SANGHAR KHAWTHLIR

                       Ṭhen-38

     Saiite inneih lawițhat zan tuk ațang chuan Ngula hlauh ruk ang ngeiin ruah a sur ta ham ham mai le. Tualcheng khuaa nihnih vel la châm phawt a an khaw lama haw tum anih avang chuan Ngula chu rilru tawt tak mai hian a thlen inah a tawm reng ringawt a. Thangpuii te chhungkua pawh eng hna mah rel loin an awm chawhma ve țhak mai a. Chawhnu lamah chuan vanneihthlak takin ruahsur tepawh hanin ni alo eng uar mai a. Chutia khuate an țhat leh takah chuan Darzika chuan,"Ngula,hawh teh Thlanvawng rah tlan Sakhi ilo kah tur an awm takin kan leipui lamah i va vak teh ang khai. I Silai chelek vel pawh hmuh a chakawm e a" a rawn ti a. Ngula pawh chuan,"Ruah sur zawh vela han vahchhuah zawng a peihawmloh viau nain tihtur neilo a tawm sen reng aiah kan va chhuak ni hmiang chu" a lo ti ve bawk a. An pahnih chuan an Silai ken tur ve ve te en fel nghalin chhun chawfak hun velah chuan Tualcheng khaw hmar lam Thênmual lam pan tur chuan an chhuak dun ta a.

      Ngulate an chhuah hnu reivakloah chuan Thangpuii pawh a u Saiite in lama leng turin a chhuak ve leh a. A u Saiite in ava thlen chuan Saii chu mothar anih vangin a chhungten an la duat deuh nge ni inah chuan mahni chauhte hian alo awm karh karh mai a. Thangpuii nen an han inhmuh takah chuan an lunglen thute an sawi siam siam a. Chutia an lungleng thu hlir an sawi lai chuan Thangpuii chuan,"Ka u,engemaw hrilh duh che ka nei ania" a han ti a. Saii chuan,"Eng thil nge a. Han sawi ta che" alo ti thuai a. Thangpuii chuan,"Ka u Ngula chungchang ania. Nimin lamah khan kan pahnih chauhin in kan nghak a. Zep set set lo khan min duh zia leh țha min tihziate min fah ta mawlh mawlh mai a. Ama laka ka rilru put dante min zawt ve nghal a" a han ti a. Saii chuan nui chung hian,"Chuan engtin nge i chhân a?" alo ti vat a. Thangpuii chuan,"Ka lo ngaihtuah phawt ange ka ti mai. Engtin nge i ngaih ve" a han ti a..Saii chuan,"I duh thlanna alawm. Ngula chuan nangmah a duh che a. Keima lo rel ve tur a awm love" tiin alo chhang a. Thangpuii chuan,"Ka u,Ngula hi ka duh ve tho a. Mahse mi țha ani leh nihloh te leh mi rinawm ani angem tihte hi ka hre duh ani" a'ni a. Saii chuan,"Thangpui,nula țha leh thei te ni ila zawng ani aia thlan tur dang ka hre chuangin ka ringlo. Tunah chuan nangma duhthlanna liau liau ani" a lo ti a. Thangpuii chuan,"Ka lo hnar deuh avang khan eng rilru tak pu ang maw. Hrehawm a ti viauin ka ring ani" a han ti a. Saii chuan,"Țha.takin a hnenah i sawi anga. A hrethiam lutuk ang" alo ti nghal a. Thangpuii pawh chuan Ngula chu a hmangaih ve thu leh amahlo chu midang hmangaih a aneihloh thu chu hrilh hlân a nghakhlel ta hle mai.

      Chutihlai mek chuan Ngulate erawh Tualcheng ram Thenmual ngawah chuan Sakhi changin Darzika nen inhlat deuh tak mai,thawm inhre tawn pha si leh awlsam taka an inhmuh theihna si ah hian thingkungah țhangte dawhin an țhu vang mai a.Ruahtui tlak tawh hnu anih avangin tho mitchhaih leh Vaihmite an tam ngang mai a. Mahse chu zawng mipa tan awm tinuamlo tham ani lemlo. Ngula chuan an Sakhi chan lam pawh ngaihtuah lek loin Thangpuii chungchang hlir mai chu a ngaihtuah mai a. Thangpuiin alo hnar chhan te kha an ngaihtuahin awm a ti em em a. Ani ang fahrah,chhungkaw mumal pawh neilo ina khawkhat upa min fanu a han beisei maite chu zahthlak a ti em em ani. Thangpuii a beisei ani tih hi Upa Suakkunga te hian han hre ngat se zawng atan men ngaihna a awmlo hial in a ring a. Vawihnih khat hmingțhatna an chang ve dek dek a a khaw hawi alo ti sang nghal mai te chu a in dem ngawih ngawih tawh a. Thangpuii hnenah chuan eng thu mah sawi tawhloh chu a titlu ta a. Chutia Thangpuii lam ngawt angaih tuah lai chuan a sa channa thingkung hnuai maia Sakhi chalin Thlanvawng rah a rawn ei mawlh mawlh lai pawh chu alo hmu hauhlo mai. Sakhi lam ngaihtuah lek lo a en ngai a en tlawk tlawk lai chuan Darzika sa channa lam ațanga hnah tum ri vang vang thawm a hre tlat mai. Chutah harh chhuak zawkin an hawi vel ruai a. Darzika sa channa lam a va en phei chuan Darzika chuan a ban vai chung hian Ngula chu a hnuai lam en turin a rawn zaizir a. Chu veleh Ngula chuan hrethiam nghalin hnuai lam chu an bih thla dek dek a. A awmna thingkung hnuai,tlema thlang deuh hreta Sakhi chalin Thlanvawng rah alo tep chuap chuap lai chu a zuk hmu ta a. Sakhi chal lah chu thlamuan hmel fe hian a hawi valh valh a. Ngula chuan kah fuh ngei tum hian Silai chuan tin vang vangin an kap puak ta dur mai a. Ngula chuan a țhelh lo tih hriat tak hian Sakhi chu thlang lamah a hlawm thla țawk mai le. Chu veleh Ngula chuan a Silai zen te an sawh leh sawk sawk a. "Sa kah reng rengin umzui nghal thawt thawt tur anilo. An la thi chianglo anih phei chuan thawm dang an hriat veleh an theih ang tawka an tlanchhiat ve țhin avangin la nghah rih phawt tur ani. Tichuan kan sah hliamte kha kan kahna kiang maiah an hliam tawrh avangin an bawk ta țhin a. A rei deuh leh an chau tial tial a,man an awlsam tawh țhin ani " ti a pa in alo hrilh fo avangin Ngula chu chhuk mai lo hiam tuibur hmuamda vel țhangteah an la țhu a. Darzika pawh ngawi rengin ala țhu ve bawk . Chumi hnu chuan Ngula pawh chuan a awm tawk tawh tho a a hriat avangin thingkung ațang chuan chhukin a Sakhi kah a lum thlakna lamah chuan fimkhur tak mai hian a chhuk thla țhem țhem a. A kahna ațanga hla vakloah chuan Sakhi chal țha zet mai chu alo tlu thal uau mai . Chu veleh Ngula chuan,"U Darzik,he lai hian alo thi fel der mai" a han ti lang lang a. Sakhi chu hailet velin a zakdawh takah a kap hi alo ni a. A kahna hmuamhma chu hnathelin an hnawh nghal nawk nawk a. Reiloteah Darzika pawh lo thleng ve in thildang engmahna sawi hma chuan,"Ngula,engthil nge ilo ngaihtuah a" rawn ti nghal thawr mai a. Ngula chuan nui vur vur chung hian,"Engmah ngaihtuah hran lo e. Eng thawm mah kalo hre hlei nem" a lo ti vat a. Darzika chuan,,"A duhtawkin a ei hman țep alawm. Khawi lam nula ngei ilo ngaihtuah leh hman ni" nui hak hak pah hian a rawn ti a. Darzika bawk chuan,"Hei a lian țha zer zawr hle mai. A kaptu i ni nanga i awl thei bik dawnlo anih hi. Silai kah pawh i thiam reng reng" a han tih zawm zat a. Ngula chuan,"Khatianga hnaiah chuan tuman an hlah bikin ka ringlo" alo ti vat a. Darzika chuan,"Thiam nih chu i hlau hle mai maw. Hei kan hlawhtling ta bawk a. kan tlai lutuk hmain i hawng vat teh ang" a rawn ti a. Mahsela an Sakhi kah zawnna tur an buaipui zawh meuh chuan ni a liam hman ta der mai. Kawn laka meichher tur siam buai a ngaihloh nan meichher turte siam lawk nghalin an zawhfel hnu chuan Sakhi chu zawnin an hawng ta a.

      Leng len hun velah chuan Ngulate pawhin Tualcheng khua chu an lut dawn tawh a. Sakhi hlado pawh chham ta lemlo chuan khaw lam pan chuan an kal zel a. Khua an va luh chuan tlangval nula rim tur an tawk zauh zauh a. Tual laia naupang lo awmve te chuan Ngulate Sakhi zawn chu rawn bawr laih laihin a tawpah phei chuan an zawn chhawk ta hial mai. Ngulate pawh chuah naupang rualte chu an hnunga zui chungin in lamah an kal zel a. In an va thlen chuan Thangpuii leh anu chauh chu an lo awm a. Ngulate Sakhi hawn a han hmuh chuan Thangpuii chu a phul hlut mai a. Awm ngaihna hrelo awm ziazang hian alo phi cheng lehnghal. Ngula leh Darzika chuan hah pawh sawiloin Sakhi chu puah leh nghal zung zungin an puah zawh hnu chuan an han chan darh leh a. Lal Sachhiah tur an dah hran hnuah naupang a rawn zawnpui tute chu hrang hnih liam liam hian an han sem ve bawk a. Naupangte chu hlim takin an tlan haw nal nal hlawm.

      Engkim an zawhfel hnu chuan Ngulate chu insilfai sawk sawkin Zanriah an kil chhunzawm a. Zanriah eikhamah chuan Ngula chuan,"Hei u Darzik,ka lo kal chhan ber lah a zo tawh a. Fur ruahtui tlak hun te alo ni chho tawh bawk nen naktuk lamah hi chuan kan khaw lam pana chhuah mai ka lo tum asin" a han ti a. Darzika chuan,"Ekhai,chuti thut thut tur em ni. Nikhat te la han chawl hahdam rih phawt la mawle. Hei ruah pawh a tlak chhunzawm loh hi" alo ti a..Thangpuii leh anu pawh chuan Ngula chu la cham rih turin anlo tive a. Mahse Ngula chuan,"Khaw țhatlai kan chuhve angai sia lawm. Bakah heta ka awm reng zawngin hawn ka harsat deuh deuh dah ange. Ka in lam pawh ka ngaihtuah tawh em mai" a han ti leh a. Darzika leh Thangpuii ten an thlem ngial hnu pawh chuan Ngula chuan nikhat pawh cham leh chu a tum baulo mai . A tawpah chuan Darzika chuan,"Ngula,kan chuungkaw tan thil tamtak min tihsak a. Kan inhlat lutuk hi zawng a pawi ani. Ni e i sawi ang khan in lamte pawh a ngaihtuahawm tawh si a. Ngai viau che mahila inchelh tan reng theih ani silo anih hi. Naktuk zing tukțhuan eikhama chhuak hman turin kan inrel dawn nia" a rawn ti leh a. Chutia Ngula a tuk maia a hawng dawn tih an hriat chuan Thangpuii chu engmah sawi lemlo hian a chhuak daih a. Rei vakloah chuan a u Saii nen hian anlo lut leh hlawl mai. Saii alo luh veleh chuan Saii chuan,"Ngula,naktuk lama haw chu i tum tak tak amaw?" a rawn ti nghal a. Ngula chuan,"Aw,u Sai,in lam ngaihtuah ana tawh em atin ani" a lo ti vat a.Saii chuan,"Ngula,ka va ngai dawn che ve" a'n ti len a. A țap leh dawn ta mai a. Ngula chuan alo hnem mawlh mawlh a. Ngula lahin haw a tum tlat si avangin pasal a neih hmaa Saii puan lo tah sa țhahnemtak mai chu Ngula hawn tur chuan an han siam sak ta a. Ngula chuan a duhlo viau nain Saii chuan,"Ngula,nangmah chauha awm inih kha. Hengte hi nupui i neih hma zawng chuan i mamawh dawn ania. Țhiante zingah pawh zahpuiawmloh tur vek anih hi. Ilo zin leh hunah a dang chu ani mai" a ti tlat a. Ngula pawh chuan lawm takin a pawm ve mai a. Chumi zan chuan tumah chu leng bo tawhloin an in kawmho a. Ngula haw mai tur chu Thangpuiite chhungkua chuan an ngai ngamlo hle ani. Thangpuii tan pawh zan lamah chuan Ngula han biak falna hun a awm nganglo mai a. Ngula hnenah engkim a sawi hmanlo ang tih a hlau hle mai. Chutia zan rei tak thleng an inkawm hnu chuan Saii pawh an in lamah hawngin Ngula leh Darzika pawh Zawlbuka riak turin an chhuak ta a.

 Ngula chu a tuk zing varțianah thoin a thlen in lam a pan zui nghal mai a. Thangpuiite in a zuk thlen chuan Thangpuii leh anu chuan buh anlo deng tlat tlat tawh a. Ngula chuan a hmai te phih faiin a thawmhnaw ken tur vel chu a han en fel mawlh mawlh a. Thangpuii ten buh an den zawh meuh chuan upa Suakkunga pawh lo tho ve tawhin Ngula hnenah chuan,"Ngula,hei vawiin lamah hawn te i tum ta si a. Lal in lamah ka han kal lawk anga. Kalo hawng leh thuai ange"tihpahin lal in lama kal tur chuan a chhuak ta a. Pu Suakkunga a chhuah hnu chuan Thangpuii leh anu chuan ei rawng an bawl zui mawlh mawlh a. Ngula erawh leikapuiah dingin khua a chuan vel a. Darzika leh Thangțhuama zawlbuk kai lah an la rawn haw mai lo lehnghal. Inchhung lama Thangpuii leh anu an buai mawlh mawlh lai chuan naupang pakhat hi lo lutin Thangpuii nu hnenah chuan,"Pi,ka nu in nau a vei a. Ka pa in lo phei thuai rawhse ati nia" a rawn ti a. Chu veleh Thangpuii nu chuan,"Thangi,bai bel hi lo vil mai teh. I ni te inah ka va kal lawk ange" tihpahin a chhuak zui ve leh ta mai a. Thangpuii nu a chhuah hnu chuan Ngula chu inchhungah va lutin Thangpuii hnenah chuan,"Kha i va buai awm mawlh mawlh ve?" a va ti a. Thangpuii chuan ,"I haw chak lutuk hian min tibuai zo vek anih hi" alo ti ve mai a. Chutia an pahnih chauha an awm dun takah chuan Thangpuii chuan,"Ngula,i thil min zawh kha chhang tur chein min duh tawh em?" a rawn ti hlawl mai a. Ngula chuan,"A,Thangpui,ka sawi loh tur ka lo sawi anih kha. Ka lo hawi sang mah mah ani. Ka phulo che lawm. Ka thusawite kha ka sut leh e" a han ti ta a. Chu veleh Thangpuii chuan Ngula chu mak tih hmel tak hian a en ngawih ngawih mai a. Ngula bawk chuan,"Thangpui,duh viau che mahila nang nen hi chuan kan innei thei chuangin ka ringlo. Kan dinhmun a inthlau lulai em mai. A tirah khan engmah kalo ngaihtuah loh vang ani. Chuvangin i thutlukna chu min hrilh lo mai rawh. Hemi chinah hian i duhtawk mai teh ang" a'n ti leh a. Thangpuiin chhan tuma a ka an zuau lai chuan Darzika leh Thangțhuama zing leng anlo hawng hman a. Thangpuii chuan a sawi duh pawh a sawi hman talo ani.

       Tukțhuan eikhamah chuan Ngulate chu an la han țhu hahdam te te a. Chumi hnu chuan Ngula chu an khaw lam pan turin an in ak chhuak ta hnak hnak a. Thangpuii te chhungkua leh Saiite nupa chuan kawtchhuah thlengin an va thlah a. Inchelh din reng theih anih bawk siloh avangin ngai tak chungin an ințhen ta a. Ngula a kal liam meuh chuan Thangpuii chu a a rilru a na em em mai a. Ngulan a hmangaihzia leh a duhzia a sawi laia a rilru diktak alo hrilh ta mai lo kha pawi a tiin a inchhir ngawih ngawih a. Khaw lam pana an haw laite chuan a ngawi hle hle a. Saii chuan a nau mitmeng leh chezia vel ațang chuan thil tamtak a a hrethiam a. Khuaa an luh hnu chuan an in lama leng turin Thangpuii chu a hruai phei nghal a. Kalkawngah chuan Saii chuan,"Thangpui,i va lungngaih hmel ve" a han ti a. Thangpuii chuan a mittui hruk zauh pah chuan,"Ka u,engmah ka hrilh hmanlo. Ani lahin a thilsawi avangin ngaihdam min dil mawlh mawlh a. Ka laka beiseina nei chhunzawm lo turin a intiam lehnghal. Ka u,ka phu rual inilo ati lawm" a rawn ti tham țiak a. Saii chuan,"Thangpui,lungngai mah ta che. Hun țha ala her chhuak leh dawn alawm" tiin a'n hnem a. Thangpuii erawh a rilru ana em em thung..

      Tualcheng khua a chhuahsan hnu chuan Ngula erawh hlim rilru tak chungin a kal zel. Van lama chhum dum chhah tak tak a in leh but but avang chuan hmanhmawh takin a kal hlawk hlawk mai a. Thil nihdan tur dik tak Thangpuii hnena a sawi takte chu ngaihtuah letin amah pawhin a phu tawk leh hlim taka a chenpui theih tur nula zawn chu a tum rilru hle a. A rilru chhungril takah erawh Thangpuii chu ala cham reng thung si. Khuareiin lunglen te zawng a hnem mahna le tihte a ngaihtuah ta vel mai mai a. Buaina leh harsatna engmah dang tawklo a Kawlbem khaw rama zankhat a riah hnuin Ngopa khuaah zankhat a riak lehin tukțhuan eikhamah Ngopa khua ațanga Khawlian khaw pan turin a chhuak leh ta a. Vanduaithlak tak maiin Ngopa khua ațanga a chhuah hnu rei vakloah chuan ruah a rawn sur ta chiam mai le. Ngula chuan a han leh mai ringin a do lui ta char char a. Nimahsela a do chawhma țhak hnu pawh chuan ruah chu ala sur tam ta deuh deuh mai. Chutiang taka ruah a sur nasat zel chuan Tuivai lui a lo lian hman palh ang tih hlauin a tlan hian a tlan deuh hlawk hlawk mai a. A hlauh ang ngeiin Tuivai lui a thlen meuh chuan tui alo lian man hle tawh mai a. Ngula chuan a lui hnar lamah ruah a sur nasa hle ani tih a hrethiam nghal mai. Hmanhmawh taka lui a kan loh chuan a aia nasa in tui chu a lian dawn tih hriain lui daikaina tur chu an zawng nghal a. Rei ve a zawn hnu pawh chua ke a han pal kai mai na tur a alo awm ta hauhlo mai. Chutiang anih takah chuan Pum hmanga inkar kai mai angai dawn tih hriain Pum siamna tur Mau chu ruahsur hnuaiah an sat leh ta nawk nawk a. Mi pakhat zo tawk tur daih mau a sah meuh chuan ruahsur reng avangin vawt a ti țan der tawh a. Ngopa khaw lama let leh mai te chu a duh rum rum a. Mahse a let zawnga kal leh em chu ni a hriatloh avangin Pum chu an siam țan ta a. Mau pum sawmthum vel țawnkhawma pûm a siam zawh hnu chuan a Iptepui leh Silai chu Puma țawn betin Tuivai lui ,li mar țhatna deuh laiah chuan a inkar phei ta a. Tui chu alo tam deuh tawh avangin a khauh em em a. Ngula chuan tui luan dan zulzui deuha Pum chu karin ral leh lam chu a hnaih phei hret hret a. Mahse Vanduaithlak takin li lai a thlen phei dawn lai chuan Thing lian țha zet mai hi tui chuan a rawn len thla ta vung vung mai le. Ngula chuan hmanhmawh angai tih hriain Pum chu an kar sauh sauh a. Mahse a tisual ta,a hmanhmawh lutuk na lamah tui zangkhauh tan zawng chuan Pum chu a kar phei palh hlauh mai a. Chu veleh Pum chu vir kual pupin Ngula chu tuiah a vawrh thla ta daih mai a. Ngula chuan hmanhmawh takin pum chu an vuan nghal chat a. Mahse hun reilote chhunga thil a tihsual chuan thil pawi a thlen ta. Thing lianzet mai chuan Pum chu rawn hnawl telin Ngula chawp chuan tuiin a len ta zel mai a. Ngula tan lah han inhaichhuah ngaihna awm heklo le. Li thlang lama hleuh chhuahna remchang zawngin a in lenthlak tir ta zel a. Mahsela chu zawng beiseina mai ani. Tuilian chuan Ngula chu pum leh hnawl zawng zawng nen Suar so but butah chuan a hnawl thla ta a. Ngula chuan Pum chu a pawm bet tlat a. Suar an pelh thlak meuh chuan Ngula chu a thi pheng phung tawh mai a. A pum erawh darh loin ala him pial reng a. Ngula pawh chuan a tawpna ni a thleng dawn ta angah ngaiin tuiin a len na lam lamah chuan a inher kual zel a. Mahse Khuanu pawhin fahrah riangvaite zawng a lainat ve ngang ani ange. A chetsual țanna ațanga lui kawihnihnaah chuan Tuilian chuan hnawl tamtak nen Ngula chu Khawlian ram lam vaukamah chuan a vawrh chhuak ta hlauh mai le. Vaukam hnawl zingah chuan Ngula chu pum kuah bet chung hian a bawk thlawr mai a. A taksa te chu na lo lai pawh a awmlo hial awm e. Ngula chuan hmun him lama a chhuah vatloh chuan a nunna in tuar phah thei tih hriain an intipachang hram hram a. Pum kara a Silai rawl chu phwi chhuakin a iptepui pawh chua bun ruak vek a. Thangpuii ten an pek puan leh thildangte chu a tan ken zui zel ngaihna a awmloh avangin ui tak chungin a paih vek a. A iptepui leh a Chempui bakah Silai chu lain luikam ngaw lam pan chuan a kal ta a. Ruah lah chu ala sur chhunzawm reng a. Ngula chu a taksa a hliam tamtak avang leh a insawhkual velna avang chuan a chau hle mai a. Ram pa lailenga thih mai chu hlauin Khawlian khaw lam panna kawng pawh turin lui chu a zawh chho leh ta a.

       A chetsual țanna lai,Khawlian panna kawng zawn a han thlen meuh chuan Ngula chu vawt tih avang leh a taksa na avang chuan a khur deuh hlawk hlawk tawh mai a. A beiseina awmchhun chu Khawlian khua dam taka thlen hram chu ani tawh mai a. Tuivai lui ațang chuan khua lah chu ala hla hle si a. Beisei tur dang awm chuang heklo le,Ngula chuan a chakna zawng zawng sawm khawmin Khawlian lam pan chuan akal leh ta țauh țauh mai a.

      Ni kawlah a her liam a. Khawpui ri dur durin kawl a phe zuaih zuaih bawk a. Ruah lah chu a sur nasa tulh tulh mai lehnghal. Chutih lai mek chuan Khawlian ram ngaw chhah tak hnuaiah chuan Ngula chu chau tak leh khur hlawk hlawk chung hian a kal bek bek zel a. A khat tawkin an tlu leh hnawk țhin bawk a. A rilru chu ti paukhauh hram hramin hmalam chu a pan lui zel a. Chau tak chunga kal zelin lenghawn arkhuan hun velah chuan Khawlian khaw kawtchhuah chu a vah hian a vak thleng ani ber mai. Kawtchhuah a thlen chuan ahah lutuk chu a thaw hlawi hlawi mai a. A lungphu tepawh a rang tawhin thawk pawh a harsat tawh hle mai lenghal. Kawtchhuah a thlen meuh chuan Silai leh iptepui reng a keng tawhlo a. A puanven pawh hmuh tlak a awm tawhlo hial awm e. Khua thleng lova zankhuaa ruahin a nan chuan atan damchhuah ngaihna a awm dawnlo tih hriain Ngula chu an indawm kang leh hram hram a. A tha neih zawng zawng sawmkhawmin an ding chhuak hram a. A khup te lah chu sai hlawk hlawkin a tha a khur der der bawk a. Penkhat han pen chhuah pawh thil harsa ani ta. Chutiang khawpa hun harsa chu tawk ve ni sela zawng mi tamtak chuan thih mai an thlang ngei ang. Mahse Ngula erawh chuan thih mai ala tumlo tih hriat tak hian Khawlian khawchhung lam chu a pan leha țauh țauh mai a. Khawlian khaw kawtchhuah leh Khaw inkar chu chumi zan zet zawng a va thui em .Ngula chu a khat tawkin an tlu sawp leh nuaih țhin a. Ruah lah chu a sur ngaiin ala sur reng a. Kawl a phei zuai zuai reng bawka. Ngula chuan kawlphe zuai zuai kara in pakhat han lang zauh chu a hmu thei ta a. Chu in chu thlen ngei tumin an pen phei leh chhet chhet a. A tawpah chuan a tum ang ngeiin in chu a thleng phei ta a. Chutah luhkaa kai chhoh mai tumin kaițen ah chuan an pen chho a. Ruahsurin alo chiah hneh tawh bawk nen Ngula chuan Kaițen chu rap pialin Luhkaa phakrak bawh ri rum rum khawp chuan an tlu bawkkhup țhuai mai a. Chutah meuh zawng pasalțha tan pawh thawh leh rual ani talo. Ngula chu a zawi hian a zawi.hnawk tawh a. A ka te chu engemaw hian a rawn hnawh up up mai a. Khawpui ri dur dur leh kawlphe zuai zuai hnuaiah chuan nikhawhreloin a bawk ta reng a.

