ang che " a han ti a.Vawra lah chuan," Hlawhchhama khaw lama kir ai chuan thih pawh a thlanawm zawk tave ang" a lo ti sam et a.

          Suartui val rualte pawh chawhnu her bawihah chuan Dampui khua nena an in ri na lui chu an thleng tawh a.Val upate chuan Dampui khaw chinchang hre turin tlangval pathum anlo han tir hmasa a.Tlangval pathumte chuan khua anlo han chuan dawn ani. Midang ho zawng chu ramri luiah chuan chawchhun te eiin an han chawl khawmuang rih a.Rei vaklo an chawlh hnu chuan Dampui khaw lamah chuan an kal leh ta a.Dampui khaw chinchang hre hmasa tura an tirh tepawh khan losul haw hun awm velah chuan khawdai an thleng dawn ta a.Kawngruh pangngaiah pawh kal tawhloin ram ngawah lutin khua chu an hel ţan ta.Rei ngial an han vel hnu chuan a khaw kânpui pathumah chuan Dampui ho chuan râlvên bûk an sa ngei tih an hmu thei ta.Khawchhung lam erawh rin ai tak chuan an ralmuan hmel phian thung ani.An thil hriatduh ang angte an hriat hnu chuan Dampui khawhnuai ngaw,an ţhiante nen a inhmuh khawmna tur an tih hmun lam pan chuan an kal leh ta a.An zuk thlen chuan tlangval ţhenkhat kal hmasa ho chu an lo thleng fel ve deuh chiaha .Vawikhata a vaia rawn kal lo in tlem te te in ngaw chu anlo lut hi alo ni a.Val upate leh pasalţhate anlo thlen chuan an thil hmuh dan zawng zawng chu an han sawi nghal zung zung a. Tichuan Valupa te leh Suartui pasalţhate chu rorel turin an ţhu khawm laih a.Remchang laiah chuan buk pawh sa lem loin tlangval dang chu an ţhu khawm a.Hmun nga velah ralveng an in dah bawk a.Val upa Tawn a chuan," Hei kan rin dan ang chiahin Dampui khaw ho chuan ral veng anlo indah ngei a.Ral veng an indahna lam aţang hi chuan kan luhchhuah theiin a lang lo a.Mahse a tira khawhnuai a luh hmasak phawt ka tih kher nachhan kha chu Dampui khawhnuai awih pangah hian khan mumal lo tak pakhat a awm a.Chu lamah chuan kan luh theih ka beisei ani.Dampui khaw ho mut reh hnu deuhah kan kai ţan anga.Pawl liah inţhenin khua hi kan tuam dawn ani.Enge kan ngaihdan ni hlawm le" a han ti hmasa a.Suartui pasalţha phirthanga chuan,"Pu Tawn,i remruat dan chu a ţha khawp mai.Kei ka lo duh dan chuan khua kan luh hma hian ralven buk lamah ralveng te chimih turin tlangval panga ţheuh kal tir ila. Chumi chhung chuan khua chu kil tinah kan lo hual anga.Zawlbuk lampang hi tlangval Sawmnga rual velin hual ila a ţha lo maw " a rawn tive a.Midang pawh chuan an ngaihdan an han sawi zel a.A tawpah chuan val upa Tawna bawk chuan," Awle ka remtih tlan angin khawfing chah ruala kan awmna hmun tur ţheuh a inrem fel kan tum anga.Vengchhak lamah kan pasalţha Vawmaia hoin tlangval sawmli vel kal se,Zawlbukah pasalţha Kawlkunga hoin tlangval Sawmnga an kal bawl anga,Kan pasalţha Phirthanga hoin chhim lamah tlangval sawmnga bawk.Tichuan veng mawng lamah Ka hoin tlangval dang zawng kan awm bawk ang" kan remruatna chu ţha inti tlang maw" a han tih chuan midang ho pawh chuan pawm tih hriat takin anlo bu nghat nghat a.Tichuan Dampui khawmawng lama awihpang lampan chuan an kal ta hlawm a.

