SANGHAR KHAWTHLIR


                   hen-20

   Khawlian leh Lungthulian inkarah zankhat an riah hnu chuan fehrehsan velah Ngulate chuan an khaw kawtchhuah chu an thleng tawh a. Pasalțha Chawna chuan,"Reilote kan țhu lawk anga a. Hahdamin khua kan lût dâwn nia" an ti a. Chutah Darzika chuan ralkhata Lungpui lian tak tak pathum lang țhiang rual mai kawh pah chuan,"Saw laia Lungpui pathum ding saw mi in khaw hming put chhan ni a" a rawn ti a. Ngula chuan,"Aw,ani deuh ber mai. Sawng Lungpui karah sáwn puk pakhat a awm a. Saii leh kan lal an lo thuhrûkna pawh ani nghe nghe asin" a lo tivat a. Darzika chuan,"Ka nau chu ka va han hmu chak tawh ve aw" alo ti leh a. Ngula chuan,"U Dar,kan khaw lamah hian a awm hlen te in phal lo mi. Mo atâna lo hual ru tu pawh an awm maithei a" nui hak hak chung hian a rawn ti a. Darzika chuan,"Phalloh tur chu awmlo e. Mahse ka khaw lamah lo let phawt sela. Bakah khualrala in tirh liam ringawt zawng a fuhlo țhin em mai" alo ti a. Rei vaklo an țhut hnu chuan khaw lam panin an kal leh ta a.

     Lungthulian khua an va luh chuan alo hmu tu apiang mai chuan,"Ngula,Zamuang kha inlo haw tawh ani maw. In va thang rei vang vang ve" tiin chibai anlo bûk sap sap hlawm a. Ngulate pawh an thang bo rei tâk em avâng chuan mikhual ta riaua in hriatnte pawh an nei nghe nghe ani. Kawtthlerah chuan kal tlang zelin Ngulate in lam chu an pan ding nghal a. Ngulate in an zuk thlen chuan Saii chuan thing alo ek karh karh mai a. Saiin Ngulate a rawn hmuh hma chuan Ngula chuan ring deuh mai hian,"Saii chu,kha ilo dam țha amaw?" an ti a. Ngula a hriat veleh Saii chu alo hawi chhuak nghal vat a. A u Darzika leh Thangțhuama a han hmuh chuan lungchhe takin a țap ta hawm hawm mai a. Dazika leh Thangțhuama chuan an farnu thi tawh hiala an ngaih nung dama an han hmu ta chu an va kuah vawng vawng mai a. Tualah chuan rei fe an inkuah khawm a. Pasalțha Chawna chuan,"Saii,insum hram teh ang khai. Inchhung lamah i lût ang u hmiang" an tih takah chuan an vai mai chuan inchhungah an lut ta a. Saii a țah vel vak avang leh Ngulate an lo haw vang ni pahfawmin an țhenawm khawvengte pawh anlo dâk far mai a. Pasalțha Chawna chuan thilawmzia chu alo hrilh mawlh mawlh hlawm a. Ngula chuan a pa hmel a hmuh mai loh avangin Saii hnenah chuan,"Khawnge ka pa hi a kal le?" tiin an zawt a. Saii chuan,"Thang enin a kal lawk anih kha. A lo hawng țep tawh ang" a ti a. Chutia an buai laih laih lai chuan Zamuanga chhungte pawh anlo thleng ve a. Zamuanga pawh an in lam panin a phei ve ta nghal a. Pasalțha Chawna pawh chuan awmzui reng a remlo tih hriain Ngulate hnênah chuan,"Hei inlo thleng ta bawk a. Keipawh ka va hawng tawh ange. Zân lamah kalo lêng dawn nia" tiin a kalsan ta a.

    Midang an haw vek hnu chuan Saii chuan a ute chu a țah khum hawm hawm reng a. A u Darzika chuan,"Saii,a tawk tawh e a. Hei kanlo thlen tawh hi." an ti a. Saii chuan,"Ka u,dam a kan inhmuh leh hi ka ring tawhlo asin. A mak emai" tiin a țap zui leh a. Thangțhuam beidawng chuan,"Saii, duhtawk teh khai. Hei Ngula pawh iti hrilhhai zo dáwn alawm. Thil awmziate i han sawiho ila" a rawn ti a. Saii pawh chuan a mittuite hrufaiin a sam te an zel țha sat sat a. Darzika chuan,"Saii, Ngulaten ila dam thu min rawn hrilh khan kan lo awihlo nasa mai a. Neihdulate khan i thih thu min rawn hrilh a. Khaw karte a hlat tham deuh avangin Ngur khua kan lo thlen chuan i thlan niawmtak minlo kawh hmuh ani. Khami ni ațang kha chuan i thi taah kan ngai hminhmiah alawm. Kawng tluanin ila dam ani tih hi ka ring nghet bur ngamlo a. I hmel ka han hmuh kha chuan thlarau hmu ta hial angah ka in ngai ani" an ti dap dap a. Saii chuan,"Ka u,ka chanchin chu sawi ngam pawh anilo e. Nakinah kala hrilh ang che u. Ka nau Thanpuii a dam amaw. Hmuh thuai ka va han châk em" a rawn ti a. Thangțhuama chuan,"Thanpuii chuan kha tia i boral ta mai kha a ring thei lo a. Dam a ila awm kha a ring tlat ani. Ngulaten i dam thu a rawn sawi pawh kha ani chuan thudik angah a mgaih nghal hmiah mai a. Lokal ve țalh a tum nain khaw kâr te a hlat tham avangin kan lo hruai duh talo ani. Tunah chuan ka farnute hu khualrala pasal nei turin ka tir tawh hauhlo ang" an ti ve a. Chutih lai tak chuan Ngula pa pu Challiana thang en pawh alo hawng a. Ngulate anlo thlen tawh thu kawng lakah a rawn hriat tawh avangin hlim takin a rawn phei hi alo ni a. Ngula chuan lo be nghalin Saii ute pawh chu an hmelhriattir nghal zung zung a. Saii chuan a ute hnenah chuan,"Ka u,hei hi ka pa nih hi. Midang tumahin min awmpui duhlo a min hmusit lai pawha ka thlavang hauh tlat tute annih hi. An zinga ka awmthei hi vannei ka in ti asin. Anni hi awmlo se chuan kumkhuain kan inhmu leh ngai tawhlo ang" tiin a inhnit faih faih mai a. Pu Challiana chuan,"Saii ,khatin an awm ngailo e. Hei i ute pawh anlo thleng tawh a. Hlim taka awm tur kan ni zawk asin. Țap tawh teh suh khai" a han ti a. Saii bawk chuan,"Ka pa,inchungah hian lawmthu sawidan tur pawh ka hrelo. In tân tihtheih nei ve ila zawng ka nunna thâp meuh ngai pawh nise ka tlanchhe lovang" an ti leh a. Pu Chala chuan,"Ka fanu ,ka hria lawm. Tunah chuan nun thar duhawm tak neiin hlim takin i awm tawh dawn ani" a han ti a. Boruak rit lutuk chu chawh daih tumin Ngula chuan,"Ka pa i thang en chu i awk mial em. I iptepui lah a puar ve alh bawk sia" alo ti a.A pa chuan,"E ,ani tak e. Kha Sawzaw ka rawn awh kha mawle. A thau țha viau ang" a rawn ti a. Ngula chuan apa iptepui ațanga Sazaw va khai chhuah pah chuan,"A va tui dâwn ve. U Dara te lo thlen lawm nan Ar talh angai dawn lo e" an ti a. Darzika chuan,"Mai mai che chuan. Naktuk zingah kan talh tho ang. Arsa eiloin hawn ka tum hlei nêm" alo ti sam et a. Ngula chuan,"Arte hlir kan pumchhum dawn nia. Kha lo inkawm ula. Hei kan chawhmeh tur hi ka va puah ange" tihpahin Sazaw chu pawn lamah a khai chhuak a.

    Ngulan Sazaw a puah mawlh mawlh lai chuan inchhung lamah chuan Saiite unau leh pu Chala chu anlo inkâwm a. Darzika chuan,"Hei pa Chal,Ngula hnen ațang khan ka nau Saii in chhanchhuah dân chu chipchiar takin kan lo hre tawh a. Tunah mit ngeiin kan rawn hmu thei hi in zâr liau liau ani. In tân hian eng thil nge tihsak theih che u kan neih le" an ti a. Pu Chala chuan,"Saii chanchin hi a lungchhiatthlak khawp mai a. Hetianga amah kan lo enkawl ta ringawt pawh hi thil mak tak zawng ani. Thil thlen dân tur hi tuman kan hre lawk lo a. Khuanu ruat te pawh ni mahna. Keini awmlo mahila amah enkawl tur chu siamtu chuan a ruat mawlhin ka ring ani. Kei chuan Saii hi ka fanu angin ka en a. Ngula pawhin a unaunu angin. Amah kan lo enkawl avang hian eng thil mah kan phût lo. Kan duh bawk heklo. Tuin nge a fanu enkawl man a thil dawn beisei ngai reng reng a" an ti ta a. Thangțhuama chuan,"Pa Chal,kan lawmthu sawina angah min ngaihsak mai ani ang chu. In tân kan tih thei tawk alawm"tih pahin a iptepui ațang chuan Țhi engemawzah hi rawn phawrhin Ngula pa chu pek a han tum a. Mahse Ngula pa chuan a duh ta reng renglo mai a. An innawr thinrim ta lek lek mai lehnghal. A tawpah chuan Darzikate chu an beidawngin pêk luih an tum ta biklo a. Pu Chala chuan,"Saii hi ka fanu angin ka en ka tih kha. Khawngaihin khang kha chu hawn leh rawh u" an ti a. Darzikate chuan lawmthu an sawi mawlh mawlh a. Rei vako an titi hnu chuan Ngula pawhin Sazaw chu rawh fai sa vek hian a rawn khai lut a. A thau mawm sur lehnghal. Chumi ni nileng chuan khawiah mah kal loin an inkawm ho a. Chutiang reng renga hun hlimawm chu an tawng khat viau ani.
 Zan lamah chuan Sazaw sa hmehin zanriah tlai takin n kil ho a. Zanriah eikhama an țhut hahdam lai chuan Darzika chuan,"Ka pa Chal,hei rei tak awm thei kan ni dawnlo a. Rem itih chuan naktip lamah kan khaw lam pana kan chhuah mai a ngai dáwn anu" a han ti a. Pu Chala chuan,"Ekhai, in khaw lama in chhungten Saii hmel hmuh an chak viau tawh ang. Saii hi kan hnêna awm hlen turin duh viau mah ila a theih siloh a. khaw kâr ahla bawk nên . A rang lama kal kha chu a țha lawm. Keia remtihna lâk angailo e" alo ti a. Darzika bawk chuan,"Thildang daih han sawi ila. Vawiin lamah khân Ngulate an thangrei chhan kha kan lo sawilo a. In ngaithla châk viauin ka ring ani" an ti a. Saii chuan,"Eng thil nge thleng a. Nula vei annei em ni" a rawn ti vat . Darzika chuan,"Nula lam pawh ani tho a. Mahse thildang ani" tiin Ngulaten Tualcheng khua Pawih râl lak an chhanchhuah dân zawng zawng leh anmahin pawhin hliam pui an tawrh thute chu an sawi vek mai a. Chutiang thil an han hriat meuh chuan Saii leh pu Chala chu an chek tlak tlak mai a. Darzikan a sawi zawh chuan Saii chuan,"Keimah vangin Ngulate an thih phah țep ania. Buaina ka va han siam hnem tak em aw" indawm kûn ngat chung hian a rawn ti a. Pu Chala chuan,"Saii țhin hi aw. A chhe zawng hian thil i thlir nghal țhín a. Ngualte pawh ral bei thei khawpin an tlangval ve tawh alawm. Nakinah phei chuan tun aia nasa pawhin ala hliam ang chu. Mipa anih hi" alo ti a. Saii chuan,"Lo thi palh tase ka tán a hrehawm tur zia hi. Ka chhungten ka dam tihpawh an hrelo anga. Chuan ka damchhungin ka inthiam thei dawnlo ani" ala rawn ti leh hrâm a. Ngula chuan nui chung hian,"Hei damin kalo haw tawh i. I ngaihtuah thui mah mah em mai" alo ti a. Chutia an titi mawlh mawlh lai chuan pasalțha Chawna leh Zamuanga pawh an lo lut hlawl mai a. Zan rei tak thlenga an inkawmin Lenghawn arkhuan zawh hnu chuan Ngulate chuan Zawlbûk lama riak turin Darzikate chu an hruai ta a.

    A tuk lamah pawh chuan khawi amah chhuak bo loin Ngulate chu inah an awm a. Ngula chuan Darzikate chu an khua fan kual puiin Hmar hnam dân leh Lusei hnam dang in anglo a hriat ang ang chu an hrilh hlawm a. Zân lamah chuan a ngai te bawkin pasalțha Chawna leh Zamuangate nen Ngulate inah an inkawmho leh a. Saiite chu a tûk maia an khaw lam pana kal tur annih avângin zan rei tak thleng inkawmhoin an lunglen tur zia mawlh maite chu an sawiho a. Tlaivar zak a len thu awm heklo le,pasalțha Chawna leh Zamuanga pawh khuan hmasa khuan hun velah chuan an haw ve ta a. Ngula erawh Zawlbuk lamah a kal ve lo thung.

    Chawna leh Zamuanga an haw hnu chuan Darzika chuan,"Pa Chal, rem itih chuan Ngula hian Khawlian khua thlengin min va thlah sela a va țha awm ve. Henglai ram hi kan hrechiang lo em mai a" an ti a. Pu Chala chuan,"Ekhai,rem ti lutuk e a. Thei ila phei chuan keipawh in khua thlenga lokal ve hial ka duh mawle. Mahse kan khaw kar a hla em anih hi. Ngula chuan in khua thleng pawh rawn thlah che u mahsela a pawi hlei nem" alo ti a. Darzika chuan,"Kan tibuai tam ta hle mai che u maw. Khawlian khua thlenga min rawn thlah theih chuan a bâk chu kan tan a harsa a awm tawhlo e" an ti a. Ngula chuan,"Ka pa,Khawlianah nihnih vel kala rawn châm dawn nia aw" alo ti hlut mai a. A pa chuan mak tih hmel fe hian,"Hmelhriat pawh i nei ami?" alo ti a. Ngulan a chhân hma chuan Thangțhuama chuan,"Nei lutuk mawle. Nula hmelțha deuh deuh mai anni lehnghal" alo ti zuk a. Saii chuan,"Eheu,lo va thup rei thei ve" arawn ti a. Ngula pa chuan,"Nula vang mai mai a la châm te zawng a mi lepchiah hna em mai a. A chhan țha zawk awm se zawn a pawi ka ti lo" a rawn ti a. Ngula chuan,"Ka pa nula vâng anilo. Ka țhianten ramvah puiah min sawm alawm. Silai an nei a" alo ti thuai a. Ngula pa pawh chuan Ngulan sa kah nuam atih zia a hriat avangin a phal sak ve ta mai a. Zante arei tâkah chuan an muhil ta a.

A tûk zing khua alo var meuh chuan Ngulate chu an khaw kawtchhuahah an awm der tawh a. Saiite thlah tur chuan Ngula pa bakah pasalțha Chawna leh Zamuanga pawh anlo kal ve a. An han ințhen dawn meuh chuan pu Chala leh Saii chu an inkuah vawng vawng mai a. Saii chuan țap chung hian,"Ka pa ka va ngai dáwn tak che em. Dam takin lo awm la aw" an ti a. Pu Chala chuan,"Saii,țap mah ta che. Kan dam anga,kan la inhmu leh dawn alawm.Tluang takin in kal anga. Tunah chuan hlim takin i awm tawh dâwn alawm" tiin han in hnem a. Saii pawh chu insum hram hramin pasalțha Chawna leh Zamuanga hnenah chuan lawmthu an sawi mawlh mawlh a. In ngaih avanga in chelh reng theih ni heklo le. Saiite chuan Lungthulian khua chu an kalsan alo țul ta . An kal liam tur chu Ngula pa te chuan an thlir zui vawng vawng a. Ngula erawh Saiite thlahin Khawlian khua thleng ava kal thung dawn ani.

     Ngulate chu Lungthulian khua ațanga chawhma zet an kal hnu chuan Khawthlir tlang an tih maiah hian an châwl a. Chu tlâng ațang chuan Hmar hnam chen bihna ram pharh zau zet mai chu alang cham duai mai a. Chu tlang ațang chuan Parvachawm,Leisen,Senvawn leh Rawvakawt khuate chu alang thei a. Ngula chuan Darzikate hnenah chuan,"He lai ațanga khaw lang thei zawng zawng hi Hmar khua vek ani a. Tunah hi chuan lal mumal pawh neiloin keimahni mum mum hian kan mum tawp mai ani. Hun lo la awm turah chuan huang khata kan luan za theih ngei ka beisei ani" an ti a. Saii chuan ,"In ngeih tlang taka in awm theih ka beisei. Ka tan chuan in hlu em em ani" a rawn ti a. Ngula vêk chuan,"Hun lo la awm turah chuan Lusei ram lamah pawh kan lo kir leh lo ang tih tunge sawithei. Mahse tunah chuan thlamuang taka kan awm theihna hi kan tan ala țha ber ani" an ti a. Thangțhuama chuan,"Lal țha tak in la nei anga. Khaw ropuitak in la din dawn alawm" a rawn ti a. Ngula chuan,"Ni e,chu chu kan beiseina pawh ani" an ti sap a. Khawlian khaw lam panin an kal zui leh ta nghal a.

Khawlian khaw pana tluang taka kal zelin kawng lakah zankhat an riah hnuin tlai lam ni tlak hma hret hian Ngulate chuan Khawlian khua an lût ta a. Khua an va thlen chuan khawi lamah mah peng kawi tawhloin upa Kalhkhamate in lam chu an pan ding nghal a. An va thlen chuan Zarkimite unau bakah pi Laimani te chu inah anlo awm a. Ngula hmel an han hmuh takah chuan Zarkimite unau chu an phul hlut a. Ngula te chu an lo be mawlh mawh mai a. Ngula pawh in thlahrung duh tawh lemlo in a țawng siam siam mai lehghal. Zarkimite an fel em avâng chuan Saiite pawhin nuam an ti hle a. Ala hma deuh avâng chuan Ngulate leh Thangțhuama chu Khawlian khaw fang kual tur chuan an chhuak a. Khawlian kawtthlera han kal vêl chu nuam an ti em em mai a. Khaw pakhata Zawlbûk pathum lai a awmtheite chu ropui hi an ti em em mai a. Thangțhuama chuan,"Sailo lalna khua tamtak ka hmu ve tawh a. Hetiang ang reng reng a khaw ropui hi kala hmu ngailo. An in lungrual viau ani chêk ang a" an ti a. Ngula chuan,"Nia,an lal hian rorel a thiam viau ni tur ani. Heti khawpa mi a hui khawm theih dânah hian" an ti a.Tichuan veng hrang hrang te fang kual lehin an thlen in lam an pan leh ta a.

    Zanriah eikhamah chuan Ngulate chu khawi lamah mah chhuak vâk loin an thlen inah chuan an awm reng a. Lenglên hun velah chuan Zarkimi u Hluta chuan,"Ngula,zanin chu nula kan rím san phawt mai ang che. Ila châm dâwn tho a. Hun ala tam alawm" an ti a. Ngula chuan,"Ni e mawle. Naktuk lamah em ni kan riah luh dâwn?" alo ti a. Zarkimi u Tawnluia zâwk chuan,"In va phur tawh awm ve. Kei lah ka pa in kal ve a phal lo a" alo ti a. Ngula chuan,"Tinge a. Chapchar awllen lai anih hi" alo ti a. Upa Kalhkhama chuan lo chhangin,"A,Tawnluia zawng in lamah lo awm rih rawhse. Kan lal hian a chipui Sailo lal dang pui turin tlangval a tir maithei a. Keini lam kan telve angai dâwn si a" a rawn ti a. Ngula chuan,"A nih chu aw. Kal ho thei ila a țhat tehreng nen" alo ti a. Tawnluia chuan,"Hun ala tam alawm. Nakinah phei chuan in khaw lamah pawh kan la ramriak ho mahna le. Nula chu kan han rim san phawt ang che. Zanin lamah chuan Zawlbûk pawh kai rihlo mai rawh" tihpahin a ding hluaia. Hluta nen chuan nula rim turin an chhuak ta . Pu Kalhkhama pawh lal in lama thu pawimawh rêl tur a awm avângin a chhuak zui ve mai bawk a.