                       Ṭhen-39

     Ruah a sur tlaivar zak avangin zing thawh pawh a harsa viau ani ang. Khawlian khaw daifem deuha cheng Pi Ropari te nufa pawhin thawh an hai tlat mai.An in hi khaw hmawr lama fal deuh hleka ding ani a. Pi Ropari fanu Dahzovi(Zovi) pawh ham bai bai chungin phak fe hian a han tho chhuak a. A hmai pawh a phihfai hma chuan Tapchhak lam panin Thuka vut te chu thing bungin a nawr kianga. Chumi hnu chuan Thing lu kham dahin thingther,kang kai hma deuh tur chu a'n thliak khawm leh a. Thingtherte Thuka a dah khawm hnu chuan mau ro,mawih tawh lampang tapchhak kila an dah khawm chu hmet nawih deuhin thingther chungah chuan an dah leh a. Chumi hnuah dehkai tumin meitalh chu an talh ri karh karh a. Rei vaklo abeih hnu chuan Mau ro te chu rawn ling țanin Zovi chuan an chhem alh ta hluah mai a. Hmanhmawh takin thingfak chu an tuah zui nghal a. Zan lama ruah a sur avangin an tui dawhna siamah tui a tam tho a rin avang chuan tuichawi a ngaiin ring lemlo a. Bangthlang lam tukverhte hawngin kawngkapui pawh a han nawr hawng ve leh bawk a. Kawngkapui an hawn meuh chuan khua pawh lo eng uar tawhin ruah pawh hân tawh nghe nghe. Zovi chuan Pawn lama an tui dawh khawl va chawiluh tuma an Sumhmun a pelh phei chiah chuan an Luhka a tu tih hriatloh lo bawk khawng reng mai chu a va hmu thut mai le. A beiseiloh thil ani bawk nen khek nghal țhawtin inchhung lamah a tlan lut lehnghal a. A thawmah anu chu lo har ve in,"Zovi,a enga khatia in khek tak țhawt ni" a rawn ti a. Zovi chuan pawn lam kawh pah chuan,"Ka nu,kan luhka ah sawn tu emaw a bawk reng mai. A thi niin ka hria" a han ti a. Chu veleh pi Ropari chu rawn tho chhuak nghalin pawn lama chhuah chu a rual a. An luhka a tlangval pakhat lo bawk run mai chu ava hmu ve ta . Pi Ropari chuan chu pa pang chu an deh sak a. A hik vur mai a,a taksa chu a khawng vek lehnghal. A mar te dek leh zuiin mak tak maiin chu tlangval mar chu alo la phu det det mai. Pi Ropari chuan tlangval chu ala thi lo tih hriain a fanu hnenah chuan,"Zovi min han pui tawh. Inchhung lamah i zawn lut teh ang" a han ti vat a. Pi Ropari leh a fanu chuan chu tlangval chu harsa ti tak chung hian an hnuk lut thei ta hram mai. Inchhunga an hnuh luh hnu chuan pi Ropari chuan,"Zovi,i pu Lurate inah va kal la. Zawlbuk lamah min va zualko sak lawk rawh se. Keini chuan buaipui ngaihna kan hriat loh hi" a han ti a. Zovi pawh chu a chhuak ve nghal mai a. Pi Ropari chuan chu tlangval taksa berh nuai mai chu a han hru fai zung zung a. Tih ngaihna dang a hrialoh avangin meilum kiangah chuan hnuk chhoin a en tawp mai a. Rei valkloah chuan Zovi pawh alo haw leh tawh a. Anu hnenah chuan,"Ka nu,engtia tih chi nge ni ang. Tunge maw anih reng reng le" a han ti a A nu chuan,"Mikhual anih dawn hi. Nizan lamah Thli leh ruahin a nuai nasa hle ani mahna. A dam pawh a damchhuak zo in ka ringlo e" a han ti a. An nufa a chu pa ruang anlo thlir reng lai chuan pu Lura chu Zawlbuk tlangval sawmhnih vel nen hian anlo thleng hawl mai a. Pi Roparite chuan thil awmdan an lo hrilh mawlh mawlh a. Zawlbuk tlangvalte chuan tunge anih tih hriat tumin ahmai a samin a bawh nuaihte chu an han hui kiang a. Chu veleh an zinga pakhat chuan,"Karei,hei chu Lungthulian pasalțha Ngula ani reng mai. A engti tia helai a lo awm thei nge maw anih le. Hawh teh u ,kan upa Kalhkhama te in lamah i zawn chho rawih mai ang u. A in nghahna ber te an nia. Bakah an tan Bawlpu koh pawh a awlsam zawk ange" a rawn tichhuak hlawl mai a. Tichuan Zovi te inah chuan rei pawh awmloin Ngula chu upa Kalhkhamate in lam pan chuan puanin an zawn chho ta a.

      Chutia an khaw tlangvalhoin mi pakhat thichhawnga awm reng zawn chunga upa Kalhkhamate in lam an panpui anlo hmuh chuan khaw mi țhenkhatte chuan thil awmzia hriat tumin an rawn zui ve a. Tlangval țhenkhat chuan kal kiang turin an lo hrilh a. Rei vaklo an kal leh hnu chuan lal mual thlang lam deuha awm upa Kalhkhamate in chu an han thleng ta a. An han thlenchhoh chuan Hluta leh Tawnvela chuan leikapuiah Tuthlawh ha tur anlo sui mawlh mawlh mai a. Chutah Lura chuan,"Hluta,hei Khaw hhmawr lamah Ngula thichhawngin kan chhar ania" a han ti a. Hluta leh Tawnluia chu leikapui ațanga zuangthla nghalin Ngula chu inchhung lamah an han luhpui ta a. Zarkimi leh Țhatlingin Ngula mitthi ang maia mu khawng reng an hmuh chuan an hlauthawng hle mai a. Tawnluia chu Bawlpu ko tura chhuak nghalin Hluta leh Zarkimi chuan Ngula chu puanin an lo tuam mawlh mawlh a. A puanven thler neih nuaih tepawh chu an thlaksak nghal bawk a. Hluta chuan Ngula chu mei lum hnaih lamah chuan pawm chhoin an muttir a. A ka zawnah chuan a beng a zuk dah hnai sat sat. Ngula chu a khat tawkin ala thaw ve det det ani tih a hre thei ta a. Zawlbuk tlangval dangte pawh chu la hawng mai bikloin an la awm ve reng a. Zarkimite unau chuan Ngula kut leh ke khawng vek tawhte chu an han hmet nawk nawk mai a. Midang lo awmve te chuan engvanga Ngula chu khawdaia thichhawnga lo awmreng nge anih ang tih an inrin siak laih laih mai a. Rei vakloah chuan Bawlpu pawh lo thleng tawhin Ngula taksa te chu han belchiangin a mar te an dek a. Chutah hahdam hmel tak hian,"A ngaihtuahawm lutuk lo e. A taksa hi han lum rual phawt mai sela. Tlem tlemin alo harh zel mai ang. Thawi hranpa pawh angaih dawnloh hi" a han ti a. Bawlpu vek chuan," a taksa hi a pilh nasa in a duk cher chur mai a. A tlu sual anih ngei dawn hi. Ti hian tuam lum ula. Tuilumin a khat tawkin a kut leh ke hi hmeh sak bawk ang che u" a han ti leh a. Tukțhuan ei dawn thlenga a vil hnu chuan Bawlpu pawh a hawng ve ta a. Tlangval tam zawk pawh haw vek tawhin Lura leh mi tlemte chu an la awm a. Hluta chuan Lura hnenah," Pa Lur,Ngula hian iptepui takngial pawh a aklo em ni" tiin a han zawt a. Lura chuan,"Aw,a puanven nen chauh khan an va hmu ani awm e. Pi Roparite luhkaah alo bawk a" a lo ti a. Hluta chuan,"Pi Roparite hnenah chuan lawmthu minlo sawisak dawn nia. Keini pawh a hranpa a lo len kan tum ange" a han ti a. Tukțhuan ei te alo hun dawn bawk nen pu Lura leh tlangval dangte pawh chu an hawng ta a.

      Tukțhuan eikhamah hnu,pu Kalhkhamate chhungkuain Ngual an buaipui laih laih lai chuan Khawlian pasalțha Vanzika alo lang hlawl mai a. Vanzika chuan,"Pu Kham,hei chanchin kalo hria a,enge kan an tawh a" a rawn ti nghal a. Upa Kalhkhama chuan,"Ala pangngai rih e. Zan lamah thli leh ruahin a nuai nasa deuh anih dawn hi. A zialo tak tak ani" alo ti a . Vanzika chuan,"Hliam te a nei em ni" a han ti leh a. Chu veleh Tawnluia chuan,"Hliam chu anei nual mai. Bakah a taksa hmun hrang hrang a duk cher chur mai bawk a. A lan dan chuan a lum anih hmel khawp mai" a rawn ti a. Tawnluia bawk chuan,"Tualcheng khaw lama a zin dawn khan min rawn tlawh ngei mai a. A silai leh a thawmhnaw dang lah engmah hmuh tur a awm silo. A harh chhuah hun kan nghah phawt angai dawn anih hi" a han ti leh a. Vanzika chuan Ngula chu an thlek ve thuak thuak a. Ka beisei aiin a lo țha leh si nih hi. Kan veng lamah chuan thi thanin a rawn thang hman hial asin" a han ti a Zarkimi chuan,"A dam chhuak zoin i ring em?" alo ti vat a. Vanzika chuan,"Khaw vawtin a hmet khawng hman atin anih hi. A taksa a lum reng chuan zawi zawiin a țha chho mai ang" a han ti a. Tlang kam ațanga a hriat dan anga Ngula ber alo la thih silohah chuan Vanzika pawh hlim takin in lamah a hawng leh ta a.

      Chumi ni chuan Zarkimite leh Țhatlingi chu khawiah mah chhuak loin Ngula chu an nghak deuh chawt mai a. Bawlpu pawh a khat tawkin a rawn lang ve leh zauh țhin a. Tawnvela leh midang erawh hna țul thawkin an chhuak vek thunga .Zarkimi chuan Ngula hmel dang bal mai chu an enin a lainat em em a. A damchhuak zolo mai ang tih a hlau em em ani. An unau chuan Ngula chu an țhutchilh deuh tawp a. Tlai lam deuah chuan Ngula chu rawn thaw hrawk hrawkin a rawn khuh kharh kharh mai le. Zarkimite chuan rang taka Ngula chu ngaihven nghalin an han be mawlh mawlh mai a. Ngula lah chu engmah hrelo ang mai hian a mu leh ta daih a. Mahse Zarkimi chuan a hma aiin a thawk lak pawh a pangngai hle tawh tih hriain a hlim ru veng veng mai.

      Ni a liam a,zan lamah pawh chuan Ngula chu a la harchhuak lo renga. Mahse a taksa te erawh rawn panngai chho țanin a pangti tepawh a rawn lum ve hlat hlat tawh a. A thawk lak phei chu a pangngai tawh viau mai. A landan mai chuan tui taka muhil ang hi ani zawk mah awm e. Tawnluia leh Hluta chuan buaipui ngai anih em em loh avangin an len chhuahsan ve mai bawk a. Zarkimi leh Țhatlingi erawh chuan Ngula chu an țhuthchilh reng ani ber mai . Khaw mi țhenkhat pawh Ngula damlo kan turin anlo leng ve bawk a. Chutia Ngula kianga an țhut reng lenghawn arkhuan chiah chiah rual hian Ngula chu a rawn țawngvai ta niah niah mai le.. A bânt e chu nasataka rawn vai kual velin eng engemaw sawi hian phun nuah nuah a. Tlangval lo awmve te chuan an han dawm bet nghal a. Zarkimi nu pi Laimani chuan Ngula pang chu an dek chhin a,a sat hian alo sa vur mai le..Ngula chu khawsikin aman ani tih hriain a taksa lum ruallo vanga a kaih mai loh nan Zarlimite chu Ngula kut leh ke bakah alu te chu tuivawta han dep turin an ti a . Zarkimi leh Țhatlingi chuan Ngula chu an buapui leh nghal zung zungba. Chutih lai mek chuan Ngula chu lo țawngchhuakin,"Ka pa,ka pa,minlo nghak teh.Min kalsan tawh suh" a rawn ti a rawn ti mai a. Zarkimi rilru na lutuk chuan ngula lu dawm pah hian,"Ngula ,Ngula harh teh " a han ti a . Ngula an lainat em avang chuan an biangah mittui a luang nghiai nghiai a. Rei vaklo a reh vang vang hnu chuan Ngula bawk chuan,"Ka pa,min kalsan theilo ang. I tello chuan ka dam zo dawnlo ani" a rawn ti leh ta a. Zarkimi chuan Ngula sawi nawk nawk pah chuan,"Ngula,harh teh,in ti pachang hram hram rawh" a han ti bah niai a. Ngula pawh chu buai zui tawhloin pangngai takin a muhil leh ta bawrh bawrh mai a. Zarkimite erawh Ngula an lainat lutuk avanga bianga mittui luang nghiai nghiai chung chuan an indawm kun chial a. Țhenawm khawvengte tan pawh na lutuk anih loh avangin han men tlaivar zak thu awm beklo le. Zan alo rei deuh takah chuan an țin darh ve ta hlawm a. Ngula pawh pangngai taka a mut theih avangin Zarkimite pawhin mutzai an rel ve ta a. zan lama a buai zual palh taka amah a puih nghal thuai theih nan Zarkimi chu Ngula kiangah a mu ve ta mai a.

       Khuan hmasa khuan zawh thleng pawh chuan Zarkimi chu chhin khat pawh ala chhing hauhlo mai. Ngula chu a mutthilh san ang tih mawlh chu a hlau a. Chutia a men reng lai chuan Ngula chu a rawn ngik feih feih mai a. Zarkimi chu thochuuak vatin tapa mei te an chhawm nung țha leh a. Chutah Ngula chuan zawite hian,"Tui tui tui" a rawn ti a. Chu veleh Zarkimi chuan Ngula chu mau no hian tuisik an tulh nghal a. Ngula chuan tui a mamawh tih hriat tak mai hian a lo lem khawlh khawlh a. Tui a in zawh chuan Ngula chu a rawn meng ta diar diar mai a. A mit lenin a hawi kual ruai ruai a. Zarkimi lawm lutuk chuan,"Ngula,min hmu thei em. Zarkimi ka nih hi. Min hria em" a han ti nghal a. Ngula chuan a mit nuai sulh sulh pah hian,"Khawiah nge ka awm. Ka mang mai mai ani ang a" a rawn ti leh a. Zarkimi chuan hlim taka Ngula lu dawm pah chuan,"Ngula,i mang ani hlei nem. Hei ka kut khamin i mu reng alawm" a han ti a. Ngula pawh chu engmah sawi chhun zawm lehloin a muhil leh ta siai siai a. Zarkimi pawh thlamuang taka Ngula khah chial chung chuan a muhil ve ta a.

      A tuk zing varțianah chuan Ngula chu anharh chhuak hlawl mai a. A taksa hmun tin mai chu ana țhem țhum mai a. Thawh chhuah mai an tum lai chuan amah kuah chial hian hmeichhe pakhat hi alo mu ve reng mai le. Khua ala thim deuh avangin inchhung lamah phei chuan engmah fiah taka hmuh theih ani silo a. Ngula mak ti lutuk chuan hmeichhia in akuahna kutte chu an paihthla nawk nawk a. A awmna bul vel an enkual chuan inchhungah a awm tih a hre mai a. Tuivai lui lianin a lak ațanga thil thlen dan zawng zawngte an ngaihtuah let chuan mang ang mai ni hian a hria a. Khawlian khaw in pakhat a hmuh thleng bak engmah a ngaihtuah let theihloh avangin chutianga nula mutpui chunga an harh hlawl mai chu a ngaihna a hrelo hle mai. Chutah a theih ang anga indawm kangin thawh mai a han tum a. Mahse a lu rawn hai muai muaiin a mutnaah chuan a bawk leh thlawr mai . Chu veleh a thawmah chuan Zarkimi chu rawn harhin,"Ngula Ngula,i harh tawh em ni" a rawn ti a. Ngula lah chuan mak tih hmel fe hian ,"Tunge inih. Khawiah nge ka awm" a han ti let nghal a. Chu velah akianga nula mu chu nui ri hak pah hian a tho tharh a. Tukverh leh kawngkapui chu ava hawng ta huau mai le. Chutah zet zawng Ngula chuan engkim a hmu fiah ta. A kianga mu nula chu Zarkimi ani tih pawh a chiang reng mai. Zarkimi chuan Ngula rawn nuih seih pah hian,"Tikhan min hmu thei tawh em?" a rawn ti a. Ngula chuan,"Hetah engtin nge ka awm theih. Thi daih tawh tur ka ni asin" a han ti a. Zarkimi chuan Ngula mutna kianga lo țhut pahin,"Ngula,ila thilo anih hi.Khaw hmawr lama in pakhatah thichhawngin an chhar che a. Kan in lamah kan enkawl che alawm" a han ti a Chutihlai mek chuan Zarkimi nu leh pa leh Țhatlingi pawh anlo tho chhuak ve a. Ngula alo harh tawh tih an hriat chuan an hlim tlang hle mai. Chutia eng engemaw sawia an phul hlut lai chuan Ngula chuan,"Ka ril a țam em mai. Chawțhing a awm em" a rawn tichhuak hlawl mai a. Zarkimite chuan an chawțhing leh chawhmeh țhingte chu Ngula ei tur chuan an rawn siam nghal a. Ngula chuan tuiti tak mai hian alo bar nghal tawn tawn a.

      Khua a var fel hnuah chuan Hluta leh Tawnluia Zawlbuk kai pawh lo hawng tawhin Ngula alo harh tawh avang chuan an lawm hle mai a. Khati tak maia chaua a rawn haw chhante chu an han zawt a. Ngula chuan Tuivai lui a a chetsual ațanga Khawlian khua aluh thleng chuan an sawi ta vek a. A sawi zawh chuan Tawnluia chuan,"Tlema tlemah kan inchan lo chauh ani maw. A va vannneih thlak mang tak e aw" a rawn ti a. Pu Kalhkhama chuan,"Ngula thla kan hual ngei angai ani. A thla hual nan Vawk kan talh dawn nia" a rawn tive bawk a. Tawnluia bawk chuan,"Ngula,ti ta daih ila. I silai leh iptepui vel kha i rawn hnutchhiahna awm i hre thei em" a rawn ti leh a. Ngula chu an ngawi deuh vang vang a,thawk a lak hak zawh chuan,"Chawlh hmun hla zawk chhaka Thing liantak bulah ka rawn hnutchhiah tawp anih kha. A awm pawh ala awm ngut dawn mawni. ka chau lutuk khan ka rawn thlenpui zo ta nganglo ani e" a han ti a. Tawnluia chuan,"Anih chuan vawiin lamah ka zuk ngaihven dawn nia" alo ti mai bawk a. Ngula ber a lo harh takah chuan hlim takin an awm tlang leh thei ta a.

      A harhchhuah ni ațanga ninga vel hnuah chuan Ngula pawh a chak țha leh tawh hle mai a. A taksa pawhin ngai a rawn awh chho leh țan tawh a. A Silai leh iptepui Khawlian khaw chawlhhmun chhaka a dah pawh a ngai ngaiin alo la awm hlauh lehnghal. Pu Kalhkhamate chhungkua chuan Ngula thla hual nan vawkpa te an talhsak zui bawk a. athla hual ni chuan pi Ropari te nufa pawh lo kal vein Ngula chuan lawmthu alo hrilh mawlh mawlh a. Pi Ropari te inah pawh zan lamah te a zuk leng ve zauh zauh bawk a. Ngula chuan chutiang tak mai a an duhsak avang chuan nuamlo atiin a inthlahrung hle țhin a. Pu Kalhkhamate chhungkua erawh chuan Ngula chu a in thlahrung ang tih mawlh an hlau thung.

       Ngai a awh chho leh takah chuan Ngula pawhin an khaw lam pana haw leh mai chu a rilruk tawh a. A in leh lo ngaihtuah ana tawh em em mai si a. Chuvangin zan khat chu upa Kalhkhamate chhungkaw kima an awm lai hian Ngula chuan inthlahrung tak chungin an khaw lama haw thuai a duh tawh thu chu an sawi ta a. Upa Kalhkhama pawh chuan awm lo tihpuiin,"Ni e Ngula,mahni khua ngeiah lo zawng thlamuangin awm a harsa țhin ania. In leh lo neite ini a. He laia chamreng thei ini biklo alawm" alo ti vat a. Tawnluia chuan,"Kawng lakah fimkhur viau tawh ang che aw" nui var var chung hian alo tive leh bawk a. Ngulan a chhan hma chuan pi Laimani chuan,"Chutia haw mai te i tum tak siah chuan i thil hawn turte pawh siam fel ila a țha ange a" a rawn ti a. Ngula chuan,"Thil hawn tur engmah siam angailo nia. Tunlai chu ruah te a sur duh sia. Han in ah puar vakna chi pawh anilo e" alo ti nghal a. Chu veleh Zarkimi chuan,"Tualcheng khuaa in zin dawn a minlo tlawh ni ațang khan i puanthuah tur vel kanlo tah char char tawh lawm. I phurh haw ngei chu a ngai ang" a rawn ti a. Ngula chuan,"Engmah ka hawn dawnlo nia" alo ti leh a. Mahse Zarkimite chuan Ngula puan hawn tur vel chu an buaipui nghal ta mai a. Ngula tihngaihna hrelo inthlahrung bawk si chuan,"In chhungkaw chungah hian engtianga lawmthu han sawi tur nge pawh ka hrelo ani. Rulh let theih che u hi ka va han chak tak em" a ti ta ringawt a. Chutah Tawnluia chuan,"Ngula,tunah chuan kan chhungkaw zinga mi inia lawm. lawmthu sawi angai reng renglo. Mamawh ineih apiangin ilo zin țhin dawn nia" alo ti vat a. Midang pawh chuan Ngula chu inthlahrung lo turin anlo tive bawk a. Chumi hnu chuan Tawnluia leh Hluta chu nual rim turin an chhuak a,upa Kalhkhama pawh lal in lama leng turin a chhuak zui ta a.

      A ute an chhuah hnu chuan Zarkimi chuan,"Ngula,naktuk thut thutah chuan kal lo mai la. Nikhat te la cham ve la mawle" a rawn ti a. Ngula chuan,"Min duat si a,ka cham zel zawngin haw na chang ka hrelo palh mai ange. Ka in lehlo pawh ngaihtuah angai nasa tawh ang" alo ti vat a. Țhatlingi chuan,"Tu emaw in khaw lama ngaih deuh inei ani chiang mai. Kan hriatloh hian nupuite ilo nei daih tawh lo maw?" a rawn ti a. Ngula chuan,"Chutiang engmah a awmlo. Ngaihzawn tur pawh ka hmuh zawhloh laia nupui neih te chu a. Parawl tana nupui zawn a harsat zia chu" nui chung hian alo ti a. Zarkimi chuan awmze nei fe hian,"A harsa zawngin i ngaihtuah aniang chu. Lo nghak rauh rauh tu che pawh an awm thei a" a rawn ti a. Hlim tak chuan an titi zui mawlh mawlh a. Ngula chuan an khua a haw thuai thuai a chak em em laii Zarkimi erawhin Ngula haw mai tur chu alo ui ve em em a. A fala inbiakna hun an nei theilo chu pawi a ti hle mai a. Ngula chu a duhzia a chetzia leh țawngkain han lantir viau țhin mahse Ngula chuan a phu rualloh ani tih a hriat avangin chhanna engmah a pe duhlo thung. Chutiang ni mahsela Zarkimi chuan Ngulan rilruthlak hun aneih ngei ringin la nghah tlat chu a tum fan a. Chumi zan ngei pawh chuan Ngula chu biak fal an tum naa,inleng dang an neih bawk avang leh Ngula Zawlbuk lama a kai hma deuh avangin hun awl a awm leh thei talo..

       A tuk zing khaw var hma ațang chuan beiseiloh tak maiin ruah atla leh ta cherh cherh mai le. Ngula zing tho pawh lungawi lo fahran hian Zawlbuk tual,a hulhliap lai deuah chuan a'n dinga. Ruah lah chu eng thleng nge a sur dawn tih hriat heklo le. Hmanhmawh angreng takin Zarkimi te in lam pan chuan a tlan thla ta hlawk hlawk a. A hmanhmawh lutuk na lamah Se ek nal rap fuh palhin a lah invawrh thal uau zui lehnghal. A puanven mawng berh luai chung chuan Zarkimi te in lamah chuan a kal leh hlawk hlawk a. Zarkimi te in ava thlenphei chuan Zarkimi leh Țhatlingi chu tapchhakah mei vil pah hian anlo titi malh malh a. Ngula hmel an han hmuh veleh chuan Zarkimi chuan,"Ngula,ila cham thei dawn e. Ruah a sur ania" alo ti a. Ngula chuan,"Hmanhmawh naklaia. Se ek nalah ka la rawn tawlh zui a. Ka.puanven pawh berh vek" a han ti a. Zarkimite unau chu an nui ri hawk hawk a. Ngula chu Sumhmun lamah chhuakin puanvena Se ek leh chirh kai chu an khel thla ta mial mial mai.a Chutia a khel rat rat lai chuan Zarkimi chu puan pakhat keng hian lo chhuakin Ngula hnenah chuan,"Kha i puanven kha thlak rawh. Se ek rim nam but chung chuan ka kianga i țhut ka remti lo mai ang" nui seih chung chuan a rawn ti a. Ngula pawh chuan puan chu la vatin Zarkimi a luh hnu chuan an thlak sawk sawk a. Inchhung a va luh leh chuan Ngula chuan,"A Seek kai zawk hi khawnge ka ban dawn?" a'n ti a. Zarkimi chuan,"Sumhmunah khan lo dah tawp mai rawh" alo ti vat a. Ngula pawh chuan a han.thehchhuak zui a. Mei luma a inhem hul mawlh mawlh lai chuan Hluta leh Tawnluia pawh anlo hawng ve hlawl mai a. An lo luh veleh chuan thudang an sawi hmain Tawnluia chuan,"Ngula,hetiang khaw hnuaia kal ngaihna a awmlo. Ila cham leh thei chiah " a rawn ti a. Țhatlingi chuan,"Ka u,hei a lunghnur teh ania. A puanven pawh Sumhmunah a paih daih " alo ti vat a. An nui dar dar a. Chutia hlim taka an awm lai chuan Haizang veng lama awm pu Aua chu huh hluam hian a rawn lang hlawl mai a. Kawngkapuia ding chung chuan,"Ekhai in awm maw?" a rawn ti a. Pi Laimani chuan,"Pu Aua lah ni rengin. Lo leng țhu teh khai" a lo ti vat a. Pu Aua chu lo lut nghalin thlaphan hmel tak hian,"Khawnge upa Khama hi" a han ti a. A sawi zawh velah chuan pu Kalhkhama chu a rawn thochhuak chiah a. Aua hnenah chuan,"Enge ni ta pu Au" a rawn ti nghal a. Pu Aua chuan,"Ekhai pu Kham ,kan fapa in a phuloh pui nula alo ngai alawm mawle. Min puih ka ngai ani" țah aw țuauh chuan rawn ti ta mai a. Upa Kalhkhama chuan,"Pu Au,khatin ni mailo e. Enge thil awmzia han sawi ta che" a han ti a. Pu Aua chuan,"Tlang kam ațang chuan ka fapa Khambela leh kan khaw nula hmelțha Zikpuii an inhmelduh tih inlo hre fo tawh anga. Mahse Zikpuii chhungte hian keini ang mi chhe chhungkua nena insuihzawm chu an duh lo ani. Vawi tamtak Khambela pawh Zikpuii kiansan tura ka tih hnu pawhin a thei silo a. Tunah hei lo chesualin Zikpuii chu a rai palh ta hlauh mai a. A thup viau chung pawhin a chhungte chuan a hrechuak ta si. An inneih an phal dawn chuanglo tih hriain tukin zing khawvar hma daih khan ka fapa Khambela leh Zikpuii chu Zawngin kha lawm pan turin an tlanchhuak ta ani" inhnit faih faih chung chuan a rawn ti a. Upa Kalhkhama chuan,"Pu Au,enge tihsak theih che ka neih le" alo ti leh a. Pu Aua chuan,"Nichin mai khan Zikpuii u mipa pahnih Saidinga leh Zaliana lokalin ka fapate chu an umzui tur thu leh a chungah engpawh thleng sela engmah kan sawi theihloh tur thu min rawn hrilh a. Kan inchhung bungruate pawh an rawn vawm darh vek ani. Pu Kham,ka fapa hi ka chan duhlo ani" a ti chuai raih mai a. Chu veleh pu Khama chuan,"Pu Au,fapa chu i chan hauhlo ang. Hei ka fapate pahnih hian tunah anlo zuk umzui anga. Keiin lal hnenah kalo thlen ange" a han ti . Pu Aua chuan lawmthu a sawi mawlh mawlh mai a. Pu Kalhkhama chuan Tawnluia leh Hluta chu Khambelate umzuia kal tur chuan an hrilh a. Hlute leh Tawnluia chua an insiam nghal mawlh mawlh a. Ngula pawh chuan chutia mi țanpui ngai hawisan mai chu duh bikloin Hluta ten an phallo chung chuan a insiam ve ta mawlh mawlh mai a. An insiam zawh chuan Tawnluia chuan,"Pu Au,Khambelate chu kan tlan tir zel ang nge kan lo hruai hawng ang" a han ti a. Pu Aua chuan,"Khambela kha zawng tlantir zel ula.Zawngin khuaa a pute va bel mai rawh se. Zikpuii erawh inlo hruai kir dawn nia. Khambela zawng khuaa alo kir leh anih chuan a nunna in auar dah ange" a han ti a. Upa Kalhkhama chuan,"Tawnlui,zuk fimkhur hle ang che u. Kan lal hnenah thil awmzia kalo han sawi anga. Tlangval dang pawh kan rawn tirh belh ange. Tunah chuan Khambela nunna chhanhim dan lo zuk ngaihtuah phawt mai teh u" a han tia . Tichuan Tawnluia te unau leh

Ngula chu Khambela te umzui tur chuan ruahsur hnuaiah an in zui chhuak ta nghal a.