        Dampuia upa Sangvela inah thung chuan Chhingi chu Zanlai pelh thleng pawhin a muhil thei reng reng lo mai.Khumah chuan a let alet mai a.A thiltih dan zawng zawng avang chuan a inchhir em em a,siamthat theih ani tawh silo.A duhdan chu nise Bawnga kha a u khan a that kherlo ang.An inbei lai kha a hmu ngei a,a u hnenah khan a nun zuahsak turin lo han ngen tase a dawtsawi hriatchhuahna remchang a in siam mai a hlau bawk nen.Bawnga thi tur pawh kha pawi tih hmel hauh loin a en liam ta mai anih kha .Chutia Chhingi let vel chu anu chuan lo hriain Chhingi kiangah chuan an ţhu phei a," Mami i mu theih meuh nange,a eng chuan nge maw muthei lovah siam che ni" a han ti a.Chhingi chuan," Ka nu ka hlauthawng ani,Dam reng chakna pawh ka nei love" a han ti a.Chutah anu chuan," E khai mami chutiangin an ti ngailo e,run kanlo tawk thut anih pawhin hun remchang i hmuh hmasak berah khawdai lamah tlan la.I pute khaw lam panin i kal mai dawn nia" tan ti a.A nu chu a kiangah mu ve in chu zan reh tak maiah chuan an titi siam siam a.