     Ngulate erawh khawiah mah an chhuak lo a. An thlen inte leikapuiah chuan Darzika leh Thangțhuama nên an țhu a. Saii erawh inchhung lamah Zarkimite nen an inkawm thung. Leikapuia țhu chunga a ke thên lauh lauh pah chuan Darzika chuan,"Ngula,hei kan khua ațanga kan chhuah hma khan kan chhungkuain engkim kan rel vel vek a. Saii inlo enkawl vanga lawmthu sawi nâna kan thil rawn ken lah engmah in la duh silo a. Kan Silai pakhat hi ilo chan ve turin kan hnutchhiah dâwn ani. Silai i neilo a,tin,he thilah hi chuan min hnial tur ani lo" a rawn ti a Ngula chuan mak tih hmel taka Darzika en chung chuan,"Ka pa in i hnena a sawi ang chiah kha ka ngaihdân ani. Silai hi ka la thei lovang. Engmah angailo e" an ti a. Mahse Darzika chuan,"Hei hi ila lo anih chuan naktuk ațang chuan mi hrang kan ni tawh ang. La turin ka tilui lo che,ka ngen ngawih ngawih zawk che ani" an ti leh a. Rei ngial an inhnial hnu pawh chuan Ngula chuan Silai chu lak a tum chuang ta bau lo mai. Thangțhuama beidawng chuan,"Ngula,kan Silai hi fur khat ilo kawl anga. Nakkum tûn ang hunah kan rawn lam leh ngei ngei ang." a rawn ti a. Mahse Ngula chuan,,"In rawn kal leh awm lo em mai" a ti tlat tho a. A tawpah chuan Darzikate pawh chuan an tilui duh ta biklo a. Lenghawn arkhuan thlenga an inkawmho hnu chuan mut zâi an rêl ta .

A tûk zing varțianah Ngulate chu an tho sang sang a. Saiite unau chuan an hmanrua te rem fel leh sawk sawkin an khaw lam pan tur chuan an kal ta a. Zarkimi leh Țhatlingi pawh chuan Tuichawikáwnga Tuium phur chungin kawtchhuah thlengin an rawn thlah ve a. Kawtchhuah an thlen chuan an han ding leh rih phawt a. An in thlahliam hma chuan Saii chuan Ngula hnenah,"Ngula, ka nau ang takin ka en che a. Kan inhmuh tawpna te anih takin thil pakhat dil duh che ka nei a. Min tihsak ngei angai ani" an ti ta a. Ngula chuan,"Enge ni a han sawi ta che. Ka tihsak ngei ngei ang che" an ti a. Saii bawk chuan,"Min tihsak ngei ngei ang tih min tiam rawh" an ti leh ngat a. Ngula chuan,"Awle,ka tiam e" an ti leh a. Chu veleh Saii chu a u Darzika chuan Silai a rawn pe a. Saii chuan Ngula hmaa lek phei pah chuan,"Hei hi ani min tihsak tura ka duh chu. Silai hi min laksak angai ani. I thutiam kha i sût leh thei tawhlo ang" an ti ta mai a. Ngula chuan pawi tih hmel fe hian,"Saii,hetiang hi ani tur anilo. Unau karah lawmman an inpe ngailo e" an ti leh hram a. Mahse Saii chuan,"Ngula,lawmman chu an inpe ngailo ani thei. Mahse Thilpek zawng an inpe do alawm.Hei hi la la, min hriat reng na tur anih hi" an ti a. Darzika leh Thangțhuam pawh chuan la turin anlo ti mawlh mawlh a. Ngula bawk chuan,"Saii,Silai hi min pe lo mah la ka hre reng tho dawn che lawm" an ti leh hram a. Saii chuan Ngula kuta Sialai hmetbeh pah chuan,"Ka hria lawm. Mahse heihi i tân a pawimawh ani. In hnam tan thil ropuitak ila tihsak dawn nia" an ti a. Ngula pawh chuan hnar buaiin awmzia anei dawnlo tih hriain Silai chu hreh tak chungin an la ta a. Saii chuan Ngula chua arawn kuah hnawk a,inhnit faih faih chung chuan,"Mi a ang maia ka awm lai pawh a duat taka min enkawlna kha ka damchhungin ka theihnghilh tawhlo ang. Ka va ngai dawn tak che em" ati vawng vawng a. Ngula chuan,"Saii,a tawk tawh e. Insum teh khai,thi tur thlahin an inthlah ngai lo e" an ti a. Saii pawh chuan a mittui te hru faiin nui seih chung hian,"Kan khuaa ilo zin leh hunah chuan ka lo duat ve viau ang che" an ti sap a. Ngula chuan,"Remchang hmasa berah lo zin ka tum ang e. inlo dam vawng vawng dawn nia" an ti leh a. Darzika chuan Ngula dar rawn vawn pah chuan,"Dam takin lo awm la. Thangchhuah pasalțha ni turin duhsakna ka hlan che nia. Kan kal tawh ange" an ti a. Saiite chuan Zarkimite hnenah pawh chuan lawmthu an sawi mawlh mawlh mai a. In chelh reng theih anih loh avangin Saii te chu Tualcheng khaw lam pan chuan an kal ta a. Ngulate chuan an lan theih chhung zawng chuan an thlir reng a. An kal liam dawn chuan a tawp nan ti niawm tak hian Saiite unau chuan an bân an rawn vai lap lap a. Engtikah nge an inhmuh lehang tihpawh ngaihtuah phak va ni suh. Ngai tak chungin an inthlah liam ta ani.

    Saiite an liam hnu chuan Ngulate chu kawtchhuahah anla ding reng a. Ngula chuan zawi sap hian,"Ka ruak huai maiin ka hria. Ka unaunu chan ta hial angah ka in ngaih chu le. Khuanun veng mawlh teh se" an ti a. Zarkimi chuan,"Ngula,eng thil chiah nge ka va hrethiamlo ve" a rawn ti a. Ngula chuan,"Thawnthu sei tak ani. Hun remchangah kala hrilh dawn che u nia" tiin alo chhang a. Țhatlingi chuan,"Ni e,in lamah kan la sawi dawn nia. I kir tawh teh ang u. Kha Ngula pawh Silai inei der ania" nui seih chung chuan alo ti a. Ngula chuan,"A kah pawh kan kap thiam ve ngawt dawn mawni. Mahse hûn mawiah pawh a țhat ve hrim hrim hi" an ti a. Tichuan khaw lam panin an kal leh ta a. Khua an ve luh chuan Ngula chu in lam pana kal nghalin Zarkimite erawh Tuikhur lamah an liam ve thung a.

A thlenin a zuk thlen chuan Zarkimi u Hluta chuan leikapuiah hian Silai a lo hru fai mawlh mawlh mai a. Ngulan Silai a rawn pu a han hmuh chuan mak tih hmel fe hian,"Kha Ngula,tu Silai nge i rawn hawh a?" alo ti vat a. Ngula chuan,"Saiite unau khan min pe lui tlat alawm. Ka țawngsual a zarha ka lâk ngei ngei a ngai ta sia" an ti a. Hluta chuan,"Ekhai,a lawmawm lamah ngai teh . Hei Silai mu chher sa pawh ka nghah a. Kan hlawhtling viau dawn e. Khawi maw ka lo en chiang chhin ange" an ti a. Ngula chu Leikapui lamah chuan kai chhoin Silai chu a han pe a. Hluta chuan Ngula Silai chu an bel chiang that that a. Uluk taka a thlek kual hnu chuan,"Ngula ,Silai țha tak zawng anih hi mawle. Enkawl pawh an enkawl uluk viau anih hi. Rula raw neih mai mai loh tur ania aw. Kha Savawm hriak hian han chulh ve teh" tihpahin Silai chu Ngula an pe a. Ngula chuan Sawvawm hriaka a Silai chulh heuh heuh pah chuan,"U Hlut,mi engzat nge kan nih dâwn a. Zan engzah nge kan riah ang?" an ti a. Hluta chuan,"Pasarih kan ni ang. Zan nga vel riak turin kan inbuatsaih phawt anga. Kan hlawhtlin hma leh kan hawng hma ani mai" an ti a. Hluta bawk chuan,"Tunah chuan kha Silai in nei ve bawk a. Mi pathumin Silai kan keng thei dawn lehnghal a. Ka phur tawh khawp mai. Sa te i kap tawh reng reng em?" an ti leh a. Ngula chuan,"Vawikhat chiah ka la ramvâka ,Sakhi pakhat chu ka kâp ve tawh. Mahse Silai kah hi chu kan pasalțha in min zirtir țhin a" an ti leh a. Hluta chuan,"A țhat nasat chu. Tukțhuan eikhamah kan chhuak dáwn nia. Khuangzang ho nena kan inri a Kaimual lamah kan riak anga. Zukchal kah kan in beisei dawn ani"an ti a. Ngula chuan,"Uisathiam hruaitur te innei em?" an ti leh a. Hluta chuan,"Pahnih kan hruai dawn alawm" alo ti vat a. Chutia an țawng mawlh mawlh lai chuan Zarkimite tuichawi pawh anlo hawng tawh a. An Silaite an hrukfai zawh hnu chuan Ngulate pawhin an mamawh tur ang ang chu an la khawm ta a.

    Tukțhuan eikhamah chuan Ngula leh Hluta chuan an phurte siam felin kawtchhuah lam pan tur chuan an insiam ta a. An inpeih hnu chuan kawtchhuah lam panin an in phurchhuak ta hnak hnak a. Kawtchhuah an han thlen chuan tlangval pahnih hi an lo țhu vâng mai a. Hluta te hmel anlo hmuh chuan tlangval pakhat Silai keng zawk chuan,"Kha inlo thleng tawh maw. Silai pahnih in rawn thawhchhuah pui thei elo. Ava tihzia dawn ve" an lo ti a. Hluta chuan,"Hei kan nau hian a Silai a rawn hawl chhuak ve alawm mawle. Midang hi anlo la thleng hlawm na nge" an tive a. Chupa chuan,"An rawn thleng har tawhlo ang. Hei i nau hruai hi ka va hmu ngailo ve" alo ti a. Hluta chuan,"Lungthulian khaw lama kan unaupa anih hi. A hming chu Ngula anina. Ngula hei kan pasalțha Tlangthanga anih hi" tiin an hmelhriat tir a. Tlangthanga chuan,"Ekhai,kan Hmar lam unaute nen kan ramchhuak ho thei tur chu ava lawmawm ve mawle. Pasalțha Chawna kha i hre țhin anga tiraw" an ti a. Ngula chuan,"Aw,hria e. Ani khân min kaihruai țhin ani" alo ti vat a. Tlangthanga chuan,"Pasalțha Chawna kaihhruaina hnuaia Seilian inih zawngin i ngaihtuahawm dawnloh chu" alo tive mai a. An țhian dangte an lo thlen hnu chuan Kaimual lam panin an inzui chhuak ta dam dam a.

    Chhun chawfak hun velah chuan Ngulate chuan Tuivai lui kama Kaimual ram chu an thleng tawh a. Tuivai kam hmun nuam laia riahbuk sual an duh avângin Tuivai lui chu an zuk pawhthla ta a. Lui kam hmun zawl nuam deuh hlek zawng pahin luidungah chuan a chhuk zawngin an an kal diah diah a. Chutihlai chuan an uisathiam hruai pahnih te chu luipui kam ngawah chuan an vak lut daih mai a. Thui tak pawh an va kal hman dawn emawni tihah chuan an bau ta țhawt țhawt mai a. Ngulate chu an ding țhap a. Ui bauh thawm lo chhuahna lai chu an thlir țhap hlawm a. Hluta chuan,"Tlanga,iva en chhin dawn em ni ang. Nang Silai kah i thiam ber a" a han ti a. A sawi zawh rual chuan Sanghal ngêk rawng rawng ri hi an hre ta a. Chu veleh Tlangthanga chuan,"Nghalrual annih dawn chu. Ngula,i phur kha kalo chawi anga. Nangman va kâp teh. An bauh tawm thuai ang" a rawn ti ta mai a. Ngula chuan Hluta chu an en zauh a. Hluta pawh chu alo bu nghauh mai a. Chu veleh Ngula chuan,"Upa zawk ten in tih chuan kan kal mai aniang chu. A kah pawh ka kap thlu zo ngût dâwn emawni" tihpahin a phur chu Lungpui chungah an nghat a. A silai lachhuakin a zên an sawh mawlh mawlh a. A mu te a thung leh hnuin Ui bauhna lam pan chuan a tlan phei ta nghal a.

Ngulate ui hruaite chu an bauhna a hnai tial tial a. Ngula chuan ui bauh thawm a țang chuan an Ui hruaite chuan luipui kam lamah an sa um chu an rawn hnawt thla tih a hre thei ta mai a. Chu veleh ram lamah pawh lut zui loin lui kam lamah chuan a chhuak thla ta a. Tuivai lui rawn pawhtu luite pakhat athlen chuan Uisathiamte chuan chu luite dung rawn zawhthla zawng chuan Nghalrual chu an rawn um thla ani tih a hre thei ta a. Tichuan lui te chhuah fiah taka a hmuh theihna turin lungpui pakhat chungah hian an per kai thauh a. Lungpui chungah chuan bawkin an uite rawn thlen thlak hun chu alo nghak ta a. Ui bauh chu alo hnai zêl a. Rei vaklo ah chuan Nghalrual sumthum vel lek pahnih hi an rawn tlanchhuak zawk mai a. Ngula chuan a aia lian deuh an awm ala rin vangin alo kap duhlo a. A rin dan ang ngei chuan luite chhuahah chuan Nghalrual zinga alian deuh bik sumnga vel lai mai hi a rawn tlanchhuak thut mai a. A tlanchak em avangin Ngula chuan a kap hman mailo a. Mahse vanneih thlak takin Sanghal chu luite chhuah thlang lam deuhah chuan an chawl det mai a. Chu veleh Silai a puak dur a. Sanghal chu a Ngek țhawt a. Lui kam țiauvut zingah chuan a leng kual ta zawt zawt mai a. Ngula chuan kah nawn a ngaih palh takah tiin silai zên an sawh leh mawlh mawlh a. Mahse a mu pawh a thun leh hma chuan Sanghal chu a zal titih ta mai a. Ngula pawh chuan hmanhmawh lemlo takin Silai mu chu an thun a. A sanghal kah ava en chian chuan bek veilamah alo kaf fuh tih a hmu thei a. A sa kah a a teh kual that that lai chuan an ui hruaite pawh lo thlengin Sanghal chu an rawn pet nawk nawk mai a. Sanghal chu a pa anih avâng a til bawr chu an hlep nghal a. Chumi zawhah chuan a țhiante nghakin a sira lungpui chungah chuan alo țhu a.

    Rei vakloah chuan a țhiante pawh anlo thleng thla nghal a. Ngula Nghalrual kah an han hmuh chuan Tlangthanga chuan,"Eheu,hei a bekah tak i kap anih hi mawle. Ka rin aiin Silai kah i thiam daih mai. A nikhatnaah pawh kan vannei ta nghal pang e" an ti a. Hluta chuan Sanghal chu lo teh kual that that pah hian,"Sum nga lai ani mai ka ti. Nghalrualah chuan alian pawl tak anih dawn hi. Khu lai deuahah khuan zawl nuam deuh mai a awm a. Tah chuan kan innghat dawn nia" a rawn ti a. Tichuan Sanghal chu zawn thlain an buk sakna tur lam chu an pan leh ta a.

    Thui vaklo an kal thlâk leh hnu chuan luikam zawl zaupui mai hi an zuk thleng a. An phurte nghatin an han țhu hahdam rih phawt a. Tlangthanga chuan,"Vawiin lamah chuan kan vak rihlo anga. Naktuk zing lamah kan chhak ngawah hian kan lût dawn nia. Hei Ngula zarah Sanghal sa piar nelhin kan ei thei dawn zu nia. Vawk rawhin rawhin kan rawh fai vek anga,a hmui tui nge nge ang chu. Sanghal buapui lo zawngin Buk kan lo zâr dâwn nia" an ti a. Rei vaklo an țhut leh hnu chuan tlangval pathum velin Sanghal chu buaipuiin midangho zawng chuan Bûk hmanrua turte la khawmin Buk an lo zâr ve bawk a.

    Tlai ni nem thlenga an buai nak nak hnu chuan Bûk pahnih an zâr fel der tawh a. Thingro lah chu fawm ngai loin tuilianin a thehchhuahsa rin tur a tam em em mai lehnghal. An tihtur ang ang an zawhfel tawh avangin tlangval țhenkhat chuan sarepna tur Tûl anlo sui a. Țhenkhatin ei relna tur Mau thei anlo siam ve bawk a. Tichuan hma takah ei relin Sanghal sa chu zanriah hmeh atan an chhum hluah a. Sanghal sum nga chu mi pasarih lek tana vawikhata ei zawh rual ni heklo le. A urna tur siamin an rep tlar dul mai ani. Ei an rel zawh hnu chuan hma deuh takah zanriah an kil a. Ramriahnaa Sanghal sa han lim chu a chaw lak ana deuh ni ngei tur ani,an chaw chhum sa chu an fai pak mai a. Fiamthu thawh nan an la hmang zui ham ham lenghal. Zanriah ei khamah chuan Meipui kiangah an țhu khawm țhap hlawm a. Pasalțha Tlangthanga chuan,"Naktuk lamah chuan zíng ațangin kan vâk țan anga. Ka beisei dan chuan Zukchal rim kan Ui hruai ten an lak vat ka beisei ani. Heng lai ram hi khawthar kan kai hnu hi chuan Sa tamna ani a. Kan hlawhtling viau turah in ngai teh ang" an ti a. Tlangval pakhat chuan,"Khuangzangho ram hi kan hnaih viau si a. A hlauhawm emlo ang chu maw?" a rawn ti a. Tlanga chuan,"Hlauhawm tehsuh ei.Anni pawh kan ramah anlo vak lut fo alawm. Kan lal ten remna saui an tan vek tawh kha. Bakah lo thirim tehreng pawh nise a pawina a awm lo e" an ti leh a. Tichuan Zanrei tak thlengin an tinti a. Zan alo rei takah chuan Hluta chuan,"Khai le,mut zai i rel tawh ang u hmiang.. Bûk sir velah te khan Tuibur al te kha han phuh țhet țhet ula. Zan lamah kan Bengtawian min rawn vel loh nan" a han ti a. Tuibur al te an theh kual țhet țhet hnu chuan muthmun an rem ta a.

     Zing khua alo var meuh chuan Ngulate chu ramvak turin an inpeih fel vek tawh a. An chhuah hma chuan pasalțha Tlanga chuan,"Tunah chuan ngaw chhungah khian kan lut phawt anga. Sa hnuhma a zirin kan insem darh leh dawn nia. Buk hi tlangva phnihin lo nghâk sela" an ti a. Tichuan Buk nghak lo tur zawng chu Kaimual ngawah chuan an lut chho ta a. Ngaw an han luh chuan sa hnu alo chiar dup mai a. Sanghal leh Sazuk hniak a tam ber lehnghal. Sa hnu thar an hmuh nual takah chuan an kal dan tur an sawiho a. Pasalțha Tlanga chuan,"Tunah chuan kan vak darh rih anga. Keiin kan ui pahnihte hi hruaiin ka vak anga. Ui bauh ri in hriat veleh lo tlan khawm nghal ang che u" an ti a. Tichuan Ngula leh Hluta chu tlangval pakhat ve ve hruaiin an kal ta a Pasalțha tlanga erawh ui pahnih nen ab vak thung.