      Ruah chu a sur duh hle mai a. Kawtchhuah an thlen chuan Tawnluia chuan,"Khambela chu aw. Eng rilru nge maw a put reng ni. Hetiang khawchhe hnuaiah Zikpuii lui a kan pui theih pawh a ring reng reng em ni le" a rawn ti a. Hluta chuan,"Thui an kal hman hauhlo ang. Kaimual lam ațanga kal an tum ngei anga. Zawngin thleng tur lah chuan zanhnih lai kawng lakah an riah angai dawn si ale. I kal thuai teh ang u" a han ti a. Tichuan Khambela te umzui tur chuan an tlan ta zel a. Chutia hmanhmawh taka an kal lai chuan Khambela te hniak awm ang tur chu an melh thla zeuh zeuh a. Thui fe an kal hnu chuan mi pahnih kalna ni ngei tur chu an hmu ta a. Mahsela an beiseiloh tak maiin mi engemawzah hniak hian a chilh hnan ta tlat mai le. Tawnluia chuan thlaphan hmel tak hian,"Saidingate chuan min hmakhalh anih ngei hi. Kan hmanhmawh viau loh chuan Khambela hi damin kan hmu hauhlo ang" a han ti a. Tichuan in biak pawh inbe chhunzawm lovin hmanhmawh takin an tlan leh ta zar zar a.

     Ngulate chuan ruahsur hnuaiah Khambela te hniak chu an zui zel a. Zikpuii u Saidingate ni ngeia an rin te hniak pawh chu a pherh thla ven vu mai bawk a. Ngula chuan chutiang tak maia nula leh tlangval an han inhmangaih thei mai chu mak a ti rilru hle maina. Chuti laia Zikpuii nu leh pate rilru put hmangte chu an ngaihtuahin michhia leh mițha kar zau ziate chu a hre thar leh uarh uarh mai a. Amah ngei pawh chu in enletin beisei tihsan vak chu thil tihchi ani dawnlo tih abchiang reng mai. Chutiang thil a ngaihtuah neuh neuh lai chuan Tawnluiate chu an ding thut mai le. Ngula chuan maktih hmel tak hian,"Enge ni ta?" a han ti a. A hma hruaitu Tawnluia chuan,"Kan mi umte hniak hi a ințhen ta tlat mai. Khambelate hi chuan kawngruh pangngai hi an zawh zela. Saidingate hi heta țang hian an peng daih anih hi" a rawn ti a. Hluta chuan,"Khambela chuan kawng nuam chin zelah Zikpuii a hruai a. Saidingaten lehkhalh tumin helamah hian an kal anih dawn hi" a lo ti ve leh a. Tawnluia bawk chuan,"Tunah chuan Saidingate aia kan thlen hmasak ngei angai ani. Khambelate kalna lamah hian kal zawk ila,a nunna pawh kan chhan hman mahna le" a han ti a. Tichuan hmanhmawh takin an tlan leh ta char char a.

      Chhun chawfak hun hma hret chuan Ngulate chuan Tuivai lui an hnaih tawh hle mai a. Khambela te pawhin kawng pangngai an la zawh zel ani tih a hriat mai. Tuivai lui an zuk thleng thla țep tihah chuan lui hnar lampang,an awmna ațanga hla vakloah chuan Silai a puak ta țhuai mai leh. Silai apuah hnu reiloteah chuan Hmeichhe țap thawm leh tlangval inhrosa ri in a rawn zui nghal a. Chu veleh Tawnluia chuan,"Kan thlen khalh hman talo. I tlan thuai teh ang u" tiin a hma aia chak chuan an tlan a. Ngulate pawh chuan an umzui zel a. Thui vaklo an tlan leh hnu chuan Tuivai lui kam,kham chhengche deuh laia Saidinga leh a unaupa Zaliana chuan Khambela chu an lo chhir nawk nawk mai a. Zikpuii chuan aute keah vuanin Khambela chu that lo hram turin alo ngen lawm lawm a. Saidinga te zui vetu tlangval dangte erawh ngawi rengin kham pangper a li helna laiah chuan anlo ding ve a. Chutia Khambela an lo chhir nawk nawk lai chuan Tawnluia chuan ring leng lawng hian,"Saiding zahngainteh u. Khambela kha thah kher angailo e" tiin an au a. Chu veleh Saidingate chu Ngula te awmna lam an lo hawi nghal a. Saidinga chuan ring leng lawng hian,"Hma lam pana in rawn tawlh leh anih chuan kan kap ang che u. Kan chhungkaw buainaah in rawn inrawlh a țul lo e" a rawn ti a. Mahse Ngulate chuan Khambela te awmna lam chu an pan zel tho a. Chutia hma lam pana an kal zel lai chuan Silai alo puak dur a,Ngula dinna kianga lung phek chu a keh chuai mai le. Ngulate chu an ding rual țhawt a. Saidinga bawk chuan,"U Tawnlui,min rawn hnaih tawh suh u. Kan farnu ti bawrhbang tu hi nung damin kan chhuah dawnlo ani" a rawn ti leh a. A lan dan chuan Saidingate khan Khambela kha kaphlum mai lovin a keah an kap hmasa phawt ani. An awmna hmun hi luikam țiau hmun zawl nilo,kham pangperț,awih deuh vut mai ani a. Tluk sual palh chuan li chhunga in vawrh luh ani mai a. Chutiang anih avang chuan Ngulate tan pawh han bawh vak ngaihna a awm biklo a. Tawnluia beidawng chuan,"Saiding,Khambela nunna kha tlan min phalsak mai teh" a han ti leh hram a. Mahse Saidinga chuan Khambela Silai kawma chhut leh zawt pah chuan,"Kan farnu ti bawrhbangtu nunna hi engmahin tlan zo lo ang" a rawn ti leh a. Tawnluia chuan,"Saia,Zahngai la,Khambela kha kal tir mai teh khai. Nunna lak zawngin thil țha a thlen pui lovang che u" a han ti leh hram a. Saidinga leh Zaliana erawh chuan Khambela chu anchhe tinreng lawhin an chhir zawt zawt a. Ngulate chuan hrilhhai takin anlo thlir ringawt mai a. Zikpuii chuan aute chu țap cuung hian zahngai hram turin alo au mawlh mawlh a. Mahse a ute chuan,"Nang hmeichhe lepchiah,i hur kawh vang anih hi" tiin Zikpuii pawh chu an han beng leh pawp țhin a. Ngula beidawng chuan,"I va bawh phei mai ang u. Kan chhan thei mial mahna" a han ti a. Tawnluia pawh chuan lo remti in Ngulate chu hma lam pan tum chuan an han pen phei leh a.Kham pang anih avangin duh angin an kal chak theilo lehnghal. Saidingate pawh chuan an rawn kap ta biklo a. Mahsela thil tum dang an nei ani. Ngula te an va thlen phei hma chuan Saidinga chuan,"Kan farnu ti bawrhbangtu hi dam reng tlak anilo e" tihpahin Khambela chu Chempuiin a chhipthlak ta pawp mai a. Khambela chu a awp nghal rawp a. Zikpuii chu a khek tuarh mai a. kham pang zawl lai deuha Khambela thisen nena tlusawp nuaih chu va bawh rawk rawkin a țap ta hawm hawm mai a. Chu velh Saidinga chuan Zikpuii chhipsamah chuan va țham nghalin,"Nangmah vanga kan hmingchhiat zia hi i hria em. Kha mi tenawm kha khawih pawh va khawih teh suh" tih pah hian" an phih leng lawp mai a. Zikpuii chu lung bangah chuan a va intauh chawrh mai a. Chu veleh Tawnluia chuan,"Saiding,a tawk tawh em em e" tiin an au leh a. Chutih lai chuan Zikpuii chuan Khambela ruang chu va bawh leh tumin ava pan leh a. Saidinga chuan lo manin an kai her lawp a. Mahse Zikpuii pawh chu au kuta ta talchhuah tumin nasatakin a bei ve a. Vanduaithlak tak maiin chutia an in kaih kual nawk nawk lai chuan Zikpuii chu talpit thut a,a țan nasat em avang chuan inveng hman heklo le. A ke chheh buaiin kham pangah chuan a invawrh thla ta daih mai a. Lung bangah chuan in tauh thla nawk nawkin Tuivai li chhungah chuan a tla lut ta a. Saidingate unau chu engmah tih na chang pawh hrelo hian an ding reng a. Zikpuii chu Tuilian chuan Ngulate awmna lamah a rawn len thla zel a. Ngulate awmna zawn a rawn thlen hma chuan Ngulate chuan an Silai leh iptepui theh thlain Zikpuii chhan hman ngei tum chuan kham pang ațangin liah chuan an zuang thla ve ta nghal a. Tui chu a len em avangin an tum ang ngawt chuan an hleuh thei biklo a. Mahse an tumruh em avang chuan Zikpuii chu a pil hlen hmain an va man hman hlauh mai. Tichuan tui luang zuia thlang lam pana hleuh thla zelin lui kamah Zikpuii chu an hleuh chhuah pui ta a. Mahse Zikpuii chu chhan tlak a awm talo. A lu leh a hnungzang ruh lung a sawhna avang chuan li a tlak hmain a nunna titawp khawpa hliam na a tuar daih tawh ani. Tawnluia chuan Luikam lungpui chungah Zikpuii ruang chu an zalh a. Mittui sur luang nghiai nghiai chung hian,"Kan tlai hret ani. Kan.thiamloh liau liau ani e" a ti chuai raih a...

                           Ṭhen-40

     Ruah a sur chep chep a. Tuivai lui luang ri hum hum kianga lungpui chungah chuan Zikpuii leh Khambela ruang chu zalhin Khawlian tlangvalte chuan an din hual laih mai a. Saidinga leh Zaliana chu rilru na takin an indawm kun ngawih ngawih a. Engmah lah tih danglam theih ani ta silo. Khawlian tlangval rual pawh rilru na lo bik anni nem. Lui kam velah chuan ngawi reng hian an ding țhap mai a. A khat tawkin Khambela te ruang mu țhiang ral mai chu an han thlek leh zauh țhin a. Anih tur ang ang anih zawh vek takah chuan Val upa Thanruma chuan,"Khawlian tlangvalte u. In ti pachang ila,khawnge kan unaute ruang zawnna tur hlang i han siam teh ang u. Khua kan luhpui thuai angai ania" a rawn tih takah chuan tlangvalte chuan phur lo fahran hian lui kamah hlang siamna tur chu an la khawm ta a. Hlang an siam dawn lai chuan pasalțha Vanzika chuan,"Hlang kha pakhat chauh.i siam teh ang u. Kan mitthi te hi an thih hnu ah tal chuan i dah hrang lo hram ang u khai" a rawn ti a. Khawlian tlangvalte pawh chuan hlang pakhat,mi pahnih zawnna tur tawk a lian chu an han siam ta nghal a. Hlang an siam mawp mawp lai chua val upa Thanruma chuan thil awmdan lal hnena lo han hrilh hmasa turin tlangval pahnih a tir liam ve nghal a.

      Hlang an siam zawh chuan val upa Thanruma chuan,"Awle,tunah chuan hmanhmawh takin khaw lam panin ruangte hi kan zawn hawng dawn nia. Khawmualin a zir ngang silo a. Muangchang thei kan nilo e" a han ti a. Tichuan Khawlian tlangvalte chuan Khambela leh Zikpuii ruang chu Hlâng pakhat hmanga zawnin khaw lam pan tur chuan an in singsa ta a. Tlangval dang zawng zawng Zikpuiite ruang zawna khaw lam pana an kal dawn lai chuan Zikpuii ute pahnih Saidinga leh Zaliana erawh lui kama lungpui chungah chuan an la.țhu reng a. Val upa Thanruman a hmuh chuan Tawnluia hnenah,"Tawna,Saiate unau saw rawn buaipui ang che u. Thil țhalo dangte anlo ngaihtuah hlauh dah ange" a han ti a. Tichuan Tawnluia chu Saidinga te awmna lamah chuan va kal nghalin Ngula chuan a zui ve bawk a. Midang khaw lam pana an kal vek hnu chuan Ngula te chu lui kamah chuan an la.țhu ran mai a. Tawnluia chuan,"Saia,hei khawmualin a zir silo a. Khaw lam panin kan hawng dawn em ni ang" a han ti a. Sadinga chuan Tawnluia rawn en pah chuan,"A tira min rawn khap lai khan lo duh tawk mai ila.țha tur. Ka thiamloh vek ani" a rawn ti a. Tawnluia chuan,"Tunah chuan engmah thlak danglam theih ani tawhlo e. Rilru nat avanga indawm kun reng lahin awmzia anei heklo" a'n ti leh a. Saidinga bawk chuan,"Ka farnu kha ka chhuang asin. Engvanga lo umzui ngawt nge ka nih le aw. Lo zui lo ni ila zawng tunah te hian hlim takin a la awm tur ania le. Ka lo ngaihtuah thuilo em ani" a rawn ti leh a. Tawnluia leh Ngula chuan an thiam ang tawka hnemin a tawpah chuan khaw lam panin an kalpui thei ta hram a.

      Tlai lamah chuan ruahsur pawh hân tawhin ni tla tur chuan Khawlian ,in zariat khua chu a en no nghulh mai a. Ni dang ang chu nise zawng ruah a han avang leh ni tla turin kawl a rawn chhun sen phut mai hnuaiah chuan naupang tualchai thawm a ri hat hat tawh ngei ang. Khaw mite pawhin hlim takin,"Ekhai,tlai ni tla.tur pawh alang alawm le. Naktuk lamah chuan khua a țhat chhunzawm awm hi maw" tiin a tuk lama an hmabak hlen turin ruamhmanna an siam țan nghal ang chu. Mahse hemi ni zet zawng nidang anglo takin Khawlian khaw kawtthler chu a reh ruih mai a. Thil awmzia hre thiam phak velo naupang leh ranvulhte thawm bak hriat tur a awmlo a. Naupang tualchai turte pawh an nu leh pate chuan anlo khap bawk avangin Khawlian khua chu rauhsan tawh hnu ni mai awm hi ani. Ni e,behliang mun hun vela Tlangaupa in Khambela leh Zikpuii thih thu a rawn puan meuh kha chuan tumah rengin hlim zai an rel theilo. Țhenkhatin Zikpuii nu leh pate an dem rawn a. A țhen lahin Khambela chu a phu tawk hrelo khawp mi a ah ruatin an lo dem ve bawk a. A tu lam mah chu diklo zawk an awm chuanglo e. Chutia Khawlian mipuite rilru na em em a an indawm kun reng lai chuan an khaw tlangau chuan Zikpuii le Khambela te ruangin khua a rawn luh hnaih tawh thu a rawn puang lauh lauh mai le. Chutah zet zawng Khawlian khaw mite chu mawnga hawlh ang mai hian an phe sek a. Enge tihtur hrilh buai ngai miahloin khaw kawtchhuah lam chu an pan khawm ta ruih ruih mai a. Chutiang khawpa thil pakhat ti tura an in lungrual țum chu a awm lo hial awm e. Khawlian lal Vanpuilala leh a upate meuh pawh kawthhuah lam panin an kal ve ta hial ani.

      Ni chu kawlah liamin enna chu thimin a rawm chhilh ta a. Khawlian khawdai,khaw kawtchhuah lamah chuan Khawlian mipui zawng zawng deuh thaw chu an tlangvalte lo thlen hun nghakin an ding ngawi țhap mai a. Rei fe an din hnu chuan kawtchhuah lam ațang hian meichher eng arawn de ta sap sap mai le. Zikpuiite ruangin khua a rawn luh hma hauh chuan hmeichhe rilru nem deuhte chu an lo țap hawm hawm tawh a. Tumah rengin an khap lo. Rei vakloah chuan Khawlian val upa Thanruma chu meichher kengin khua chu a rawn lut ta a. A hnung chiahah chuan tlangval ten Hlang pakhat hmangin Zikpuiite ruang chu an rawn zawn bawk a. Hlang hual vel chuan tlangval țhenkhat meichher kengin an rawn kal ve bawk a. Khua an rawn luh chuan val upa Thanruma chuan hma hruai zelin lal mual lam a pan chho a. Zikpuii nu leh pa leh a țhiante chuan Hlang chu țap chungin an rawn zui ve bawk a. Khambela chhungte erawhin an fapa chu han țah ve hawm hawm an duh em nachungin an zah avang leh an fapa thil tihsuala an ngaih avangin țah pawh țap ri ngamloin Hlang chu hla deuh tak ațang hian an zui ve a. Lal mual an thlenchho chuan tlangvalte chuan Hlang chu an han nghat ta a. Hlang chungah chuan Zikpuii leh Khambela chu insirial hian an mu a. Zikpuii nu leh a țhiante chuan Zikpuii ruang chu kuahin an rawn țah khuma,an au lawm lawm bawk a. Zikpuii erawh Lungtum biak ang maiin a ngawi reng a. A taksa te chu vur ang maia varin a heh sen no chek țhin pawh a duk vek tawh a. Chuti chung pawh chuan a țhatna chuan a la kiansan lo. Mipui zi nuaih nuaih chu tlangvalte chuan an khap hram hram a. Chutih lai chuan Vanpuilala chu lal in leikapuiah chuan ding chhoin mipuite chu ngawin turin an hrilh a. Mipui an ngawih deuh țhap hnu chuan Vanpuilala chuan,"Hei vawinnah kan beiseiloh leh thleng sela kan tihloh ber mai,kan khaw nula hmelțha,kan chhuan em em mai leh a hmangaih Khambela ruangin helai an mawi ta mai hi hriatthiam har kan ti tlang țheuh ang. He thil hi engvanga thleng nge anih tih leh tu thiamloh nge anih tih zawng keia sawi tur anilo a. Amaherawhchu ka lalna hnuaiah hian hetiang thil hi thleng nawn tawhlo sela ka duh ani. Tunah chuan ruangte hi anmahni in lam țheuah in zawn hawng a. Val upate khân nula leh tlangvalte kha a veng ang zawnga len dan tur inlo ruahman pui dawn nia" a han ti a. Lal in thu a sawi zawh chuan Zikpuii leh Khambela chu anmahni in lam ve ve panpui tur chuan an la hrang dawn ta a. Hlang ațanga an han lak chhuah dawn chuan Zikpuii leh Khambela kut chu alo insuih rial mai a. Han pawh țhen mai an tum lai chuan Zikpuii pa chuan,"Ekhai,min hrethiam ula. An ruang tal hi hmunkhata i dah teh ang u. Pialralah dan an la lengdun thei ve mahna" a rawn ti chhuak hlawl mai a. Val upate chuan Khambela pa pu Auate chu an han rawn leh phawt a. Pu Auate pawh chuan lo hnial bikloin Khambela leh Zikpuii ruang chu Zikpuii te inlamah an zawn hawng ta a.

      Zikpuii te in leh a chheh velah chuan Khawlian mipui an khat vek mai a. Zikpuii leh Khambela ruang inchhung lama an zawn luh hnu chuan Zikpuii pa chuan pu Auate hnenah chuan,"Engmah siamțhat theih ni tawhlo mahsela. He thil avang hi chuan in hmelmakma leh in huatna awm zuilo hram sela ka duh ani. Keimahni thiamloh ani e" a han ti a.Khambela chhungte lam pawhin an thiamloh zia te sawi ve bawkin Zikpuiite thihna chuan chhungkaw pahnih karah inremna a siam thunga,mahse nula leh tlangval in hmangaih takte tan erawh awmzia a awm ta chuanglo a. Thihna avanga rilrunate pawh .thawi dam tampui awm chuanglo e. Ngula pawh Zikpuiite in lama reilote a la țhut lawk hnuin a thlenin lam panin a hawng leh ta a.

       A va thlenphei chuan Zarkimi leh Țhatlingi chuan chawei anlo siam mawlh mawlh mai a. Tawnluia leh Hluta pawh lo awmin Ngula chu anlo be vei luam a. Zan lama khawhar in a len an duh avang chuan zanriah chu an kil zui ta nghal a. Zanriah eikhamah chuan Tawnluia leh Hluta chu Thațlingi hruaiin Zikpuii te in lama leng tur chuan anlo chhuak hmasa a. Zarkimi erawh an chaweian te senghawiin ala awm khawmuanga . Ngula chuan a nghak rân mai a. Hmun phiah hliau hliau pah chuan Zarkimi chuan,"Ngula,lui kama Saidingate unau chet dan zawng zawng kha ka u ten min hrilh a. A rapthlak ka ti khawp mai. Zikpuii pa te khan Khambela kha engvanga duhlo tamai nge maw annih ang aw. An fanu hmangaih takte chu han neih tir ve mai sela" a rawn ti a. Ngula chuan,"Saidinga te chet dan kha zawng ka dem khawp mai. Nunna han lak phahna tur em zawng anilo asin le. Mahse Zikpuii nu leh pain Khambela an duhlo erawh a awm ka tihpui tho mai a. Nu leh pate chuan fate nawmsakna tur an ngaihtuahpui lo theilo a. An fanute nghei hlau reng renga khawsa tura dah ai chuan engkim tlachham lova an awm theihna zawnpui kha an tihtur ani ve alawm" a lo ti vat a. Zarkimi chuan,"Kei zawng ka demlo theilo ani. Anih nang khawkhat nula hmelțha leh neinung fa ni bawk nei thei dinhmunah lo ding ta la. Khambela ang tho hian i awmve mai lo maw" a rawn ti leh a. Ngula chuan ,"A hma zawng kha chuan kan hmangaih apiang chu kan neih theih mai ka lo ring țhin a. Tunhnai a ka thil tawn ațangte hi chuan keini michhe fa leh mi awmthei deuhte kar alo zau zia ka hre thar leh uar uar mai. Kan dinhmun an pui te zel hi kan tan hian anlo țha berin ka hria" a han ti a. Zikpuii chuan,"I ngaihdan chu ka țawmpui theilo che. Keizawng michhe fa pawh ni rawh sek sek. Ka hmangaih ka neih theihloh chhan tur hi ka hrelo e" a lo ti leh a. Ngula chuan,"Tuna i rilru ang chiah kha Zikpuii pawh hian a pu ngei ang. Mahse hei tunah chuan kan hetih tak hi. Engkim ihrethiam tho anga. Nupui pasal neih chungchangah hi chuan nu leh pate thu hi a tlang zawk fo ania. Mi țha leh mițha,rethei leh rethei anih ber mai chu" a han ti a. Zikpuii chu a ngawi reng a. Inchhung a tihfel zawh chuan khawhar in lama kal tur chuan a insiam mawlh mawlh a. A puan bih siam țhat mawlh mawlh pah chuan,"Ngula,ngaihzawngte inei ve reng reng tawh em?" tiin a rawn zawt thut mai a. Ngula chuan nui chung hian,"Neih chu sawiloh,ka nula hmelduh ve deuh kha ka duhzia kan hrilh ve a . A chhanna ka hmulo alawm mawle. Mhase a hnuah kan ngaihtuah nawn lehin upa fanu anih vang khan min hnar niin ka ring ani. Ka lo hawisang mah mah hi ka tia. Tunah chuan ka dinhmun nena ichawih tawk tur zawn dan ka thiam viau tawh ang. Mi țha fate zawng in hlauhawm e" nui chung hian a han ti a. Zarkimi chuan,"Ka rin aii daihin ilo huaisen mai. I hmangaih thute i hrilh ngam chuan a țhat chu. Mahse chu nu chuan upa fa anih vang ringawtin a hnar lo ang che. A duh zawng inih veloh vang pawh ani thei a" alo ti leh a. Ngula chuan,"Amah beiseiawmin a awm țhin miau a. Min duhve ni hmiang kalo ti mai asin" a han ti a. Zarkimi chuan nui hak hak chung hian,"Nula te chuan min rimtu apiang kan be țha vek alawm. Anih keiin ka biak țhin dan che leh ka chezia vel ațang hian ka rilru awm ang tur i ring thiam angem?" a'n ti a. Ngula chuan,"A,nang zawng nula fing leh fel ngang i ni a. Han rin thiam a harsa mange. Min naupang chei viauin ka hria" alo ti sam et a. Zarkimi chuan,"Engmah lah hi i hrethiam si lo ale" alo ti hluk a. Ngula chuan,"Insiam zo thuai thuai la nih mai chu. I kal vat teh ang" alo ti a. Zarkimi a inzawh fel hnu chuan Zikpuiite in lama leng turin an inchhawm phei ta a.

      Zikpuiite in an va thlen phei chuan inchhungah nen,pawn lamah nen mi an lo khat hmur mai a. Pawn lama awmte chu remchang lai laiah an lo țhu ve a.Hmun hran hranah chuan mei anlo chhem bawk a. Ngulate pawh pawn lam hmun remchang laiah chuan an țhu ve ta a. Pawn lama awmte chuan Zikpuii u Saidinga chet dan mak an tihzia te. Khambela hmel hmuhtlakloh khawpa an sawisa duh maite leh a nunna an la duh hialte chu mak an tih thu anlo sawi sap sap a. Khambelate lam nena inrem taka an awm leh theihna chhan pawh Khambela chhungte lamin thil pawi dang a thlen an hlauh vang chauhah an ruat ani. Ngula erawhin thil tamtak angaihtuah a. Mi chhia leh mi țha kar alo hlat zia te chu a hrechiang deuh deuh mai a. Amah ngheng tata țhu nula hmelțha Zarkimi pawh chu a phu rual anilo tih a hrechiang em em ani. Zarkimi erawh chuan Ngula chu a duat ani satliah lo a,a hmagaih em em zawk a. Chu chu Ngula hian hrethiam sela a ti em em mai a. Mahse Ngula lahin phuloh ena a en tlat tawh avangin hma han lak zel dan tur a haihchham ve hle ani. Chutia Ngula leh Zarkimi insi riala an țhut lai chuan an chhak hreta hmeichhe tleirawl rual țhute chu an nui leh hak țhin a. An nuih an nuih taka chuan Zarkimi chuan,"Naute u in va hlim awm ve. Thawm dim a țha ngai e aw" a han ti a. Tleirawl zinga pakhat chuan,"U Zarkim,in inhmeh riau ania" a rawn ti a. Zarkimi chuan zam lo tak mai hian,"Ti hian enge kan an" tihpahin Ngula kut chu an vuan zui a. Tleirawl rual chu an nui ar ar mai a. Ngula chuan,"I ho thei em mai. Mi mit kan tikham ange" alo ti hluk a. Zarkimi lah chuan engahmah a ngai lem hlei lo a. Zanrei tak thleng an men hnu pawh chuan a tu mah chu haw bik nih an duh hauhlo a. Nu leh pa leh tlema upa deuhte erawh an țin phak phak a. A tawpah chuan nula leh tlangval rual vek ani deuh tawh a. Inchhung lamah chuan khuangte benhin a khat tawkin hla te an han hril leh al al țhin bawk a. Nula leh tlangval te chu tlaivar țhakin mitthi chhungte chu an menpui ani ta mai.

       A tuk zingah chuan nu leh paten țhalaite chu rawn thlak ve leh thungin nula leh tlangvalte chu in lamah an hawng a. Tlangvalte chu thlanlai tura chhuak zuiin Nulate pawh an tlangvalte tuiin tur chhawpsak tur leh khawhar in lama che turin an liam zui leh nghal a. Tumah rengin an hah thu an sawilo. Zikpuii leh Khambela thlan tur an laih dawn chuan an chhungte duhdan angin Thlan khur pakhat chauh an lai a. Thuk thei ang bera an lai hnu chuan a mawngah lungphek an han phah vek a. Lungkuanga phum an duh avang chuan a sir tawn tawn leh a lu lam leh mawng lamah pawh a tung zawngin lung an rem leh vek a. An zawh fel hnu chuan Zikpuiite ruang zawng turin khaw lamah an kir leh ta a.