          Dampui khaw ho thlamuang taka an mut siai siai lai chuan anmahni run tura lokal Suartui tlangvalte pawhin khawhnuai lama awih pang chu anlo lawnchhuak zo tawh a.An ruahmanna ang chuan Vawmaia leh a hote chu khaw hrul zelah thawm dim taka kalin vengchhak lam an pan nghal a.Zawlbuk lamah Kawlkunga leh a hote an kal ve bawk a.Phirthanga leh a hote chu chhim lam veng hmawr lam panin an kal a,a bak zawng chu khaw mawng lamah chuan an awm ta a.Ral ven buk bei tura tlangval kal ten thawm an rawn neih veleh a che chhuak nghal thei turin an inring ta ţham mai le.Vawra pawh Veng mawng lamah val upa Tawna ho zingah chuan awm ve a.A fei hman thiam em em chu a chul hliau hliau a.Dampui Zawlbuk chu Suartui val rualte chuan an hual khup tawh a.Veng hmawr tin maiah chuan tlangval phuba lak chaknaa khat ten Dampui chu an hual mek ani.Khawfing chah hma lawk chuan ralven buk ,Suartui leh Dampui inrina lama mi ah chuan silai a puak ta dur mai le.Chumi rual deuh thaw chuan ral ven buk dang aţang pawh chuan silai alo ri nghal zawt zawt a.Silai ri an hriat veleh Dampui tlangval rual chu an tho sang sang a,ral ven buk lam pan tumin hmanhmawh takin Zawlbuk bawhbel chu an han bawhliam ta a le.A rinloh tak maiin Suartui tlangvalte chuan Silai nen Zawlbuk chu anlo hual khupa tawh mai alo ni a.Chutah zawlbuk lamah pawh chuan silai a puak ta zawt zawt mai.Dampui tlangval rual a chhuak hmasa apiang chu an thal nghal phawk phawk a.Chutih lai mek chuan Dampui khaw chhak lam leh thlang lamah pawh chuan silai a ri zui ve leh ta nghal mai.Nunau mangang thla bar chu an khek rawng rawng mai a.Dampui sir kil tin mai aţang chuan Lal mual lam panin silai a puak zui ta zawt zawt a.Mipui mangang thlabar chuan lal mual lam chu an pan khawm ta chum chum mai.Dampui lam pawh chuan an theih ang anga lo bei let vein Dampui khawlaiah chuan in beih na chu anasa ta hle mai a.Zawlbuk chhung aţang pawh chuan silai a lo puak ve ta zawt zawt a.Suartui lam pawh an tlu ve nual ta mai.A khawi lam lam pawhin tlawm an tum biK silo a,khawlai velah te chuan thisen a luang nghuai nghuai mai a.Suartui val upa leh an pasalţha te chuan an tlangvalte chu auin an han fuih sauh sauh a.Rei ngial an inbeih hnu chuan inring lawk sa nge nge chu ,Suartui lam chu an chan a ţha ta hret hret zel a.Dampui tlangvalte chu lalmual lamah tawlh zelin an ţanhmun chu a zim ta sawt hle mai.Zawlbuka Dampui tlangval rual awmte pawh chuan a tawp nan ti niawm takin vawilehkhata zawlbuk bangte chu bawh thlain an hmelma te lamah chuan chempui nen an rawn tlanchhuak ta huk mai.Chu thil chu Suartui lam pawhin an beisei phak hauh lo .Silai mu thunna hman a awm takloh avangin Kawlkunga chuan," Suartui tlangvalte u mahni chanpual ţheuh zam loin i bei ang aw" tiin an au tuar a,Suartui tlangvalte chuan an Chempui phawrhin an han in phek sual ţan ta a.Chulai vel chuan veng mawng lama rawn nawr tute pawh zawlbuk awmna lai an rawn thleng chho ţan tawh a.Dampui tlangval tepawh chu tawlh hnung ve zelin Zawlbuk leh a chheh vel an thlen chuan an ţhian tamtak an hmu ta bawk nen phurna thar nen an han bei ve leh ta a.A khaw tawpa ţang anni bawk a,beih an khrh ta hle mai.Chutah val upa Tawna chuan,Suartui tlangvalte u kan theitawp i chhuah ang u aw tiin an au tuar a,tichuan theih tawp tak meuh meuhin an han bei leh ta.Kawlkunga chuan a hmaa Dampui tlangval ding han sah chhawk zawk a tum lai chuan silai alo puak dur a,a ţhingţhi ta hnawk mai.Chutah thei leh theilo hian a rawn kaptu lam chu ava en a,Dampui pasalţha Hrangvela alo ni a.Din han tum ngial mahse Kawlkunga chu a awma silai kahna avang chuan han ding leh ziazang ani talo.Dampui pasalţha in alu lak tuma ama lam alo panreng lai chu alo en ta tawp mai a.Chutia Dampui pasalţha in Kawlkunga lu han sah bun hmawk a tum lai chuan," Ka u lo thlaphang suh,keimah Vawra kalo kal e" tih ri leh a hmaa Dampui pasalţha na tuara ţţhawt ri chu a hre ta ruai ruai mai.Dampui pasalţha Hranga pawh a malpui a fei tlang zawk khawpa bur nghut mai avang chuan a ţhingţhi ve hnawk a.Thinrim em em a rawn thochhuakin amah khawhtu lam chu ava en a.Chutah a mi va hmuh chuan a nuih pawh a tiza phalo ,tlangval tuaitir pianţha zet mai leh hmelţha tak mai chu alam pan chuan Chempui nen alo phei mek ani.Hranga pawh chuan a mi kahhliam pa ngaihtuah talo chuan a ke a fei bur nghur nen chuan amah pana tlangval lo kal mek lamah chuan a bai phei ve ta chhut chhut a.An inhnaih ta hle maw tihah chuan Hranga chuan amah lo pantu Vawra ngei mai sah hlum ngei tum chuan a chempui chu an vai thaw fuai mai le.Vawra chu lo per sawn zauhin Hrangan a chem a vai leh hma chiah chuan Hranga chu tlan pel zauhin a nak thawlah tak mai chuan an sat ta ngheng a.Thisen a chhuak nghal zur zur a.Hranga pawh a kun ta tlawk tlawk mai.Na tuar hmel pawh pu duhloin a chem ken lai chu a han hum nghet sauh sauh a.Vawra chu sah fuh ngei tumin a theih ang tawk a ana in an vai leh a,hliam tuar zawk ngang chu le,a ţuan pawh a fum ta deuh ani ngei ang.Vawra chuan Hranga ban chu a sah chhawk sak ta zawk mai.Hranga chu a ding khur chawr chawr a.Thisen chu a chik puat puat a.Chutah Vawra chuan Hranga mal a fei bur chu an pawt chhuak a,Hranga chu a ţhingţhi hnawk mai.Amah rawn bei tu tlangval tuaitir chu enin," Vala,i tihtur chu ti thuai rawh le" a han ti a.Vawra chu thinrim na nena khat ani bawk nen,a fei ken lai chuan Hranga thinhnunah tak mai chuan duhtawkin an chhun siah mai a,hnung lamah a tlang zawk hial ani.An pasalţha tamtak an hloh tawh avangin Dampui lam chu banlpharin an in pe ta .Vawra chu a u Kawlkunga lam pan chuan a tlan phei nghal a. A va thlen chuan a u chu alo la meng peih ţawk ţawk a.Vawra chuan," Ka u ka lo kal e" tih pahina u kiangah chuan an ţhingţhi hnawk a.Kawlkunga chuan thei theilo in," Ka nau tunah chuan pasalţha ini ve ta,kan hnung te rawn zuiin ral leh sa hlauhawm beiin i la kal fo anga.Ka hrilh fo tawh che ang khan mi rawng taka thah tur ani ngailo a.Huaisen takin awm la,mi tlawm tawh hnu bei zui ngai suh ang che.Ka nu leh pa leh kan farnute kha duat takin lo enkawl la.An mahni venhim kha i hna ani" aw tham chhal hian a han ti a.Vawra chuan ţap ţuau chung hian," Ka u ila thidawn hlei nem.I thih ka phallo" an ti a.Kawlkunga chuan anau chu uluk tak enin," Vawra,ka sawi zawng zawng kha hrereng ang che.Pialralah ropui takin kalo hmuak dawn che nia" a tih zawh chuan q chatthla ta riai riai a.Vawra chu a ţap ta hawm hawm mai a.Midang chuan rawn chelh nghalin Kawlkunga ruang chu an tuam hlawm nghal a.