Tukțhuan ei hun awm velah chuan Kaimual ngaw chhak lam tlangpangah chuan ui an bauh ta lauh lauh mai. Ngulate erawh a mual mawng lamah Sanghal hnu anlo chhui mek a. Ui bauh ri an han hriat chuan Ngula chuan a kal puipa hnenah chuan,"Eng sa tak ni ang maw. Hawh teh i kal thuai teh ang" an ti a. Tichuan mual lu lam chu an pan chho ta a. Mual lu lam pana an tlanchho zel lai chuan ui bauh thawm chuan mual mawng lawm a rawn pan thla ve thunga. Ngula zui tu tlangval chuan,"Ngawi teh ,Ui bauh thawmin mual mawng lam a rawn pan ania. I tlanchho vaklo teh ang" an ti a. Ngula chuan,"Ni e,lo ngaichang rih phawt ila a țha ange" an ti a. Tichuan ui lo thlen thlak chu anlo nghak ta a. Rei vakloah chuan ui bauh thawm chu alo hnai ta hle mai a. Sa lian tak tlan ri khut khut thawm hriat tur a awm bawk . Sazuk huala a lokal ve fo tawh avangin Ngula chuan an ui hruaiten Sazuk an um tih a hre thei mai .Chutia ngawi renga an lo din lai chuan an dinna piah deuhah chuan sa tlan thawm alo ri thla buan buan mai a. Ngula chuan a Silai chuan thawm lo chhuahna lam chu uluk fe hian alo tin a. Thawm chu alo hnai zel a. Ngula te dinna ațanga hla vakloah chuan Zukchal lianzet mai,a ki pawh zár duai tawh hi a rawn chhuak zawk mai le. Rim dang a hriat avangin Sazuk chu an ding zawk a. Ngulan han kah thluk tawp a tum lai tak chuan Sazuk chu thlang lamah a zuang thla zawk mai a. A ran em avangin Ngula tân kah hman ngaihna a awmlo ani. A Sazuk ber a kah hman takloah chuan thlang lamah chuan an tlan thla veleh ta nghal a. An ui hruaite chuan Ngulate chu an rawn tlanpel thuai a. Chutia ui bauhna lam pana an tlan thlak zel hnu chuan lui kamah an chhuak ta hlawl mai a. An beiseiloh tak maiin pasalțha Tlanga leh Hlutate chu lui kamah chuan anlo vei kual zak zak a. Ngulate an zuk thlen thlak chuan Ngula chuan,"U Hlut,Sazuk kha inlo hmu em?" an ti a. Hluta chuan,"Ui bauh ri ațang kha chuan helaia lo chhuak tur hi ania. Hei kan ui te hian a hnu an hloh tlat mai" a lo ti a. Pasalțha Tlanga pawh chuan,"A mak khawp mai. Kan hual fuh viauin ka hria sin le. Tukțhuan ei khamah kan chhui chhunzawm dawn nia. A kal hla lo ang" an ti a. Ngula chuan,"Pu Tlang,tunah chhuizui leh nghal mai ila" an ti a. Mahse Tlanga chuan,"Ekhai,hmanhmawh mah ta che. Kan la kâp em em ang. Chaweilo a kan chhui zawngin kan chau chhe lutuk ange" an ti leh a. Tichuan tukțhuan eikhama chhui chhunzawm atan an kalsan ta a.

    Bûk an zuk thlen chuan chawl khawmuang lovin tukțhuan an kil zui mawlh mawlh a. An eikham hnu chuan Tlanga chuan,,"Tunah chuan kan vaiin kan kal tawh ang. kei leh Hluta hi ngaw chhungah kan lût anga. Midang zawng Ngula hoin lui kamah inlo awm ang. Sazuk hi rawn hual thlak kan tum anha. Nangnin inlo chang dawn nia" tiin rem an ruat nghal zung zung a. Tichuan chhun chawfak hun velah an sa hnu chhui chu an țan leh ta a.
 Pasalțha Tlanga leh Hluta chu uisathiamte nen Kaimual ngawah chuan an lut chho a. Ngula leh tlangval dang zawng chu lui kamah an lo awm thung . Hluta leh Tlangan rei fe Sazuk hnu an zawn hnu chuan tlai lam behliang mun hun awm velah hian Ui te chuan Sazuk hniak chu an la fuh leh ta hlauh mai le. Uisathiamte chuan an pute chu tlansanin rei vaklo chu an thangbo vang vang a. Hluta ten muang changa an umzui hnu chuan Kaimual ngaw chhak lamah bawk chuan uite chu an bauh leh ta lauh lauh mai a. Hluta te chuan ui bauhna lam chu hmanhmawh takin an pan nghal a. Ngulate pawh chuan luipui kam ațang chuan ui bauhna lai chu an lo thlir reng a. Sazuk chu a tlankual nasa hle tih hriat takin a changin ui chu mual lu lamah an bauh a,a chang leh luipui dung an rawn thleng thla leh țhelh țhin a. Chutia rei tak kah rema a awm theih hauhlo hnu chuan Ui te chuan Sazuk chu Khuangzangho khaw ram lamah an um lut ta tlat mai le. Hluta tepawh chuan an umzui zel tho a. Ngulate lah khuangzang ho ram lam pani luipui hnar lamah chuan an tlanchho ve zel a. Rei ngial an in um kual zak zak hnu chuan ui te chuan Sazuk chu lui lamah an rawn um thla ta a. Lui dung an rawn thlen thlak dawn țepah chuan Silai a puak ta dur mai le. Ngula te chuan Sazuk chu an pasalțha Tlangaten an kap ani tih an ring nghal mai a. Mahse Silai a rik zawh hnu pawh chuan uite chu lui dung lam panin an la rawn bauh thla tho mai a. Ngula chuan Sazuk chu an kaphliam anih ringin Silai kau sa chuan alo nghak ta ran mai le. Chutih lai chuan ngaw lam ațang chuan pasalțha Tlanga ngei mai chuan,"Ngula ,lo kap rawh. A hliam ania" a rawn ti lâng lâng a. Ngula pawh chuan kah ngei tumin alo chang ran a. Mahse lui dung an rawn thlen thlak hma chuan ui bauh chu luihnar lamah a ri chho leh ta zawk tlat mai a. Chu veleh Ngula leh midang ho zawng chu luihnar lamah chuan an tlanchho ve ta nghal a. Ui chu an bauh chho zel a. Ngulate pawh chu hmanhmawh takin lui dungah chuan an tlanchho ve a. Chutia hmanhmawh taka an tlanchhoh lai chuan lui hnar lamah chuan Silai a puak ta țhuai mai le. Ui bauh ri pawh a reh nghal dawk a. Ngulate pawh an ding chag mai a. Ngula chuan,"U Hluta te anni anngem le" an ti a. Tlangval pakhat chuan,"An thleng chho hman em em lo ang. Khuangzangho anni ngei ngei ang" an ti a. Ngula chuan,"A tute pawh lo ni rawhse,kan sa um lai anlo kah ngawt a thiang hlei nem. I han pawh thuai teh ang u" tih leh hmalam pana tlanchho a rual nghal a. Midang pawh chuan an rawn umzui ve nghal a. Silai rikna zawn an han thlen chuan Khuangzang tlangval pasarih vel lai mai hian Ngulate Zukchal um ngei mai chu an lo din hual laih mai a. Ngula te ui hruaite pawh a sir deuah chuan an lo bawk a. Ngulate an han thlen chhoh chuan Ngula chuan,"Ekhai țhiante u,Sazuk kha kan kah hliam tawh ani asin. Hei kan rawn um chho leh mêk a" an ti a. Khuangzang tlangvalho chuan Ngulate chu anlo nuih mai mai a. Anmahni țawng chuan an rak vel chiam a. Ngula bawk chuan Sazuk ruang va hnaih pah chuan,"Sazuk hi kan um lai ania. Kan kap hliam tawh nghe nghe a. In duh chuan a sa tlemazawng chu kan hleh thei ang che u. A lu erawh kan chan tur ani" an ti leh a. Chu veleh Khuangzangho zinga a hruaitu ber ni awm tak palian ve tak mai chuan Lusei țawng ngeu mai hian,"Naupang ngawi mai mai teh. Khuangzang pasalțha Lianzapaua ka nih hi. Sazuk hi in kap hliam ngei mai a. Mahse hei hi kan ram chin ania. Kan sa anih hi" a rawn ti nghal pung pung mai a. Ngula zuitu tlangval dangte lah chuan Khuangzangho chu anlo hlaulo nasa mai a. Engemaw palha chechhuak nghal thei turin an Chempui chu an lo hum far tawh a. Chutah Ngula bawk chuan,"Țha takin i sawifel teh ang u. Nilengin uisathiam nen Sazuk hi kan um tawh. In khaw ram lamah kan rawn um lut tih chu kan hre ngei mai . Mahse chumi vang chuan in sa ani tihna anilo. Keinin kut kan thlak hmasa a ,nangnin a hnuk inlo chhat thung a. Chuvangin a sa hi a zahve in kan insem anga. A lu hi kan chang bawk ang. In duhloh chuan keimahnin a vaiin kan la vek ang" an tive leh țalh a. Lianzapaua chuan,"Nau a,min vau zam te i tum em ni. He Zukchal hi a vaiin kan hawn vek ang"tihpahin Zukchal chu an tlawh chat mai a. Ngula pawh lo zâm bik heklo le. Zukchal ruang tlawh ve salh pah chuan,"Tih zam che ka tum reng reng lo. Thudik ka sawi mai ani" an ti leh ta a. Lianzapaua thinrim chuan,"Nau cha hai,ka sa kah te min han chuh i tum vei amaw" tihpaha Ngula rawn ben pawp mai chu a han tum a. Ngula lah lo awm mai mai bik hek suh. Lianzapauan a ban a rawn vai chhuah chu lo bum zauhin Lianzapaua nakthawlah tak mai chuan Silai kawmin an chhu ngheng mai a. Lianzapaua chu a a thaw awk a, a nak chu dawmin a kûn ta ngawih ngawih mai a. Chu veleh Khuangzang tlangval pakhat chuan Ngula chu a rawn zuan thal tawp mai a. Tlangval danga awmve te tan lah awm mai mai bik theih ni heklo le. Lui kam țiauphoah chuan kut lawngin an in phêk sual ta chiam a. Khuangzang lam chu an pasalțha Lianzapaua ber a chet țhat theih takloh avangin Ngulate chuan țiauvut bar hawng hawng khawpin an vawrh ta nek mai a. Ngula rawn bawh thlu tu ber lah kha Ngula khan a hnung lamah tlawh liamin lungpuiah a va in tauh chawrh kha ania. A bak midang ho chu an in vawrh chhawk zak zak ani ber e. Chutianga rei fe an tih hnu chuan Ngula chuan,"Țhiante u, a tawk tawh e. Zah ngai rawh u" an ti a. Tichuan Khawlian tlangvalte pawh chuan an duh tawk ta rih a. Ngulate chuan khuangzang tlangval te chu an han kai tho leh sap sap a. Khuangzang pasalțha Lianzapaua chu a thinrim ngang mai a. Ngulaten han puih an tum pawh chuan a duh hauhlo a. Khuangzang tlangvalte chu lungpui nghengin an țhu tlar țhap a. An hnar te lah athi seng sung hlawm a. Ngulate chuan tui te an han chawi sak leh rih a. Chutia Khuangzangho an buaipui lai chuan pasalțha Tlanga leh Hluta pawh an rawn lang ve hlawl mai a. Ngulaten an lo biak hma chuan Hluta chuan,"Kha tlangvalte u,eng thil nge thleng a" a rawn ti a. Khawlian tlangval pakhat chuan,"Hei kan Sazuk kha minlo kah khalh a. Kan inchuh deuh alawm" an ti a. Pasalțha Tlanga chuan,"Ekhai,Sa ruang inchuh zawng a țha ngailo e. A zahna in kan insem dawn nia. A lu pawh a hnukchhat tu ten nei rawh se" a rawn ti a. Mahse Khuangzangho chuan sa chan ve chu an duh hauhlo mai a. An hmanruate lak khawm pah chuan Lianzapaua chuan,"Nangni Luseiho mi tenawm ho. In la hre khawp ang" rawn ti a. Lianzapaua bawk chuan Ngula en pah chuan,"Luseiho hian in tuh rah chu in la seng khawp ang. Nang ngei pawh hian" an ti a. Ngula chuan,"Lusei ka ni ve hlei nem. Hmar ka nih hi. A tur khan țha takin sawi tlang ila ka ti ni lawm ni" an ti a. Lianzapaua chuan,"Lo ngai tak rawh. Kan la intawng leh khawp ang" an ti leh a. Pasalțha Tlanga chuan Khuangzangho chu Sazuk sa insem pui a tum ngial pawhin an duh tlat lo a. Thinrim eng phiar chuan an kal ta daih mai a.

Khuangzangho an kal hnu chuan Ngula chuan,"U Hlut,inlo va thleng har ve. Keini tan chuan han sawi fel dan kha avang em ani. In tihbuai kha kan duh hauhlo a. Aia u zawkte pawh nghak hmanlo a kan lo che ta mai kha min ngaidam dawn nia" an ti a. Pasalțha Tlanga chuan,"Ngula,kan rawn thlen chho kha chuan inlo inbei mek tawh a . In hneh tho dawna kan hriat avangin hmuhnawm ti takin kanlo thlir ta mai che u nih kha" a rawn ti ta mai a. Ngulate chuan an la han chhuahchhal hnuhnawh a. Pasalțha Tlanga leh Hluta lah an nui mai mai a. Hluta chuan,!"Hriangmual lam ațangin palai hmel kan hmuh ngei hmel e. Kan rawn in rawlh lohna chhan chu maw. Khuangzang ho hian kan tlangval ramvak țhenkhat anlo tibuai fo mai a. Kan lal hian zawldawh hram hram turin min ti țhin a. A hun ve tawh reng reng ani. kan lal in min hrem dawn anih pawhin kan tuar tlang mai ani ang chu" a rawn ti a. Pasalțha Tlanga chuan,"Enge maw tak chuan min hrem ngei ang mawle. Kan lal hi chuan remna siam hi a ngai pawimawh em mai a. Mahse min hremna lo turah ngai ang u" an ti a. Ngula chuan inthlahrung tak mai hian,"Ka thiamloh vek ani. Ka kut rang lutuk hi lawm. Zukchal kha chanloh ka hlau em ani" a rawn ti a. Pasalțha Tlanga chuan,"Ngula,pawi tiduh teh suh khai. I thiamloh anih bikloh kha Hei kan hlawhtling ta bawk a. Naktuk lamah kan haw mai dawn nia. Lal in lama chuankai inring sa khan awm ula" an ti a. Tichuan Sazuk sa chu an chan darh ta .

           hen-21

     Tuivai lui kamah chuan Ngulate chuan Sazuk sa an ur tluk tluk mai a. Tlangval țenkhat chuan sa tal te chu meiah an han vawm lût leh zauh zauh țhin a. Țawng mual mual pah hian a khât tâwkin Sazuk sa chu an pet leh ngawng ngawng țhin a. Tlai lama an boruak tawn lam reng an ngaihtuah tawhlo emaw tihlai chuan tlangval pakhat chuan,"Vawiin a Khuangzangho kan han vawrh tak tak kha chu a nuam dangdai ve reng reng e a. Kan vanglai kan sawi apianga kan la hriat reng fo tur ani ngei ang le" a rawn ti a. Hluta chuan,"In phûr lutuk kha kan lo nuih țiah țiah che u a. In che vel kha hmuhnawm tak hi ani ringawt" a rawn ti . Tlangval pakhat chuan,"Ngula zarah kan hneh ta hrâm anih kha. An pasalțha leh tlangval pakhat kha an tukzal der mai a. A tawp lamah phei kha chuan an che thei tawh reng reng lo. Țiau kan bâr tir ta țeuh anih kha" a rawn tive bawk a. Pasalțha Tlânga chuan,"Kan vanneih ni anih hi. Chan țha zawk chan châng a awm ang bawkin a chan chhe zawk a țan ni a awm ve bawk țhin a. Chuvangin hnehna kan chan te hi kan uanpui tur anilo ania" an ti a. Chutah Ngula chuan,"Khawtual mi ka ni silo a. Khuangzanghoin palai an rawn tir anih vaih chuan in lal chuan min lawm vak lo ang a?" a han ti a. Pasalțha Tlânga chuan,"Hlau thawng duh suh. Hei keini pawh kan awmve bawk alawm. Bakah Khuangzangho thiamloh ania. Kan lal in rorel dân chu a thiam lutuk ang e" a rawn ti leh a. Hluta pawh chuan,"Ngula,hahdam deuh khân awm teh" alo ti hlut a. Ngula pawh chuan,"In zarah rilru nuam takin ka awm thei alawm. Mahse a mikhual berina buaina han siam chu a zahthlâkna chin a awmve tho mai" an ti leh a. Tlangval dangte chuan Ngula chu anlo thlamuan sap sap a. Sazuk sa chu zanrei tak thlenga an rêp hnuin an mutsan ta a.

      Khuan hmasa khuan hun velah chuan Ngula chu a harh hlawl mai a. A muthmun ațang chuan zawite in an țhuchhuak a. Pawn lama an meipui chhem pawh alo la alh lep lep a. Thâwm danglam engmah a awm loh avâng chuan eng engemaw ngaihtuah pah hian mutthilh leh hrâm chu a tum a. Chutia mut hmuna harh kar chunga a awm reng lai chuan an Bûk sir lam deuha lungțhil chu engemaw hian rawn rap ri leh rak țhin a. Meipui kianga Uisathiam pahnih bawk te pawh chu rawn harh nghalin an ngur chhur chhur a. Chutah thim zinga an thilhmuh chu an cho rual nilo tih hriain an pute riahna Buk chu an rawn bel nghal a. Ngula chuan uite chu Buk chhungah an bawh tir a. Chutih lai reng pawh chuan thawm chu ala awm reng a. Ngula chuan uluk taka lo ngaithla rengin a mutna kianga a Silai chu la pahin a țhu tung nghâl a. Thâwm chu lo hnai zelin Bûk thlanglam pangah chuan a tawp ta daih mai le. Ngula chuan engthil nge ni reng reng tih hriat chian tumin Bûk ațang chuan an dâk chhuak dak dak a. Mei engah chuan lui kam chu fiahlo ruai hian a lang thei a. Ngula chuan kil tin mai chu uluk tak mai hia an en zêl a. Thlanglama Lungpui liantak chung a han en chiah mai chu Ngula pawh a phu deuh zawk mai le. Buk lam hawi chuan Sakei hi alo țhu vûng mai a. Ngula chuan a hmel hmuchiang theilo mahsel a Sakei chuan amah chu alo en reng tih a hre thei mai. Ngula chuan a Silai chu dimte a la chhoin a Sakei awmna lam chu an tin ta a. Lungpui chunga Sakei lah chu chêt pawh a chesawnn eihlo lehnghal. Ngula chuan an tin vng vang a. Kah mai an tum lai tak hian Sakei chu Lungpui a țang chuan a zuang thla thurh a. A rum ngul ngul mai a . Ngulan kah mai tum a Silai a lek kual lai chuan Pasalțha Tlânga chuan zawite hian,"Ngula,kâp suh. Awm tir mai mai rawh. Min tihnat tum anih loh kha" a muthmun ațang chua a rawn ti a. Ngula pawh chuan a Silaite chu an dah thla leh rih a. Pasalțha Tlânga bawk chuan,"Ngula,sarêp țhenkhat kha va thehchhuahsak mai teh khai. Min rawn hel rei lutuk ange" a rawn ti leh a. Chutih lai chuan Sakei chu Lungpui chungah alo țhu leh vung tawh a. Ngula pawh chuan pasalțha Tlanga tirh chu hnial lêmlo in Bûk pawn lamah Silai nên an chhuak dât dât a. Mei te chu chhawm nung țha lehin Sa rêp la inrep fip lo deuhte chu Lungpui lamah chuan an theh thla ta hlawm a. Sakei chuan Ngula che vel chu alo thlir reng mai a. Ngula lah chuan hlauh hmel pawh a pu hauh silo a. Sakei mai nilo,pasalțha Tlânga leh Hluta pawh chuan Bûk chhung ațang chuan Ngula chu anlo thlir reng . Hlau hmel pawh pu hauhlo an che vêl thei chu mak an ti em em mai a. Ngulan Meipuite an chhep țhat leh takah chuan Sakei hmel pawh fiahlo ruai chuan alang thei tawh a. Ngula pawh a tihtur a zawh fel hnuin Bûk chhung lamah chuan a lût leh ta a. Bûka a luh leh meuh chuan tlangval dang pawh anlo harh vek tawh a. Ngula pawh chuan engmah sawi lêmloin a mutnaah chuan an inthawlh leh nghal mai a. Chutih lai chuan Sakei chu Lungpui ațanga zuangthlain Ngula sa hrang theh phei te chu an hnim vut vut a Lungpui kianga bawk chung chuan a ei ta mial mial mai a. Pasalțha Tlânga mak ti deuh chuan,"Ngula,i hlau miah nange a" an ti a. Ngula chuan,"Min tihnat tum anih ka ringlo hrim hrim a" alo ti sam et a. Tlânga bawk chuan,"Chu pawh nise Sapuiin a zah em em dan che kha" rawn ti leh hrâm a. Ngula chuan,"In awih emaw chu ka hrelo a. Hmar hnam peng Zinga Darngawn thlah,Bangzang chi ho chu Sapuiin nena in zawl anga sawi țhin kan ni a. Min seh ve ngailo ani. A sawi uar deuh phei chuan țhian angin kan inkawm thei ni hialin an sawi ani" an ti zat zat a. Tlangval pakhat chuan,"Saw ala awm reng ania. A chhing duar duar lehnghal. Meipui kianga saw" a rawn ti hlut a. Chu veleh Meipui lam chu an hawi rual țhap a. Meipui hnaih deuh a Sakei lo muthlu duar duar chu an hmu thei ta a. Pasalțha Tlânga chuan,"Zanin zet zawng keipawh hlauh ahnêkin ka thla amuang ta zawkin ka hria. Hahdam takin i muhil teh ang u. Vengtu pawh kan neih țhat khawp saw" an ti a. Mahse Sakei awm chhung chuan tlangval dangte chu an muhil ngam meuhlo a. Ngula leh pasalțha Tlânga erawh an muhil daih mai a. Sakei pawh chu rei vakloah chuan a kalsawn ve ta a. A kal sawn hnu chuan tlangval dangte pawh chu an muhil leh ta nghal a.