      Khawlian tlangvalte chuan Zikpuii leh Khambela ruang chu lainat tak chungin Thlan khur khatah chuan a țhiang ral hian an han zalh ta a. Thlan khura an zalh hnu chuan puanin an han khuh leh a. Mitthi khaw kawnga silhfen neiloin an awm palh ang tih hlauin an thawmhnaw neih țhat apiang chu an dah tel bawk a. Chumi hnu chuan tlangvalte chuan lungphekin an khuh leh thlap a. Zah takin an vur leh ta nghal a. Zikpuii leh Khambela vuiliam an han nih meuh chuan khaw mipuite rilru ana thar leh em em a. Khawlian hla hril thiam Thangparliana chuan,"Ekhai,kan vangkhaw mawitu a herliam ta. Pialralah hlimten lengdun ula. Aw Khuanu,hmangaihna diktak chu parchhuah tir mawlh ang che" a ti vawng vawng mai a. Tumah rengin an dem awm love.

      Thlanmual ațanga an haw hnu chuan Ngula pawh Zarkimite in lamah a kal leh nghal a. In ava thlen chuan Zarkimi leh Țhatlingi pawh anlo awm vang tawh mai. Ngula hmel an lo hmuh chuan Țhatlingi chuan,"Ngula,naktuk lamah haw leh mai chu i tum em lovang tiraw?" alo ti vat a. Ngula chuan," Khawmualin a zir chuan ka haw mai ang chu ka ti deuh. Hei tumloh deuhin nihnih ka cham leh ringawt mai a. Khawtlang khaichjuah ngai khawpin ka thlawhhma te kha alo phui hman dah ange" a han ti a. Țhatlingi chuan,"Aw,i lawmte nen in han bung leh suau suau anga. In zo leh duak mai dawn alawm" alo ti a. Ngula chuan,"Lawm tur apui pawh ka hmu ve hlei nem" a'n ti a. Chu veleh Zarkimi chuan,"Tlingi,ui beh tum duh tawh teh suh. A haw chak tawh anih kha. Min thlahlel ve eihlo a" alo ti a. Țhatlingi chuan,"A dik chiah mai. Haw i chak hmel viauin ka hria" alo tive bawk a. Ngula chuan,"Chak hranlo e. Mahse cham hlen thei ka ni rih silo anih hi" a'n ti leh a. Eng engemaw sawi chuan an țawng chhunzawm bawrh bawrh a. Zarkimi leh a nau chuan eirel mawlh mawlhin Ngula erawh țhu thluang duai chung hian alo țawng zuah zuah thung.

     Zanriah eikhamah chuan Tawnluia leh Hluta chu an lawmnute khawhar ina lenga sawm turin an chhuak a. Ngula erawh a tuk lama haw mai a tum avang chuan khawhar in lama kal loh mai a rilruk deuh a. Tapchhaka țhu pahin pi Laimani nen chuan an titi malh malh . Zarkimi leh Țhatlingi erawh khawhar in lama kal turin an insiam vel mek a. Zarkimi chuan,"Ngula,lokal ve i tum nange" a rawn ti a. Ngula chuan,"Naktuk lamah ka haw dawn sia. Zanin chu in kalo nghak ange. Bakah tlangval dang ka hnawt țiau țhinin ka hria" alo ti a. Zarkimi chuan,"I thawmhnaw ken tur pawh kan siamsak vek hnu chein lokal loh i tum ngawt amaw. Kan hnukchhuak tho ang che" a han ti a. Țhatlingi pawh chuan,"Zanin bak.chu kan inzui ho khat tawh dawn ania. I lokal ngei angai ang" a rawn tive a. Chutianga an sawm tak tlata chuan Ngula pawh chu Zarkimite zuiin khawhar in lama leng tur chuan an chhuak leh ta nge nge a. Khawhar in an va thlen chuan zan hmasa lam ang bawkin inchhung lamah an leng leh ta chuanglo a. Pawn lama tual meichhem kiangah țhuin an titi mial mial a. Ngula chuan,"Hei pawn lamah kan țhu zantin ta mai a. Nghah in ngaih ziah vang anih hi" nui chung hian a han ti a. Zarkimi chuan,"Mai mai che chuan,phut ngawng ngawng i ngaih vang anih kha" alo tive mai a. Lenghawn ar pawh a khuan hma chuan Țhatlingi chu a pumna chhuanlamin in lamah alo hawng daih mai a. Zanrei tak thleng an len hnu chuan Ngula pawh Zarkimi nen chuan an hawng dun ve ta a. Haw kawngah chuan Zarkimi chuan,"Ngula hei naktukah in khaw lamah haw mai i tum ta si a. Kan pahnih inkar hi kan sawifel angai ani" a rawn ti phawng mai a. Ngula chuan,"Kan pahnih karah engmah sawitur a awm hlei nem. Kan ngaihtuahna te hi a nilo lamah i kal tir lo teh ang. I tan pawh a țha zawk ange" a lo ti vat a. Mahse Zarkimi chuan,"Ka tana țha tur ka ngaihtuah avangin alawm ka sawi ni" a rawn ti leh a. Ngula chuan,"Uluk takin han ngaihtuah la. Kan inrem theihloj dan pawh i hre thiam mai ang. Chuvangin kei chuan hetiang thil hi sawi ka duhlo" a ti leh a. Mahse Zarkimi chu a beidawng duh hauhlo mai a. A tawpah chuan Ngula chuan,"Thil thleng zawng zawngte hi ngaihtuah la. Ka dinhmun te ngaihtuah ve bawk la. He thil hi kan pahnih chauha kan tihtluk a rem lo ani. Hun dangah kan la sawi țha leh dawn nia" a ti ta a. Zarkimi chuan,"Ni e,i duh dan angin ka nu leh pa pawh kalo hrilh ani ang chu" a tive ta a. Tichuan Ngula chuan Zarkimi chu an in thlenga thlah pheiin Zawlbuk lamah a lawi san ta a.

     A tuk zing varțianah Ngula chu thoin Zarkimite in lam chu a pan nghal vang vang a. A zuk thlen chuan Zarkimite nufa chu lo tho tawhin Ngula thawmhnaw ken tur vel chu iptepuia leng bak hian anlo vun puar țeuh mai a. Ngulan a han hmuh chuan a phurh senloh tur thu leh khawkar kawng a hlat chhuanlamin a hnar kir thei ta hram a. Mahse Zarkimi chuan Kawrchei pahnih leh Puanchei pahnhih lai mai hi ala siam belh ta tho a. Ngula chuan maktih hmel fe hian,"Hmeichhe thawmhnaw kha engatan nge ka tih ang ni. Kha em em chu keng lo e a" a lo ti vat a. Mahse Zarkimi chuan,"Ngula,i mamawh hun ala awm dawn alawm.Han hawn ve reng reng la. In khaw nula i duhsak deuhte i pek atan pawh ani ang chu" alo ti sam et a. Ngula pawh chuan a hnial.zui ta biklo a. Chutih lai chuan Tawnluia leh Hluta pawh lo haw ve tawhin Ngula chu Silai mu leh zen an han paipawn sak ve bawk a. An inpeih fel hnu chuan tukțhuan ei hmain Ngula chu an khaw lam pan tur chuan a chhuak ta a. Tawnluia leh Hluta chuan kawtchhuah thlenga thlahin ngai tak chungin an in țhen ta a.

     Khawlian leh Lungthulian inkara zankhat a riah hnu chuan tlai thim dawnah hian Ngula chu an khaw kawtchhuahah ngei mai chuan a ding ta vang mai a. Tunhmaa a zin hawng angin khuaa luh chakna anei tawh meuhlo a. A ina hmuaktu neilo a an lawilut mai tur chu a rilru ana thar em em mai a. Mahsela chutiang lam ngaihtuah reng zawng thilțha anilo tih hriain phur lo fahran hian khaw lam pan chuan a kal leh ta hnak hnak a. Khua ava luh chuan mikhual ta riau hian a inhria a. Khawtual mi amah lo be tute pawh chuan mikhual biak tak hian anlo be mai niin a hre nghe nghe a. Khawi dang maha peng kual loin a in lam chu a pan ta hnak hnak mai a. A in a zuk thlen meuh chuan khua a thim țan tawh a. Luhkaah chuan kai chhoin an ding vang vang a. A ngaihtuahna a kal din in a lungte pawh a chhhe thar em em a. Nidanga a zin haw a pain hlim taka alo hmuah țhin laite kha a ngaihtuah leta a.A mittui a far fep fep mai a. A in lah chu luahlumtu awmlo tih hriat tak hian alo țhing bar a. Kawngkapui chu thingfak hian alo indo khap a. Ngula chuan kawngka chu hawngin inchhungah an lut a. Mahse a beiseiloh tak maiin thukah alo la nung va va a. Vawkchawbel pawh chhum zawh hlim hlawl ti hriat tak hian alo la sa var mai. Ngula chuan a ipttepui leh a Silai vel chu an bang țha nawk nawk a. Bang nghenga țhut hahdam pah chuan a țhianpa Zamuangate fel zia chu a ngaihtuah a. A in leh a ranvulh zawng zawngte anlo enkawl sak avanga lawmthu sawi ngei chu a ba tih a hre chiang hle mai. Mahni chauha awm anih avang chuan hmanhmawh.lemlo tak mai hian ei an rel a. Thawm an neih takah chuan țhenawm khawnveng a nu leh pa țhenkhat chu an rawn lut nual a. Zamuangate unau fel zia mai bakah Tlangau fanu Tluangpuiin alo puih țhin dante chu an rawn sawi ta luam mai a. Ngula chuan țhatakin alo chhang zel a. Tluangpuiin Zamuangate unau alo puih chhan awm ang turte chu ngaihtuah zuiin zanriah eikhama Zamuanga te in lama kal ngei chu țhain a hre ta a. Ei a rel fel hnu chuan zanriah a ei chhunzawm nghal a. A khamnu a rei pawh a țhut leh hma chuan Zamuangate in lam pan turin a chhuak ta nghal a.

      Zamuangate in a va thlen chuan nidang ang bawkin Zamuanga chu alo awm leh ta hauhlo mai . Mahse Ngula chuan Zamuanga nu pi Ngailiani chu thil eng engemaw chu a zawt kual ta tho a. Pi Ngaii chuan,"Ngula,kan rin aiin i va thangrei a. Mahse ilo lam pawh ngaihtuahawm ala nilo e. Hei Zamuanga nen in han bung leh anga. In zo har lo ang. Hlo pawh ala nauin han beih tham a awm meuhlo" a han ti a. Ngula chuan,"Hei ka awmloh chhung zawngin ka in lehlo min lo enkawl sak vek mai a. Lawmthu han sawi ngaihna pawh ka hrelo ani. Ka lawm em em hi ani tawp mai"a'n ti a. Chu veleh Zamuanga farnu Laibati chuan,"Keimahni nilo nangmah țanpui chak midang pawh anlo awm alawm mawle. Tluangpuii khi alo kal ve ziah a. Amah nen khian i vawkchaw tur te kanlo va chhum țhin a" alo ti a. Ngula chuan,"A nih tak chu aw. Tluangpuii zawng nula fel tak ala nih dawn khi" alo ti mai a. Pi Ngaii chuan,"Ngula,pasalțha Chawna han hmu vat la a țhain ka ring. Thil pawimawh tak sawipui tur che anei ania" a rawn ti a. Laibati chuan,"I awmlo chu kan khaw nula lungleng fe fe an awm nual ania. Ka rin aiin i lo hlei hrep ka ti" a rawn ti a. An nui ta kiah kiah mai a. Pi Ngaiin Ngula chu pasalțha Chawna hmu ngei tura a duh avangin Ngula pawh rei leng lovin pasalțha Chawnate in lam pan chuan a kal ta nghal a.

      Pasalțha Chawnate in a thlen chuan amah alo awmlo hlauh mai a. Ngula chuan an khaw rorelna in lamah a awm anih ringin a han kal leh a. Mahse chutah pawh chuan alo la awm leh chuanglo. Nula rima a leng anih ringin a tuk lama hmuh mai a tum ta zawk a. Pasalțha Chawna ber a hmuh taklohah chuan Zawlbuk lama kal mai a rilruk tawh a. An khaw rorelna in a țanga a chhuah hnu,thui pawh akal hma chuan kawng lakah pasalțha Chawna nen an intawk hlauh mai a. Pasalțha Chawna chuan thil pawimawh sawipui a duh avangin Ngula in lamah chuan an inzui thla dun ta a. Ngula in an zuk thlen chuan meite nun țhain tapchhakah an țhu dun a. Pasalțha Chawna chuan Ngula chu ava zinna chanchinte an zawt a. Ngula chuan a mawi tawkin a chhang zel a. Rei vaklo hnuah chuan Chawna chuan,"Ngula,hei mahni chauha khawsak reng zawng i tan a buaithlak tih i hre vek anga. A hma deuha ka sawi tawh ang khan nupui neih lampang hi kan awn tawh mai dawn em ni. Kawppui neilo a mipa mahni a tlat fal reng zawng a țha ngailo e" a rawn ti a. Ngula chuan,"Pa Chawn,nupui tur pawh ka hriatloh hi" alo ti vat a. Chawna chuan,"A hma deuha ka sawi tawh ang khan kan tlangau fanu Tluangpuii hi kan be mai dawn em ni. In awmloh hlan pawh khan Zamuangate unau alo pui nasa teh asin. Ani hi zawng i tan a țha berin ka ring ani" a rawn ti leh . Ngula chuan,"A,amah nen pawh mumal takin kan la inbe lo a. Thutlukna siam mai harsa ka va tive. Bakah nupui neih mai zawng ka la duhlo ani" a'n ti a. Chawna chuan,"Ngula,i zinna lamah te hian nula hmelduh deuhte ilo ve nei ani ang a. Inei anih pawhin a sual lova .Mahse i nupui tur atan chuan nagmah hrechiangtu ,i dinhmun milpui an ngai ania. Harsat mangan changa han belh tue laina hnaivai neihte a țul chang a awm țin ani. Khualrala mi zawng i tan a țhalo ang" a han ti a. Ngula chuan,"Ani ngawt mai. Mahse Tluangpuii pawh kalo be ve phawt anga. Tun maiah thutlukna siam zawng harsa ka la ti deuh e" a'n ti a. Chawna pawh chuan hrethiam takin thutlukna siam vat tura duh thu an hrilh nghal bawk a. An sawi duh ang ang an sawi zawh hnu chuan Zawlbuk lama lawi turin an inzuichhuak a. Chumi zan chuan Ngula chu thil.tamtak ngaihtuah kualin a muhil mai theilo. A rilruah Tualcheng khaw nula Thangpuii te,Khawlian nula Zarkimite an lo lang uaih uaih a. Anni zawng a cho rualloh anni tih a hai hauhlo. A tan beiseiawmin awm deuh țhin mahse nupa a han insiampui theih anni ina ringlo a. Lehlamah pasalțha Chawna sawi angin Tluangpuii chu lo nei ta sela a hmangaih zui theiin a ring chiahlo a. Mahsela a dinhmun en chuan Tluangpuii chu atana țha ber ani tih a hai biklo a. In khata an chen dun chuan a hmangaih chho ve theih mai ringin Tluangpuii chu biak phawt a tum ta a.

                    Ṭhen-41

      Ngula chu hma takah thoin a in lamah a chhuk nghal a. In a zuk thlen chuan mei te an nun leh te te a. Buhfai ala nghah tho avangin buh den erawh a ngailo. Tukțhuan ei kham lo lama feh a duh avang chuan hmanhmawh engreng tak mai hian ei an rel sawk sawk a. Chutia a buai melh melh lai chuan a țhian Zamuanga chu lo hlawl mai a. Kawngka kianga ding chung chuan,"Ngula,nizan lamah ka hawng tlai lutuk a. Zingah lah ilo haw hman daih sia. I va zinna chu a nuam maw?" a rawn ti a. Ngula chuan chawhmeh chawh hliau hliau pah hian,"Ka zinna a nawm leh nawm loh ai mahin nizan zanlai pelh rawk thlenga i len chhan kha sawi ka chak zawk" alo ti a. Zamuanga chuan țhuthmun rem pah hian,"Thil hrilh tur che ka ngah teh mai ania. Zanin chu Tluangpuii te in lama kan len luh ngei a ngai ang" a han ti a. Ngula chuan,"Hei pa Chawna hian nupui nei turin min tur sek tawh mai lehnghal a. Keilah chuan nupui neih ka la duh hauh silo a. Ka rilru a buai deuh ni. Mahse mahnia khawsak reng zawng a buaithlakna chin a awmve bawk nen" a'n ti a. Zamuanga chuan,"Ngula,kawppui chu i mamawh takzet alawm. Mahse ka rin danin Tluangpuii nilo midang vei inei chiang ang. Nupui neih ila duhloh chhan pawh ani ang tiraw" a rawn ti leh a. Ngula chuan,"Nia,dik taka sawi chuan ka zin kual nasa a. Tawn fuh tawkte pawh ka nei ve lawm. Mahse ka dinhmun hi han en la. Tluangpuii takngial pawh hi ka phulo hliah hliah ani" a han ti a. Zamuanga chuan,"Ni ngawt mai. Keini ang tan hi chuan beisei tihsan vak ngaihna a awmlo ani. Kan phu tawk erawh kan la hmu chek ang chu" a'n ti leh a. Rei vaklo an inkawm hnu chuan Zamuanga chu an in lamah a hawng phei zui a. Ngula pawh ei rawng bawl chhunzawm mawlh mawlhin a zawhfel hnu chuan Tukțhuan chu puar nelhin a ei ta a.

      Tukțhuan ei khamah chuan Ngula chu lo lama feh tur chuan a insiam mawlh mawlh a. Chi leh Chingal bakah a Tuthlawhte chu iptepuiah an siam sawk sawk a. A inpeih fel hnu chuan Iptepui aka Silai pu chungin lo lama feh tur chuan a chhuak ta a. Chutia Silai pu chunga khawlai a kal theuh theuh chu khawtual nula tamtak mitla tu ani tih reng angaihtuahlo. Tuala naupang lo infiamte chuan Ngula chu Sa lian tak kap turin an lo chah mawlh mawlh a. Ngula pawh chuan țha takin a chhang ve zel a. An khaw kawtchhuah a han thlen chuan an khaw nula leh tlangval țhenkhat chu an lawm te nghakin anlo țhu far mai a. Ngula lokal an han hmuh chuan tlangval țhenkhat chuan anlo fiam bawrh bawrh a. Ngula pawh rei vaklo chu a la han ding ve a. An nuih bawrh bawrh lai chuan tlangval pakhat chuan,"Ngula,khuaah hian i awm tamlo riauin ka hria a. In lam tehi i ngaihtuah vak nange" a rawn ti a. Ngula chuan,"A,zep loah chuan tunhma angin khuaa han awm chakna hi ka nei talo deuh ani. Rilru tih thawven paha han vah harh deuhte hi ka mamawh deuh a" alo ti mai a. Tlangval pawh chuan a rawn chhang zui leh ta lemlo a. Tichuan Ngula chu lo lam pan chuan a kal zui ta a. A kal liam hnu chuan Kawtchhuaha nula leh tlangval awmte chuan Ngula chanchin chu an sawi zui noh noh a. Hunlo taka a pain a boral san tak avanga a tawrhna te chu awm an tihpui em em a. Tlangval țhatlai taka mahni a han khawsak mai chu a harsa viau ang tih pawh an ring thiam mai.

      Ngula chu hmanhmawh taka kal zelin nau rilțam hun velah chuan a lo chu a zuk thleng thla ve ta a. A rin ai tak maiin a la hnim vakloh bakah Buh leh Thlai dangte chu alo țha em em mai lehnghal a. Vau hrul deuah te chuan Maian pawh alo zam țan dawn tawh a. Ngula chu Thlamah chuan lutin an țhu hahdam tete a. Apa nena an kuthnu thil tamtak ala awm avang chuan a ngaihtuahna a kal din in a lungte a chhe thar leh dawn mai a. Mahse chutianga awm reng zawng atan pawh a țha dawnlo tih hriain a insehruh țeuh mai a. Rei tawk fang a țhut hnu chuan hlo thlo turin a lo mawng lam pan chuan a chhuk ta a.

      Hlo thloa ngawi reng a a bun mawlh mawlh lai chuan an rite lo lamah erawh nula leh tlangval hlim nuiri thawm hriat tur a awm reng a.Chhun chawfak hun velah chuan Ngula chu a la kun tlauh tlauh mai a. Chutia a bun mawlh mawlh lai chuan a bunna chhak mai ațang chuan nula pakhat hian,"Ngula,hei chhun chawfak tepawh a hun dawn tawh hi. Kan Thlam lamah ilo lawi chho dawn nia aw" a rawn ti lang lang mai a. Ngula chuan tunge anih tih hriat tumin an ding vat a. A han hawi chhoh chuan an ri chhak lama awm pu Ngeia fanu Sawmnghaki chu a Maian sih sa pawm bawr țun chung hian alo ding a. Ngulan a chhan hma chuan Sawmnghaki bawk chuan,"Ngula,i chawfun kengin ilo chho mai dawn nia aw" a rawn ti leh a. Ngula chuan,"A,Sawmnghak vawiin lam chu ka rawn lawi chho rihlo ange. Min rawn ngaihtuah a,ka lawm lutuk ania" a han ti a. Sawmnghaki chuan,"Inthlahrunna tur a awmlo nia" a rawn ti leh a. Ngula chuan,"Inthlahrung lah lo e. Nidangah ni rawh se. Keipawh i chho rualin ka lawi ve nghal mai ang e" a han ti a. Tichuan Sawmnghaki nen chuan a Thlam thlengin an inzui chho a. Sawmnghaki chuan a Maian sihsa chu Ngula siam atan a dah lui ta tlat a. Ngula pawh chuan hnial zui lemloin chhun chawhmeh atan an siam ve ta nghal a. Chhawchhun puar taka a ei zawh hnu chuan a hlo thlawh baka bung turin lo mawng lamah bawk chuan a chhuk leh ta a. Tlai ni herh bawih thlenga a bun hnu chuan zau tawk tak mai chu a thlo tawh a. Ngula chuan in lamah eirawng la in bawl chawp tur ani tih hriain hma deuh hleka haw chu a tum a. Nidanga a ban hun hma daiha bangin Thlam lam pana kal pah chuan Thlawhlaia Maian leh Anțam ilo vel chu an lakhawm diat diat a. A la thar tam vaklo nain Ngula hmeh tawktur aia tam chu ani tho mai. Thlam a thlenchhoh meuh chuan a iptepui pawh a puar ak tawh a. A thlai hnah lakkhawmte chu changel hnaah funin a iptepuiah bawk an thun leh a. A inpeihfel hnu chuan in lam pan turin a kal ta hnak hnak a. Zaupui a pelh hnu chuan ngaw dai ruih hnuaiah hian mahni chauhin a kal rak rak a. Losul haw hun ala nihloh avangin mi an vang hle mai a. Ngula chuan kal pahin kawng kama Sahdal thang apa nena an kamte chu Fur ruahtui a tlak chhunzawm tawh avanga dah reng chi ani lo tih hriain an sut chho pah zel a. Thui fe a kal leh hnu chuan Sava leh Therlo ilo kah tur a tawn fuh beuseiin kawng pangngai a țanga pengin mual pakhat hi a dung zawngin a zawh chho ta a. Chu mual lu lam chu feh kawngin a chhun leh tho avangin mual lu lam ațanga kawng pangngai pawh leh chu a tum ani.

       Ngula chu ngaw hnuaiah chuan vak chho zelin a mit leh beng uluk takin chhi reng a. Ruahtui tlak tawh hnu anih avangin Ngaw chhung pawh a pik țanin hnawng chuap mai lehnghal. Ngula chu kawng pangngai a han pawh dawn thleng pawh chuan Sava kah tur takngial pawh a hmu hauhlo mai a. Ka lo vak chho kher kher ani aw tih rilru pu chung chuan a kal chho zel a. Chutia ngawi renga a vah chho zel lai chuan a hma lam deuha Vang kung pakhatah hian Mimsirikut(Țhumi) hi a rualin anlo fu tlar țhap mai le. Ngula chuan chutiang huna Țhumi a ruala awm chu a hmuh a in beisei hauhlo mai a. Mahse kah tur a hmuh awmchhun ani tih hriain thawm dim thei ang berin an veh chho ta a. Tlangval a pumpa in a Țhumi han kah thawr mai chu a tuilo viau nain hlawhchham aiah tiin Țhumi rual chu a tam thei ang ber a kah thlak theih nan a Silaia mupui a thun chu la chhuakin musep a han lir lut nawk nawk a. Uluk taka tinin an kap puak țuai mai a. Mimsirikut rual chu an thlawk darh hak a. Silai mu in a den fuh pali lai mai erawh hnuai lamah an rawn vir thla nawk nawk mai. Ngula chuan a sava kahte chu an chhar khawm sawk sawk a. Tifuh inti rilru tak chung hian a iptepuiah an thun a. Tichuan kawng ruh pangai lamah chuan a chhuak chho ta a. Kawng fai laia a chhuah chho hnu chuan a keah Vangvat engemawzah a kai tih a hmu ta. A kezungțang karah te chuan puar mar pang mai hian anlo awm lengnghal a. Ngula chuan an thian fai mawlh mawlh a. Vangvatin an zukna hmuamhmaah te chuan a vaibel ek chu an hnawih tawk zel a. A inthen fel hnu chuan khaw lam panin a kal chhunzawm ta a.

       Khua a thlen meuh chuan a ni pawh a liam lek lek tawh a. In a zuk thlen chuan a Vawkvulh lai pahnihte chuan Ngula chu ngek hrut hrut chung hian anlo zui a. A Arvulhte lahin chaw a pe dawn emaw tiin anlo zui dam dam bawk a. A ui vulhte lahin anlo bawh vel niai niai bawk nen tlangval hah taka hnathawk haw ,han țhut hahdam vawng vawng duh tan chuan luhaina tham ani tak meuh mai. Pa thinchhe deuh leh thin butut nei tan chuan thawh lawka Thingfaka han vuak darh chum chum mai a chakawm hial ang chu. Ngula erawh chuan hah pawh sawiloin a iptepui leh a Silai chu an dahthla sawk sawk a. Vawk chawbel chu pawn lamah chawi chhuakin Vawk kuangah chuan Fianpuiin an suak chhuaka. Vawkte chuan tui ti tak mai hian an hap hlawih hlawih a. A sir velah chuan Ar in Vawk chaw per chu anlo chuk ve mawlh mawlh bawk a. A ran vulh te chaw a pek zawh hnu chuan Ngula chu inbual turin tuikhur lamah an kal leh nghal a. Zing lama tuichawi angaihloh nan Tuium pahnih hi a keng nghal bawk a. Tuikhur a zuk thlen chuan inbual tur midang pawh anlo awmve nual mai a. Nuho leh nula țhenkhat chuan Chingalin an sam an lo su mawlh mawlh a. Ngula pawh remchang laiah chuan a han bung ve nghal a. Chutia mipain Tuium an rawn keng ta chu Nulaho chuan an lo thalsak ve mai bawk a. Ngula chu a khaw mi zawng zawngin an ngamtlak deuh bawk nen nupui nei thuai turin an lo ti mawlh mawlh a. Nula țhenkhat chuan fiamthu hian,"Ka rawn luhkhung tawp mai dawn che em ni" te anlo ti vel a. Ngula lah chu a nui huau huau a. Nuam a ti phian mai lehnghal. A inbual zawh hnu chuan in lam panin a hawng leh a. A Tuiumte erawh nula țhenkhatin an phurh hawn sak ve thung a. Ngula pawhin a khua chu nuam a ti thar leh sawt ngei ang.

 Zan lamah chuan Ngula chu a len pawh lengchhuak hman mai lo hian Vawk chawbel a vil turh turh mai a. Chutia tapchhaka Vawkchawbel chawh paha a țhut lai chuan a țhianpa Zamuanga a rawn lut hlawl mai a. A rawn luh veleh chuan,"Kha Ngula,nupui neih vat zawng i mamawh nasa ani. Hetiang reng chuan pawnfen pawh ila feng mai ang ka ti" a rawn ti a. Ngula lah chuan engahmah ngailo hian,"Pasalțha kan nih theihnan kan lo inzir lawk anih hi" alo ti sam et a. Zamuanga chuan,"Taka,zanin chu Tluangpuii te in lamah kan kal dawn emni ang. Ani pawhin alo beisei tawh ang che" a'n ti leh a. Ngula pawh chuan kal chu țha a ti viau mai a. Vawkchaw belna suanthlak hnu chuan Zawlbuk lamah pawh peng kawi tawhloin Tluangpuii te in lamah chuan an han kal ta a.