           Dampui lal mualah chuan Dampui mipuite chu an ţhu khawm hnur maia.Lal leh a upate pawh leihkapuiah chuan Suartui pasalţhate hmaah an ţhingţhi ran mai bawk a.Dampui tlangvalte ralthuam te chu Suartui lam chuan an khawm vek tawh a.Dampui mipuite chuan an ralte chuan engtin nge an tih ve ang aw tih ngaihtuahin thlaphang takin an ralte chu an enţhap a.Ţhenkhat lungchhe lutuk chu an ţap hawm hawm bawk a.Suartui val upa Tawna chu lo dingchhuakin," Awle,keini hi in khaw ţhenawm Suartui khaw lal Lianvunga pasalţhate kan ni a.In khua kan rawn runna chhan chu nangni pawhin inlo ngaihruat thiam mai ka ring a.Thudik ziktluak pawh ngaihtuah chhuah tum hmasalo lal inneih avangin heti hi kan thleng ta ani a.Vawiin hian kan thah bang zawng hi chu salah pawh hruai lo in inkhua hi in luah zui kan phalsak ang che u.Amaherawh chu kan buaina thlen chhan ber in khaw nula Hlunchhingi erawh kan hawn dawn ani.Tichuan ama hnen aţang ngeiin thudik pawh in hre thei ang.Tlangvalte u Chhingi kha rawn kai chhuak rawh ule" a han ti a.Tlangvalte chuam Mipui zingah chhingi an han zawn nak chuan alo awm ta hauhlo mai le.Chutah tlangvalho thinur chuan lal leh a khawnbawlte chu thah an tum ta mai.Val upate chuan lo dangin lal hnenah chuan," Khawnge kan mi bawlhhlawh Chhingi chu a awm.A awmna min hrilh duhlo emaw,min bum emaw anih chuan nangpawh hi salah kan hruai ang che.Tin i khaw mipuite pawh kan that vek ang"" an han tita siah mai a.Mipuiho chu thlaphangin anlo ţap pur tawh mai.Lal Tuţhiaua chuan Chhingi awmna awm reng reng a hrelo mai le.Chutah tlangval pahnih Nundanga leh Vankhupa ,Thangbawnga ţhiante chuan Chhingi nu leh a unau dangte chu mipui hmaah chuan an rawn hruai chhuak a.Chhingi nu hnenah chuan," I fanu kalna isawilo anih chuan i fa dangte pawh hi i chan vek ang" an han ti a.Chhingi nu chuan," Khawngaihin zahngai rawh u,kan fanu chu a pu te khawlam,Hmunzau lam panin kalo tlan tir ta mai ani" tap aw ţuauh hian an ti a.Vankhupa leh Nundanga chu an thinrim ta em em a," I fanu thuruk chu i hre ngei ang maw,mipui hmaah hian han sawi nghal teh" tiin an han phih tho lawp a.Chhingi nu chu a ngawi ta reng a,Nundanga thinin a tuar talo,i sawi dawnlo maw tih leh chempuia zai a tum ta mai a.Chhingi pa upa Sangvela chuan," Khawngaihin zahngai rawh u,Chhingi nu,eng thuruk chiah nge maw in lo neih chu le.Kan fate vang tal pawh hian han sawi ta che" a han tihtak ah chuan Chhingi nu pawh chuan Chhingi ruahmanna tenawm tak mai chu a bul aţanga a tawp thlengin an sawi ta vek a.A sawi zawh chuan mipui thinrim chu an ri mur mur mai. Lal leh a khawnbawlte pawh chuan mak an ti in pawi anti ta em em mai a.Upa Sangvela zak lutuk chuam," Khaw mipuite u,min ngaidam rawh u.Kan fanu hi hetiang anih kalo ring phalo ani" tiin thupha ahan chawi a.Lal Tuţhiaua pawh chuan Suartui khaw ho hnenah chuan ngaihdamte an dil ve hnuhnawh a