     Zing khua alo vâr chuan Ngulate chu khaw lam pan a kal tur annih tawh avangin an hmanhmawh lemlo hle mai a. An sarêp dahna tur Bâwmrâng an tah mawlh mawlh a. Țhenkhatin ei an lo rel bawk a. Chutia anmahni hna țheuha an bun mawlh mawlh lai chuan tlangval pakhat chuan,"Ngula,nizân khan Sakei kha i hlau miah nange" a rawn ti hu a. Ngula chuan,"Min tihnat a tum hmelloh êm a. Hlauh tinah pawh ka tin hlei nem" alo ti a. Chupa bawk chuan,"Kan riahna Bûk lama mu ho kha chu thinthiin kan mulo tih theih ani. Nang lah khan Sarêpte kha i va thehchhuah sak vel a" a han ti leh a. Ngulan a chhân leh hma chuan Hluta chuan,"A kalsawn emaw kan tih kha sawlai deuhah sawn zankhuain alo awmve anih hmel. A riahna hmun pawh a bel tlut alawm. A mak dangdai hle mai" a rawn ti a. Pasalțha Tlânga chuan,,"Keini chuan a chhan kan hre kiau mai ah" alo ti a. Hluta chuan mak tih hmel fe hian,"Eng thil ngei in hriat bik a?" alo ti vat a. Tlânga chuan,"Ngula hian an thlah ho chu Sakei zawl anni tiin an sawi țhin e a tia lawm. Nizân lama thilthleng ngaihtuah chuan a awmlo chuangin ka hrelo" a han ti a. Chu veleh Hluta chuan,"Mihring leh Sapui in zawl ngawt thu a awm dawn em ni le. Mahse a dik theihna lai pawh a awmve tho a" a rawn ti nang nang a. Ngula chuan,"A,keipawhin ka awih bik chiahlo. Nizan lama mi kha zawng a fel hrim hrim ani ang e" alo ti vat a. Engmah sawi chhunzawm ta lemlo chuan an thil tihlai ah țheuh an bung mial mial a. An zawh fel hnu chuan Tukțhuan puar taka eiin khaw lam panin an kal ta a.

     Ni lênga an kal hnu chuan tlai lam ei rawngbawl hun velah chuan Ngulate chuan Khawlian khaw kawtchhuah chu an thleng ta a. Kawtchhuahah chuan an phurte nghatin an han țhu hahdam rih a. Chutia an chawlh lai chuan Hluta chuan,"Tlãnga,hlado kan chham dawn em?" tiin an zawt a. Tlânga chuan,"I chham rihlo phawt mai ang u. Kan Khuangzângho khân kan lal hnenah minlo zualko khalh emaw ani anga. Kan hlado chham ri lalin lo hriat chuan min ko turin mi a rawn tir nghal mai ang. Ngawi hle hlein khua lût zawk teh ang u. In lamah awm hahdam phawt ila. Kan lal chuan sachhiah kan pêk hunah kan thlen thu chu a hre tho dawn a. Tunah rih chan la hrelo mahse a pawilo e" an ti a. Hluta chuan,"Sazuk lu hi khuaa kan phurh luh hunah zawng inthup theih ani dawn chuanglo nia. Mahse i tih dân dân ani mai" a lo ti ve a. Tlânga chuan,"Khuangzangho kha anlo thlen hmasak chuan an Sazuk kah kan chhuhsak angin lal hnenah anlo thlen ngei anga. Mi Sa kah sa hawn chunga hlado chham thanin kan thang mai tur sin. Ngawi hle hle in i lût phawt ang u" a rawn ti leh a. Tichuan Hlado pawh chham talo chuan khuaah chuan an lut ta a.

     Khua an va luh chuan naupang rual chuan Salu chu anlo ban sap sap mai a. Ngulate chuan Salu chu naupangte chu an han zâwn tir a. Pasalțha Tlângate in lam pan chuan an kal ta a. In an va thlen chuan an sa kah lawmpui turin țhenawm khawvengte pawh anlo kal ve sap sap a. Tlânga Sazuk kah lu chu ropui an ti em em a. An thlek an thlek mai a. An chan tur țheuh an sem hma chuan lal sachhiah tur an dah hrang phawt a. Chumi hnu chuan a zahna in an insem ta a. An sem fel meuh chuan Zanriah kil hun ani dêr tawh a. Ngulate pawh chu an phurte nen Hlutate in lam pan chuan an kal ta a.

     Hlutate in an va thlen chuan an chhungte chuan chawei turin anlo la nghãk reng a. Hluta pa Kalhkhama chuan,"Kha inlo thleng ta maw? In rawn hlawhtling bawk em. In lo thlen thu tlang kam ațangin kanlo hria a. Hei kan lo la nghak che u anih hi" alo ti a. Zarkimite chuan Ngulate phur chu an han chawithlak sak nghal a. Thildang engmah an sawi hma chuan Hluta chuan,"Ka pa Khuangzangho an lokal em. Eng thu nge an rawn sawi?" an ti nghal a. A pa chuan,"Chhun chawfak hun vel khan anlo kal kha mawle. An upate nen lam lokalin an tlangvalte Sazuk kah in chhuhsak thu an rawn sawi a" alo ti a. Hluta chuan," Anih chuan kan lal in engtin nge a lo tih le?" a han ti leh hrâm a. A pa chuan,"In lo thlen hun kan lo nghâk rih ani. Naktuk zing lamah lal inah koh inni ang" an ti a. Hluta chuan,"Khuangzang ho chu aw. Kan lo vawhlum law law lo ani. Dawt an la sawi leh nghâl a" an ti a. Zarkimi chuan,"Ka u engthil nge thleng a?" alo ti vat a. Hluta chuan,"Kan Sazuk kah hliam an ram lamah kan ui hruaiten um lûtin Tuivai kamah anlo kap thlu ve ringawt a. A hmun kan han thlenve hmain Ngulate nen hian anlo inhnial deuh a. Ngulaten an vawrh hrep anih kha. An ram hauh chin anla ti na em em zui a" an ti a. Pu Kalhkhama chuan,"A tawk tawh e,lal in lamah kan la sawi dawn nia. Hmeichhe hriatah khatiang an sawi ngailo e" alo ti a. Tichuan chaweite siamin Zanriah an kil ta a .

     Zanriah ei khamah chuan pi Laimani chu lal hnena sachhiah pe tura kalin a pasal pawhin a zui chho ve nghal a. Ngulate pawh an chauh deuh avângin khawiah mah chuuakloin in lamah chuan an inkawm ho a. Hluta u Tawnluia chuan,"Hluta,khuangzangho nena in buai dan te chu han sawi ve la mawle" an ti a. Zarkimi pawh chuan,"Nia,han sawi tak teh u. Ka pa lah khan kan hriat a phal ve silo a. A awmloh lai kan chuh mai loh chuan" alo tive a. Hluta chuan buaina an tawh dân zawng zawng chu an sawi ta vek mai a. A sawi zawh chuan Tawnluia chuan,"Khuangzângho hi chu an huangtau mah mah ani. Kan khua lah hi an rawn ta chei ve ngawt a. Kan lal pawh hian a dawh rei ta ngawt mai ka ti" a tichhuak ta phawng mai a. Ngula chuan,"A,keima thiamloh vek alawm. Sazuk kha chan loh ka hlau em atin ani" alo ti var a. Țhatligi chuan,"Ngula,in sa tur anih kha mawle. I thiamlohna a awm miahloh kha" alo ti vat a. Hluta chuan,"Ngula hi a inthiam thei tlatlo a. Nuamlo tihna tur a awmlo asin le" an ti leh a. Zarkimite unau chuan Ngula chu an han hnem tliar tliar a. Rei ngial an titi hnu chuan Hluta chuan,"Ngula,titeh pasalțha Tlângate in lamah i va kal lawk ang hmiang. Sa lu lawm pah ani mai" an ti a. Tichuan pasalțha Tlângate in lam pan chuan an kal ta a.

     Pasalțha Tlângate in an va thlen chuan Salu lawm tura kal ve midang pawh anlo awm nual mai a. Ngulate an va thlen phei hnu chuan inchhung lamah inkawm loin leikapui lamah an pathum chuan an țhu a. Hluta chuan,"Tlânga,kan khuangzang hmelchheho chu am lokal tak tak alawm mawle. Naktuk zing lamah lal hmel kan hmuh angaih hmel khawp mai" an ti a. Tlânga chuan,"A pawi loh nasat chu. Kan thiamloh pawh ni hleilo. Keiman engkim ka sawi vek anga. Ngula erawh lal in thil a zawt che anihloh chuan lo țawng hauh suh ang che" an ti a. Ngula chuan,"Mikhualin buaina kan siam chu ni ta phawt mai a. A zahthlak mange aw" a rawn ti a. Tlânga chuan,"Lungngai suh. Engkim a fel vek mai ang. Khua han var sela. Khuangzang ho hmel han hmuh leh pawh a châkawm tawh mange" an ti a. Hluta chuan,"Thiam chan an tum ve chu ni ngei awm sia. An khawngaihthlâk mange" alo tive a. Rei tak mai an titi ho hnu chuan Hluta chuan,"Kan țawng kan țawnga,zan alo rei ta phian mai. Zawlbûk lamah kan kal dawn em ni ang" a rawn ti a. Tlânga chuan,"Ni e mawle. Khawi berah nge kan kai ang aw" a rawn ti vat a. Hluta chuan,"Zanin chu Siakeng veng lamah i kal ang u hmiang. Nakzan lamah erawh Vankeu vengah kan kai thung anga" an ti a. Tichuan Siakeng venga Zawlbuk lam pan chuan kal ta nghal a.

      Siakeng veng Zawlbûk an va thlen chuan thawm alo țha hle mai a. Ngula chuan,"Eheu,mikhual tlangval an buan anih ngei dawn chu. A va phurawm fahran loh ve" an ti a. Hluta chuan,"Ekhai,infiamna alawm. Hawh teh i lut thuai ang u" an ti a. Tichuan Bawhbel chu an bawh liam ta nghal a. Zawlbuka an va luh chuan Khuangzang tlangval buanchak Tlungirha chu Khawlian tlangval pakhat chu an lo in elh ngang ngang mai a. Ngula chuan zawi sap hian,"En teh u,saw kan intihbuai puite kha an awm ania" an ti sa sa a. Hluta chuan,"Anih ngei hi mawle. Tuna an buan mek hi an khaw buanchak Tlungirha anih hi. An chhuang teh ania. Mahse kan pasalțha Vanzîkan an keuh thal huang tawh" alo ti a. Ngula chuan,"In khuaah hian buan chak fe fe in tamlo maw?" an ti a. Hluta chuan,"An awmve nual mai. Zawlbuk tinah hian a chak filawr deuh pahnih pathum chu lawi țheuh ang" an ti a. A țawng mek lai chuan Khuangzang tlangval Tlungirha chuan Khawlian tlangval chu a phawi kang ta lâwp mai a. Tlangvalho chu an haw haw dur dur a. Tlungirha leh Khawlian tlangval chu țhataka in chibaiin an țhu ta a. An țhut fel hnu chuan pasalțha Tlânga chuan,"Hei keini pawh mikhual kan lo hruai ania. Buan ngam in awm emaw chu" an ti ta thut mai a. Khawlian tlangvalho chu an ri leh ta dur dur mai a. Chu veleh val upa pakhat chuan,"Khawnge kan khual țha chu. Helaiah hian lo chhuak phei sela" an ti a. Hluta te chuan Ngula chu mei eng lamah chuan an nawr phei ta a. Khuangzang pasalțha Lianzapauaten Ngula hmel an lo hmuh chuan an thinur zual em em mai a. Engmah tih theih a awm silo a. Ngula chu Zawlbûk lai takah chuan an ding va mai a. Cutah Khawlian tlangval pakhat hi lo chhuakin thawveng zet mai hian,"Khawnge kan khualțha chu kan vawrh thal huang teh ang" tih pahin Ngula puan ven kawngah chuan a rawn dawm chat a. Khawlian tlangvalho chu an nui dur dur a. Chutah val upa chuan,"Le" a rawn ti tuarh a. Chu veleh Ngula leb khawlian tlangval chu chak zawk nih tumin an vur dun ta zak zak mai a. A tawpah chuan Ngula chuan harsa tih hmel tak hian an chawi kâng hrâm a. Tlangval ho chu an au dur dur a. Ngula buan pa lah chu a chak zawk emaw tih mai tur hian a abân te ala vai kual ham ham a. A țhiante chuan,"I ti țha e" tiin an lo beng thak thak hlawm a. Chumi hnu chuan Ngula chuan tlangval dang pahnih a buan leh a. A tawp bera a buan pa chu a in phawi tir ta daih mai a. Tlânga leh Hluta chuan anlo ui em em mai a. Hluta te kianga kal phei leh lai chuan val upa pakhat chuan,"Kan khualțhate pawh in zahawm e. Khuaa in châm chhung chuan Zawlbuk hi in ta ani e" an ti a. A sawi zawh hnu lawk chuan Khuangzang pasalțha Lianzapaua chuan val upa hnenah chuan,"Ka pu,khualțha leh khualțha in buan a rem em" an ti a. Val upa chuan,"In duha thu ani mai lawm" tiin a lo chhâng a. Lianzapaua chuan,"Keini chuan duh lutuk e" alo ti a. Chutah val upa chuan ring lenglawng hian,"Awle,hei zanin zawng ennawm dang a awm leh dawn anih hmel hi. Kan Lungthulian tlangval kha hei Khuangzangho hian buanah an cho che a. Rem iti thei em?" a rawn ti a. Tlanga leh Hluta chuan Ngula chu,"Remti e tirawh " anlo ti mawlh mawlh a. Ngula pawh chuan,"Keini a kawngkara min buan duh ve anih zawngin kan hnar phal nang. Rem ti lutuk e" a lo ti a. Chu veleh Zawlbuk tlangvalte chu an haw haw leh dur dur a. Ngulan rem a tih takah chuan Khuangzang buanchak Tlungirha chu buan zawlah a rawn dingchhuak ta nghal a. Ngula pawh buan zawl lamah chuan lo pheiin Tlungirha kawng chu a rawn dawm chat mai a. Val upa chuan,"In inring maw. Khai le,țan rawh ule" an ti tuarh a. A sawi zo fel ta maw tihvelah chuan Ngula chuan Tlungirha chu a phawi zawk mai a. Rang takin a dah thla leh nghal a. Zawlbuk a awmho mak ti chu an ka ho mai a. Hlute leh Tlânga erawh an lo au chel chul mai a. Chutah Val upa bawk chuan,"Awle,vawithum thlenga a chak zawk zawk chu hnehtua puan ani ang. Țan leh rawh ule" an ti a. A vawihnihna an han țan leh chiah tihah chuan Ngula leh Tlungirha chu an vir tawn zak zak mai a. An țang nasa lutuk chu Zawlbuk pawh a insawi ve luih luih hial ani. Tlungirha chuan Ngula chu a tha neih zawng zawng a han phawi an tum țhin a. Ngula lah Lungpui lianpui chawisawn tum ang maiin a nghet tlut mai a. A tawpah chuan Ngula chuan Tlungirha chu a chawikang leh ta nge nge a. Tlungirha chuan Ngula chu chak ati ngang mai a. An inbuan zawh hnu chuan Tlungirha chuan,"Tlangval,i chak hle mai. Ka mihring buan tawh azawngah ila chak ber awm e" an ti a. Ngula chuan,"Ekhai,min hlah thlem mai mai nih kha. I țang ve reng reng hlei nêm" alo tive mai a. Tichuan țhataka inchibaiin an țhutna lam an pan leh a. Ngulan an țhutna a thlen phei hma chuan Lianzapaua insum zolo chuanț"Khawnge kan tlangval buanchak chu kan buan ve chhin reng reng ange" a rawn ti ta a. Val upa pakhat chuan,"Ekhai,a tawk tawh e. A hah tawh lutuk ange" a rawn ti a. Mahse Lianzapaua chuan,"Ka buan ve chhin reng reng duh ani" a ti tlat mai a. Val upate pawhin an khaw țhenawm pasalțha chu a lung tihawiloh an duh biklo nen Ngula hnenah chuan,"I han ti leh mai dawn em ni" an han ti a. Ngula pawh chua n lo hnial lemlo in buanzawl lam chu a rawn pan phei leh ta a. Ngula leh Lianzapaua chu an puan ven kawngah ve ve an han in man chat mai a. Chutia an in vawn reng lai chuan Lianzapaua chuan,"Tunah chuan ka inring tawh viau ania. Khawnge kan vawrh nek teh ang che" an ti a. Ngula erawh a ngawi reng thung a. Val upa pakhatin țan tura a rawn tih veleh chuan Ngula chuan Lianzapaua chu a phawi ta zawk mai a. Rei vaklo chawi kângin a dahthla leh nghal a . Lianzapaua lah a thinrim deuh deuh mai a. Ngula puan ven dawm leh nghal pah chuan,"Ka la inring hman ve hlei nem" an ti a. Val upaten an dan hma chuan Ngula chu han phawi mai an tuma. Ngula lah chu Lianzapaua tha la tawk chauh chuan a lo țang khawng tlat a. Lianzapaua chuan thiamthil hrang hrang hmanga Ngula han vawrh thal tawp a tum pawh chuan a thei ta reng reng lo mai a. A tawpah chuan Ngula thinrim ve deuh chuan,"Kha le aw" tihpahin Lianzapaua chu a chawi vûk a,buanzawl chhuahtah chuan a vawrh thal tawp mai a. Lianzapaua na ti chu a zi țalh țalh mai a. A țhianten an rawn kai tho ngala. Ngula chuan Lianzapaua țhiante hnenah chuan thupha an chawi zui a. Khawlian val upate chuan Lianzapaua thil tihdan chu țhalo an tih avangin an zilh ta liam liam mai a. Lianzapaua thinrim chuan engmah sawi duhloin Zawlbûk chu a chhuahsan ta daih mai a. Ngula chuan hrehawm a tih em avangin Khawlian val upate hnenah chuan ngaihdam te an dil ve leh chhawng a. Khawlian val upate lah chuan Ngula chu atana nuamlo tihna tur a awmloh thu anlo hrilh mawlh mawlh mai a. Pasalțha Tlanga chuan Ngula hnenah chuan,,"Kha aia na khan vawrh tur che lawm" a rawn ti sa sa a. Chumi hnu chuan val upa pakhat chuan,,"Inbuan hi kan in unaunate a țhat zawk nana kan infiamna ani a. Chaklo zawk nih avanga lungawilo chu Khawlian Zawlbuka lawi tlak annilo. Chu chu Khawlian tlangvalte pawhin hre rawh u. Mikhual tlangval buan ni khuaa tlawm zawka inlo țang anih pawhin tumahin thinrim phah nân in hmang tur anilo" an ti a. Zan te alo rei ta bawk nen val upa bawk chuan,"Hei zan a rei tawh a. Mut zai i rel tawh ang u" a rawn ti leh a. Tichuan Ngula pawh Hluta leh Tlânga mutbu ringin an kiangah cuuan a mu ve ta a.