      Tluangpuiite in an han thlen chuan zan dang anglo takin Tluangpuii chuan inleng dang alo neilo hlauh mai a. Mahni chauh hian la alo hlum rat rat a. Ngulate an han luh chuan Tluangpuii chuan,"Ngula te lah nu rengin. Khawi lam thli chhiain nge rawn chhem lut che u ni" alo ti var a. Ngulate chuan țhuthmun an han rem phawt a. Chutah Zamuanga chuan,"Tluangpui,hei khawnge i chhungte an awm zawh a. Nangmah chauhin ilo awm mai a" a han ti a. Tluangpuii chuan,"Ka nu chu ka ni te in lama leng turin a kal a. Ka pa erawh kan upa Doa te in lamah a leng ve thung anih kha. Ka ute pawh an lawmte rim turin an chhuak a" a lo tia . Ngula chuan,"Nang lo ang taka inleng pawh ilo neih miahloh chu le" a rawn ti a. Tluangpuii chuan,"U Thanglianate an lo leng a. Mahse venghmawr lam deuhah buaina siam an awm avangin an chhuak ta vek anih kha. An lo let leh thuai ang" a han ti a. A sawi zawh rual chuan Zamuanga chuan,"Uai,veng mawng lama awm tan chuan thil hriat tam ahar anih hi. Khawnge ka va lang ve ange. Ti khan lo inkawm rawh u" tihpahin a chhuak ta daih mai a. Ngula leh Tluangpuii chuan an au zui lawm lawm nain Zamuanga erawh nui vur vur chung hian a kal lui ta tho a. Zamuanga a chhuah hnu chuan Ngula leh Tluangpuii chuan sawi tur an van hle mai a. Ngawih reng chu a mawilo tih hriain Ngula chuan,"Thangpui,ka zin hlana Zamuangate ilo puih avang khan ka lawm takzet ani" a han ti a. Tluangpuii chuan,"A,engmah tham ani hlei nem" alo ti duh chauha. Ngula bawk chuan,"Tluangpui,hei ka chungah i țhain i fel em em a. Mahse thil engkim hi țha taka kan sawi dun ngaiin ka hria" a han ti leh a. Tluangpuii chuan,"Ni e, pasalțha Chawna pawh khan ka hnenah thil tamtak chu a sawi tawh alawm" alo ti a. Ngula chuan,"Anih chuan han sawi ta tawp mai ila. Pa Chawna chuan nang leh kei nupa a kan insiam theih dan ngawt a ngaihtuah a. Mahse thil tamtak ngaihtuah ngai a awm ani" a'n ti a. Tluangpuii chuan,"Keima lamah chuan harsatna a awmlo" a rawn ti leh a. Mahse Ngula chuan,"Tluangpui,min han en la. Min hmuh zawng hi ka ni mai a. Engmah lah neih ka neilo a. Chuvangin tun maia nupui han nei thei chi ka la nilo ani. Chuvangin kum te han vei ve phawt sela. Buh leh Balah te ka hmuingil chho a,in chhungkhur lamah ka intodelh chho lamah chauh nupui ka nei thei dawn ani" a han ti leh a. Tluangpuii chu an ngawi deuh vang vang a. A aw then kharh kharh pah hian,"Ni e,i ngaihdan chu a dik alawm. Mahse min ngaina lo anih chuan tlang takin sawi law law la. I laka beiseina ka neih tawhloh nan" a rawn ti ta a. Ngula chuan,"Ka ngaina lo che anilo. Mahse ka nupui hi mi buhzem ringin ka chawm ang tih ka hlau ani. Chhungkhat laina hnai lah ka nei mang silo a. Tunah chuan ka dinhmun hi ala chhe em a. Ka nung chang chang anih ber mai hi" a han ti leh a. Tluangpuii pawh chuan Ngula ngaihdan chu awm ang ati em em a. A rilru erawh a khingbaiin Ngula chuan a ngaina lo anih tepawh a ring rum rum tho mai. Rei fe mai an pahniha an titi dun hnu chuan Zamuanga leh tlangval dang pawh anlo thleng ve leh tawh a. Ngula pawh chuan nupui han neih thawt thawt chu a dinhmun enin tihmi ala nilo tih hriain mahni a la tlat fal leh reuh reuh chu a thlang rih ta zawk ani.

      Hun leh nite a liam a. Ngula pawhin a hlo thlawhte pawh zo tawhin sapela ramchhuahte pawh a tum deuh ut ut a. Nimahsela Furpuiin rawn nan tak avangin vahchhuahna hun a awm thei meuhlo mai. Khua a țhat zeuh chang a daihnaia han vah chhuah bak chu ramhla a vahna hun a awm meuhlo. Chutiang anih mek lai chuan Parbung khua nen an indo laia an buh leh bal zawng zawng halsak annih avangin Ngula chu a buh hum neihsa chuan rei a daih dawn ta hauhlo mai. Tuna a neihchhun pawh hi pasalțha Chawna leh Zamuangaten an pek khawm bakah Parvachawm lama an va phurh kha ani a. Chutih mek lai chuan Ngula chang nilo,Lungthulian khua a mi tamtak,an in lehlo halsaka awmte dinhmun pawh a țha bik hauhlo mai. Amaherawhchu a tamzawkte chuan chhungkhat laina hnai Buhzem han zen sak mai tur an nei deuh vek mai a. A dinhmunin a zir takloh em avangin Ngula chuan pur phur tura khaw țhenawm lama kal mai chu țhain a hria a. Chumi chungchang chu a țhianpa Zamuanga leh Manchhunga pawh a han hrilh ve a. Zamuanga te chuan buhhum an la nei nual nain Manchhunga te erawh Ngula dinhmun ang thoa ding an ni. Chuti anih avang chuan Ngulate chuan khaw danga Buhhum lei tura kal mai chu țha an ti a. An kal ni tur an ruat fel hma chuan Ngula chuan pasalțha Chawna hriattir phawt a duh avangin zankhat chu pasalțha Chawna te in lama leng tur chuan a chhuak ta a.

      Pasalțha Chawnate in a han thlen chuan a vanneih asiamin Chawna pawh a tapkilah alo tawm ve kuk mai a. Ngula hmel an hmuh chuan Chawna te chhungkua chuan anlo be mawlh mawlh nghal a. Ngulan țhuthmun te an rem fel hnu chuan Chawna chuan,"Ngula,kha i nupui tura kan hual lah i chawk khawlo zo vek a. Enge maw i ngaihtuah ni" alo ti a. Ngulan a chhan hma chuan Chawna pa chuan,"Ngula, i pa Chawna pawhin nupui ala neih bikloh hi. Ani hmu zolo lah hian alo nawr ve chhen che a" alo ti a. An nui dar dar mai a. Chutah Ngula chuan thu tak fe hian,"A nupui neih lam zawng ala hmanhmawhthlak hlei nem" alo ti vat a. Ngula vek chuan,"Pa Chawn,hei zanin chu i thurawn lak tuma lokal ka ni deuh a" a'n ti a. Chawna chuan,"Eng thilah nge?" alo ti vat a. Ngula chuan,"A,eng dang nilo e. Hei Furpuiin min nang chho a. Buh seng hun lah ala hla si a. Ka Buhhum neihsa ka eizo titih dawn ta mai a. Kan khaw țhenawm hnaivaia pur chaw tura kal mai kalo rilruk deuh ani. Khawi khuaah nge kal ila țha ber ang" a'n ti a. Chu velah Chawna nu leh pa leh a farnute chuan Ngula chu an hau mawlh mawlh mai a. A neihloh thu pawh sawilo a alo awm avang chuan an han zilh nak nak a. Ngula chuan han hrilhfiah an tum viau nain Chawna leh a chhungte chuan Ngula thusawi chu an ngaithla duh ta reng renglo mai a. A tawpah Ngula beidawng chuan,"A,pu min ngaihtuah tih chu ka hria lawm.Mahsela hei furpui a ințan dawn chauh ania. In tan harsatna ka siam mai mai zawk ange" a han ti leh a. Chawna chuan,"Ngula,nanga ei khawpte zawng a tam hlei nem. Mahse i sawi tak ang khan kan khaw mipui tamtak ei tur tlachham lek lek an awm mek a. Kan upate pawhin pur chawkna tur khua an ngaihven mek alawm. Kan hmuh veleh a huhoin kan kal dawn nia. Kan tum dan chuan kan Chipuite khua Senvawn lam kan ti deuh ani" a ahan ti a. Chawna nu leh pa chuan Ngula chu pur phura kal ve angaihloh thute an lo sawi ve mawlh mawlh a. Ngula tan pawh chutiang lam han sawi chhunzawm zel chu a chi tawhloh avangin thlawh hma chungchang leh thildang dang dang an sawi kai ta a. Rei tak a len hnu chuan Ngula chu Zawlbuk lama kai turin chhuah mai an tum a. Nimahsela a chhuah dawn chuan Chawna farnute chuan Empai khat hian an buhden khawl sa,țhap fai sa vek chu Ngula phurh haw tur chuan an dah lui ta tlat mai a. Ngula chuan a hnial lui viau nain hnial hneh rual ni heklo le. Lawmthute sawi mawlh mawlh chungin tifuhlo inti fe hian an in lamah a hawng ta a. Ngula a haw hnu cuuan Chawna te chuan Ngula an lo ngaihtuah tawkloh zia hre thar lehin pawi an ti em em a. A vakchhuak ngun ber leh thil chinchang hre tur awm bera an ngaih Chawna lahin engmaha a sawi ngaihloh avangin Chawna chu an hauh rawn hi ani ber mai.

     Chumi zan zet zawng Ngula ngaihtuahna a kal thui ngei mai. Chawna te chhungkua a chunga an țhat ziate chu an ngaihtuah a. Mahsela lehlamah mi buhzem zena tlangval a pumpa han khawsak reng zawng ni theiin a hrelo a. Chawna te chhungkua chuan amah an ngaihtuah takzet ani tih pawh a hailo. Mahsela midang mithmua tlawm lutuk dawna a in hriat avangin Senvawn khaw lama Buh phura kal ngei chu a tum ta tho a. Midang chawm a han awm ngawt zawng a zuamlo ani. A tuk lamah chuan Ngula chuan a remruatna te chu Zamuanga leh Manchhunga hnenah an hrilha. Anni pahnih pawh chuan țha anlo ti viau mai a. Mahsela Zamuanga chuan,"Anih leh Buhhum thleng nan chuan enge kan ken tak ang. Thil hlu deuh hlek engmah kan nei silo a" a rawn ti hlawl mai a. Manchhunga pawh chuan,"Ani lah tak e a. Ka lo ngaihtuah miah hlei nem" a lo ti ve bawk a. Chutah Ngula chuan,"Ka pa khân ka nupui man atan tiin țhi hrui engemawzah min hnutchhiah a. Kan phur tawk buh thleng nan chuan pakhat vel chu a tawk maiin ka ring an" a rawn ti a. Mahsela Zamuanga leh Manchhunga chuan an hnial ta tlat mai. Ngula erawh chuan a țhiante hnenah chuan,"Kan dam anga. Țhi hrui pakhat te zawng kan la nei leh em em ang. Engah nge min ngaihtuah viau ni. Țhi leh Dar tamtak kawl chunga ei tur neihloh ai chuan chutiang thil neilo a khamkhawp neih ka thlang fe zawk ani" a han ti a. Ngulana a thlem fe hnu chuan Zamuanga leh Manchhunga pawhin Ngula remruatna chu an pawm thei ta a. Ruahmanna te an siam zawh hnu chuan khawmual awmdan a zirin a tuk lamah Senvawn khaw pan tura chhuah chu an rel ta a.

                      Ṭhen-42

     Senvawn khua a purchaw tura an kal dawn ni chuan Ngulate țhianho chu Ngula inah an in nghak khawm phawt a. Midangin an chhuahlai hmulo sela an tih avangin hma khawvar hma chuan an khua chhuahsanin Senvawn khaw lam chu an pan ta nghal a. Tluang taka an kal anih chuan Senvawn khua hi tlai lam ni tlak hmain an thleng hman ngei anga. Senvawn khuaa Buh lei tur an hmu vat anih chuan zankhat riah a,haw leh mai chu an tum ani. An khua an chhuahsan hnu chuan kalkawngah eng engemaw sawiin an titi ho a. Manchhunga chuan,"A,țhiante u,retheih lutuk hi zawng a hahthlak deuh ani.Mi zingah lah kan inkiltawih lo thei țhin silo a. Kan ți duk mai zawng anih hi" a rawn ti hlawl mai a. Zamuanga chuan,"Ani ngawt mai. Tuar hram hram ila,zangkhua pawh ala bungbu mahna" a lo ti a. Ngula chu a ngawi reng mai a. Zamuanga chuan,"Ngula,nang lah hi hetiang lam sawi hian i ngawi tlat zel mai a. I ngaihdan te han sawi ve reng reng la mawle" a rawn ti e. Ngula chuan,"Kei zawng ngawih mai mai hi ka duh zawk ani. Sawi tama kan sawtpui tur a awm silo a" a'n ti a. Zamuanga chuan,"Leh ta pek chuan,parawl tihtakah thil hi i hrethiamlo țhin mange. Kan harsatna kan han inhrilhtawnte hian min ti hahdam ve alawm" a lo ti a. Manchhunga pawh chuan,"Ni e Ngula,țiante zinga kan harsatna kan sawilohin khawiah nge kan sawi chuan ang ni" alo ti ve bawk a. Tichuan hmanhmawh lemlo tak mai hian an kal ta zel a.

      Chhun chawfak hun velah chuan Ngulate chu Senvawn ramchhungah an awm tawh a. Thingchang hmun ngaw thelh hun maiah hian an inzui phei diah diah a. Ngula chuan hma hruaiin kawng bak chu a sam phei pah zeuh zeuh a. Nula hmelțha an tih deuh te leh an nula rim țuma an chetchhiatnate sawiin an nui leh hak țhin a. Chutia thlamuang taka an kal lai chuan an hmalam deuh a Fah thing zikno Savawmin alo thliak mial mial lai chu an hmu ta thut mai le. Ngula chuan a țhiante chu thawm dim turin an zaizir mawlh mawlha. Zamuanga leh Manchhunga chuan Ngula em chu chawi thlak sakin Ngula chuan Savawm chu kah ngei tum hian a va veh phei a. Zamuanga leh Manchhunga chuan a kah ngei ringin thin phu dep dep hian anlo thlir a. Savawm chu thingchang kungah chuan thlamuan hmel fe hian ala țhu vung a. Thingchang zikno chuna a seh nuap nuap mai. Ngula chuan a alandan mai chuan Savawm chu a lian vaklo ani tih a hre thei mai a. Savawm awmna Thingchang kung a thlen phei hma chuan Țhang hmunah lutin tlemin alo pik ta deuh a. Lei lampang chu thui tak pawh a hmuh theih loh lehnghal. Silai kah nuam tawk vel ațang chuan Ngula chuan Savawm chu a'n tin vang vang ,a kap ta țhuai mai le. Thingchang lera Savawm chu a khek țhawt a. A thingzik vawnnate chu thlahin a tla thla zui nghal mai a. A tlak zawng chuan thingzar te deuhte chu a deng auh thla rawk rawk mai lenghal. Ngula chuan a tla lai chu alo en reng a,lei a deng ri dup ri pawh chu chiang takin a hre thei hial ani. A silai zen te an sawh zui leh mawlh mawlh a. Chutih lai mek chuan Zamuanga leh Manchhunga chu Ngula em keng chung hian anlo tlanphei nawk nawk mai a. Ngula kiang an rawn thlen phei an emte paih thla nawk nawkin Ngula Savawm kahthlakna lam pan chuan an tlanphei ta mai a. Ngula chuan ding tura a auh ngial pawhin Zamuanga leh Manchhunga chu an tlan lui zel tho a. Ngula pawh chuan a Silai zen chu hmanhmawh taka sawh sawk sawkin a mu te an thun leh a. A Savawm kahna lam pan chuan a tlanphei ve ta nghal a. A va thlen phei hma chuan Zamuanga leh Manchhunga chu hlauh hmel tak hian an rawn tlan let buan buan mai a. Țhang hmunah chu a bawh hian an rawn bawh phei ani ber mai. An rawn tlan phei pah chuan,"Ngula,a lian lutuk. I kah loh zawk kha ani" an rawn ti tuar tuarh mai a. Ngulan mak ti angreng tak chunga alo en reng lai chuan Zamuangate hnunglam ațang chuan Savawm lian zet mai hi alo zuangchhuak thut mai a. A thinrim ani tih hriat tak hian a rum ngul ngul lehnghal. Țhang hmunah chak taka tlan theih ni heklo le,Zamuangte chu an han tlu leh nawk nawk țhin a. Ngula chuan,"Țhiante u ,rawn tlan zel rawh u" tihpahin a țhiante awmna lamah chuan Silai cheng kau sa in an tlanphei ve nghal a. An inhnaih viau tawh mawh tihah chuan Savawm chuan Zamuanga chu puan vena ah a rawn pet fuh ta hlauh mai le. Zamuanga chu a khek tuarh a. A puan ven lah chu a la tla mai theilo lehnghal. Ngula tan lah Silai han hmeh puah a rem tawh silo a. A silai chu dahin a țhianpa lamah chuan a tlanphei ve nghal a. Chutia Zamuanga ber Savawmin a man dawn takah chuan Manchhunga pawh a himna tur pam ngaihtuah loin Zamuanga chhan tum chuan Savawm meiah ava man ta nawk mai a. Savawm chu a vir thut a. Manchhunga lahin a vawnna thlah duh bik heklo le. Țhang hmunah chuan a thal ta uau mai a. Savawm pawh chuan Manchhunga chu beih chhunzawm tumin a zuan zui a. Chu veleh Zamuanga chuan Savawm chu ava zuan ve leh nghal a. Ngula pawh a țhiante awmna chu va thleng phei ve nghalin Savawm chu a rem lai laiah va sat ta siah siah mai a. Savawm thirim chu a hma aiin a chak zual sawt emaw tih mai tur hi ani. Amah rawn sat tu Ngula chu seh ngei tumin a rawn bawh phei ve leh a. Ngula chu alo inveng viau nain Savawm chuan a ke a rawn hai hman ta tho a. Mahse Hnung lamah Zamuanga leh Manchhunga chuan Savawm chu akeah anlo man ve thung a. Chutianga tlangval chak țha țhiau pathumin an han chai takah chuan Savawm pawh chu a talbuai hle mai a. Mahse ke pali nei nge nge chu an țan alo țha deuh ani ange. An inbei tawk viau mai a. Țhang hmunah chuan an han lum leh nawk nawk țhin a. An inbeihna lai vel a pe un tawh mai lehnghal. Ngulate lah chu an phur ve deuh deuh a. Savawm chu hriam lek tawhloin kut lawngin an inchai pui hi ani ber mai. Zamuanga phei chu a puan ven te a tla hial nghe nghe ani. Rei ngial an iinbeih hnu chuan Savawm beidawn chu tlamchhiat mai a han tum a. Mahsela Ngulate chuan a le.hnung lamah leh a meiah an vuan tlat a. An in hnuk leh țang țang țhin a. A tawpah chuan ramsa zawk chu a chan chhe zawkah țangin Ngula chuan Savawm chu a sat hlum ta nge nge a. Savawm an thih takah chan Ngulate chu Țhang hmunah chuan thaw hlawp hlawp chung hian an mu thal huang hlawm mai a. Zamuanga lah zahna chhe te pawb neilo chuan Saruakin a mu pharh duai mai a. A tu amah chu in ngaihsak bikloin an mu ta hle hle a.

# An hah zualpuite a reh hnu chuan Ngula chuan,"Zamuang,i puan kha han chhar vat tawh. Awm i tinuamlo e" a han ti a. Zamuanga pawh chu a puan ven a tihtlak la tur chuan a kal ve mai bawk a. Chumi hnu chuan an Savawm thah tak ruang chu an din hual țhap a. Ngula chuan,"Hei chu ka kah zawk kha anilo chiang mai a. A engti tia rawn in um phei ngei innih a?" tiin a țhiante chu a han zawt a. Zamuanga chuan,"Sawlai deuaha sawn i kah zawka pawh kha a awm alawm. A tlakna kiang vel kan sam fai lai khan hei zawk hi alo chhuak thut a. Baklengin kan rawn tlanchhe ta lawm. Manchhungan a Chempui kha Savawm vawm nan a hmang lehnghal" nui tet tet hian a a rawn ti a. Manchhunga chuan rang zet hian,"A vawm hmasa tu zawk inih kha aw. Tlanchhe chungin ila vawm leh nghal a" a lo ti a. An nui dar dar mai a. Ngula chuan Savawm chu an teh kual thuak thuak a. Sumnga țhazet hi ani a. A teh zawh chuan Ngula chuan,"A puma hawn ngaihna a awm silo a. Chan sain kan phur mai dawn nia" a han ti a. A kahthlak zawk pawh chu Țhang hmunah chuan an va hnuk phei a. Sumli zet alo ni ve bawk a. Manchhunga chuan,"Hei beisei loh lam daihin kan hlawhtling ta phian a. Savawm sa hi Buhhum thleng nan pawh a hman theih mai lovang maw" a rawn ti a. Zamuanga chuan,"Ka hre biklo le. Senvawn khua han thleng phawt ila" alo ti a. Savawm chu an puah chhunzawm mawlh mawlh a. An puah zawh hnu chuan hrang lian deuh deuhin an chan leh a. An zawh fel hnu chuan an Em phurhah Changel hnah phain Savawm sa chu an phur tawk țheuhin an siam a. Tlangval chak țha pangngai vek annih avangin a sa țha vaklo lai thleng pawhin an siam ta vek a. An phur tur an siam fel hnu chuan Zamuanga chuan,"Kawng lakah khatiang em kha chu kan tawng tawh em lovang chu. Kan phur pawh a rit tawk tawh viau e. Bakah ka puanven pawhin a dawl tawh loang" a rawn ti a. Ngula chuan,"Manchhunga puan ven kan sehtir ve thung anga nimai lawm" alo ti vat a. Tichuan hlim takin Senvawn khaw lam pan chuan an kal leh ta a.

     Kawng lakah hun an khawhral tam em avangin Senvawn khaw kawtchhuah an thlen meuh chuan khua a thim țan der tawh mai a. Kawtchhuahah chuan an la han chawl phawt a. Tui thawla tuite in khawlh khawlh pah chuan thlenin zawn dan turte an sawi ho a. Tlema khaw hmawr deuh,mi in an chiahpiah em em lohna laia thlen mai chu țha an ti tlang a. Chutia an țhut lai chuan a khaw mi,feh hawng tlai deuhte pawh an rawn lang ve nak nak mai a. Unau hmelhai vel anih avangin Ngulate chu mikhual anni tihpawh an hre lem hlei lova. Midang an lo lan takah chuan Ngulate pawh khaw lam panin an kal leh ta nghal a.

      Senvawn khua an va luh chuan an beisei angin khaw hmawr lam deuha in ding fal alo awm hauhlo mai a. In te chu inhnaih te te hian alo ding thluah mai lehnghal a. Khawdai hnaih lamah chuan in țha pangngai tak tak mai lo dingin țhenkhatah phei chuan Salu te alo in tlar pet put mai a. Ngula te chu khawi lamah nge kan thlen ang aw tih ngaihtuahin an buai ta hle mai. A tawpah chuan Ngula chuan hma hruaiin khua chu an fang ta ringawt mai a. Khaw tawntirh lam nilo,khaw mawng lam deuhah chuan in pakhat țawng ve tawh tak mai hi an hmu ta hlauh mai a.A in neitute pawh an awm ngei ani tih hriat tak hian mei a de kang kang a. Ngula chuan,"A tawpah chuan kan duh ang kan hmuh tak khu. Minlo thleng thei em ang chu maw" a han ti a. Tichuan chumi lam pan chuan an kal thla ta a.

      An zuk thlen chuan kawmchhak lam ațangin Ngula chuan,"Mikhual in thleng thei angem?" a han ti a. Inchhung lam ațang chuan,"Khual țha nge khualchhia" tiin an rawn chhawn nghal a. Ngula chuan,"Khualțha kan ni e. Lungthulian khaw tlangval kan ni" a han ti leh a. Sumhmun chu a rawn ri phei rak rak a. Patling upa lam deuh tawh pakhat hi luhkaah chuan a rawn ding vang mai a. Meichher rawn kengchhuakin Ngulate chu uluk tak mai hian a rawn en a. A thlek tawn sek hnu chuan,"Lo lut rawh u khai" a rawn ti a. Ngula te chu ngaihțhalo zet chuan an lut ta a. An phur te chu Sumhmunah chuan an han nghat te te a. Inchhung an va luh chuan Nu pakhat leh mipa naupang pahnih,thingnawi fawm rual vel hi an lo awm bawk a. In nei tupa chuan,"Lungthulian khua maw innih a. Eng titura lokal nge innih le" a'n ti a. Ngula chuan,"Hei in khuaah Buh phurh tur a awm beiseiin kanlo kal tawp mai ani. Parbung khua nena kan buai vel avang khan kan Buh leh Bal a kang chhe nasa si a" a han ti a. Inneitupa chuan,"Ani tak e maw. In harsa viau dawn anih chu. Hei ei tur țha han hlui tur che u pawh kan nei hauhlo a. Mahse in awmchhung na na na chu in nghei hauhlo ang" a'n ti a. Inneitupa bawk chuan,"Kei hi Paranga ka ni a. Hei ka nupui fanau te an nih hi. Tikhan han țhu hahdam ula. Sawnga nu hian zanriah tur han siam belh rawh se" a rawn ti leh a. Chutah Ngula chuan,"Ka pu,hei kalkawngah Savawm pahnih kan rawn tihlum hlauh mai a. Kan buaipui nghal mai loh chuan" a han ti a. Pu Paranga chuan,"Ekhai,in rawn luh dawn khan in em kha kalo en hauhlo alawm le. A va tihzia nasa dawn ve. Khawnge i han buaipui nghal ila nimai lawm" alo ti vat a. Tichuan Ngulate chuan inneitupa hoin an sa phurh chu an chandarh mawlh mawlh a. An chandarh sa chu Tulah thilin rapah an rep nghal zel mai a. An sa phurh chu a tam em avangin an Tul neihsa chuan a daih talo tlat mai. Chu veleh Pu Paranga chu kawmchhak lamah kalin a rawnal put sa chu a han tan hmawk hmawk mai a . Tul te sui belhin sa chu rapah chuan an rep tlar dul mai a. Rapa a lenloh avangin a khaina turte an han siam belh leh bawk a. An zawh fel meuh chuan zanriah ei hun a pel dawrh tawh mai a. An thlenin naupangte lah chu an hlim em em mai lehnghal. An zawhfel hnu chuan insil fai sawk sawkin zanriah an kil chhun zawm nghal a. An kham fel awrh tihah chuan Senvawn khaw pasalțha Kawlkunga chu a rawn lut hlawl mai a. Pu Paranga chuan,"Ekhai ,pasalțha Kawla lah nirengin,lo leng țhu rawh khai" alo ti vat a. Kawlkunga chuan țhut hmun rem pah hian Ngulate chu an en kual dan dan a. Ngulate lah chu țawngloin an ngawi țhap a. Chutah Kawlkunga chuan,"Hei Pu Par,mikhual ineih thu kalo hria a. Khawi lam mi nge annih le. Hei sa lah chu rap khat dulin in rep bawk a" a rawn ti a. Paranga chuan,"Lungthulian tlangvalte an nih hlawm hi. Buh phurh tur zawnga lokal anni a.Kawng lakah Savawm an rawn kap alawm mawle" a lo ti vat a. Kawlkunga chuan,"Lungthulian tlangvalte innih chuan țhat hlauh chu. Kei hi Senvawn khaw pasalțha Kawlkulha ka ni a. In khua leh Parbung khaw buai vel kha kan lo hria a. A zialo khawp mai. Parbung lal lah a thi ta bawk nen. Hmar thlah ho chuan lal kan nei ta miahlo anih hi" a han ti a. Kawlkunga vek chuan,"In phur tawk Buhhum chu ka ina mi in rawn la dawn nia. Engmah min pek angai lo ang" a rawn ti leh a. Mahse Ngula chuan,"Ka pu,Buh thlengna tur chu kan rawn keng alawm. A thlawn a lak ngawt chu a țhalo e" a han ti . Kawlkunga chuan,"Keinin ei senloh kan neih laia kan unaute rilțama inlo awm zawng kan phal bik hlei nem. Naktuk zing lamah kan inah inlo kal ange. In khaw upate hnenah thuchah duh pawh ka nei e. Kan upate ho nen kan lo nghak ang che u" a ti leh a. Ngulate chuan han hnial vak ngaihna an hre biklo a. Kawlkunga pawh rei vaklo a țhut hnuin Savawm sa khai haw țeuh chungin a chhuak ve ta a.