         Amah ngei pawh chu Chhingi chungah chuan a lungawilo hle ani.Nundanga chuan," Pu Tawn hei Vankhupa nen hian kan mi lepchiah Chhingi chu kan va um dawn em ni ang" a rawn ti a.Upa Tawna pawh chuan lo remti in Vankhupa leh Nundanga chu Chhingi um turim Hmunzau khaw lam pan chuan an tlan ta nghala.Suartui lam pawh in ro te rel zung zungin an ţhiante thi tawh ruang te chu an han senghawi ve a,mi Sawm chuang dawn lai mai chu anlo inchan ve hman a.Hliam pawh tamtak an awm ani.Dampui lam ve thung chu an khaw tlangval chanve aia tam mah an inchan a.Suartui ho chuan ruang senghawi chu an phalsaka.Mipuite pawh mahni in lamah hawn tirin val upa leh pasalţhate chuan Dampui lal leh khawnbawl te chu lalinah chuan an luhpui ta a. Vawra chu a u ruang kiangah chuan mittui parawl kiangin a ţhu reng a.Vawmain a rawn hmuh chuan," E khai ka nau eng ti zia nge ni" tiin a rawn pan a.Vawran a u Kunga nunna nei tawhlo dang bal mai alo ţhutpui a va hmuh chuan a ţhingţhi rawp a,"Kunga ,a va mak ngai ve " tiin an kuah a.Chutah harh chhuak thutin," Vawra,haw teh i tho teh ang.Mipa awmdan tur ani ngailo e.I u Kawla chu huaisen takin thih ropui takin a thih tak hi.Midang pawh an zahawm e" tiin Vawra chu an kaitho a.Tichuan tlangval dang awmna lamah chuan an phei ta a.

         Hmunzau khaw panna lamah chuan Chhingi chu a tlan hlawk hlawk a.A sam te chu a tla hnuang tawh mai a.A mittui te a luang nghiai nghiai a.A thil lo tih tawh avanga amah leh an khua ngei pawhin an tawrh dan te chu ngaihtuahin a in dem em em a.A nu leh pa ralin an han that mai turte an ngaihtuah phei chuan pawi a ti em em ani.Chutih lai chuan amah rawn um mek tu an awm tih a hrelo.Tun ţuma a tlanchhia hi chu lemchan mai mai ang kha ani talo,a mittui te chu a tak ngei ani a,a thawmhnaw hlingin a kawih thler nei nuai leh a sam tlahnuang pawh chu a tak ngei ani ,lemchan nen chuan a in nawm hleih ngawt ang le.Tichuan Thisen tamtak luan tir a pawisawilo nunna tamtak suatna thlentu nula hmelţha Hlunchhingi chu a dam khawchhuahna tur ngaihtuahin a tlan ta zel a.......




No comments:

Post a Comment

thutiam

  Mumbai Lamtluang : Thutiam ka hlen tak chu….   Kum 2014 June   ni 22 a ni a. Pawl sawmpahnih a hattrick ka siam avanga zirna lam ka be...