     A tuk zing tukțhuan ei hma hret chuan lal thupek angin Ngula leh a ramriahpuite chu lal inah an ding khap tawh mai a. Khuangzang lam pawh an pasalțha Lianzapaua hoin an ding ve bawk a. Khawlian lal Vanpuilala chuan a khaw pasalțha Tlânga hnenah chuan,"Hei Tlanga,kan koh chhan che u chu in hre tho anga. Nimin piah lamah Tuivai lui kamah kan unau Khuangzangho Sazuk kah thluk sa inlo chhuhsak ani awm a. Chumai chu duhtawkloin in la sawisa hrep zui bawk a. Hei kan Khuangzang unaute lungawilo hian ka hnenah anlo thlen ta ani. An khaw tlangvalte inlo sawisak avangin zangnadawmnan Sial pakhat an rawn phut bawk a. Eng pawh nise. Thil thlen dan chu zep awm hauhlo in han sawi ta che" an ti a. Pasalțha Tlânga chuan Sazuk an hual chungchang te,an kah hliam hnua Khuangzang ram lama a tlan luh thute . An uiten an umzui reng lai leh anmahni pawhin a kahthluk ngei tuma an um laia Khuangzanghoin anlo kah hlum thu ta an sawi ta zar zar a. Chutah Tlanga bawk chuan,"Lal pațSazuk pawh kha a zat chiaha insem pui kan tum pawhin an duhlo ani" an ti a. Lal chuan," Awle,Khuangzang lama unaute khan in sawiduh ang ang han sawi ve ula" an ti a. Chutab Lianzapaua chuan,"Lal pa,Sazuk kha kah hliam ani tih kan hrelo a. Ui bauh thawm pawh kan hrelo a. Mi umlai ani tih pawh kan hrelo ani. Sazuk kha vaukamah alo bawk a,kan vannei hleah ngaiin kan kâp ta a. Kan kahthhluk hnu rei vakloah he tlangval leh midang pali hi anlo thleng a. Min rawn an khum bawrh bawrh nghâl a. Țha takin sawiho ang u kan ti chung pawhin an duhlo a. Kan sakah kan humna lamah kut min thlak hnasa ta ani" an ti zat zat mai a. Lal chua Ngula lam hawi pah chuan,"Tlangval,tunge inih le. An sawi chu a dik em" an ti a. Ngula chuan,"Lal pa,kei chu mikhual mai ka ni a. Lungthulian khua ațanga lokal ka ni" an ti a. Ngula bawk chuan,"Lal pa,kan Sazuk hual kha ngaw chhung lamah pasalțha Tlanga leh U Hlutan an umzui a. Keinin vaukamah kan lo chânga . U Hluta ten an kah hliam hnuin khuangzangho ram lamah a tlanchho chu kan umzui a. Kan han nangching dawn țep tihah Khuangzangho hian anlo kap ta ani. Kan han thlen chuan kan sa kah hliam anih thu leh kan umzui lai mek anih thu kan hrilh a. Mhase an awih duh tlatlo a. Țha taka sawipui kan tum laiin min vau ta a. Ka thinrim chuan Sazuk ruang chu ka han dinchilh hmak a. Pasalțha Lianzapaua hian minlo ben tumin a ban a rawn vaina. Kei chu lo inher vatin a nak thawlah ka Silai kawmin ka chhu ta vak mai ani. Chu veleh tlangval pakhatin min rawn bawh thal tawp. Kan in phêk sual ta chiam mai ani. A tawpah chuan kan chak ta zawk a. Sazuk sa insem kan rawt pawh chu duhloin an kal nghal ta mai ani. Lalpa ka thiamloh vek ani e. Sial pawh chu keiman ka chawi mai ang" an ti ta zar zar mai a. Vanpuilal chu a ngawi vung vung a. Chutah Khuangzangho lam en pah chuan,"A thusawi chu a dik em?" an ti a. Khuangzang lam chu an ngawi ta reng mai a. Vanpuilala bawk chuan,"Ngula thusawi chu a dik em?" an tih leh pawh chuan Khuangzangho chu an ngawi ta tlat mai a. Khuangzang upa lo awmve chuan a tlangvalte hnenah chuan,"Thudik chu sawi ta che u" a rawn ti a. Chutah Khuangzang tlangval pakhat chuan,"Lal pa,Sazuk kha kah hliam ani a. A che thei tawhlo kha vau kamah lo bawkin Ui pahnihin anlo pet nawk nawk a. Kan kap ta mai ani. I tlangvalte anlo kal khan kuthlak hmasa tu pawh kan nia lawm" a rawn ti ta a. Chu veleh lal chuan,"Kan buai lohna tur turah kan buai phah ta anih hi. Engvanga dawt muhlum rawn sawi ngawt nge maw innih le" an ti ta a. Khuangzang upa chuan Vanpuilala hnenah chuan ngaihdam a dil ta chung chung mai a. Vanpuilala chuan,"Awle,tunah chuan thil thlendan engkim a chiang tawh a. A dik zawk pawh kan hre ta bawk a. He buaina hi chu kan chingfel tawh ni rawh se. Khuangzang lam pawh dawt in rawn sawi avangin ka ngaidam ang che u. In thil phût pawh in hmu lo ang . Tin,Sazuk kah ni reng rengah a kutthlak hmasatu kha a kaptu anih țhin avangin engmah in sawi buai theilo ani" an ti a. Lal bawk chuan Ngula hnenah chuan,"Thudik tak i sawi avangin i ti țha e. Khual khuaa awmdan tawk thiam ang che" an ti leh a. Lal chuan sawi chhunzawmin,"Tunah chuan in kal thei tawh ang. Lungthulian tlangval erawh engemaw sawipui duh lawk ka la nei a. Ila awm rih dawn nia" an ti a.

     Midang an chhuah vek hnu chuan lal chuan Ngula hnenah,"In lal Kamlova a boral thu kan lo hria a. Lal dang innei tawh em?" tiin an zawt a. Ngula chuan,"Lal pa,nei rihlo e. Kan upate rorelna hnuaiah kan awm ani"an ti . Lal chuan,"Hei ka khuaah hian in tan hmun a awm reng ania. In khaw mite pawh kha han hrilh ang che" an ti a. Ngula chuan,"Lal pa,ka lo hrilh ang e. Ka chunga i țhatna avangin ka lawm e" an ti ve a. Rei vaklo an titi hnu chuan Ngula chu lal in ațangin a chhuak ta nghal a.

     Lal in ațanga Ngula a chhuah hnu chuan Khuangzang upa pakhat chu lal in lamah chuan a han lut ve nghal a. Lal hnenah chuan an tlangvalte thil tihsual avanga pawi tih thute a sawi chamchi mai a. Chumi hnu chuan Khuangzang upa chuan Vanpuilala hnenah chuan,"Lal pa,kan lal Henrovaan i hnenah thuchah a nei ani" an ti a. Vanpuilala chuan,"Eng thu nge in lal chuan min han chah a duh chu le" alo ti var a. Khuangzang upa chuan,"Sawi ta tawp mai ila. Hmar ho hian kan ram awp chin hi min rawn chuhpui chhen mai a. An tamin an kawlhsen ve bawk nen. Kan lal chuan anmahni hnawt țiau turin i puihna a dil ani"a han ti a. Vanpui lala chuan,"Hmar ho,lal pakhat kaihhruaina hnuai a awm pawh nilo chu eng vanga hlau nge in nih a" an ti ta a. Khuangzang upa chuan,"Lal pa,kan khua Hriangmual khi chu a him a. Kan khaw per dangte erawh an duh thalin an la thei ani" an ti a. khuangzang upa bawk chuan,"Lal pa,keini min hneh chuan i lal ram thleng pawhin a tuar thei asin. A tira remna min siampui duhlo danah te khan a chiang reng alawm" an ti leh zat zat a. Vanpuilala chuan,"In lal hnenah chuan han hrilh la. Hmar ho nena in buaina ah chuan ka rawn inrawlh theilo ani. Hmar ho nen buaina kan neilo e. Tunah chuan in ngeih tlang takin kan awm a. Ka pawi khawih hmasa lotu chu ka bei ngailo" an ti hmak mai a. Khuangzang upa pawh chuan Khawlian lal chu Hmar ho run tura a hmin theih takloh avangin beidawng leh thirim țeuh chung chuan Khawlian lal in chu a chhuahsan ta a.

    Ngula pawh lal in ațanga a chhuah hnu khân a thlenin lam a pan leh ta vang vang a. Zarkimi te in a zuk thlen chuan pasalțha Tlânga bakah a ramriahpuite chu anlo awmve vek mai a. Inchhung aluh veleh Hluta chuan,"Ngula,thu pawi chu a awm lemlo maw?" alo ti vat a. Ngula chuan,"Awm lo e,in khaw lal zawng a felin a fing khawp mai. Kan lal chanchin leh kan khaw chanchinte min zawt alawm mawle" a ahan ti a. Ngula bawk chuan,"Hetah inlo kim țhap a,enge in ngaihtuah a?" an ti a. Pasalțha Tlânga chuan,"E,i chanchin ngai changin kan lo țhu anih hi. Kan ramchhuah leh hun turte pawh kan rel tlang leh ang chu" alo ti vat a. Ngula chuan,"Khuangzang ram hnaihlo lamah deuh ni thei se" a han ti a. Hluta chuan,"In khaw ram lamah ani tawh mai ang chu" alo ti vat a. Ngula chuan,"In peih athu ani mai lawm" nui var var chung chuan an ti a. Pasalțha Tlanga tepawh Ngula ber alo hawn tak avangin rei lêng lo in an in lam pan chuan an kal leh ta a.





                      hen-22

     An țhiante an haw hnu chuan Ngulate chuan tukțhuan an kil zui nghal mai a. Chaw an ei mawlh mawlh lai chuan upa Kalhkhama chuan,"Ngula,vawiin lamte chu ila châm ani ang chu tiraw. I hmanhmawh viau aleh naktuk zing lamah i chhuak zawk mai dâwn ania." a han ti a. Ngula chuan,"Ni e,han châmrei pawh a châkawm viau mai a. Mahse lo hâl kan hnaih tawh si a. Thlam hmanrua tur lo in riruang lawk pawh ka duh e" an ti a. Hluta chuan,"Vawiin lam chu u Tawnluia nen Thlâm chung tur Thilthek kan va sat ange. Ngula erawh in lamah lo awm hahdam la a țha ang" a rawn ti a. Zarkimi chuan,"A,inah ka nu chauh a awm dâwna. Nuam ti lovang. Mualtluang lamah kan țhianhoin Hmunphiah kêka kal kan tum a. Lo kal ve rawh se. Min veng pah ani mai" a rawn ti a. Zarkimi nu pi Laimani chuan,"Awm hahdamve pawh a duh ang chu mawle aw" alo ti a. Ngula chuan,"U Zarkimite chu ka va zui ang e. In lama tawm sen reng zawng ka peih biklo" alo ti ve . Chaw chu an bar chhunzawm mawlh mawlh a.

      Tukțhuan eikhamah chuan an han țhu hahdam leh rih a. Tawnluia chuan apa hnênah chuan,,"Ka pa,Kan lal chuan a chipui lal dangte puia kal chu a ti talo em ni?"tiin a han zawt a. Upa Kalhkhama chuan,"Sailo lal Bengkhuaia tlangval rawn tirhte khan kan lal kha hmin an han tum ngial na a. An thei talo anih kha maw. Kan lal hian a chipuite hi a ngaina vaklo ni" a han ti a. Hluta chuan,"Engvanga a chipuite pui duhlo tlat nge maw anih le?" a rawn ti a. A pa chuan,"Kan lal Vanpuilala hi a naupan deuhlaiin a pa in a boralsan a. A pa a boral hnu chuan lalna tlâng chang mumal loin amah zuitute nên kan insawn kual kan insawn kual a. Tunah chuan a unuate hlat takah kan awm tawh ani. Khaw ropuitak kan din tawh bawk a. Kan lal hian amah tibuitu chauh lo chu kutthlak a tum lo ani" an ti leh ta a. Tawnluia chuan,"A hma deuha i sawi hmang khan an rûn tur te chu Mingo ho anni awm a. Tute nge mingo ho chu ni a" tiin ahan zawt leh a. A pa chuan,"Keini pawhin kan la hmu biklo a. Tute nge annih pawh kan hrelo. Sailo lal Bengkhuaia chuan hnawk ati hle ani awm e. Mahse kan lal chuan a duham vangah a ring tlat a. A tlangvalte tirh chu a tum buai talo ani" an ti a. Ngula chuan an titi chu uluk takin alo ngaithla kar mai a. Khua a hawn veleh pasalțha Chawna hrilh a tum ta a. Chutia engmah pawh sawilo a Hluta te pafa titi al ngaihthlak vung vung lai cuan Zarkimi chuan a dar a rawn sawi pah hian,"Ngula,insiam tawh rawh. Kan tlai bík lutuk ange" a rawn tihtakah chuan a harh zawk hian a hria a. Zarkimi en pah chuan,"Hmeichhe rual zinga lo inrawlh ve chu a mawi dâwn emawni ka ti leh deuh. U Hluta te Thilthek sat chu ka va zui zawk mai ange a" an ti a. Zarkimi chuan,"Ve ringawt ache. Ka lo kal ang i tih tawh kha. Bakah tlangval pawh ila nih loh hi" nui ar ar chung chuan an ti a. Țhatlingi pawh chuan,"Kan țhiante kiangah pawh kan naute anih hi kan ti mai dawn alawm" alo ti ve a. Ngula chuan,"Min naupangchhe chei thei em mai. Tlangval hnahkhat kan ni ve tawh a. Khatin an in ti chiam ngailo" an ti pang pang a. Zarkimite unau chu an nui ham ham a. Ngula bawk chuan,"Kan kalna tur chu a hlâ em?" tiin an zâwt a. Țhatlingi chuan,"Hla vaklo e. Mahse kan tam viau chuan vah hlat deuhte pawh a ngai maithei" a rawn ti a. Ngula chuan,"Anih chuan Silai hi kan pu chhuak ve reng reng ange. Therlo kah turte a awm tâkin" an ti a. Tichuan Zarkimite zui tur chuan a insiam nghal sawk sawk a. A insiam zawh hnu chuan kawtchhuah lam panin an kal ta nghâl a.

      Kawtchhuah an han thlen chuan nula pathum hi anlo țhu rân tawh mai a. Nula zînga pakhat chuan,"Kha Zari inlo thleng ta maw. Nghah rei in va ngai ve. Tlangval in rawn kalrualpui vâng chu ani lovang maw?" alo ti a. Zarkimi chuan,"Duhi țhin hi a,tlangval pawh ala nih loh hi. Kan naute ania,kan ramkal tur min ngen tlat a. Kan lo hruai ve ta mai" nui chung chuan an ti a. Nula pakhat chuan,"Naute hmel pawh a putloh kha,pasalțha niawm zawk tak ani" Ngula han melh zauh pah chuan a rawn ti a. Ngula lah chuan,"A,ikal thuai teh ang u. Kal pahin kan titi dawn nia" a han ti a. Tichuan Mualtluang lam panin an kal ta a.

      Thui fe an kal hnu cuan Ngula chuan,"Kan thleng dâwn tawh em. Ka rin aiin kan kal thui tawh" a han ti a. Duhi chuan,"A tlangval ber i chau chhe mai elo" alo ti vat a. Ngula chuan,"Chau lo e. Hmunphiah kehna tur in hre hla mange ka ti deuh a" an ti a. Midang an țawng leh hma chuan Țhatlingi chuan,"Kha maw,naupang ala nia,a hah ani kha" nui chung chuan a rawn ti a. Duhi chuan,"A hla tawhlo e. Sawlai deuhah sawn Zotui lui a awm anga. Chumi piah deuhah chuan ani tawh mai" an ti a. Zarkimi chuan,"Taka,kan nau hruai hi Ngula anih hi. Lungthulian khua annia" an ti a. Zarkimi chuan a țhiante hming pawh chu an hrilh liam liam a. Ngula chuan,"Khawlian nulaho zawng inhmel te a țhain inlo fel hlawm khawp anih hi. Mi biangbiak dan reng in thiam mai"an ti a. Chhingi chuan,"Hmel țha min ti chiah a maw?" nui seih chung chuan a rawn ti a. Ngula chuan,"Ti e mawle. Hnung lam ațang pawh hian ka rawn melh k rawn melh che a" alo ti sam et a. Chu veleh Duhi chuan,"A,midang pawh kan awm ve hi. Insum deuh teh ang u" alo ti a. Tichuan hlim takin an kal ta zel a.

      Zotui lui an va pelh phei cuan mual parh țha deuh mai pakhat hi alo awm a. Thing hmun ngawin a bawhlohna chin Țhang hmun velahte chuan Hmunphiah hi alo tam khawp a. Ngula chuan,"Hei chu ani tawh ngei ang maw. In duh tawk baka tam a awm anih dâwn hi" an ti a. Zarkimi chuan,"Duh tawk bak chu engzah vel nge ni ang?" alo ti zawm zat a. Ngula chuan,"Phur thum vel ni mai teh se. Ti khan han kêk mawlh mawlh ula. Kalo thlir ang che u" an ti nghal a. Zarkimi țhiante zinga pakhat Hluni chuan,"A,ka phur turte chu min han kehsak kalo rin lai a" a rawn ti a. Ngula chuan,"Keizawng hêng lai ngaw hnuaiah hian kal vak mai mai ange. Therhlo engemaw kah turte an awm tâkin" an ti a. Zarkimi chuan,"Vãk hla lutuk lo la aw. Chaw pawh kan fûn loh hi" a rawn ti a. Ngula chuan,"Ka rei deuh leh minlo haw san mai dawn nia. Kawng ka rawn bo em lo ang chu" alo ti mai a. Țhatlingi chuan,"I tello chuan kan hawng dawn miahlo nia. Kan lo nghak char char ang che" a han ti a. Ngula chuan,"Anih kan kal ange. Ka rei lo ang" tihpah chuan Zarkimite chu a kalsan ta a.

      Ngula a kal liam hnu chuan Duhi chuan,"Zari,kha i nau tak tak em ni. Ka tlangval hmuh tawh a zawngah chuan hmelțha berin ka hria" a rawn ti chhuak phawng mai a. Zarkimin a chhân hma chuan Chhingi chuan,"Țhiannu chu hmelțha ilo tive tho alo. Kei chu a hnena sawi tawp mai kha nia ka duh ni" a rawn tive a. Zarkimi chuan,"Ngawi mai mai teh u. Ka tlangval anih kha. Kei lo chu tumah a ngaihsak peih teuhlo mai"fiamthu ti tak deuh chuan a rawn ti a. Duhi chuan mak tih hmel fe hian,"I ti tak tak em. Țhiannu chu i vannei bik hle mai ka ti" a rawn ti a. Țhatlingi chuan nui chung hian,"A fiamthu nih kha. Țha intih thu ka lo hrilh ang e" a rawn ti a. Chutah Zarkimi chuan,"Hawh teh u,i kek thuai ang u" a rawn tih takah chuan Hmunphiah kek tur chuan an insiam ta nghâl a.