      Kawlkunga a chhuah hnu chuan Zamuanga chuan an thlen in pa hnenah,"Ka pu,in pasalțha chu a fel hle mai" a han ti a. Paranga chuan,"Ni e,keini pawhin kan thlamuanpui khawp asin. In khuain pasalțha Chawna in chhuang viau ang khan keini pawhin kan chhuang teh ania. Lal kan neihloh avang hian kan upate kaihruaitu ber ani mai ang chu. Khua a lut leh chhuak hi hriat zel a duh avangin zaninah pawh alo kal anih kha" a rawn ti a. Manchhunga chuan,"Khua kan lo luh khan khaw hmawr deuh lama thlen mai kan tum a. Chu lah chu in țha pui pui kha alo ding sia. Kan thleng ngam talo ani" a lo ti ve a. Paranga chuan,"A,kan pasalțhate hian a lai lumah in a sa ve ngai meuhlo ani. Mipui pawh kan inthurual khawp asin" a'n ti a. Thil eng engemaw sawi chhunzawmin an titi ho a. Lenghawn arkhuan hma chuan Ngulate pawh Senvawn khaw Zawlbuk kai turin an chhuak ta a.

       Senvawn khaw Zawlbuk kawt an han thlen chuan pawn ațangin lawiluh an han dil phawt a. Zawlbuk chhung lam ațanga val upaten an phal thu an rawn sawi hnu chuan Ngulate chuan Bawhbel an bawhliam ve ta a. Zawlbuk an luh chuan tlangval pawh an lo tam tawh viau mai a. Pasalțha Kawlkulha pawh meipui kiangah chuan alo țhu ve a. Ngulate hmel a han hmuh chuan,"Ekhai,hei Lungthulian tlangvalte an nih hi. Kan tlangvalte kha a buan ngam in awm emaw chu" alo ti lang lang a. Val upate pawh chuan mikhual tlangval buan ngam an awm leh awmloh an tlangvalte chu an han zawt a. Senvawn khaw tlangval te lah anlo phur ngang mai a. Mikhual tlangval buan chu an châk zek zek mai lehnghal. Ngulate an țhu fel awrh tihah chuan val upa pakhat chuan,"Ekhai,kan tlangvalte pawhin han infiam vel an chak anih hi. Khawnge Lungthulian lama kan unaute kha,in zinga buan chak ber kha han chhuah tir rawh u" a rawn ti a. Ngulate chuan a chhuak hmasa nihna chu an han in hnawn kual vel a. A tawpah chuan Zamuanga leh Manchhunga chuan Ngula chu buanzawlah an nawr chhuak ta nge nge a. Senvawn khaw tlangvalho lah chu anlo au dur dur a. Ngula chu buanzawlah a ding vang tawh a. Chutah Senvawn val upa chuan,"Khawnge kan tlangval zingah tunge ding hmasa ber i han en teh ang" an ti a. A sawi zawh rual chuan hnung lam deuh ațang hian Senvawn khaw buanchak Thangzaua chuan,"Khawnge mahni chipuite phatsana Luseiho lo thurualpui tute chu kan vawrh phar nek teh ang" tih pahnin a rawn dingchhuak ta thurh mai a. A palian in a țan a țhat hmel viau mai lehnghal a. Val upate chuan,"Ekhai Thangzau,insum teh khai. I nauten han buan hmasa phawt sela mawle" ti an rawn khap pawh chuan Thangzaua chuan,"Ni lo e. Mahni chipuite khuaw run duh khawpa rilru chhe puho hi zawng ka ngai theilo e. Kan buan nghal law law ange " a ti tlat a. Buan zawlah chuan rawn chhuakin Ngula puanven chu a rawn vuan nghal chat a. Val upate pawh chuan anih nih ni teh se tiin anlo thlir ve tawp mai a. A chhan ni bera lang chu Lungthulian leh Parbung khaw indona kha Lungthulian lamin Luseiho an thurualpui anga mi tam zawkin an ngaih vang ani. Chuvangin Hmar thlah ho chenna khaw tamtak chuan Lungthulian khua kha an dem rawn reng ani. Kawlkunga pawh chuan Thangzaua chu khapna tumlo nasa mai a,ani erawhin Ngula buanchak zia tlang kam ațanga alo hriat tawh vang ani zawk. Chutia an buan chak Thangzauan Ngula puan ven an vawn takah chuan val upa pakhat chuan,"Țan rawh ule" a rawn ti tuarh a. Chu veleh Thangzaua chuan,"Mahni chipuite phatsantu" tihpahin Ngula chu chawi mai a han tum a. Mahse Ngula erawh kan pawh a kang chhin eihlo. Thangzaua țawngkam chuan a tih thinrim em avangin tlawm der pawh tumlo chuan Thangzaua chu a chawi kang ta vu vu mai le. Chutah rang zet mai hian an dah thla leh a. Zawlbuk chhung chuna reh duk a. Thangzaua tlawm la lutuk chuan Ngula puan ven chu vuan leh nghalin,"Ka țang hman hlei nem. khawnge mipa buanin kan buan ang che" a han ti a. Ngula erawh a ngawi reng a. Val upa in țan tura thu a rawn pek leh rual chiah chuan angai te bawkin Ngula chuan Thangzaua chu a phawi leh ta zawk mai a. Chhuata a nghah leh rual chuan Thangzaua thinrim chuan,"Lungthulian khaw ho hi thi vek tlak inni"tihpah hian Ngula chu a nam thlu tawp mai a. Tlangval dangte chuan Thangzaua chu an rawn dawm bet nghal sap sap a. Senvawn tlangvalte chuan Ngula pawh chu kai tho nghalin Ngula puan ven te chu an han ben fai sak nawk nawk a. Val upate chuan Thangzaua chu an han zilh nghal mial mial a. Chutah val upate chuan Ngulate hnenah chuan,"Min hrethiam hram ani ang chu. Hman deuah thil thleng avang khan mi tamtak rilru hi ala dam theilo ani"an rawn ti a. Ngula chuan,"Pu te u,Parbung khua kan run chhan kha in hre sual der ani. Tin Luseiho hi kan thurualui lo bawk" a han ti a. Pasalțha Kawlkunga chuan,"Ngula,a tam zawk hian an hrethiamlo ani. Keini lah kan lo inhrilh hrelo bawk nen" a rawn tive a. Val upate chuan Zawlbuka thil thleng chu an khaw upate beng thlen lo hram turin an ngen chiam mai a. Ngulate lah chuan kan thlen lo ang pawh an ti duh lem hleilo a. Chutiang anih tak nuaihah chuan Ngulate tan pawh Zawlbuka han riah chu a nuam zan talo mai a. Chhuah leh mai an tum lai chuan val upate leh pasalțha Kawlkunga ngenna angin tuilo zet chungin an riak ve ta a.

      A tuk zing hma takah Ngulate chu thovin Zawlbuk an chhuahsan nghal a. An thlenin lamah zuk kal hmasa phawtin khawvar chian hun an nghak a. Khua a var fel ta maw tihah chuan pasalțha Kawlkungate in lam panin an thlen in pa chuan a hruai ta a. Kawlkungate in an han thlen chuan Kawlkunga bakah Senvawn upa țhenkhat hi anlo awm nual mai a. Zan lama thil thleng vel nen Ngulate chu an lo be țha kher mai. Ngulate lah chuan a rul tawk chauh hian an chhang zel a. Senvawn upa min Ramthanga chuan,"Tlangvalte u. Zan lam Zawlbuka thil thleng kha pawi kan ti takzet ani. Kha thil kha keini bakin hrelo se kan duh ani" a rawn ti a. Ngula chuan,"Keini pawhin pawi kan ti alawm. In thu lak dan pawh a diklo reng reng ani. Parbung khua khan min rawn bei hmasa lo sela kan run hauhlo ang" alo ti a. Ramthanga bawk chuan,"Kan lo hriat chianloh em vang ani. Khang thil kha chu theihnghilh ila a țha ange" a rawn ti e. Ramthanga bawk chuan,"Hei in khuain harsatna in tawh thu kan lo hria a. In upate hnenah Senvawn khaw lamah in duh zah zah Buh phurh tur a awm thu in hrilh anga. Tin,keini pawh remchangah lo zin kan tum dawn nia. Nangni pawh in phur tawk țheuh Buh in hawn dawn nia. Engmah min pek angailo ang" a han ti a. Upa dangte pawh chuan thlamuang taka awm turin an lo tive bawk a. Ngulate pawh an thlenin lamah hawng tawhloin Kawlkungate inah chuan Senvawn upaho nen tukțhuan an kil tlang ta nghal a. Tukțhuan ei khamah chuan Ngulate chu an thlenin lamah an kal leh phawt a. An khaw lama haw nghal mai an duh avangin an thlenin te hnenah chuan lawmthute sawiin an savawm sa hawnte kha an han insem tlang a. Chumi hnhah in mangțhain an thlenin chu an chhuahsan ta a. Kawlkunga te in lamah chuan kal lehin an Em khat țun chuan Buh chu an rut ta a. Ngulate chuan Buh thleng na tura an ken Țhi chu Kawlkunga te hnenah an pe lui ve ngat mai a. Tichuan a thlawn nilova an duh ang zat Buh chu phurin an khaw lam pan tur chuan an chhuak zui ta nghal a.

      Senvawn khua an kal pelh hnu chuan Ngula chuan,"An khaw val upate mai mai kha aw. An tlangvalte pawh an khap hnehlo ania" a rawn ti a. Zamuanga chuanț"An khap bet ang tih kha nia ka hlauh ni. An buanchak chapo zet mai kha Bawhbel vawm nan khan hmang la ka ti teh ania. I dim mah mah ani"a han ti a. Manchhunga pawh chuan,"Dik chiah mai. Khatiang mihringte chu dim hauhlo tur. Ala thinrim em em lehnghal a" alo tive a. Ngula chuan,"Thinrim ve ta ngawt ila amah ang tho kha ka ni dawn alawm. Chu lo rengah mi khuaah chuan pawngpawrh vak tur ani ngailo e" alo ti a. Rit phur chunga kal annih tawh avangin muangchangin an khaw lam chu an pan ta zel a.

      Kawng lakah pawh harsatna dang tawklo a kal zelin lenglen hun velah Ngulate chuan an khua an lut der tawh a. An thlen zan la la chuan Ngula chuan pasalțha Chawna hnenah Senvawn khaw upaho thuchah zawng zawng chu a hrilh ta vek a. Chawna chuan engdang mah a sawi hmain Ngula chu an thu awihlo a Buh lei tura khualkhuaa a lokal avangin an hau hrep phawt a. Chumi hnuah Senvawn lama purchaw tura kal chu an relthluk tawh thute sawin khaw awmdan enchunga an kal hun tur an tihfel dawn thute a hrilh bawk a. Ngula pawh rei lengloin in lamah a hawng phawt a . Nula han rim chakna pawh a neih lemloh avangin Zawlbuk lamah a kai zui leh ta nghal a.

     Hun leh kumte a liam zel a. Ngula pawh taksa leh rilru lamah puitling chho ve zelin a taimakna leh ahuaisenna avang chuan mite zah pawh a kai tawh hle mai a. Khawtual nula zingah lo mitmei tawk leh amah rawn hel tu awm ve reng mahsela a thinglung chhungrilah midang an awm tlat si avangin nupui neih lam a la hawi thei meuhlo. Chutih lai chuan a țhianpa Zamuanga erawh vengthlang nuthlawi Khumi nen an innei daih tawh a. Pasalțha Chawna takngial pawhin upa Dozamanga fanu Vansangi chu Khumpui a kai pui ran tawh mai. Saii pasal neih țuma a zin bak kha Tualcheng khaw lamah leh Khawlian lamah a zin chhunzawm talo reng reng a. Mahni chauha khawsa ani bawk nen vah chhuahna hun a neilo bawk ani. A lunglen deuh chang chuan Thangpuii te,Zarkimite chuan an la hre ve reng angem tihte angaihtuah mai mai țhin a. Khawlian khua a hmuh lohna pawh kum engemawzah anih tawh avangin Zarkimi pawhin pasal aneih hial aring tawh ani. Mahni chauha khawsa e tilo chuan Ngula chuan thlawhhmate a la zau theiin Buh leh Bal phei chu a ei senloh a thar țhin a. Chutiang hlawhtlinna chu chang țhin mahse a rilru a la khingbaiin ruak deuh huai ni a in hriatna a nei nasa hle thin ani.

      Favang awllen lai ani a. Ngula pawh in lamah Arbawm tahin a buai hle mai a. Chutia Arbawm a tah rat rat lai chuan pasalțha Chawna alo leng hlawl mai a. Ngula chuan,"Pa Chawna lah ni rengin, kha i ramkal bik nange" alo ti vat a. Chawna chuan,"A hei nupui te han neih ve takah chuan mahni thu thu a awm.theih ani tawh meuhlo e. Nang lah hi len tar i tum emawni. Hetia i awm reng zawngin a țha țha i chan zo mai dawn alawm" a rawn ti a. Ngula chuan,"A,nupui neih lam zawng ka la ngaihtuah peih meuhlo ani" alo ti mai a. Chawna chuan,"Heti taka nula lam in ngaihsaklo mai hi ka hrethiam lo ani. Rammi te hi ilo ngai ani lo maw. Sa lah i la thei em em mai lehnghal a" a rawn ti leh a. Ngula chuan,"A ,mai mai țhin a. Rammi han zawl hmel pawh kan put loh hi. Eng ngaihtuaha lo leng reng reng nge inih le"? a han ti a. Chawna chuan,"A,ka lo kal chhan tak zawka chu hei khual thuthang ațanga kan lo hriat danin Lusei ho khua Khawlian chu a ropui tawh hle mai a. In pawh Sangkhat chuang lai ading tawh ani awm e. Zawlbuk lah chu pariat lai mai awm ni awmin an sawi a. Luseiho hian min rawn nek zel hi a hlauhawm viau tawh ani" a han ti a. Ngula chuan,"Khawlian khua ka hmuhlohna pawh a rei tawh a. In Sangkhat chuang lai a ding tawh anih pawhin a awmlo chuanglo e. Kan hnam chipuiho in Luseiho nena in thurual tlat anga min ngaih ni ațang khan mahni hnam chipuite rilru tihnat ai chuan tiin a zin pawh kan zin chhuak talo kha ania" a han ti a. Chawna chuan,"Ni ngawt mai. Khami hnu khan palai pawh anlo tir fo a. mahsela aw kan pawh duh ta țhinlo anih kha. Nangpawh ka rin aiin i rial rei thei ka ti. He ti tak maia kum engemawzah Khawlian lama i zinlo thei hi a chhan țha tak a awm ani ang a" a rawn ti leh a. Ngula chuan,"A chhan engvak a awmlo e. Ka sawi tak ang khan Luseiho nena in hnimhnaih vak kha kan chipuiten thin tirim tawk a tlin zel avangin ka zinchhuak duh talo ani" a han ti a. Chawna chuan,"Tunah chuan Khawlian lam pawh kan ral khat thlir leh thei dawn a ang hle mai" a rawn ti zauh a. Ngula chuan,"Enge i sawi awmzia?" alo ti vat a. Chawna chuan,"Hmar chenna khaw tamzawk palaite kan inhmu khawm a. Kan tum dan chuan tun Favangah hian Khawlian ram chin,an luah phak siloh,Parvachawm leh Khawlian inrinna piah tlangah sawn Bawk va khawh ila kan ti ani. Tichuan Bawk ațangin lo te kan vat anga. Luseiho lo lian zek tur dan nan thawm kan va neih angai ani" a rawn ti ta a. Ngula chuan,"Chu,Luseiho nen a indo a hnai ani maw?" alo ti vat a. Chawna chuan,"Ni e,indo pawh kan la indo mahna. Luseiho luah ram hian lung a len thar riau alawm. An ram china Bawk kan va khawh anih ngat zawngin an lo ngaitheilo viau ngei anga. Min rawn beih hial pawh an duh dawn ani. Min rawn beih veleh anmahni hnehna hun remchang kanlo zawng dawn ani" a han ti a. Ngula chuan,"Kan țaho chuan kan hneh ngei turah ngai phawt ang aw. Min rawn tibuailo anih zawngin inrem taka awm dan pawh a awm mahna" a han ti a. Chawna chuan,"Ni e,mahse an ramchhunga Bawk kan va khawh zawngin kan inrem hauhlo ang. Thisen tamtak a luang dawn ani. Mahse kan thlahte zel tan ram kan hauh angai ani. Chuvangin naktip lamah ka hoin Khawlia rama Bawk kan khawhna tur hmun chu kan va enchiang dawn ania. Nangpawh lo inbuatsaih ang che" a han ti a. A sawi tur a sawi zawh chuan Chawna chu an in lamah a hawng leh ta nghal a.

     Chawna a haw hnu chuan Ngula chu a in ngaihtuah nasa hle mai a. Kum engemawzah liamta a țha taka an inthlahliam hnua Zarkimi te nena hmelma anga an han awm mai turte chu a ngaihtuahin pawi a ti em em mai a. Lehlamah chuan an hnam thlah kal zel tur te tana ram hauh lawk chu a țul ve miau si a. Ngula chuan ama hriat tawk lek hian,"Kan hnam tana ka beih ngei a ngai si a maw" a ti sap a.

     Chutih lai mek chuan Vanpuilala lalna khua Khawlian lam erawh an pung zel a. In Sangkhat chuang lai anni tawh nghe nghe ani. Vanpuilala pawhin khua a din tirh khan hetiang em em a ropui hi a ring ngailo a. Amaherawh chu Bengkhuaia leh a hoten Mingo an zuk man avanga a let hlau mi tam tak hmar lamah an rawn tlanchhia a. Chung mite chu lainat takin Vanpuilala chuan a khua leh tuiah alo pawm zel mai a. Hemi ni pawh hian Vanpuilala leh a upate chu an khaw mileh sa pun belh zel avangin thil pawimawh sawiho turin an țhu khawm a. Vanpuilala chuan,"Awle,hei kan tum lawk hauhloin tun hnai maiah pem thar kan nghah hle mai a. Hemi lo thlen chhan ni a lang chu a hma deuh khan Sailo lal Bengkhuaia khan Mingo ho run puiah min rawn sawm anih kha . Kei erawhin ka tlangvalte tirh ka remti lova. Bengkhuaia leh a hote erawhin Mingo ho chu an zuk run ta tho a. Rallak sum tamtak bakah hmeichhe naupang pakhat an rawn man tel bawk . Mingo ho chuan phuba an rawn lak ngei an rin avangin Mi tamtakin Bengkhuaia leh a thurualpui lal dang ho khua chhuahsanin hmar lamah an rawn tlanchhia ani ber mai a. Heng mite hi kan lo pawm zel dawn em. Kan thlawhma lak dan hian a tuar phah mai angem?" tiin a upate chu a han rawn a. Upa Kalhkhama chuan,"Lal pa,ka ngaihdan chuan kan unau thlabar taka tlanchhiate lo hum hi kan tibtur ani. Thlawhhma lakna tur lam chu buaina a awmlo ang. Duh leh Hmar lam pawh kan nek nasa zual sauh anga ani mai" a rawn ti ta a. Upa dang ho pawh chuan an khua a chen duha rawn bel tu apiangte chu lo pawm zel mai chu țha an ti a. Thlawhhma lak nana hmar lam nek zel pawh pawi an tilo tlang ani. Mahse Vanpuilala chuan,"Thlawhhma lak nana Hmar lam va nek vak kha kan Hmar unaute nen buaina kan neih phah lovang maw?" a han ti leh a. Upa Pachuaia chuan,"Lal pa,hei vawi engemawzah inremna țha zawk siam pui tumin palai kan tir a. Minlo la hnial.char char mai a. Tunah chuan inremna mumal pawh kan nei hlei nem. Kan inphah hniam rei tawh viau lo maw?" a rawn ti ta a. Upa dangho pawh chuan.Pachuaia thusawi chu an thlawp hlawm a. A tawpah chuan Vanpuilala chuan a țul chuan Hmar lam nek mai pawh chu pawi ati ta biklo a.

                     Ṭhen-43

     Favang ni eng chu a mawi hle mai a. Lungthulian khaw mi tam zawk chuan lo pawh zo fel tawhin a hmanhmawh fal deuhin fasuar te an lo siam lawk a. Țhenkhatin Buhzem anlo kual țha ve mek bawk a. Nula tamtak chuan in nghah pahin puan an tah mawlh mawlh a. Tlangval țhenkhatin anlo rim ve zui bawk nen. Buh seng hun lah a la hnai mai silo a. Buh ala puahkeh loh avangin Buhven ngai heklo. Mitin mai chuan an mamawh tur leh nuam an tih zawng thilte an buaipui ani ber mai. Tlangval țhenkhat chu an pasalțhate hovin sapela ramriakin an kal hlawm a. Ngula erawh Khawlian ram,Pachiau tlang an tih mai,Parvachawn leh Khawlian inkara Bawk khawh a kal tur chuan a inbuatsaih a. Chawhnu lama Parvachawm khaw pana kal tur annih avangin a mamawh tur ang angte chu an la khawm a. A in lehlo bakah a ranvulhte chu Zamuanga leh Manchhungaten anlo enkawl dawn ani. Chhun chawfak hun thlenga ina a awm mai mai hnu chuan an in nghah khawmna tur hmun Zawlbuk tual lam pan turin a in ak chhuak leh ta a.

     Zawlbuk tual ahan thlen chuan Parbung leh Senvawn khaw aiawha a lokal tlangval țhenkhat pawh an lo awm tawh a Senvawn khaw ho chu an pasalțha Kawlkungan rawn hoin Parbung lam erawh val upa Chalkhuman a rawn ho thung a. Kawlkunga chuan Ngula chu alo be vei luam a. Parbung khaw ho erawh leh Lungthulian lam erawh an inpawh vak lemlo thung. Rei vaklo hnuah chuan Lungthulian tlangvalte ho tur pasalțha Chawna pawh Silai pu chungin alo thleng ve tawh a. Khawlian ram,Pachiau ngaw a Hmar hnam aiawha Bawk khawh tura kal turte chu Lungthulian Zawlbuk tualah chuan an ding țhap a. Pasalțha Chawna chuan an kal dan tur vel an sawi phawt a. Chumi hnuah Chawna bawk chuan,"Tunah chuan kan hnam aiawhin Khawlian ram lamah Bawk kan va khawh dawn ani a. Kan unau Leisein lam leh Parvachawm lam ten Parvachawm khuaah minlo nghak ve thung dawn ani. Zaninah chuan Lusei ho ram lamah kan riak tawh dawn nia. I kal tawh ang ule" a han ti a. Tichuan Parvachawm lam pan chuan an kal chhuak ta a.

     Lungthulian khua an chhuahsan hnu chuan hmanhmawh tak mai hian an kal hlawk hlawk a. A tu ate mai pawh chu an phur viau hlawm a. An thlahtuten an lo luah tawh țhin ram va luah leh tura kal zet zawng tu tan pawh hlimna tham ani reng ani. Kalkawngahte chuan Bawk an khawh hnu a khaw pangngai an dinchhoh hun tur velte an sawi ho nak nak a. Harsatna an tawh theih dan leh an nunna thlengin a tawrh phah theih tih erawh an hai lo. Chutihlai erawh chuan an hnam tan chuan an thisen far ral raih thleng pawha beih chu an inhuam em em vek ani. Tluang taka kal zelin tlai lam nitlak hma chuan Parvachawm khua chu an lut ta a.

      Parvachawm khua an va luh chuan Zawlbuk lam an pan ding nghal a. Zawlbuk tual velah chuan Parvachawm leh Leisen lam tlangval engemawzat anlo awm ve țhap a. Chungho chu Parvachawm pasalțha Neihthangan a ho ve thung ang. Chutia Khaw panga tlangval rual an han inhmuhkhawm takah chuan an phul hlut mai a. Val upate leh pasalțhate chu Zawlbuk chhung lamah țhuin an kal dan tur an han sawiho lawk a. An sawifel hnu chuan pawn lamah lo chhuakin Hmar hnam aiawha vawi tamtak lo ding tawh țhin pasalțha Chawnhawitlura chuan,"Awle,vawiina helai hmuna kan awm chhan chu kan hre țheuh ang a. Khua a tlai tawh avangin thu tam kan sawi tawhlo ang. Tunah hian Khawlian ram Pachiau ngaw panin kan kal leh nghal anga. Thil pawimawh dang chu kan thlen hunah kan la inhrilh dawn nia" a rawn ti a. A sawizawh chuan Hmar hnam aiawh khaw panga tlangvalte chu Khawlian rama Pachiau ngaw an tih mai pan tur chuan an inzui chhuak ta diah diah a.

     Lenghawn arkhuan hun velah chuan Khawlian ram Pachiau mual,ngaw hnuaiah chuan Hmar tlangval Sawmnga rual zet te chu riahbuk sualin an phu sang sang tawh a. Țhenkhatin zanriah turte an lo siam vel mek bawk a. Buk lian tak tak Panga lai mai an sak zawh hnu chuan zanriah an kil ta nghal a. Zanriah eikhamah chuan Chawna chuan,"Hei zanin lamah chuan engmah han tih ngaihna a awm tawhlo a. Kan chau tlang bawk nen kan mu hma deuh dawn nia. Lusei ram chhunga awm kan nih tawh avangin ralveng kan indah thung anga. Zanin atan chuan Lungthulian lamin ralven hna kan thawk ange. Tichuan heta kan awmchhung zawngin zantin kan in chhawk dawn nia" a han ti a. A sawi zawh hnu reiloteah chuan tlangvalte chuan mut hmun an siam sang sang a. Khawdang tlangvalho annmut vek hnu chuan ralven hna chu Lungthulian khaw tlangval chan anih avangin Ngula leh tlangval pakhat chu ralveng turin an dah ta a.

     Chumi zan kher chuan thla a eng țha viau mai a. Ngula chu thingkung pakhatah lawnin khua an chuan a. Tlang leh mualte chu alang dum hmuk mai a. Ngula chuan ralkhata mei eng de sep sep hi a hmu ta tlat mai a. A mit vai anih ringin a mit chu an nuai nawk nawk a. Mahsela a thilhmuh chu a mitvai mai niloin a tak ngei ani tih a hre ta . Mahsela a hlat tham em avangin an tana hlauhawm tham anih a rinawm lemloh ani. Reilote ah chuan mei eng pawh chu a hla tial.tial a. Thim hnuiah a thamral zui a. Ngula chu thinglerah la awm rengin tlang leh mualte chu an thlir kual a. A lungte a leng thar deuh rum rum mai a. Chunglai ram vel a han tlat kual vel chu a châk thar riau mai lehnghal. Zanrei tak thlenga thinglera a a awm hnu chuan a chhuk ta a. Lei a zuk thlen thlak chuan a ralven pui pa chu Thingbul ngheng hian alo muthlu bawrh bawrh bawrh mai a. Chumi zana an ralveng zet zawng an rintlakloh viau ani. A țhianpa chu kai tho ta lemlo chuan a Vaibel te la kaiin țhut hahdam pahin a pak khu tual tual a. Khuan hmasa khuan hun velah chuan tlangval dangin rawn thlak vein Ngulate chu an mu hahdam ve ta a.

      A tuk zing khua alo var chuan Hmar tlangval rual chu an tho sang sang a. Țhenkhatin tukțhuan tur an buatsaih mawlh mawlh lai chuan pasalțha Chawna hoin Ngulate chuan Pachiau mual chu an han fang kual thuak thuak a. Tui țhatna hmun leh khaw dinna tur hmun rualrem deuhte an han thlek kual vel a. Rei vaklo an fan kual hnu chuan Pachiau mual lu lam deuhah chuan hmun rem tak mai,tuikhur pawh pathum vel lai siam theihna tur chu an han hmu ta a. Pasalțha Chawna chuan,"Helai hmun hi Bawk khawh nan chuan a țha ber ang. Bakah khaw din nan kan hmang zui thei bawk dawn ani. Vawiin ațangin kan vat țan ang" a han ti a. Vah fai tur chin an kham fel hnu chuan Buk lamah bawk an kir leh ta a.

      Tukțhuan ei khamah chuan Hmar tlangval rualte chu Bawk an khawhna hmun tur vat fai tur chuan an insiam sang sang a. An Chempuite an tah mawlh mawlh lai chuan Chawna chuan,"Ngula,nang vawiin lam chu Buk chawhmeh tur i va zawng dawn em ni ang. I kut a hmui deuh ang e" a rawn ti a. Ngula chuan,"A ram hi ka la hrechiang silo a. Ka va hlawhchham mai ange ka ti" alo ti a. Chawna chuan,"Ekhai,hlawhchham leh Hruizikte i rawn kheh hawng anga ti nia. Sa tuihang hawplo pawhin tha zawng a awm tho alawm. Va vak chhuak reng reng teh khai" a rawn ti leh a. Chutia pasalțha Chawnan a tih tak tlatah chuan Ngula chu Buk chawhmeh tur zawnga vak tur chuan a insiam zui ta nghal a. A Silaite a enfel hnu chuan an awmna mual mawng lamah chuan a chhuk ta a.

      Pachiau ngaw chu ala țhain lo atan pawha vawikhatmah la vahlo nimai hian alang a. Mual mawng lama Thingdawl hmunah chuan sahnu a chiar dup mai a. Ngula chuan sa hnu thar deuh zawngin lei chu uluk tak hian a han bih ngar ngar a. Rei vaklo a vah kual hnu chuan Sanghal hnu thar zet mai hi a hmu ta hlauh mai. A hniak han en mai chuan lian ve pangngai tak anih hmel a. Ngula pawh chuan khawdang hawi lemlo chuan Sanghal hnu chu a zui ta zel a. Chhun chawfak hun hma hret chuan a Sanghal hnu chhui chu Nghalrual hniak in a chilh ta tlat mai. Mahsela chhui chhunzawm theih tur tawk chuan ala awm zel tho a. A Sanghal chhui chu a rual zingah a lut ngei anih ringin Ngula chuan a chhui chhunzawm zel ta tho a. Chutia Sanghal hniak a zui zel lai chuan ngaw chhunga mihring chet velna hnuhma a hmu ta zeuh zeuh tlat mai. Hmun țhenkhatah chuan Mau sah khawl sa leh Banril dahkhawm te alo awm ta zeuh zeuh mai le. Ngula chuan Khawlian khaw ho chet velna anih ringin ngaih țhatlohna pawh nei lemlo chuan a sahnu chhui chu a chhui chhunzawm zel a. Chawhnu lam,ni pawh vanlai zawl pela a thlang her bawih tawh hnu chuan Ngula chuan a hma lama Sanghal in nawr khek țhawt thawm chu a hre ta tlat mai le. Chu veleh hmanhmawh leh fimkhur takin hma lamah chuan an vak phei ta țhem țhem a. Thui vaklo a vah phei hnu chuan a vahna ngaw chu Changelin a pawlh phei zauh zauh țan a. A hma lawkah chuan mual chu lo tawpin kawrte pakhat ,mual leh mual daidan tu chu a va pawh ta a. Kawrte a kan phei chiah tihah chuan kawr mawng lama Sanghal ni ngei tur thawm a hre leh ta tlat mai. A mit leh beng te uluk taka chhi zuiin a chhuk zawng chuan a veh thla leh ta a. A chhuk zawnga Sahnu han chhui chu a hautak angreng hle mai a. Lung te a rap lum palh ang tih hlauin Ngula chuan a rahna turte chu uluk takin a en lawk zel a. Thui vaklo a chhuk leh hnu chuan Nghalrual hi Ngawhnuai a Hnahchang hmun zawl deuh laiah hian anlo bawk țhap mai a. A sir maia Kawrtea lui luang ri a rin deuh avang leh Ngula lahin thawm a dim thiam em avangin eng thawm mah hrelo chuan thlamuang tak hian anlo bawk țhap mai a. A țhenphei chu thing kungah an pang thak tihreh tum niawm tak hian anlo in nawt hrut hruta. A harhfal deuhte chu anlo in um kual vel bawk a. Ngula chuan thingkung pakhat phen ațang hian an che vel chu alo thlir reng a. Sanghal pakhat,a rual zingah pawh bawk lo a piah deuha lo bawk pawh chu a hmu thei a. Chu Sanghal chuan a rual zinga nau deuh,tlan kual sek te chu alo nawr khek leh țhawt țhin a. A changin a'n um leh thul. Ngula lah chuan kahna hun remchang zawngin alo tin reng a. Rei vaklo hnuah chuan kahna hun remchang chu a hmu thei ta. Sanghalin a aia nau deuhte a han um zauh,a bawhna pangngai lama a let leh dawn chiah tihah chuan Silai a puak dur a. Sanghal chu Hnahchang buk zingah chuan a leng lut nghal a. Nghalrual thlamuang taka lo bawkte chu an sahimna zawngin an tlan darh nghal chum chum mai a. Țhenkhat phei chu Ngula awmna lamah te an rawn tlanchho vel a. Ngula pawh chuan hmanhmawh takin Silai zen an sawh leh sawk sawk a. A mute a thun fel hnu chuan fimkhur takin a Sanghal kah thlukna lam pan chuan a chhuk ta a.

      Hnahchang hmun zawl lai,a Sanghal kahna hmun a zuk thlen chuan thisen hi alo baw niaih mai a. Ngula chuan fimkhur takin Hnahchang chu an keu det det a. A vanneih a siamin a Sanghal kah chu Hnahchang buk karah chuan thi sa hian alo let reng mai a. Ngula chuan a Silai ak țhain an hnuk chhuak phawt a. A Sanghal kah chu a pa alo nih avangin a til bawra n hlep thla nghal a. A rin ai taka alo len avang chuan lawm takina han tehkual thuak thuak a. Sumruk lai hi alo ni a. A ngho tepawh a dawk sei ve viau tawh lehnghal. Chutia a tum ber a tih hlawhtlin takah chuan Ngula chuan chawl hahdam pahin a Vaibelte an pak leh rih phawt a. A Sanghal kah chu a puma thlen ngaihna a awm dawnloh avangin chan darh a,mau a kawh haw mai angai dawn ani

       A Sanghal kah kianga Thlamuang taka a Vaibel a pak khuk tual tual lai chuan a piah deuh kawrte kam lam pang ațanga mihring lokal thawm hi a hre ta thut mai le. Chu veleh Ngula chu rang zet hian thingbul phenah a biru nghal a. Rei vakloh chuan a Sanghal kahna kiangah chuan tlangval pahnih hi anlo chhuak hlawl mai le. Lusei țawnga an inbiak avang chuan Khawlian khua an nih an ring ringawta. Tlangval pahnihte chu kal liam zui ta mailo chuan Ngula Sanghal kah kiangah chuan an ding ta reng a. Chutiang anih takah chuan Ngula chuan a aw an thian kharh kharh a. Chu veleh tlangvalte chuan Ngula chu an rawn en rual țhawt a. Ngula chuan nuisang hian,"Ekhai,kha in ramvak ve ni maw. Khawlian khaw tlangval inih kan ring ringawt a" an lam pan pah chuan a han ti a. Tlangval pakhat chuan,"A,Silai ri kan hriat khan zau bul mai anih avangin kan lo kal ta mai alawm mawle. Kan khaw pasalțha ramvakte thawm ni turah kan lo ngai mai a" a lo ti a. Ngula chuan,"Khawlian zau hnaih lamah ka vak tih ka lo hre reng reng hleinem. Hei ka Sahliam chhui hi rin aiin a daih rei hrep alawm mawle. Chutianga zau bul hnaih maia kan awm anih si chuan Zau lamah kan in zawn chho dawn em ni ang. Thlamah kan chan anga" a han ti a. Mahse tlangvalte chu an inthiamloh deuh avangin kal mai an tum a. Ngula chuan,"Ekhai,hei mahni chauh chuan ka phur haw seng dawn hlei nem. Hetah hian kan chan darh anga. Kan insem mai dawn nia" a han ti a. Ngulan a tihluih tlat avang chuan Khawlian tlangval pahnihte pawh chuan Ngula Sanghal kah chu an puah pui ta mawlh mawlh a. An puah mawlh mawlh lai chuan Khawlian tlangval pakhat chuan,"Țhianpa,kan khaw mi leh sa inih siloh chuan khawi khua nge inih le?" a rawn ti a. Ngula chuan,"A,in khua ațanga hnai te Lungthulian khua mawle. Hei tumloh deuhin in khaw ram lamah ka sa kah hliam hi a rawn lut hlauh mai a. In Khaw pawi ka sawi em lovang chu" a han ti a.

Tlangval chuan,"A,hetiang thilte chu a thleng fo alawm. A pawina a awm reng renglo" alo ti sam et a. Ngula chuan,"Khawlian khua innih chuan Khawlian nula Zarkimite unau chanchinte kha in hre mial em. An damlai ani ang maw" tiin a'n zawt a. Tlangval pakhat chuan,"A,kan venga inan loh mai bakah Upa fate anni a. An chanchin kan hre tamlo khawp mai. A dam zawng anla dam alawm" alo ti a. Ngula chuan,"Inlo hmu remchang anih hlauh chuan min han biak ang che u. Lungthulian tlangval pakhatin a ngai hle che u ani han ti ula an hrethiam mai ang" a han ti a. Khawlian tlangval pahnihte pawh chuan an hrilh ngei tur thu an tiam ta a. Sanghal an puah zawh chuan lian tak tak mai hian an han phel a. Ngula chuan a zahna a insem pui a duh viau nain Khawlian tlangvalte chuan an duh hauhlo mai a. Ngulan a tihluih ngial pawh chuan an hmeh tawk bak chu an la duhlo a. Ngula tan lah han hawn vek ngaihna a awm bawk silo nen an iptepui ah te chuan a thun luih sak nawk nawk a. Khawlian tlangval pahnihte lahin dang thei bik heklo le. Ngula chu lawmthu an hrilh mawlh mawlh hi ani mai. A mawi tawka an insem hnu chuan Ngula chuan Sagnghal sa kawhna turte chu a han siam ve leh a. A zawhfel hnu chuan Ngula chuan,"Hei ka kalna turte ala hla si a. Kan in mangțha ani mai ang chu. Zarkimite unau kha min han biak mawlh mawlh dawn nia" a han ti a. Khawlian tlangvalte pawh chuan lawmthute sawiin Zarkimi te hnena a thuchah chu sawi ngei an tiam a. Chumi hnu chuan Ngula chu an riahbuk sualna lam panin Sanghal sa kawt bawr țeuh chung chuan a kal ta a. Khawlian tlangvalte pawh chu zau lam panin an kal ve ta a. Kalkawnga chuan Khawlian tlangval pakhat zawk chuan,"Kha tlangval kha ka hmuh tawh hnu a ang tlat mai ka ti. Tunge anih erawh ka hrechhuak zo hauhlo a" a han ti a. A țhianpa chuan,"Keipawh kan hmu tawh ngei alawm. Mahsela tunge anih tihai mah chuan kan khaw zau kiang maia ngampa taka a rawn vak ngam kha ani mak ka tihzawk chu. Mi sawi ka hriat danin Lungthulian khua chu Hmar ho chenna ani a. Pasalțha pawh an ngah viau e an tih kha maw. Kan khua ațangin nikhat kal lai ani awm e" a rawn ti a. A țhianpa chuan,"Chuti anih chuan hei tunah ala hma viau si a. Kan khaw ramah sapelin an riak ani ngei ang. Anih loh pawhin rawlrala chet an tum pawh ani thei a. Kan lal hnena thlen mai chi ani ang a"a lo tive bawk a. Chutah pakhat zawk chuan,"Ni e,kan lal hriattir ve hrim hrim pawh a țha ang. Hei kan khua hi a lian tham tawh si a. Min ertu pawh an tamin ka ring ani" a han ti a. Tichuan an thiltawn chu an lal hnena thlen ngei chu an tum ta a.

      Ngula pawh rilru nuamin a hawng bik hauhlo. Khawlian tlangvalte a kalsan hnu khan a sa kahna mual lu lamah an dingin thingkung pakhatah an lawn a. A sa kahna mual piah deuh maia Khawlian khaw zau pharh duai mai chu a hmu thei ta a. Khaw hawi hauhlo a Sanghal hniak ringawt alo buaipui chu pawi a ti em em a. Khawlian khaw mi leh saten an rawn hmu bawk nen an thil tih ruk tum chu a hun hmain Khawlian lam chuan anlo hre ngei dawn ani tih a hre mai a. Tih theih dang awm chuang heklo le,hmanhmawh angreng tak chuan an riahbuk Sualna lam pan chuan a in kawt phei ta zel a.

      A Sanghal sa kawh avanga duh anga a kal chak theih loh avangin an buk sakna lai ava thlen chuan ni pawh atla fel der tawh a. A țhiante chuan meipui hi anlo chhep eng hluah mai a. Ngula Sanghal sa kawt bawr luk chunga alo haw an han hmuh chuan a thil kawh chu anlo chawi thlak sak mawlh mawlh a. Țhenkhat chuan Ngula chu an lo hau ve bawk a. A Silaite tung fela a țhut hmun a rem hnu chuan pasalțha Chawna chuan,"Ngula, midang pawh rawn pun tur che alawm. Kha i rawn chau haw viau dawn anih kha" a rawn ti a. Ngula chuan,"A hla tham deuh a midang rawn pun buai kha a duh talo ani. Kha ka zuam sual lek lek alawm. Ka dar te hi ana țhum mai lehnghal" a han ti a. Chawna chuan,"Hei tunah zawng i zarah sa tuihang kan hawp dawn anih hi" a ti leh a. Ngula chuan,"Pa Chawn,vawiin chu ka khaw hawiloh luatah ka va chesual alawm mawle"a han ti a. Chawna chuan,"Ekhau,engtia chesualin maw?" alo ti vat a. Ngula chuan,"Khawlian khaw zau ka va lut țhelh alawm mawle. Ka Silai ri hriain Khawlian tlangval pahnih an lokal a. Ka insaseng hman talo ani" a han ti a. Chawna chuan,"Chu zawng eng tham mah anihloh chu. Ram vak satliah angah an ngai tho ang che" a rawn ti a. Ngula chuan,"Nilo. An khaw mi leh sa ka nilo tih an hria a. Kei lahin kan khaw hmingte kalo sawi bawk nen. An khaw rama ka va ramvak ringawt pawh kha an duh chuan huat tawk a tling ngei ang. Chumai ala nilo,helai rama a ruka kan thil tih thleng hian an rawn hriatchhuah phah thei ani" a han ti a. Chawna chuan,"Ngula,helai a kan thiltih hi a ruk a rala tihtum kan ni hlei nem. Khawlian khaw lal leh a mipuite chuan an khaw ram ngeiah Bawk kan khawh ani tih hi hre ngei sela kan duh alawm. I va chesual hauh lo e" a han ti a. Chawna vek chuan,"Zanin ațang chuan uluk deuh zawka ralveng kan indah angai dawn anih hi. Luseiho chu an rial rei lo tawp ang. An han thinrim vel tur chu hmuh pawh a chakawm alawm mawle" a han ti leh a. Ngula chuan,"Indona ințan thuai dawn a ang hle mai. Theihtawp kan chhuah ani ang chu" alo tive bawk a. Chumi hnu chuan Chawna chuan Ngula thil tawnte chu khawdang pasalțha leh val upate hnenah an sawi leh a. An vai mai chuan Luseiho thinrim engphiara an awm tur chu an lawm viau ta tlat mai,chu thil chu an duu ber ani si a. Ngula erawh chuan Luseiho nena buaina neih chu ala hunlo hle hian a hria a. Mahsela a tan tihtheih a awm silo. A rilru a nuam thei reng renglo a. Mahsela beih an tawk anih erawh chuan tlanchhiat a tum bik hauhlo ani. Chutia thil tamtak a ngaihtuah lai chuan zanriah kil a lo hun chho a. Puar taka zanriah te an kil hnu chuan Ngula pawh chhun lama a chauh deuh avangin a hma deuh takin a mu ta a.

      Chumi zan vek chuan Khawlian lal in lamah Vanpuilala leh a upate chu pawimawh ngaihtuahin an țhu khawm ve a. A upate an lo thlen kim chuan Vanpuilala chuan,"Hei zaninah thu pawimawh tak sawiho tur kan nei a. A hma deuha kan lo inbuatsaih tawh angin tun favangah hian Khuangchawi ngei ka tum a. Khuanzangho pawh an upate zawng zawng nen anlo kal ngei tur thu an rawn sawi tawh . Hmar ho hnenah hian palai kan tir ve dawn em ni ang" a han ti a. Upa Kalhkhama chuan,"Lalpa,Hmar ho hi an thawm a reh riau mai a. Kan palaite aw an lo pawhlohna lah kum tam ani tawh a. Anni tello pawhin a bi chu a kim thovin ka va ring em" a rawn ti a. Upa dangho pawh chuan Hmar ho telloa Khuangchawi pawh chu a pawina an hre bik hauhlo mai a. Hmar ho hnena palai tirh loh mai chu an duh țheuh mai a. Mahse Vanpuilala chuan,"Ekhai,upate u in thurawn han hnial zawng a nuamlo viau na a. Mahsela Hmar ho nen hian in huatna hranpa kan nei hauhlo a. Bakah he thil hian in unauna țha zawk pawh a thlen mahna. Kei zawng Hmar ho chu ka Khuangchawi rawn chhim ve ngei tura sawm țha ka va ti a. Naktuk lamah kan tlangvalte tirh nghal mai ka duh ani" a rawn ti a. An lal berin chutianga a rawn sawi takah chuan a upate pawh chuan an lal thu chu an hnial ta biklo a. Chutia Khuangchawi tur chungchang an sawi laih laih lai chuan an tlangaupa hian Tlangval pakhat hi a rawn luhpui hlawl mai a. Lal leh upate chuan thil awmzia an lo zawt vat a. Chu veleh Tlangau chuan,"Lalpa,hei Siakeng veng tlangval Buhzaliana anih hi. I hnenah thil engemaw sawi duh aneih avangin kalo hruai ta rawih mai ani" a rawn ti a. Chu veleh lal chuan Buhzaliana hnenah chuan,"Tlangval,han sawi ta che" alo ti a. Buhzaliana chuan,"Lalpa,hei vawiin lamah Zuva an nghal leh nghalloh en turin lo lamah kan feh a. Chawhnu lam deuaha khan vau lama Silai puak ri kan hre hlauh mai a. Kan khaw pasalțha tu emawin sa a kap anih ringin Silai rikna lam kan zuk pan ta a. Silai rikna zawn kan va thlen chuan Sanghal hi alo let ual mai a. Tu kah nge ni ang aw ti a kan din lai chuan chhak lam ațang hian tlangval pakhat hi Silai nen alo chhuak zan zan mai a. Mahse kan khaw mi ani lo a. Ani chuan țhataka min rawn biain Lungthulian khaw tlangval anih thu leh a Sa hliam um chu kan khaw ram lamah a rawn chhui luh zel thute a sawi ani. Mahsela lalpa,Lungthulian khua hi kan khua ațanga nikhat kal laia hla niin kan hria a. Chuvangin chupa thusawi chu kan awih theilo a. Engemaw palh a awm loh nan inhnen kalo thlen ta ani" a han ti a. Vanpuilala chuan,"Anih chu tlangval chu eng ang hmel pu nge anih. Lusei țawng a thiam viau amaw?" a rawn ti a. Buhzaliana chuan,"Lalpa,tlangval dung sang lampang,hmai fang țha zet leh pian innkhaithli zar mai ani a. Khawiah emaw chuan hmu tawh ngeiin ka in hria. Mahse tunge anih erawh ka hre chhuak zo talo ani" a han ti a. Lal chuan,"Awle,Lal hnena i rawn thlen hmasak avangin i chungah ka lawm hle mai" a han ti a. Buhzalianan a sawi tur a sawi zawh a a chhuah hnu chuan Vanpuilala chuan,"Kan tlangval thusawi kha engtin nge inlo ngaih ve?" tiin a upate chu a han zawt a. Upa Pachuaia chuan,"Lal pa,kan tlangvalin a sawi kha adik anih chuan kan khaw zau kiang maia khawdang tlangval an rawn vak mai zawng ngaih a ngam zan lo mai ka ti" a rawn ti a. Upa pakhat chuan,"Ni e Lalpa,Lungthulian khaw mi leh sa ni awmte khan a sawi a. Alo nih phei chuan Hmar ho hi kan chezia thlithlaiin kan ramchhungah anlo inkhuar reng tawh pawh ani mahna. Fimkhur deuh chu ava țha awm ve" a rawn ti a. Upa Kalhkhama chuan,"Lalpa,keipawh fimkhur tluka țha awmin ka hrelo. Rawlrala chet tumte hi anlo ni palh mai ang tih a hlauhawm ani" a rawn ti ve a. Vanpuilala chuan,"Ni,kan khaw himna chu kan ngai pawimawh hmasa tur ani. Kan khaw zau kiang maia Khawdang tlangval zalen taka an rawn vah zawng ka remti bik hauhlo mai. Naktuk lamah kan tlangvalte zau fang turin kan tirchhuak anga. Hmar ho hnena palai tirh tur pawh kan țhulh leh phawt dawn nia. Thil awmdan azirin Khuangchawinaa tel tur pawhin kan sawmlo mai ani ang chu. A tlawm zawkah kan țang rei ta a. Inremna min siampui duh mang silo a ka ram chhunga an duh duha an rawn luh hi ka phal bik hlei nem" a han ti a. Tichuan Hmarho hnena palai tirh pawh chu an țhulh ta a. Zan rei tak thlenga Khuangchawi tur chungchang a pawimawhte an rel hnu chuan an țin darh ta a.

      Lal in ațanga an haw hnu chuan Zarkimi pa upa Kalhkhama chu in lamah a haw nghal a. In a zuk thlen chuan Zarkimi leh Țhatlingi pawh an hmui leh la hlum velte dah felin mut an lo tum mek a. Apa chuan zan dang aia a fanute chu hlim deuh riaua a hriat avangin an hnenah chuan,"Ania zan dang anglo taka hlim riaua kan hriat cheu ni" a han ti a. Zarkimi chuan,"Ka pa,Vawiin lamah Buhzalianate feh kalin Lungthulian tlangval pakhat an hmu ani awm e. Chupa chuan a sa kah te a rawn sem hawng nghe nghe asin" alo ti a. Upa Kalkhama chuan,"Chu chu engah nge in hlim pui vak ni" a'n ti a. Zarkimi chuan,"Ka pa,chu tlangval chuan Buhzalianate hnenah min ngaih thute a sawi a. In hmuh remchan chuan min han biak rawh u te alo ti ani awm e. Bakah Lungthulian khua ani leh nghal a. Ngula bak anih kan ringlo ani" a rawn ti a. Upa Kalhkhama chuan fate rilru tur chu a hriatthiam pui em em a. Ngula pawh dam takin ala awm niin a ring bawka . Mahsela Hmar ho nen buaina an neih palh theih avangin a fanute chu Ngula ngaihven lutuk tawhlo turin aduh a. Amah ngei pawhin hrehawm ti viau mahsela nakin hun ngaihtuah loh theih anih siloh avangin a fanute hnenah chuan,"Ani maw. Mahse Zari,thil tamtak hi in hriatloh a awm ani. Ka fate innih angin in rilru tih hrehawm ka duh hauhlo a. Amaherawh chu nakin zel atan engkim hi hre ve ula ka duh ani. Tun hma ațang tawh khan Hmar lama kan unaute nen hian inremna siam kan tum fova. Mahsela anni chuan kan palaite thu anlo pawh duh lo mai pawh ni lovin hei kan khaw lama an hmel kan hmuhlohna pawh a rei tawh a . Mahsela kan lal hian la dawh hram hramin tun țuma a Khuangchawina a telve tura sawm hial pawh ala duh ani.Amaherawhchu vawiin lamah Lungthulian tlangval kan khaw miten kan zau kiang maiah an hmuh avangin kan lal chuan palai tirh pawh a tum talo a. Hmar ho nen hian kan inmil chho vaklo maithei ani. Kan lal chuan a ram chhunga khawdang tlangval duh ang thala an rawn vaklut chu a lawm lo hle a. Naktuk lama tlangvalte zau lama tirh luh a tum bawk ani. A țhalo ber thleng tawk thei kan nih avangin a țul tawpah.lo chuan Ngula chungchang hi sawi tawhlo ang che u. Hmar ho nen kan indo anih ngat phei chuan in tan pawhin a pawi thei dawn ani" tiin fanute chu a han hrilh mawlh mawlh a. Chutah Țhatlingi chuan,"Ka pa,kan khaw rama khawdang sapela lokal mai mai te chu a pawi viau em ni" alo ti vat a. Upa Kalhkhama chuan,"Pawi tuk e,in zahlohna nasa tak ani" a han ti a. Zarkimi leh Țhatlingi chuan engmah an sawi chhunzawm tawhlo a. Ngawi reng chuan khum lam an pan ta daih a..

                    Ṭhen-44

      Favang ni sensa hnuaiah Hmar tlangval rual te chuan Bawk khawhna tur chu an vat nghauh nghauh mai a. Pachiau ngaw chu a chhah țhat em avangin Hreipui an lek reng mai bawk . Chutia tlangval tha chak rual an han chet takah chuan thing lian tak tak tepawh chu a tlu ri terh tuarh mai a. Thing lian deuh an kih thluk chang apiang chuan Tlangval rual chu an au dur dur țhin . An hma huna thil lo thleng tur lam reng an ngaihtuahlo. Ni thum lai chhum lo chatlo a hna an thawh hnu chuan an duh ang tawka zau chu an vat fai thei ta a. Bawk khawhna tur anih avang chuan an Thing leh Mau kih hnawk sate chu Nihnih chhungin an thian zo leh ta vek a. An zawhfel ni tlai lampangah chuan an chauh deuh tawh avangin Buk kiang velah an țhu sawp niaih hlawm a. Ngula leh Pasalțha Chawna erawh Zanriah hmeh tur zawngin an inzuichhuak a. Chhun lama thawm an neih nasat deuh avangin Sa lian vak pawh beisei loin Sava zanriak kah tur an zawng ani zawk mah awm e. An Buk sakna mual letliama mualte pakhat,Hnahkhar hmun lamah chuan tlai lam ni tlak hma hret hian an lut a. Hnahkhar hmun ngaw an thlen chuan an vak hrang ta a. Rei fe an vah hnu chuan an vanneih a siamin Vahrit panga lai mai an kap hlauh mai. Tlangval sawmnga rual tan chuan beitham viau mahsela an chawhmeh hah tawk chu a tling viau dawn ani. An beisei ai maha an hlawhtlin hma takah chuan Buk lam panin an kal ta nghal a. Kalkawngah chuan Ngula chuan,"Pa Chawn,hei Lusei ho hi an thawm a reh riau mai a. Engah vak min ngai anih hmel riau mai ka ti" a han ti a. Chawna chuan,"Ngula i hmanhmawh anih kha . Hei ninga zet bak kan la awm hlei nem. Naktuk ațangin in lian vaklo pathum vel kan rel anga. Buhseng zawh hma zawng chuan kan in nghah chhawk dawn ani. Luseiho pawh an reh rei vakin ka ring lo" a han ti a. Ngula chuan,"Minlo enthla reng tawh zawkin ania ka rin ni. An duh chuan min hup barh thei ngei awm si a. Remruatna fing deuh zawk kam mamawh itilo maw" a han ti a. Chawna chuan,"Tunah chuan Luseiho han tih thinrim ngawr ngawr hi kan tum ber ani a. Min rawn bei anih pawhin kan ram lamah kan tawlh liam zel anga. Min rawn umzui veleh kan lo chhu let hrep dawn ani" a rawn ti leh a. Ngula chuan,"Han in sah deuh buaih buaih pawh a chakawm tawh alawm mawle" alo ti sap a. Tichuan Buk lam panin an chho ta zel a.