      Zarkimite a kalsan hnu chuan Ngula chu ngaw hnuaiah chuan alût zel a. Mualtluang ngaw, lo atâna an vah hun pawh hriat phâk ni tawhlo hnuaiah chuan Therhlo kah tur zawngin a tei rak rak mai a. A ram ala chang țhain Khawkherh kûng a tam em em mai a. Ngawa thingkungah te chuan Sava chi tinreng hi an thlawk kual noh noh a. Hnuai lamaha lah Vazar rual an hram tuarh tuarh bawk a. Thui fe a vah hnu chuan tlema lung hmun leh kham kar deuhah hian ava chuang chhuak hlawl mai le. Ngula chuan chunglai velah chuan Saza an awm duh a rin avangin sa chetna hnuhma chu uluk lehzual hian an bih a. Chutia Sa hnu thar uluk taka a zawn lai chuan chhak lam awih pang ațanga lungțhil lo țil leh ar ar țhin chuan a beng a rawn verh nghal zar mai a. Ngula chuan thâwm dim thei ang ber mai hian lungțhil lo tlakna lam chu an pan chho ta . Chung lai ram vel chu lungkelha hmun hi alo ni a. Thing lian tak tak hi khât deuh pharin a ding a. A karah chuan thing te reuh tete a din bakah Țhang leh hnim dangin a bawh deuh chuk mai bawk a. A kal vel a harsa in han rah zawng chuan lungțhil chu a tawlh leh hun hun țhin a. Thawm dim angai bawk nen,Ngula chu akal sawtlo hle mai a. A ke nghahchhan tur fimkhur taka zawn zel angaih avang leh awih pang deuh anih avângin tha a heh hle bawk a. A hmalamah chuan enge awm tih hre lemlo chuan phur takin a kal ve zel a. Thui vaklo a kal chho leh hnu chuan thawm ngaithlain an ding leh vang vang a. A dinna chhak lawk a lung tohlawt hnimin a bawh luk kara thil dum lampang lo lang leh zauh zauh țhin chu an hmu ta a. Ngula chuan uluk deuhin an thlek vang vang a. A thil hmuh chu engdang nilo in Saza ngei ani tih a hre ta a. A dinna ațanga a lanchianloh mai bakah kah a remloh avang chuan han hnaih deuh tumin an pan chho leh ta țhem țhem a. A Silai pawh kah mai theih turin a chêng a kau sa thlap bawk a. Lung tohlawt hnuai a han thlen chuan a chunglam chu a hmu thei ta hauhlo mai a. Tichuan a sir lam a awih pang ațang chuan a Silai lek kawh va chung hian an kun chho da da a. Saza thawm a awm leh awmloh chu an ngaithla vang vang a. Eng thawm mah a awmzui taklohah chuan a sapelh chuan alo hmu hmasa anih ngei ringin an ding chhuak thut mai a. Chu veleh lung tohlawt chunga lo awm Saza pawh chu a rawn zuang chhuak ve zawk a. Ngula chuan rem leh remlo hian Saza chu hnai set sawtah chuan an kap thawr mai a. Thil thleng teh thut anih avangin a ke rahna tur lam ngaihtuah hman heklo le. Silai a puah zawh rual chuan thlang lam awih pangah a tawlh thla nghal hawn hawn mai a. A Saza kah thluk lah a tawlh liamna lamah chuan a rawn lum thla ve leh a. Han in man tan mai na tur awm heklo leh. Ngula leh Saza chu thui fe mai hi an lum a. A tawpah chuan a vanneih a siamin thingkung pakhat hian alo dang hram a. A han thleng thla chiah tihah chuan a Saza kah chuan amah chu a rawn delh thaw awk mai a.Lungțhilin a rawn deng ar ar bawk a. Ngula chu a hnang țhelh nghe nghe a.A Saza kah chu namnkiangin Chêt pawh chesawn peihlo chuan a awm ngai chuan an awm reng a. A Saza kah chu an thlek zauh zauh a. A patuai ani tih a hre thei mai a. A lumthlakna lamah a Silai lah a thlauh daih lehnghal a. Mahse vanneih thlak takin hliam engtham mah a tuarlo a. A taksa hmun hrang hrag erawh a pilh phung mai a. A vanduai ni nise zawng a insawh hlum hial tave ang. Chutia che chang lo a rei vaklo a mut hnu chuan an tho chhuak țham țham a. A dul leh a ban vel e chu a râng nuaih mai a. A țhen lai laiah thisen a lo hnâm chhuak ve bawk a. Ngula chuan a lum thlakna lai chu an thlir chho a. A lumhlum lo chu vannei a inti hle mai a. A Saza kah pawh a buaipui hma chuan a Silai chu a han zawng phawt a. A han hmuh chuan vanneihthlak takin alo him pial mai a. A Sa kah awmna lamah chhuk lehin țhut hahdam pahin Vaibel an pak khu leh vut vut a. A chetchhiat zia an ngaihtuah chuan a nuih a za hle mai a. A khup te lah a pilh phung mai a. A awmte pawh a thip vung vung thei hial ani. Chau hle mahse chuta a awmrei lutuk chuan Zarkimite khân anlo ngaihtuah lutuk ang tih hlauin a Saza kah chu an hnuk thla ta a.. Awih pang tawpna thlenga hnuk thlain a luhchhohna lai a thlen chuan an chawl leh rih phawt a. Chumi hnuah Saza ke hma lam leh hnunglam chu țawn kawpin a iptepui hruiah chuan an phuar bet a. A iptepui chuan a phur phei ta a.

     Chhun chawfak hun p thleng pawh a Ngula hmel an la hmuhlo avâng chuan Zarkimitê chu an rilru a hah tawh angreng hle mai a. Hmunphiah lah an phur tawk tur an nghah vek tawh a. Ngula lo thlen hun chu anlo nghak tawp mai a. Chutia Ngula nghah paha an titi mawlh mawlh lai chuan hla an awmna ațanga hla deuh tak maia Silai puak thawm chu an han hre ta a. Zarkimi chuan,"Ngula ani tawh ngei ang. Engtak rawn kâp ang maw?" an ti a. Duhi chuan,"Sakhi chal rawn kap se ka va han tive aw. Hmunphiah keka kal e tilo chuan chawhmeh tur kan hawn dawn ava nih hmel ve" an ti . Tichuan phur takin ngula hmel hmuh thui beiseiin anlo nghak ta a.

     Chawnhnu ni her bawih thlenga an nghah hnu pawh chuan Ngula hmel reng reng hmuh tur ala awmlo a. Zarkimite unau ngaihțhalo chu n vei sek mai a. Țhatlingi chuan,"Ngula chu ava lo thleng har ve le aw. Kan va zawng mai dawn em ni ang" an ti a. Chhingi chuan,"Pasalțha ramvak ngaihtuah an ngailo e. A sakah rit deuh pawh ani mahna. Ilo la nghak hram hram ang u" a rawn ti a. Chutia an titi mawlh mawlh lai chuan an piah deuha ngawhnuai ațang chuan Ngula chu Saza phur chung chuan a rawn chhuak hlawl mai a. Zarkimin Ngula hmel alo hmuh chuan va tlan vat chung hian,"Ngula,ilo haw har kan ti lutuk a. Kha eng sa nge. Ava lian em em ve" an ti zat zat a. Ngula chuan thaw hluam hluam chunga a sa phurh nghat pah chuan,"Tui mi han pe teh u. Ka dang a ro lutuk" an ti a. Zarkimi chuan tuithawl a rawn pe nghal a. Nula dangte chuan Ngula Saza kah chu anlo kai thal vel a. Țhatlingi chuan phur hmel fe hian,"Kan va hlawhtling dawn ve. Pasalțha zar kan zo dawn anih hi"an ti a. Midangho pawh chuan Ngula chu anlo fak vel luam a. Zarkimi chuan Ngula chu an en vel thuak thuak a. A taksa hmun hrang hrang a pilh pheng phung leh a țhenlaia thi khar lo bei te a han hmuh chuan hlauhthawn hmel fe hian,"Ngula i țha maw. Kha i pem neng nung mai a. i puan ven te lah a paw hrep hrup bawk sia. I chau viau lo maw?" an ti . Ngula chuan,"Engmah ani lo e. Ka tawlh thlu palh alawm mawle. Chauhna tham anih loh hi" an ti a. Zarkimi bawk chuan,"Kha khawi teh kan hrufai ang che" tihpahin a zeldam chu tuithawla tui chuan an tihuh thuak thuak a. Ngula hmai pem leh a hnungzang vela thisen kai niai te chu an hruk fai sak a. Nula dangho chuan thikna mitmeng hian anlo melh a. Ngula lah a hah bawk nen. Dan tum lemlo chuan a dawh riau riau mai bawk si a. Chutia Zarkimin Ngula a hrukfai mawlh mawlh lai chuan Duhi chuan,"In duat fal bik mange" alo ti zauh a. Zarkimi chuan nuih ar ar chung hian,"Duh berte chungah chuan țhatchhuah viau ila nimai" alo ti sam et a. Ngula lah chuan hrethiam heklo i. Nuih sut pah chuan,"Tianga min duat tu an awm zel chuan ka pangchang chho viau ang" an ti a. An nui dar dar mai a. Rei fe an țhut hahdam leh hnu chuan Saza chu a puma hawn ngaihna awmloh avângin Ngula chuan lian pui puiin an chan a. An kal pui nulate nen chuan a zahna țheuha insemin anmahni chan tur țheuh chu an phur hawng ta hlawm a.

     Tlai lam ni tlak hma deuhah chuan Ngulate chu Khawlian khaw kawtchhuahah chuan an țhu vang tawh a. Chutia an țhut lai chuan Duhi chuan,"Hei vawiin zet chu beiseiloh lam daih maiin Saza sa kan phur hawng țeuh mai a. Kan hmunphiah kek lah kan nileng ta țhak mai sia. Sa kan phur hawng bawk nen,chhungte ngaih kan tițhalo ang a" nui chung chuan a rawn ti a. Ngula chuan,"U Hluta kah ti mai rawh u. Mikhual kah in tih chuan an ring chhe lutuk ang che u" alo tive mai . Duhi bawk chuan,"Min ring chhe mahsela a pawi lemlo e. Pasalțha kalpui kan ni miau a" a han ti a. Ngula chuan,"Ka sa kah vawithumna chiah ala ni a. Pasalțha tih chi zawng kala nilo e" alo ti leh a. Chhingi chuan,"Sakah lam kha a pawimawh ber hleinem" nui hak hak chung chuan alo tive bawk a. Chau hlawm viau e tilo chuan an nui leh dar dar țhin a. An hahdam deuh hnu chuan khaw lam pan turin an kal ta a. Khua an han thlen chuan Zarkimi țhiante chuan Ngula chu zan lama leng turin an han sawm sap sap a. Zarkimi lah chuan,"Naktuk lamah an khuaah a hawng tawh dawn sia. A lengchhuak hman tawhlo ang. In duh leh kan inah lo lêng ula nimai" alo tihsak hlawm a. Tichuan an in lam panin an haw ta țheuh a.

     Zarkimite in an zuk thlen chuan Hlute leh Tawnluia chuan an thilthek sahsa chu an lo duang mek a. Ngulate an lo thlen chuan Tawnluia chuan,"In hmunphiah kek chu in va rei em em ve. Eng em em nge in va tih a" alo ti a. Țhatlingi chuan,"Hei Ngulan Saza a kap a,kan rawn rei phah ta deuh anih hi" an tih chuan Hluta chuan,"Ava tihzia țhin mange aw. Ngula,i Silai neih chu i pa in a chhawr hmain keinin kan chhawr ta viau zawk ani maw. Thangchhuah thei khawp pasalțha ila ni ngei ngei ang" an ti a. Ngula chuan luhkaa a iptepui nghah pah chuan,"Ka vanneih vang mai mai mawle. Kan la lum dun hrep lehnghal. Hei ka pilh phung thei alawm" nui chung chuan an ti a. Tawnluia chuan,"Anih tak kha mawle. I kahna hmun a rem vak nange" alo ti a. Ngula chuan,"Zotui lui piaha lungkelha hmunah khan mawle. A lei a tawlh duh sia" ahan ti a. Tawnluia chuan,"Kha damin ila rawnchhuak a a zia zawk alawm. I zarah kan tlai leh dawn mange" an ti a. Chutihlai chuan Zarkimi chuan Ngula tui rawn pek pah chuan,"U Hlut,kan Hmunphiah tel te hi inchungah min han pho sak teh u aw" a rawn ti a. Hluta chuan,"Awle,ei kha han rel vat ula. Hei kan rilțam tawh teh ania" alo tive bawk a. Ngula pawh inchhung lamah lutin an sa phurhte chu chanin an rep zui mawlh mawlh a.

      Zanriah puar taka an kil tlân hnu chuan Ngulate chu eng engemaw sawi hian an titi a. Hluta chuan,"Ngula,zanin chu kan khaw nula hmelțha ka rimpui ang che" an ti a. Ngula chuan,"A,u Hlut ,ka lo zin leh hunah ni mai teh se. Vawiin lamah ka chechhe em mai. Hahdam ka mamawh" an ti a. Hluta chuan,"Nang berin i tih tlatte chuan ni hmiang chu. Kan lensan mai ang che" tih leh chhuah a rual nghal a. Zarkimi pa upa Kalhkhama chuan,"Ngula,engtikah nge ilo zin leh hman ang?" an ti a. Ngula chuan,"Ka hre tawh biklo le. Hei lo halte an hun chho anga. Favang awllen lamah daih ani tawh ang" an ti a. Upa Kalhkhama chuan,"Lo zin leh thuai theila țha tur ania. Anih leh kan khua leh in khaw inkarah hian khaw engzat nge awm reng reng" tiin an zawt leh a. Ngula chuan,"Parvachawm leh Leisen khua a awm a. Mahse chung khuate chu luh kher ngailoin a hel theih ani. Tun țumah erawh Parvachawmah ka riak pheiin ka ring" an ti a. Upa Kalhkhama chuan,"Kan dam anga. Lo zin theih ve hun a awm ang chu maw. Tikhan lo inkawm ula,lal in lamah ka han kal ange" tihpah chuan lal in lama kal turin a chhuak zui ta a.

      Midang an chhuah vek hnu chuan Zarkimi leh Țhatlingi chuan la kaiin pi Laimani chuan Vawkchawbel a vil a. Ngula erawh bang thlang lam nghengin a mutthlu duar duar mai a. Zarkimi chuan la hluma Ngula han vawm zawt pah chuan,"A enga tun ațanga in chhín tak duar duar ni. Zanin bâk i awm tawh dawn silo a. Hlim takin kan inkawm ang chu tihnaklai " ahan ti pang pang a. Ngula chuan a mit nuaih salh salh pah hian,"Amak țhin em mai. Ka chau ve deuh anih hi mawle. Inleng in neih hmain kan lo chhing sek ang chu ka tia nih kha" an ti a. Țhatlingi chuan,"Kan mu hma deuh dawn nia. Inleng pawh kan nei vaklo ang. Kan inleng hlun ho chu pasalțha Vanzika hoin sapelin an riak chhuakin ka hria" an ti a. Ngula chuan,"Naktuk lama han kal chu ka va peih lo ve mawle. Ka na țhem țhum mai lehnghal" an ti a. Pi Laimani chuan,"Peihlo chung chuan haw luih angai hlei nem. Nihnih khat te chu la han châm hlek la ti nia" an ti a. Zarkimi pawh chuan,"A enga min ngailo ang hrima haw in tum vut vut chu le" alo tive bawk a. Mahse Ngula chuan,"Ka pa in minlo ngai tawh lutuk ange. Tun bak chu favang awllen lamah lo zin ka tum ang" an ti a. Țhatlingi chuan,"A hla dawn e. Chumi hma deuhte pawh chuan lo zin la" an ti a. Ngula chuan,"Kan khaw kar a hla tham ve a. A pawimawh fe anih loh chuan zinchhuah mai mai hi a har nih hi" an ti a. Chutihlai chuan Zarkimite unau rim turin a khawtual tlangval țhenkhat hi an rawn lêng a. Zarkimite unau chuan an lo be siam siam mai a. Chutianga in lengte an neih taka chuan Zarkimite tan pawh Ngula han biak bik reng rem bik heklo le. Chuchu Ngula chuan remchangah hmangin mei engin a chhun phakloh lamah chuan a tawlh lut a. A muhil ta bawrh bawrh mai a. Zarkimite unau pawh chuan an kai harh duh ta biklo a. An inleng tlangvalte pawh tlai lutuk loah chuan an haw ta hlawm a. An inlengte an haw ta maw tihah chuan Zarkimi chuan Ngula chu a va sawi harh ta nawk nawk mai a. Ngula chuan phak fe hian,"Mutna tur in phah fel tawh mi?" a rawn ti hu a. Zarkimi lah chuan ,"Awi awi,i va han zam lo ve. Kan la meng dawn chauh. Nangmah vângin kan inlengte pawh an hawng vek" alo ti a. Ngula chuan,"Ka awihlo em mai. Zãn a rei tawh ani ange" an ti a. Țhatlingi chuan,"Rei teh suh ei. I hnar ring lutuka an hawng vek anih kha" alo tive bawk a. Ngula chuan,"A pawiloh chu,mu vat ila nimai. Zanin chu zawlbuk lamah riak lo mai teh ang. Ka sil bawk sia,minlo buan lehnghal anga. Naktuk lama kawngkal tur ka awm tawhlo ange" an ti a. Tichuan zanrei tak thlengin Ngula leh Zarkimite unau chu an inkawm a. A tuk lama Ngula thawmhnaw phurh turte an siam fel sak hnuin mutzai an rel ta a. Zarkimite unau hian Ngula hi unau ang tak takin an en ve a. Ngula lah pianpui unau dang neilo anih avangin Zarkimite hi u ena a en ve te anni. Chutiang anih reng lai erawh chuan Zarkimi hian Ngula hi unau ang tak tak a en harsa tih châng pawh nei fo ani.

      A tuk zingah chuan Ngula pawh Parvachawm lama riah phei a tum tho avangin tukțhuante puar takin ala han ei te te a. Tukțhuan ei khamah chuan an khaw kam pana kal turin a insiam ta a. A kal dâwn chuan upa Kalhkham chuan maubur lian fe hi Ngula rawn pek pah chuan,"Kha hei ka zu tuitling hi i pain lo temve chhin reng reng rawh se. Hei khawthar kai kannih avangin zu kan la bilh mumal hmanlo a. Ilo zin leh hunah chuan i hawn țeuh tawh dawn nia" a rawn ti a. Ngula chuan,"Ka lokal leh hunah chuan ka pa pawh lo zin pui ka tum ange. Hei a thlum tui awm sia. Kan khua hi ka thlenpui zo meuh ange maw" nui chung chuan an ti a. Hluta chuan,"Ka pa,kan khuaa alo kal hmasak ber pawhin lal zuno a tlak pap ngam ania. A thlen thui vak ring suh" alo ti lang lang a. An nui dar dar a. Tichuan Ngula chu an khaw lam pan turin a chhuak ta a. Zarkimi leh Țhatlingi chuan khaw kawtchhuah thlengin an han thlah a. Kawtchhuah an han thlen chuan Ngula chuan,"Hei kan lo ințhen leh dawn tawh reng mai a. Ka chunga ințhatna zawng zawng avâng hian ka lawm em em a. In zarah thil tamtak ka hriat belh phah ani. Ka ngai dawn khawp mai che u" an ti a. Zarkimi chuan,"Ngula,lawmthu sawina tur a awm reng renglo. Tluang takin va kal la,ilo zin leh thuai dawn nia" an ti a. Țhatlingi chuan,"Ngula,in hriatreng tur aw" nui var var chung chuan an tia .Tichuan in ngai tak chungin an ințhen ta a.