# Chumi zan pawh chuan zan dang ang bawkin Hmar tlangvalho chu tumahin an rawn tibuai lem hlei lo a. Buk tual velah chuan hlim taka titi hoin an nui leh dar dar țhin a. Hnathawh tur hmabak la nei reng annih avangin val upa leh pasalțhate chuan rei tak men an rem ti lo a. Ral veng turte inruat felin hma takin an mu ta a.

      Khawlian lal in lamah erawh Vanpuilala leh a upate chu an kim țhap mai a. Vanpuilala chuan,"Hmar ho chuan ka thu leh hla pawh la hmasa lovin ka ram chhungah Bawk an rawn khawh vel amaw. A inphah hniam zawka kan țan reng avang hian kan hlau ta emaw anti ani ani ang a. Ka tlangvalte tira va hup barh mai țha kan ti em?" tiin a upate chu an rawn a. Upa Pachuaia chuan,"Lal pa,tharum thawha kan bawh buan buan hma hian palaitte kan va tir phawt dawn em ni ang. Insaseng turin kan va ti anga. An lo duh talo anih leh kan umchhuak mai ani ang chu" alo ti a. Upa dangte pawh chuan Khuangchawi tura an inbuatsaih lai meka leido han neih chu țha an tilo a. A tawpah chuan lal pawh chuan a upate thurawn anga Hmar ho chu insaseng tura hrilh phawt a. Chumi hnuah an ngennna an pawmlo anih chuan a siruk la a Hmarho um chhuak tura thawhchhuah mai chu an rel ta a.

     A tuk lamah chuan Ngulate chuan in sakna hmarua turte la khawmin In Panga vel lai chu an rel mawlh mawlh mai a. An Bawk khawhna tur lai velah Di han ah mai tur a awmloh avangin țhenkhat chuan inchung tur Thilthek an lo sat ve thung a.Țhenkhat erawhin Mau satin anlo chik ve bawk a. Tlangval sawmnga rualin chawhma zet an han bun meuh chuan in lian pangngai tak panga lai mai chu a chung han chih mai theih tur hian an puitlin tawh a. An hna ber zawhfel theih mai tura a awm takah chuan chawlh hahdam pahin chhun chawfak zai an rel ta a. Chhaw chhun an bar mawlh mawlh lai chuan Khawlian lam ațangin Tlangval pathum hi an Bawk khawna tur laiah chuan an rawn chuang chhuak ta hlawl mai a. Ngulate chuan tute nge an nih hriat tumin an ring anlo fan vel a. Khawlian tlangvalte chu an pasalțha Vanzika hoa lokal ani reng mai. An Chaweina kiang an rawn thlen phei hma chuan Ngulate chu an lo tho sap sap a. Pasalțha Chawna leh Neihthanga chu Khawlian tlangvalte lam pan chuan an va kal nghal a. Ngula pawhin a zui chawpchilh ve mai a. Khawlian tlangvate nen an han intawh chuan Khawlian pasalțha Vanzika chuan thinrim hmel pawh pu lo hian,"Ekhai,pasalțha Chawnate lah ni reng che u in. Hei helai hmuna bawk in khawh dawn tih kan lo hria . Kan lal thu kenga lokal kan ni e" a rawn ti a. Chawna chuan,"Nia,hei Bawk chu kan khawh fel ani deuh ber tawh a. Kan tum dan chuan thlawhma lak chhunzawm nan hman kan tum ani" a han ti a. Vanzika chuan,"Chawna,in zahawm viau na a. Mahse helai hi kan ram ani a. Kan phalna la loa in duh dan dan a i rawn chet hi kan remti lo ani. Duh ni ila chuan tunah hian tlangval za rual nen lo thawk chhuakin kan rawn chimih țhak thei che u ani. Mahse kan lal chuan thisen chhuah hmasa tu nih a duhloh avangin țha taka kan ram hi chhuahsan turin a duh che u ani. Vawiin la la a in chhuahsan lo anih chuan tharum hmangin kan nawr chhuak tho tho ang che u"a han ti a. Chutah pasalțha Chawna chuan,"Vanzik,tun ațang chuan hmelma anga kan in en mai angai tawh dawn anih hi. Zahawm takin kan inbei ani ang chu. Helai ram hi engti kawng zawng mahin kan chhuahsan dawn lo ani. Chuvangin in lal hnenah chuan va kir leh ta ula. A ngam ngam kan ngam ani tih in va hrilh dawn nia. Keini pawh theih tawpin kan lo in buatsaih ange" a han ti ta a. Vanzika chuan,"Chawna,thisen a luan kher a țul hlei nem. Heng lai ram hi in duh viau anih chuan kan lal hnenah pawh in rawn dil thei alawm. Kan indo ani ngat chuan a kaw tawpa in țan hnuah pawh kan nawr chhuak leh tho tho ang che u. Min hneh chuanglo ang. Kan thu zawmin insaseng zawk mai teh u khai" a rawn ti leh a. Mahsela Ngulate lam chuan Vanzikate thusawi chu an pawm duh ta tlat lo mai a. Tlangval țhenkhat phei chuan Khawlian tlangvalte chu thah nghal mai an duh a. Mahsela Chawna chuan a khap ta a. An inrem theih taklohaha chuan Vanzika chuan,"Awle,tunah chuan hmelma kan ni ta. Nunau pawi sawilote chungah erawh zah kan ngai ani ang chu"a rawn ti a. Chawna chuan,"Tehreng mai,in leh lo pawh kan inzahsak dawn nia" alo tive bawk a. Vanzika chuan Ngula en pah chuan,"Ngula,kan inhmuh leh dan chu a duhawm talo khawp mai. Dam takin le" a rawn ti a. Ngula pawh chuan,"Dam takin le" lo tive bawkin Khawlian pasalțha Vanzika leh a naute chu an khaw lam panin an kal leh ta nghal a.

      Khawlian tlangvalte an kal liam hnu chuan Chawna chuan,"Kan inbuatsaih nghal angai ani" a rawn ti a. Ngula chuan,"Kan in tam hleih viau dawn a. Hetah hi chuan kan lo dang hneh hauhlo ang" a han ti a. Chawna chuan,"Zanin chiah hun kan nei. Kan tlangvalte pun turin Parvachawm lamah lamkal kan intirh angai ani" a ti a. Tichuan tlangval dang pun tur chuan lamkal an han intir nghal a. Chumi hnu chuan an ralthuamte en felin țan hmun khawhna tur remchangte an dap nghal a. Chawhnu lamah chuan an insak pawh chhunzawm tawh loin Khawlian tlangvalho an lo thlen hunah an bawk khawh na lai chu lo venhim an tum dawn ani. An theih ang tawka an inbuatsaih hnu chuan Hmar tlangval rualte chuan pasalțha Chawna chu an kianga awmve turin an duh ta tlatlo mai le. Parvachawm khaw lama lo va hawng a tlangval dangte rawn ho tur chuan an tilui tlat a. Mahsela pasalțha Chawna chuan a hnial lui tlat a. A tlanchhe bik ang ziazanga a han awm tur chu a duhlo ani. Mahsela Ngula chuan,"Pa Chawn,tlawmah lak tur anilo. Nang tluka kan hnam phuar khawm theitu leh kan hnam tana pawimawh an awmlo. Lal ini lo nangin kan chipuite chenna khua zawng zawng hi chuan i thu an ngaichang țheuh a. Chuvangin kan zinga hian i telve a remlo ani. Helaiah hian Khawlian tlangvalte chu kan theih ang tawkin kan lo dang anga.. Chumi chhung chuan kan mi te ilo punkhawm anga. Kan lo dang hneh talo anih pawhin kan nih nih kan ni tawh anga ni mai" a han ti a. Mahse pasalțha Chawna chuan,"Ngula,Luseiho in kan chenna ram ațanga min umchhuah lai khan ka țhiante ka tlansan tawh a. Tunah chuan ka tlanchhe nawn tawh dawnlo ani" a han ti a. Chutah Parvachawm pasalțha Neihthanga chuan,"Kan inhnial buai chhungin khua a tlai zel ania. Tunah hian kal nghal rawh. Nang ber i thih chuan tunge kan hnam kaihruai ang" alo tive a. Midangte pawh chuan pasalțha Chawna chu Parvachawm lam pana kal tur chuan an ti sup sup a. A tawpah chuan Chawna chuan,"Awle,tunah chuan kan vaiin kan kir anga. A siruk lain kan let leh dawn nia" a rawn ti a. Mahsela Neihthanga chuan,"Ni love,helai hmun hi kan chhuahsan chuan kan tlawm der tawh tihna ani dawn asin. Kal thuai thuai rawh" a rawn ti a. Chawna pawhin a naute chua hnial hneh ta biklo a. Hmar hnam tana a pawimawh ziate hriain hmanhmawh takin midang huikhawm tur chuan Parvachawm khaw lam panin a chhuak ta nghal a.

     Chawna a liam hnu chuan pasalțha Neihthanga chuan,"Awle,kan thing kihsa te hi phen tur a remchang thei ang berin kan dah anga. Bawk chhungah hian awm lovin a piah deuh ngaw hnuaiah hian țanhmun kan lo khuar dawn nia. Min rawn beih veleh kan hnung tawlh hret hret zel anga. Kan ram kan tawlh thlen hunah chuan anni aiin ram chin chang kan hre tawh zawk a. Kan tan țan lak a remchang deuh ang" a han ti a. Tichuan Hmar tlangvalte chuan an Bawk khawhna sir ngawah chuan an țanhmun turte an siam nghal a. An thing kih sate chu phen tur a remchang thei ang ber turin an han dah ta a. Zanriah kil hun thlenga an buai hnu chuan an duh ang thalin engkim an peih fel ta a. Pasalțha Neihthanga chuan,"Tunah chuan beih harsa tawk chu kan ni tawh reng renng ang. Theihtawp kan chhuah tlang ani ang chu"a han ti a. Pasalțha Neihthanga bawk chuan,"Ngula,nang Lusei ramah i zin nasa a.An kawlhrawng viau em?" tiin a rawn zawt a. Ngula chuan,"Kawlhrawng tak tak pawh an awmve bawk a. Mahse a tam zawk chu vaupung ti na satliah ang hi anni mai. Khawlian lam hian min rawn tam hneh hrim hrim dawn a. Kan fimkhur viau chu angai dawn ani" a han ti a. Neihthanga chuan,"Ni e,kan dang zolo anih pawhin a tam thei ang ber lo thah kan tum dawn nia" a han ti a. Tichuan Khawlian tlangvalte lo thlen huna an lo beih dan turte chu an sawiho a. Zanrei tak thlenga an titi hnu chuan mut zai an rel ta a. Ralveng tur an in ruat fel hnu chuan Buk pangngaiah pawh riak lovin ngaw chhungah a rem na lai laiah chuan an mu ta hlawm a.

       Zan dang anglo takin chumi zan kher zawng a reh hian a reh tlawk tlawk mai a. Khuan hmasa khuan hun velah chuan Chingpirinu hi an in hram chhawk dut dut reng a. Hmar tlangval ngaw hnuaia riakte pawh chu nghet taka mu an awm manglo a. Mut hmunah chuan an meng kar hlawm a. Zawi te te hian an phun sep sep reng a. Ngula erawh thlamuang taka muhilin a thaw suk suk mai a.Khawfing chah hma hret chuan Ngula muhil lai chu Neihthanga chuan rawn sawi harhin,"Ngula,an lo thleng e" a rawn ti a. Ngula pawh chu thochhuak nghalin a Silai an vuan nghal vat a. A iptepuite chu an ak nghal sawk sawk a. Pasalțha Neihthanga chuan zawite hian,"Bawk chhungah an rawn lut tawh ania. Le ka tih velah kap nghal ang che u" a han ti a. Tichuan Ngula pawh chu thingbul phenah biru in an Bawk khawhna lam hawi chuan Silai an tin vang vang a. Thla mang lam anih tawh avangin thla pawh ala eng riai riai a. Ngula Bawk chhunga mihring che vel chu a hmu thei a. A lan dan chuan tlemte chauh Bawkah chuan an lut ani tih a hriat mai. Rei vaklo an nghah leh hnu chuan Bawk chhungah chuan Khawlian tlangval lam chu an rawn luh belh zel a. Ngula te țanhmun khuarna lai an rawn hnaih phhei viau ta tihah chuan pasalțha Neihthanga chuan,"Le" a rawn ti tuarh mai a. Chu veleh Ngualte lam chuan Silai an han hmet puak ta zawt zawt a. Bawk chhunga awm Khawlian tlangval țhenkhat chu an tlu nghal phawk phawk a. Ngulate lamin an Silai an kap ruak ta maw tihaha chuan Bawk piah lam deuh ațang chuan Sialai a rawn puak ve ta chuah chuah mai le. Ngulate awmna velah chuan Silaimu a sur hian a sur ani ber ang chu. Mahsela țanhmun rem tak neisa vek annih avangin Ngulate lam chu an la him a. Chet pawh che sawn ngamlo hian an awmna ngaiah an awm țhap a. Silai zen an sawh mawlh mawlh a. Rei vakloah chuan Silai ri chu a reh țhuap a. Ngulate chuan Khawlian khaw ho awmna lam chu an han bih phei dek dek a. Bawk chhunga an kah thluk te bak chu tumah reng hmuh tur an awm tawhlo. Ngula ngaih țhalo chuan Neihthanga hnenah,"Min lo leh hual ani ngei ang a" a han ti a. Neihthanga chuan,"Leh hual e. Mahse kan tlai tawh lutuk ani. Tlanchhuah ngaihna a awm tawhlo. Thih thlengin kan bei ani ang chu. Silai puah ulh ulh lai khan kan hnung lamah thawm an nei daih tawh ani" a lo ti a. Ngula chuan,"Zahawm takin kan thi ani ang chu" alo ti ve mai a. A sawi zawh rual deuh thaw chuan an chhak lam ațang chuan,"Hmar tlangvalte u,inpe mai rawh u. Hual beh vek inni tawh" a rawn ti ta tlat mai le. Chutih lai chuan Bawk lamah pawh Khawlian tlangval an rawn chhuak sup sup mai a. Chutah pasalțha Neihthanga chuan,"Naute u,thih thlengin aw niang. Khawnge Luseiho chu in phin darh vek teh ang aw" tih pahin Bawk lama Khawlian tlangval pakhat chu an kap thlu thawr mai a. Ngulate lam chuan Silai an han hmet puak zui nghal mawlh mawlh a. Chutih rual chuan an hnung lam leh hmalam bakah an chhak lam ațang chuan Silai alo puak zawt zawt mai a. Ngulate lam chu an tlu zawt zawt ani ber mai. Silai mu sawhna hun a awm takloh ah chuan Ngulate chuan an Chempui phawrhin Khawlian tlangvalte awmna lamah chuan țe ruai chung.hian n tlan phei ta a. Nimahsela an tum ber an puitlin hma chuan Silai alo puak leh zawt zawt a. Ngulan Khawlian tlangvalte va pawmchilh a tum lai tak chuan a bek veilam hi a rawn sa zawk a. Ngaw hnuaiah chuan tlu nghal tawpin Thingbulah a la intauh zui a. Hmanhmawh taka thawh chhuah mai a tum lai chuan a lu te a rawn hai muai muai a. Thisen lum hian a bual zawih zawih nghal a. A khaw hmuhte fiahlo nghalin thing bulah chuan a tlu zawi hnawk mai a. Pasalțha Neihthanga au lauh lauh chu fiahlo ruai hiana a hre thei a. Nikhawhreloin a awm zui ta a.

      Favang ni chhuak engmawi tak hnuaiah chuan Ngula chu thawh chhuah tumin an tal kual vel a. Nimahsela an harh chian meuh chuan thingbul pakhata phuar beh sa hian alo awm reng tawh mai a.Thil awmzia hriat tumin an hawi kual a. A awmna kiangah chuan a țhian țhenkhatte pawh chu phuar hlawm sa hian anlo awm ve bawk a. Pasalțha Neihthanga pawh chu Ngula kiang maiah chuan thi hnuang hian anlo phuar ve bawk a. Ngula chuan an awmna chu an Bawk khawhna lai ani tih a hre mai a. An insak sa leh a velahte chuan Khawlian tlangval anlo tlim hmur mai a. A țhiante ruang engemawzah pawh a let rum mai lehnghal . Ngula chuan thil awmzia hrethiamin alo thi law law lo chu pawi a ti em em mai a. A țhian,nungdama la awmte pawh chu hrehawm anti tih hriat tak mai hian hmel ngui nghiaiin an kun ngal hlawm a. Ngula pawh chuan a hahdam theih hlek beiseiin an phuarna thingbul ngheng chuan a han chhin diar diar a.

      Chutia thingbul nghenga rilru nuamlo taka a awm lai chuan Ngula chu tuemaw hian a rawn sawi nawk nawk mai a. A han men chuan pasalțha Vanzika hi alo ni a. Vanzika chuan,"Kha ilo harh tawh amaw. Hei tunah chuan kan sal inni ta der mai anih hi. Țha taka kan sawi lai khan kan thu kha lo zawm mai ula țha tur ania le" a rawn ti a. Ngula chuan,"Kan lo fimkhur tawklo deuh ani. Min leh hual ang tih rin ngaihna reng kan hrelo. A lehpekte ala awm anih ngai chuan a thleng nawn tawhlo ang" a lo ti a. Vanzika chuan,"Ngula,lehhual lo cheu pawh ni ila min hneh chuanglo a. Sawmnga rual lekina Zanga rual dan zawh ngaihna a awmlo ani. Nangmahni let a tam Silai pawh kan rawn keng alawm. Tunah chuan kan khaw lamah kan hruai dawn che u a. Kan lal in in chungchang thu chu a ngaihtuah dawn ani" a'n ti a. Ngula chuan,"Hetah hian min that nghal law law ula a țha zawk ange. Dama ka chhuak anih zawngin phuba lak ngei ka duh dawn si a" a han ti a. Vanzika chuan,"Ekhai,chutin kan mi man te kan that mai ngai hlei nem. Bakah kan lal pawhin zah angai anga. In nunna pawh a zuah mial mahna" a han ti leh a. Ngula chuan,"In lal hnenah chuan thih ka duh thu ka hrilh dawn ani. Nung dama min chhuah anih zawngin in khua kala hal ngei ngei ang" a han ti leh a. Vanzika chuan,"Chu zawng kan lal hnenah ila sawi dawn nia. Hei in țhiante ruang hi chu ti hian kan kalsan mai anga. Nangni erawh kan hnuk haw dawn che u ani" tihpahin a kal sawn ta nghal a. Fehrehsan velah chuan Khawlian tlangvalte chuan an țhian thi tate ruang chu zawnin an khaw lam an pan ta a. Hnung lamah chuan tlangval țhenkhatin Ngulate chu an chhawm bawk a. An inbeih chhung a reilo viau nain Ngulate lam chu sawmhnih lai mai an thi a. Khawlian lam pawh sawm chuang lai an thi ve nghe nghe a. Ngulate kha inpe lo ni phei sela zawng an thi mang vek ngei ang le. Khawlian lam pana an kal dawn chuan Khawlian tlangvalte chuan Ngulate in sak sa zawng zawng chu an țhiat leh vek a. A hmanruate pawh an khawh darh vek a. Ngulate chuan thinrim insehruh țeuh chung hian an lo thlir a. An țhiante ruang bawisawmtu awmlo a let reng mai te chu lainat tak mai hian an enzui vawng vawng a. Hun țha dang an nei leh thei anih ngai chuan phuba lak ngei chu an tum ruh hle ani.

      Favang ni sensa hnuaiah chuan Khawlian tlangvalte chuan an sal mante chu an khaw lam panin an chhawm zel a. Hliam tuar na zual deuhte chu kutthlak mai lovin an zawn thung a. Pasalțha Vanzika chuan a khat tawkin Ngula chu a rawn vil reng a. Tui te a rawn pe ve bawk țhin na a,Ngula chuan tem pawh alo tem chhin duh lo. Muangchanga in chhawm bek bek zelin chawhnu lam behliang mun hun velaah Khawlian khaw kawtchhuah an thleng ta a. Kawtchhuahah chuan an la han chawl vang vang a. An chawlh lai chuan Vanzika chuan Ngula hnenah,"Ngula,zalen taka i awmna țhin khuaah phuar hlawm sa in i lut leh dawn chu ania. Tunah chuan engkim a danglam zo ta anih hi" a rawn ti a. Ngula chuan,"Zangkhuate ala bungbu ve mahna" alo ti mai a. Vanzika chuan,"Ni e,hun țha ila neih ka beisei pui ache" a han ti a. Kawtchhuaha rei tawk fang an chawlh hnu chuan Hmar ho bei tura an kal hmaa an lal thupek angin khuaah chuan ngawi rengin an lut ta a.

     Khawlian khua an va luh chuan a khaw mite chuan Ngulate chu anlo en duh nasa mai a. Ngulate erawh hawi pawh hawi chhuakloin an kal ngaiin an kal reng a. Khawlian tlangvalte chuan lal in lam an panpui ta nghal a. Lal in an han thlen chuan lal thupek angin an mi man zawng zawngte chu pasalțha Vanzika chuan lal inah an hruai lut a. Khawlian lal hmaah chuan an țhingțhi țhap mai a. Vanpuilala chuan Hmar tlangval an man zawng zawngte chu an enkual dan dan a. Ngula hmel a han hmuh chuan,"Ekhai,Ngula lah ni rengin. Hetiang hian kan inhmuh leh ka beisei lo asin. Inremna siampui ka tum lai che u khan ka aw lo pawh ula ni tur hi nia" a rawn ti a. Ngulate chu an ngawi reng a. Vanpuilala bawk chuan,"Awle,tunah chuan țha takin min chhang ang che u. Engvanga ka ram chhunga Bawk rawn khawh ngam reng reng nge maw innih le. Eng thil nge tih in tum chiah ni" tiin Ngulate chu a han zawt a. Midangin an chhan mai loh takah chuan Ngula chuan,"Lal pa,in ram chhungah hian khua rawn din kan tum ani" a han ti a. Chu veleh lal chuan,"Ka phalna la hmasa lovin ka ramchhungah khua in rawn din anga maw. Ramri pawh fel takin ka kham pui vek cheu ani lawm ni. In duh khawplo anih chuan in rawn sawi mai tur alawm" a han ti a. Ngula chuan,"Lal pa,i ram anga i ngaih pawh hi khua i rawn din hma kha chuan kan ram vek ani asin. Kan ram lo ni tawhsa a khua kan din tur thuah chuan i phalna kan lak a țul lo ani" a han ti a. Chutah Vanpuilala chuan,"I chapo hle mai maw. Duh ni ila chuan in lu hi ka la nghal thei asin" a rawn ti leh a. Ngula chuan,"Dam kan thlahlel tawhlo e. Kan nunna hi min laksak mai rawh" a'n ti a. Ngulan a chhan dan vel avang chuan Vanpuilala chu a thinrim hle mai a. Nimahsela lal inchhunga han rik buan buan mai chu a duhloh avang leh mi nunna lak a hreh em avangin a tlangvalte hnenah chuan,"Heng mite hi khaw lu lamah rip siamin han khung ang che u. Nikhat danah tui leh chaw pe ula. An tlanchhuah loh nan uluk takin in veng dawn nia. Hliam na zualte erawh kan bawlpu in enkawl rawh se. Khuangchawi tura ka inbuatsaih lai mek hi chuan ka khuaah thisen a luan ka remti love. Khuangchawi zawh lamah an chungchang thu kan la rel țha dawn nia"a han ti a. Lal thupek ang chuan Khawlian tlangvalte chuan Ngulate chu an khaw lu lamah chuan an hruai chho a. Ngaw hnuaiah chuan rip siamin an khung ta vek mai a.

      A tlangvalte leh an mi mante an chhuah hnu chuan lal chuan upa Kalhkhama hnenah,"Tawna pa,i mikhual pa kha ilo lainat viau lo maw. Ka rin ai daihin a huaisen lehnghal a. Thih a hlau miahlo lehnghal" a han ti a. Upa Kalhkhama chuan,"Lalpa,ka mikhual kumhlun mah nisela kan hmelma te annih chuan lo lainat chhan tur a awm hlei nem. Mi huaisen tak chu ania lawm" alo ti a. Lal chuan,"Tunah chuan Leido kan nei ta. Hmar ho hi an ngawi mai maiin ka ringlo a. Kan fimkhur lehzual angai dawn ani. Zanin ațangin ralveng indah nghal ila. Ka khuangchawi tur hun erawh ka sawn buai lo ang" a han ti a. Thu pawimawh dang dang an sawiho hnu chuan a upate pawhin lal in chu an chhuahsan zui a.

     Lal in ațanga a chhuah hnu chuan upa Kalhkhama chu in lamah a hawng vang vang a. In a zuk thlen chuan Zarkimi leh Țhatlingi chu mittui parawl kiang chung hian an lo țhu a. A pa hmel an han hmuh chuan Zarkimi chuan,"Ka pa Ngulate an man em ni" alo ti vat a. Upa Kalhkhama chuan,"Aw,kan khaw ram china Bawk an rawn khawh avangin kan lal lung a awilo a. Kan tlangvalten an va luhchhuah ta anih kha" a han ti a. Zarkimi chuan thlaphan hmel tak hian,"Ka pa,kan lal chuan an nunna a zuah sak em ang chu maw?" alo ti leh a. Upa Kalhkhama chuan,"Tunah chuan an la him hrih a. Khaw lu lama ngawah kan tlangvalten ripah khungin an veng ani. Nangni unau pawh fimkhur hle ang che u aw. Lo han hnaih reng reng suh ang che u. Hmingchhiat palh hi a awl ania" a han ti a. Țhatlingi chuan,"Ka pa,kan lalin thah a tum pawhin hnial tlat ang che aw" alo ti a. Upa Kalhkhama chuan,"Kan theih ang tawk chuan hum kan tum ani ang chu. Kan chhungkaw zinga mi ang mai ani a. Ka dinhmunin tawrh phah dawn anih pawhin Ngula nunna hum dan chu ka ngaihtuah dawn ani" a'n ti a. Zarkimi chuan,"Ka pa,ka ute ramriak lo haw ve phawt sela. Hma lak dan turte rel ila" alo ti a. Upa Kalhkhama chuan,"Ni e,kan la sawiho leh dawn nia"a ti a. Zarkimi rilruah chuan Ngula bak a awm hauhlo mai a. A țhianten an sawi danin Ngula chu thisenin a bual khat vek ani tihte a hriat hnu phei kha chuan a rilru na lutuk kha a khawng lo chauh ani ber a. A nunna thapa Ngula hmel hmuh ngei chu a tum ta tho a.

      Ngula leh Hmar tlangval dangte Khawlian khaw chung ngawa hrehawm taka an awm mek lai chuan Pasalțha Chawna chuan Hmar hnam chenna khua zawng zawngah tlangval tir kualin Luseiho khua Khawlian run turin a chah khawm ve mek a. Parvachawm leh Lungthulian khaw hnaivai deuha awmte chuan Parvachawm lam an rawn pan khawm zel a. Khaw tin a țangin a tam thei ang ber an rawn thawk chhuak zel a. Pasalțha Chawna chuan an thiltum an hlawhtlin ngei a duh avangin Hmar khaw hrang hrang pakua lai maiah lamkal a tir a. An beisei anga an kalkhawm thei anih chuan Khawlian khaw run turin Tlangval Zasarih vel lai mai an kal thei dawn ani.