      Ngula pawh tluang taka kal zelin tlai lam ni tlak hma chuan Parvachawn khaw kawtchhuah chu a thleng tawh a. Parvachawm khuaa zankhat riah a,Leisen khua tlawh phei leh a tum avang chuan chumi zan chuan Parvachawm khuaah chuan a lut dawn ani. Khuaa riah atum tho avang chuan hmanhmawh lemloin kawtchhuahah chuan ala han țhu a. Mi veivak a hmuhloh em avang chuan mak ati hle mai a. Rei vaklo a țhut hnu chuan ngaihțhatlohna nei lemlo chuan Parvachawm khaw lam pan chuan a kal ta a. Khua a han lut dawn țep tihah chuan kawngchhak lam ațang hian,"Tunge inih. I Silai kha dahthla nghal rawh" tiin an rawn au ta tlat mai le. Ngula chuan a Silai dahthlak pah chuan,"Lungthulian khaw mi leh sa ka ni e. Râl ka nilo ania" an ti a. Chutih lai chuan Tlangval pathum hi kawngchhak lam ațangin an rawn chhuak a. Tlangval pakhat chuan,"Lungthulian khua maw inih a. Ka va awih lo ve" a rawn ti a. Ngula chuan,"Lungthulian khaw mi leh sa ngei ka ni e" an ti leh a. Tlangval pakhat chuan,"Anih chuan in khaw tlangvalten an hre em ang che chu. Khaw lamah kan hruai phawt ang che" an ti a. Ngula chuan Parvachawm lamah an khaw tlangvalte an awm chu mak ati em em mai a. An khuain rûn a tawk anih ringin a pa a ngaihtuah ta hle mai a. Khua an luh dawn chuan Ngula chuan,"Pasalțha Chawna kiangah min hruai hmasa thei angem?" an ti a. Parvachawm tlangval pakhat chuan,"Pasalțha Chawnate i hria ni maw. Kan hruai khawp ang che" an ti a. Tichuan pasalțha Chawna awmna in lam pan chuan an kalpui ta a.

      Lungthulian pasalțha Chawna awmna in an va thlen chuan pasalțha Chawna bakah Parvachawm upate leh an pasalțhate chu an lo awm țhap mai a. Pasalțha Chawnan Ngula hmel alo hmuh chuan amah hruaituten engmah an sawi hmain,"Kha Ngula,i zin chu ilo hawng tawh maw?" alo tivar a. Ngula rawn hruaitu tlangvalte pawh chuan engmah sawi tawhloin Ngula chu a Silai pein an chhuahsan ta a. Chawna chuan mak tih hmel fe hian,"Kha khawilai Silai nge ni a . I hawh em ni?" tiin han zawt a. Ngula chuan,"Saiite khan ka duhloh chungin min hnawn lui tlat alawm" an ti a. Chawna chuan,"Ekhai,anni tan chuan a awmlo chuanglo e. I pa in a alawm viau ang chu" an ti a. Ngula chuan rang zet hian,"Ka pa chu a dam maw?" an ti a. Chawna chuan,"Dam e,reilote i zin a,i pa i ngaihtuah em em ringawt maw?" alo ti var a. Ngula chuan,"Parvachawm khuaah ralveng an indah ka hre ngai silo a. Kan khaw tlangvalte helamah an awm tih ka hre bawka. Rûn kan tawk emaw kalo timai asin" an ti a. Chawna chuan,"Kan khua chuan run tawklo e.Mahse kan chipuite khua Leisenin rûn an tawk a. Mi engemawzat salah an hruai ani awm e.Anmahni hruailet tura kal tum kan ni" an ti a. Ngula chuan,"Khuangzangho anni em?" an ti nghal a. Parvachawn upa pakhat chuan,"Paite ho anni zawk. Khuangzanghoin an pui em tih chu kan hrelo. Engvanga Khuangzangho an telve chu ring ringawt nge inih" an ti a. Ngula chuan Khuangzangho nena Sazuk an inchuh chungchang bakah an pasalțha Lianzapaua chunga a thiltih zawng zawngte chu an hrilh ta vek a. A sawi zawh chuan pasalțha Chawna chuan,"Chu iva zinnaah chua i va che ropui hle mai maw. A engapawh chu nise a hma ațang tawhin Paite hnam nen hian kan indo ngailo a. Bungpihlawn khua kan va bei tihloh kha chu. Tuna Leisen khua anlo bei ve ringawt hi chu a chhan a awm ngei ang. Chu chu kan va zawng chhuak dawn ani" an ti a. Ngula chuan,"Khawi khua berin nge Leisen chu lo run a?" an ti leh a. Chawna chuan,"Hânsip khuate an ni awm e. Khaw lian tak anni lo a. Thurualpui an nei țha ni ang. Khuangzangho anlo telve anih ngat zawngin an khawpui Hriangmual thlengin ka hal darh vek ang" an ti pang pang mai a. Parvachawm upa pakhat chuan,"Paite ho hi chuan anmahni thuin min run hauhlo ang. Khuangzangho chu an tel ngeiin ka ring ani" alo tive bawk a. Chawna chuan,"An tel leh telloh chu naktuk zana Hânsip khua kan hal hunah a hriat mai ang chu. Ngula nang pawh hetah in nghat nghal la. Kha Silai thar te inei ta bawk a. Naktuk zingah Hansip khaw panin kan kal nghal dawn nia" an ti a.





                     hen-23

     Zanriah ei tura Parvachawm upate an țindarh hnu chuan Ngula leh pasalțha Chawna chu an thlenin leikapuiah țhuin an inkawm a. Ngula chuan,"Khuangzang pasalțhate nena kan intihbuai avang khân he thil hi a thleng ani thei angem. An thinrim em em si a" an ti a. Chawna chuan,"Tlangval leh tlangval intihbuai avânga in rûn ngawt thu a awm dawn em ni. Khuangzangho anlo tel anih chuan kan la zawt fiah dâwn nia.Tunah chuan Hânsip khaw lamah kan kal phawt anga. Khaw tereuhte ani a. Mahse paite ho hian minlo beisei ngei anga. Ralvêng pawh țha takin anlo dah ngei a rinawm. Chuvangin fimkhur takin khua chu kan lut dawn ani. Zanriah eikhamah Zawlbukah Parvachawm tlangval zawng zawng leh Lungthulian tlangvalte tlangauin a ko khawm anga. Kan kal chhuah dân tur kan sawiho dawn nia" a han ti a.An thlen in ten zanriah kil tura an rawn koh thleng chuan an titi a. Chawei tura an rawn koh takah chuan inchhung lamah an lut a.

      Zanriah eikhamah chuan Ngula leh pasalțha Chawna chu Parvachawm zawlbük lamah chuan an han kal a. An upate thupek angin an khaw tlangau pawh chu khawchhung kawtthlerah chuan,"Tlangval zawng zawng upate thupek angin Zawlbûk lamah kal khâwm vek tur" tiin a au lauh lauh mai a. Ngulaten Zawlbuk an zuk thlen chuan midang pawh anlo awm țeuh tawh a. Ngula țhianpa Zamuanga pawh kilkhata lo țhuin Ngula chu a kianga țhu turin alo hui zauh zauh a. Zamuanga kianga a va țhut phei hnu chuan Zamuanga chuan,"I zin daih emaw ka tia . Engtin nge helai te ilo thlen theih" alo ti hu a. Ngula chuan,,"Ka rawn haw lamin Parvachawm khuaa rawn riah phei ka tum alawm mawle. Hetiangte anih tãk siah chuan ka awm angai ta anih hi" an ti a. Ngula vêk chuan,"Kan khaw lam ațangin tlangval engzah vel nge lo kal thei a?" an ti leh a. Zamuanga chuan,"Sawmsarih vel zet chu kan ni ang. A bak zawng chu a hmun nghakin an awm" an ti a. Chutih lai chuan pasalțha Chawna chu Zawlbuk lai takah dingin tlangvalte chu ngâwi turin an ti a. Tlangvalte an ngawih țhap hnu chuan pasalțha Chawna chuan,"Awle,kan inkoh khawm chhan tlangpui chu kan hre vek anga. Kan chipuite khua Leisen chu Nimin lamah Paite hoin rûnin mi engemawzah an thah bâkah sala hruai an nei nual bawk a. Kan hriat dânin Paite ho chu Hansing khuaah an inkulh a. Naktuk zing varțianah kan unaute phuba la tur leh sala man te hruai kir leh turin kan kal dâwn ani" an ti a. Pasalțha Chawna bawk chuan,"Lungthulian tlangvalte hi keiman ka ho anga. Parvachawm lam erawh pasalțha Neihthangan a ho thung ang. Zaninah in mamawh tur ang ang la khawm vek ula. In inpeih hman dawnlo anih chuan Zawlbuk a rawn lawiluh kher pawh angai lo ang. Tumah kai thawh chawp ngaia awmloh tur ani" an ti leh a. Pasalțha Chawna chuan sawi chhunzawmin,"Leisen khua kan pan hmasa phawt anga. Tichuan Hangsing lamah kan kal zel dawn nia. Tunah chuan in lamah va hawng ta ula. In mamawh tur ang angte chu va la khawm rawh u" an ti a. A sawi zawh veleh Parvachawm pasalțha Neihthanga chuan,"Kan tlangvalte kha,Lungthulian lamin mamawh an neihte ngaihtuahpui ve bawk ula aw. Lungthulian lam pawh inthlahrung lo ula" an lo tive bawk a. Tichuan tlangvalte chuan Zawlbuk chu an chhuahsan ta sang sang a. Ngula leh Zamuanga pawh Zamuanga thlenin lam panin an kal nghal a. Kalkawngah chuan Ngula chuan,"Zamuang,Silai ka nei tawh ania. U Saii te khân min pe lui tlata" an ti a. Zamuanga chuan phur hmel fe hian,"Aw le,kan pahnihin kan ramvak thei ta. Sa kan hmeh deuh reng anga nimai lawm" alo ti hlut a. Ngula chuan,"Khua a let leh tur hi kan awmlo mai anga" alo ti vat a. Zamuanga chuan,"Chu pawh chu hlauhawm tak ani. A țha lam han beisei phawt ila" an ti a. Zamuanga thlen in an va thlen phei chuan a thlenin tlangvalte nen an hmanraw neih ang angte chu an han chei hnûm a. An Chempuite chu meichher eng hnuaiah tât hriamin an Muzuk feite pawh an han tât hriam bawk a. Kalkawnga an mamawh tur ang ang an siam zawh hnu chuan Zawlbuk lamah bawk an kir leh ta a.

     A tuk zíng varțianah chuan Hmar tlangvalte chu an tho sap sap a. Tumah kaih thawh buai ngaia awmlo in an in leh an thlenna te in lamah chuan an hmanruate la turin an kal nghâl zêl a. Khua a var fel ta maw tihah chuan Parvachawm khaw Zawlbuk tualah Hmar tlangval zasawmnga vel zet mai chu an ding khap mai a. Parvachawm upate chuan an tlangvalte hnenah chuan fuihna thuchah an han sawi dap dap a. Lal neilo khua annih avângin an upate thusawi chu lal thusawi anga ngaih ani. Upaten an sawi tur ang ang an sawi zawh hnu chuan Hmar tlangvalte chuan Parvachawm khua chu an chhuahsan ta a. Khaw mi țhenkhat leh upate chuan khaw kawtchhuah thleng rawn thlahin duhsakna țawngkam nen an thlah ta hlawm a. Khawchhunga nu leh pa tamtak erawh an fate chan tur ngaihtuahin an lungte a chhe lek lek a. Nula tamtak pawhin an hmangaih takte chu an lo kir leh lo ang tih an hlau em em ani.

     Ngulate chu hmanhmawh taka kal zelin fehrehsan velah hian Leisen khua chu an lût phawt a. Leisen khuaa in tam zawk chu alo kâng chhe vek a. In ding la awmchhunte chu Paite râlin an thah bang leh sala hruaia awm velo ten an lo la luah ve a. Ngulate an han thlen chuan Leisen khaw mi tlemte la awmte chuan an lo țah khum hawm hawm mai a. Leisen val upa la dam awmchhun chuan Lungthulian pasalțha Chawna a han hmuh chuan,"Ekhai,kha inlo thleng tawh maw. Kan ngennate min ngaih pawimawh sak avângin kan lawm hle mai" alo ti a. Chawna chuan,"Tunah hian mi engzah vel nge khuaah hian awm a?" an ti a . Leisen val upa chuan,"Naupang nawi nen chuan kan vaiin za bawr vel chu kan la awm ang. Kan upate pawh an hruai vek ani. Tuna awmho hi chu ram lama lo tlanchhe hman leh naupang leh hmeichhia kan ni deuh mai" an ti a. Leisen val upa bawk chuan,"Tlangval sawmhnih rual velin kan lo zui thei ang che u. A bâk chu salah n hruai vek ani. Kan nula tam zawk pawh" an ti a. Pasalțha Chawna chuan," In tlangvalte chuan min rawn zui lo mai sela. Khua hi lo din țha leh rawh se. In khaw rawn runtute chu Paite ho anni tih in chiang amaw?" an ti leh a. Leisen val upa chuan,"Aw,Hansip khaw ho ngei anni. Kan in kal pawh reng țhin alawm. Mahse an tam danah khan puitu an nei tih a chiang mai. Hansip khuaah tlangval min bei tham an awmlo" an ti leh a. Pasalțha Chawnan thil hriat tur pawimawh deuh ni a a ngaihte a zawh fel hnu chuan Hânsip khaw lam panin an chhuak leh ta nghâl a.

      Chawhnu pum an kal leh hnu chuan Lungthulian leh Parvachawm tlangvalte chuan tlai lam ni tlak hma hret hian Hansip khaw dai chu an thleng ta a. Khuain a thim hnan dawn tho a an hriat avângin khaw hnaih deuh takah chuan an inkulh ta a. Rei vaklo an țhut khaw muan hnu chuan pasalțha Chawna leh Neihthanga chu a khaw boruak thlithlai turin an kal zui nghâl a. Rei fe an han thang hnu chuan lokir lehin tlangvalte hnenah chuan,"Leisen khaw lamin an sawi ang ngei chuan anmahni run tute chu Hansip khaw mi te anni ngei e. Leisen khaw mi leh sa tamtak pawh lal in tualah an la phuar hlawm țeuh mai a. Mahse mak tak maiin ral vêng an dah hauhlo mai . Kan umzui hi an ringlo ani ngei ang. Chuvangin tunah hian insiam ula. Khua hi kan hâl nghal dawn nia" an rawn ti ta mai a. Tlangvalho chu an insiam nghal sap sap a. An insiam zawh chuan pasalțha Chawna chuan,"Zanriah kil hun velah kan luhchilh thut dawn nia. Lungthulian tlangval zawng khân ka hoin khaw luhna lampang ațang hian kan kap anga. Parvachawm lam in pasalțha Neihthanga hoin khaw lu lam ațangin in rawn kâp dâwn nia. Lal in lam hi kan lak hmasak loh chuan an mi mnte khi an that duh mai ang. Hansip khua hi in za bawr vel chauh ani a. Rei an țang khawng theilo ang. An lal in lamah kan hual khâwm dâwn nia" an ti a. Chawna vêk chuan,"Hmeichhia leh naupang bakah tar chaklo te chu tumahin kut in thlâk tur anilo ang. Silai keng ho kha khuaah in lut hmasa anga. Mipa puitling in hmuh hmasak apiang kâp ang che u. Kan in pawmchilh hunah erawh Silai keng ho khan hnung lam ațangin inlo kâp thung ang. An in pe duhlo anih chuan kan that fai phiar dawn nia" an ti nghal zat a. A sawi zawh chuan pasalțha Neihthanga leh a hote chu Hansip khaw lu lam pan chuan an kal ta a. An kal dawn chuan Neihthanga chuan Ngula hnênah,"Silai kan kah rik hma chuan rawn bei suh ang che u. Khaw lu lamah Silai kan hmet puak dur dur anga. Silai ri hriaa lo tlanchhuak apiang chu inlo sai thlu tawp tawp zel dawn nia" an ti a.

     Parvachawm tlangvalte an kal liam hnu chuan Lungthulian khaw tlangvalte pawh Hansip khaw lam panin an kal ve ta țhem țhem mai a. Khua a hnaih tawh em avangin tuallaia naupang khêk thawm pawh a hriat theih hial tawh a. Ngula leh Zamuanga chu inhnaih te hian an kal dun a. An kal pah chuan Ngula chuan,"Zamuang,engtin chiah nge i ngaih chu ka hrelo a. Mi inringlo lai han kah thal tawp tawp mai chu ka hreh zawng tak ani. Tualcheng khua erawh kha chu thu hran nise" an ti a. Zamuanga chuan,"Keipawh mi han thah em hi chu nuam ka ti biklo. Mahse tunah chuan kan mite chhan nan ani dawn a. Pawisak neih vakloh a țha ber" a rawn ti a. Ngula chuan,"Thisen chhuah ngai loa inrem dan zawn hi a duhawm țhin mange" an ti leh a. Chutih lai chuan Hânsip khaw tawntir chu an thleng tawh a. Ngulate chu khaw lu lama Parvachawm tlangvalte chet hun nghakin an țhu ta rân mai a. Khua an luh teuh tawh em avang chuan khaw hmawr deuha mi kal vel pawh chiang takin an hmuh theih bakah inchhunga an țawng thawm thlengin an hre tawh a. Ngula chuan a rilru in thil tamtak a ngaihtuah a. In run a in thah reng mai chu thil țha tak ni hian a hre theilo reng reng mai a. A kianga țhu ve Zamuanga hnenah chuan,"Zamuang,chu naupang nui ri te chu i hria em. Reiloteah chuan an țap chuah chuah awm si a. Hmeithai leh Fahrah kan va siam hnem dawn mange. Keni kan fahrah tawh tih mahnaklai" an ti a. Zamuanga chuan,"Ngula,ngaihtuah kual vak vak teh suh. Heng thilte hi chu anih dan tur rêng alawm" alo ti sam et a. Ngula pawhin engmah sawi chhunzawm ta lemlo chuan khawchhung lam chu a thlir ta reng a.

      Zanriah kil a hun dawn tawh tihah chuan Ngulate chu Hansip khaw tawntirha a ngaw hnuaiah chuan an la țhu reng a. Hansip khua te lah chuan engmah hre heklo le. Nu te chuan an fate tuallaia hlim taka infiam mekte chu chawei turin an han ko khek lang lang hlawm a. Naupang te la in lama hmanhmawh taka tlan hawngin an nu leh pate hnenah chuan,"Enge kan hmeh dawn" tiin an han zawt ve bawk a. Naupang țhenkhat luhlul duhte chu an nu te chuan an han kai hâwng dawr dawr hlawm a. Uar taka țap hawm hawm thawm lah bo lo. Thlamuang taka hringnun hman theih zawng a hlu ani ange. Rei vaklo ah chuan chung thawm te chu a reh țhap a. Chawei laia chhungkhatpa țawng bal bal thawmin a rawn chhilh ta zawk a. Chutia a reh țhap lai tak chuan Hansip khaw lu lamah chuan Silai a puak ta dur dur mai le. Chu veleh Ngulate chu Hansip khuaah chuan tlân lut nghalin pawn lama patling leh Tlangval lo tlanchhuak hmasa apiang mai chu an kap thlu zawt zawt nghal a. Tlangval țhenkhat chuan in te chu an lo hâl ve thung a. Hun reilote chhungin Hansip khaw hlimna chu lungngaihna in a khat ta. Ngulate chuan a hmatiamin in chu an hal zel mai a. Hansip khaw lam chuan lo bei ve ngial mahse an in tam hleih êm avâng leh an lo inrin hmanloh avangin an tawlh hun hun mai a. Nunau thlabar chu rak chel chulin an fate kuah khawm chung hian an țap hawm hawm mai a. Țhenkhatin zahngai hram turin anlo au lawm lawm a. Chutia Ngulate hma lam pana an kal zel lai chuan Khaw lu lama Silai ri chu a reh ta țhuap mai a.Ngulate awmna lama Hansip tlangvalte pawh chuan,"Kan tlawm e" tiin an ralthuam an dah thla nghal sap sap a. Pasalțha Chawna chuan anaute hnenah chuan,"Awle,tûn atan chuan i duh tawk rih ang aw. In pawh hal chhunzawm tawhloh tur" an ti leh a. Lungthulian tlangvalte chuan Hânsip khaw ho ralthuamte chu an khawn sap sap a. Lal in lamah chuan an khalhkhawm ta a. Hansip khaw kang duai duai hnuaiah chuan Ngula chu ngawi reng hian a ding rân mai a. Tuallaia nauapangin an pate ruang anlo țah khum hawm hawm mai te. Nuin a pasal ruang a lo kuah vawng vawng maite,pitar leh putarin an fate ruang anlo dawm vawng vawng maite a han hmuh chuan Hânsip khua anlo run ta mai chu pawi ati em em mai a. Mahse an chipuite lo run tu annih avang leh an tuh rah seng annih avang chuan an tawrh tur ve renga ngaihna tepawh anei ta deuh a. Nuam ti chiahlo chung chuan lal in mual lamah chuan a kal chho ve ta a.

     Hânsip lal leh a upate chu lal in tualah chuan anlo țhingțhi țhap mai a. Hânsip khaw tlangval leh a khaw mipui tamzawk pawh chu lal in tualah chuan anlo țhu khawm ve bawk a. Parvachawm tlangval te chuan Leisen khaw mi leh sa Hansip lamin an phuar mekte chu an lo phelh vek tawh a. Leisen mi tangho thinrim chuan Hansip lam chu khawih mai an han tum a .Mahse pasalțha Neihthanga chuan a remtihloh avangin an khawih ngam ta biklo a. Hânsip khaw lal leh upate kiangah chuan Pasalțha Chawna leh Neihthanga chu an ding a. Hânsip lal Mangthanga chuan,"Min ngaidam rawh u. Leisen khua kha kan duh vang renga bei kan nilo ani. Khawngaihin zah ngai ula. In thu hnuaiah kan kun mai ang" an ti a. Neihthanga chuan,"Engvanga Leisen khua run ngawt nge maw innih le. A hma zawngin in rem takin in awm țhin si a. Paite leh Hmar hnam kan indo lohna pawh a rei tawh viau asin. Tin,Leisen upate hi khawnge in dah" an ti a. Hânsip lal Mangthanga chuan,"Khawngaihin ka thusawi hi awih hram rawh u. Khuangzang tlangval za rual zet kan khuaah lokalin Hmar khua run tura kal annih thu an rawn sawi a. Kei chuan ka lo hnial a.Mahse an kawlhrawn hlawm em avangin ka khaw mite an sat ta mai a. Ka tihngaihna hrelo chuan an thupek chu ka záwm ta mai ani. Leisen upate erawh vawiin chawhnu lam khân Bungpihlawn khaw panin an kal pui ta ani" an ti ta a. Pasalțha Chawna chuan,"Khuangzangho chu tuin nge rawn ho a" an ti leh a. Mangthanga chuan,"An pasalțha Lianzapauan a rawn ho ani. An tum dan chuan naktuk lamah an khua Hriangmual an pan ang" an ti ta a. Chawna chuan,"Khuangzangho maw ni a. An khua Hriangmual thlengin ka hâl loh nâkah. Zanin la la hian kan umzui ang" an ti ta a. Chawna bawk chuan,"Tunah chuan kut kan thlak tawh rihlo ang che u. Amaherawh chu in Sialte erawh kan kai dawn ani. Ding ula,mipuite hi an in lama hawng turin hrilh rawh u. Tlangvalte erawh hetah la awm sela" an ti a. Tichuang Hansip lal Mangthanga chuan a khaw mipuite chu in lama hawng turin an ti a. An in hal saka awmte erawh in danga lo pakai lawp lawp mai turin a ti ta a.

      Hânsip khaw mipuite an haw hnu chuan pasalțha Chawna chuan Hansip khaw tlangvalte hnenah,"In țhiante ruang hi in senghawi thei ang" an ti a. Chumi hnu chuan Hansip lal hnenah chuan,"Tuna chinah kan pawikhawih zawnga i kut i rawn lek leh anih ngai chuan ka zuah tawh hauhlo ang che. I khua hi meivapah ka chan tir anga. I lu ka la bawk ang" an ti a. Mangthanga chuan,"In pawikhawih zawngin kut ka lek tawh ngaih hauhlo ang tih ka tiam e" an ti a. Tichuan Chawna chuan Hansip lal leh upate chu lal in lamah a luhtir ta a. Tichuan Chawna chuan tlangvalte chu kokhawmin zanriah tur buatsaih turin an ti a. Tlangvalte pawh chuan zanriah tur chu ngaihven nghalin Zanriah hmeh atan Hansip khaw lal sehuanga Sepatuai chu an han kap thlu thawr mai a. Chutih lai chuan pasalțha Chawna leh Neihthanga bakah Ngula chu lal in sir deuah chuan an țhu a. Pasalțha Chawna chuan,"Ngula ,Khawlian khaw lama i intihbuai pui khuangzang pasalțha kha Lianzapaua ani lawm ni?" an ti a. Ngula cuan," Ni e mawle. Lianzapaua ngei ani e" alo ti a. Chawna chuan,"I sawi ang khan Leisen khaw rûn naa a bul tumtu ber te chu Khuangzangho anni a. An pasalțha Lianzapaua hoin tlangval za rual zet anlo thawkchhuak ani awm e" an ti a. Ngula chuan,"Keima thiamloh vek ani e. Hetiang em em hi a thleng ang tih ka ring phâk hlei nem" an ti a. Neihthanga chuan,"Nilo,in buaina vang ringawt anilo ang. Khuanzangho hian a hma ațang tawhin min rawn nek buai zeuh zeuh fo mai. Tun țum hi chu an ti mah mah ta deuh ani. Kan umzui nghal dawn nia" an ti ta a. Chawna chuan,"Zanin chun hetah kan riak phawt anga. Naktuk zing lamah Bungpihlawn khaw lam panin kan chhuak nghal dawn nia. Tuna kan umzui nghal zawngin kawng lakah kan chau chhe lutuk ange. Bungpihlawn khua hi chu nikum lamah kan run tawh kha maw. Minlo bei let tham an awm lo ang. Khuangzangho erawh an hnawksak pha mai thei" an ti a. Neihthanga chuan,"Hânsip ho Silai zawng zawng hi kan la vek anga. Silai fung sawmpanga vel lai kan neih belh ani mai. Kan neih sa te nen chuan Khuangzangho chu kan chimih țhak thei ang" an ti a. Chawna chuan,"Ani tak emaw. Tunah chuan ka phur leh ta sawt mai. Zanriah te puar takin han ei phawt ila. Kan la sawi ho leh dawn nia" an ti a. Tichuan Chawna leh Neihthanga chu Lal in lamah lutin Ngula erawh a țhian Zamuangate awmna lamah a kal phei ve ta thung a.

      Hansip lal Sepatuai sa hmeha zanriah puar taka an kil hnu chuan Lungthulian tlangvalte leh Parvachawm tlangvalte chu Hânsip khaw lal in tualah chuan an țhu khawm a. Pasalțha Chawna chuan,"Awle,zaninah hian hnehna chang mah ila Leisen khaw beihna a a meizanghlaptu ber Khuangzangho chu anlo awm tawhloh avangin kan hna kan la zo fello ani. Chuvangin naktuk zing varțianah Khuangzangho umzui turin Bungpihlawn khaw lam kan pan nghal dawn a. Zaninah hetah hahdam takin mu ila. Naktuk lamah chuan kan hna kan zo fel tawh ang" an ti a. Chawna bawk chuan,"Kan unau Leisen tlangval zanina kan chhanchhuah tepawhin min rawn zui theih dawn bakah Silai fung sawmpanga lai kan neih belh bawk a. Khuangzangho chu a tawp kan thlen pui law law dawn ani" an tih chuan Hmar tlangvalho chu an au dur dur mai a. Chawna bawk chuan,"Kan tlangval hliamte buaipui turin tlangval sawmhnih hetah in awm anga. Chungho chuan Leisen mi leh sate hi an khaw lamah in kirpui dawn nia. In chhuah pahin khuaa Sial awm zawng zawng in kai nghal bawk anga. Naktuk zing fehrehsan velah khua hi chhuahsan ang che u" an ti leh a. A sawi zawh chuan pasalțha Neihthanga chuan,"Zanin chu Hânsip khaw Zawlbuk kan țawm vek mai anga. Hmeichheho erawh lal inah leh upaho inah in riak dawn nia" an ti a. Thil pawimawh dang an sawi zawh hnu chuan Ngulate chuan Leisen nula mana awmte chu lal inah leh upaho inah an han sem kual a. An sem zawh chuan Zawlbuk lama riak turin an kal ta a. Hânsip khaw Zawlbuk chu a len vakloh avângin han riah vek ngaihna awm heklo le. Zawlbuk leh a chhehvela in ding hoah chuan an insemdarh leh ta hlawm a. Boruak a ralmuan viau loh avângin pasalțha Chawna chuan ralveng hmun li lai maiah a dah bawk a. An riahna turte an tihfel hnu chuan Ngula leh Zamuanga pawh Zawlbukah chuan muthmun an rem ta a.

     "Midang an mutthilh vek tawh hnuah chuan Ngula chu ala meng kar mai a. A ngaihtuahnaah thil tamtak lutin Khuangzang pasalțha Lianzapaua chu a haw thar em em mai a. Tuivai kam țiauphoa alo keuh hlum law law lote chu a inchhir thar leh em em a. Khuangzangho beih hlan mawlh chu a nghakhlel tawh a. Mahse lehlamah chuan Khuangzangho leh Khawlian lal khan inremna anlo siam tawh avângin Khawlian lam hian Khuangzangho hi an rawn pui mai ang tih a hlau hle mai a. Luseiho an lo inrawlh ve anih ngat zawngin anni tan chuan hneh rual anni dawnlo ani. Chuvangin a tuk lama an kal chhuah hunah pawh Luseiho an lo inrawlh theih dan chu pasalțha Chawna hnena sawi ngei chu a tum a. Zan lai arkhuan pelh hnu thlenga thildang dang a ngaihtuah hnu chuan a muhil ve ta a.

      A tuk zing varțianah chuan Ngulate chu an tho sap sap a. An hmanruate enfelin Hansip khaw lal in tualah chuan an in nghak khawm a. An kim viau ta maw tihah chuan pasalțha Chawna chuan,"Awle,tunah hian Bungpihlawn khaw lamah kan kal dawn a. Kan kal tluan chawhnu lam deuhah Bungpihlawn khua chu kan thleng hman dawn ani. Kawng lakah eng pawh tawk thei kan ni a. In ralthuam te lekchhuak vat thei tur khan in ring rengin awm ang che u" an ti a . A sawi zawh hnu chuan Hmar tlangvalho zasawmthum vel zet chuan Hansip khaw chhuahsanin Bungpihlawn khaw lam chu an pan ta a.

     Kalkawngah chuan Ngula chuan pasalțha Chawna hnenah,"Pa Chawn,Khuangzangho leh Luseiho khan inremna an siam a. Keini erawh chuan Luseiho nen khan inremna siam kha kan duhlo anih kha. Khuangzangho hian fin khekrek chhuahin Luseiho hi an lo va pun mailo maw?. An lo va pun nih vaih zawngin kan hneh hauhlo ang" an ti a. Chawna chuan,"Ngula,hlau mah ta che. Hnehna chan leh chanloh hi tam leh tlemah a innghat vek hlei nem . Luseiho chuan Khuangzangho chu lo pui tehreng pawh nise an rawn vai kal hauhlo anga. Bakah Khuangzangho hi Tuivai ral an kai hmaa kan umphak chuan a țha ani mai" an ti a. Chawna bawk chuan,"Khawliana i va kal khan engemaw tal hriat inei lo maw?" an ti a. Ngula chuan,"An khaw tlangval țhenkhatin Khuangzangho an nin thu an sawi ka hria a. Tin,Sailo lal dang ten Khawlian lal kha an rammutna a telve turin an rawn sawm a. Mahse Khawlian lal chuan alo duhlo ani awm e. Pu Kalhkhama sawidan hmang kha chuan an lal Vanpuilala chuan thisen chhuah ngailo a inrem taka awm zel hi a thupui ber ani an tih kha maw" an ti a. Chawna chuan nuih huah huah pah hian,"Sailo lalin thisen chhuah a duhlo amaw. Thil danglam tak zawng ani e. Tunah chuan Khuangzangho chiah rilruah dah hrih teh ang" an ti a. Tichuan Bungpihlawn khaw lam pan chuan an kal ta zel a.




                    hen-24

     Kawng laka châwl khaw muang hauhlo a an kal char char hnu chuan Ngula te chuan Bungpihlawn khawdai chu Behliang mun hun velah hian an thleng tawh a. Bungpihlâwn khaw miten an hmuh mailohna turin tlema hmun biru lai deuhah chuan an in zâr pharh ta a. Ala hma êm avâng chuan han chet thut thut a rem chiahlo a. An bihrukna turte an tihfel hnu chuan pasalțha Chawna leh Ngula chu khua han thlithlai tur chuan an kal ta a. Ngula leh pasalțha Chawna an kal chhuah hnu chuan Pasalțha Neihthanga chuan Tlangval sawmthum vel chu khua ațanga hla deuh hleka zanriah tur va buatsaih turin alo tir liam ve nghal a.

     Bungpihlawn khua fiah deuh hleka a lan theihna lai an han thlen chuan Ngula leh pasalțha Chawna chuan khua chu an han thilr vang vang a. Mihring vei vâk an awmloh dânah leh lal in leh a chheh vêla a tlangval Silai keng țhahnem tak mai an han hmuh tâkah chuan pasalțha Chawna chuan,"Ka rin dãn chiah ani. Khuangzangho chuan khua anla chhuahsan lo anih hi. Kan umzui ngei ringin anlo in buatsaih nasat hmel viau mai. Khua saw han en la. Mi vei vâk pawh an awm mangloh saw" an ti a. Ngula chuan,"Ral vêng pawh an indah ngei anga maw. Hansip khua anng ngawt kha chu anih hmel talo khawp mai" an ti a. Chawna chuan,"Bungpihlawn khuaah hi chuan tlangval an tam lo a. Khuangzangho hi kan beih tur bera te chu anni ang. Hawh teh,ral vêng an indah em iva en chhin teh ang" an ti a. Tichuan ngaw hnuaia fimkhur taka kal chungin Bungpihlawn khaw luh khân te chu an han enkual zel a. Khua an hel kual zak hnu chuan ralven buk hmun thumah anlo siam ani tih an hmu thei ta a. An duh ang zawng zawng an hriat hnu chuan an țhiante awmna lam panin an kir leh nghal a.

      An țhiante kiang an va thlen leh hnu chuan pasalțha Chawna leh Neihthanga chuan Bungpihlawn khaw beih dân tur chu an rel ta a. Chawna chuan,"Kan rin dan ng chiahin Bungpihlawn lam chu anlo in buatsaih nasa khawp mai. Ral vên buk pawh hmun thum laiah anlo sa a. Chuvangin kan in sem darh thiam angai dawn ani" an ti ta a. Chawna bawk chuan,"Khaw lu lama an ral vên buk leh kan awmna lam hnaiah an saka hi kap ila a tawk maiin ka ring ani" an ti leh a. Neihthanga chuan,"Tun țum chu khaw mawng lam ațangin kap hmasa ila. Khaw mawng lamah i hoin in rawn kâp anga. A tir lamah chuan tlanchhe pahin in kâp ang. Tichuan nangmahni um turin tlangval dang anlo tirh belh anga. Khaw mawng lam chauh an ngaihtuah laiin keinin khaw lu lam ațangin kan rawn bei ve thung dawn ani. Leisen khaw puipate an la kawl vek avângin kan pawngpaw bawh nghal buan buan a rem lo ang" an ti a. Chawna chuan,"I remruat dan chu a țhat dawn chu. Zaninah chuan chawl hahdam phawt ila. Naktuk zing varțianah kan kãp țan ani ang chu" an ti a. Neihthanga chuan,"Ni e. Zing lama beih kha a fuh berin ka hria. Zan thim hnuaiah zawng a buaithlâk em mai" an ti a. Tichuan Bungpihlawn khua an luhchhuah dan tur chu an tlangvalte hnenah chuan an hrilh kual ta nghal zung zung a.

     Zan lamah chuan mei han chhemna chi anihloh avângin thimtham hnuaiah zanriah chu an kil ta tawp mai a. Ngaw hnuai chu a thim deuh em avangin Chaw bar tumin a lei han hai fuh zauh zauh chang a awmlo theilo. Chuti chung chuan puar fân nelhin zanriah chu an kil ta tho a. Zanriah ei khamah chuan hnahnêm ilo te phahin ngaw hnuaia chuan mut hmun an rem a. Thosi hnawh kianna ni pahfawmin Vaibel chu an pak tual tual hlawm a. Ngula leh Zamuanga erawh an țhiante mutna ațanga hla vakloah chuan ralvengin an țhu rân thung.

     Ngula leh Zamuang ralveng chu zan rei tak thleng chuan zawi tete in an titi renga. Ngula chuan,"Zamuang,kan pasalțha te hian zangaihna lan tir an tum bau silo a. Fahrah riangvai kan va siam hnem leh dawn mange" a han ti a. Zamuanga chuan,"Ngula,heng thilte hi kan hnam a zahawmnan leh kan dinchhuah zel theih nan kan tih angai si alawm. Tun țumah hian kan thilo anih phei chuan a aia rapthlâk pawh kan la tawng dawn ani. A engamah hmain nem duai nghal zel lo teh" alo tive mai a. Ngula chuan,"A châng hi chuan ka rilru hi ano ta mah mah hian ka hre țhin. Mi kut han thlak mai te ka hreh ngawih ngawih ani" an ti a. Zamuanga chuan,"A hun n thleng anga. A țan khawh nasa berah i țang leh thoang" a rawn ti a. Ngula chuan,"Ni ve tho mai. Min rawn thah tuma Chempui nena anlo lan tawh hi chuan kan pawi an sawi leh sawiloh lam a lang talo țhin alawm" alo ti a. Chutia an țawng mawlh mawlh lai chuan tlangval pahnih dang hi Ngulate thlak tura lokalin Ngulate pawh chuan mut zai n rel ve ta a.

     Khuan hmasa khuan hnu hretah chuan pasalțha Chawna leh Neihthanga te chuan an tlangvalte chu an han kai tho sang sang a. An ralthuam ken tur țheuhte an lâk fel hnu chuan pasalțha Neihthanga leh tlangval sawmnga rual zet chu Bungpihlawn khaw lu lam pan chuan an kal ta nghâl a. Neihthanga leh a hote an kal liam hnu chuan Ngulate pawh Bungpihlawn khaw mawng lam pan chuan an kal ve ta nghâl a. Khaw mawng lam ngaw hnuaia an awm lai chuan pasalțha Chawna chuan tlangval Silai keng Sawmhnih rual chu tlema țanhmun remna deuhah chuan an rem khawm a. Silai keng ve lote pawh Silai keng ho zingah chuan an biru tel nghal bawk a. Pasalțha Chawna chuan tlangvalte hnênah chuan,"Ral vên Buk khi kei leh midang panga in kan han kâp anga. Bungpihlawn lamin min rawn kah lêt veleh zawi muangin kan lo tawlh hret hret anga. Helai hmunah hian kan lo tlan lut dawn ani. Hetah hian thawm nei miahloin inlo awm anga. Bungpihlawn tlangval min rawn umzui tute chu inlo sai thlu nghauh nghauh mai dawn ani. Tumahin mahni țanhmun in tlansan tur nilo" an ti dap dap a. A sawi zawh hnu chuan pasalțha Chawna chuan Ngula hnênah,"Ngula,min rawn zui ve dawn nia" an tina. Tichuan pasalțha Chawna hoin Ngulate chu Bungpihlawn ralven bûk kâp tur chuan an chho ta a.

     Bungpihlawn khaw ralven buk a lan theihna lai an han thlen chuan Ngulate chu an han chawl rih phawt a. Pasalțha Chawna chuan,"Tunah chuan engmah fiah takin ala hmuh theihloh a. Khua a rawn eng țan ta maw tihah kan kap dawn nia. Keiman ka kâp phawt anga. Chumi zawhah Ngulan a rawn kap ve leh anga. Tichuan a indawt zelin kan kâp dawn nia. Ralveng ho bakah tlangval dang anlo thlen belh hma chuan kan kap zeuh zeuh anga. Kan tum anga thil a kal anih chuan khaw tlangval tam zawk chu an lo tlân khâwm ngei anga. Min rawn umzui veleh kan tawlh liam zel dawn nia. In țanhmun ațanga in tlansawn hmain phên tur a awm remchang em tih en hmasa zel ang che u" an ti a. Tichuan Bungpihlawn khaw ralven buk a lan theih hun chu an nghâk ta a.

     Rei vaklo an nghah hnu chuan Bungpihlawn khaw ralven buk chu fiahlo ruai hian a lang thei tawh a. Buk tuala tlangval zun ram thiara ding niawmtak pawh chu Ngulate chuan an hmu thei ta a. Chu veleh pasalțha Chawna chuan,"Tlangval khi ka kâp anga. Ka kah zawh veleh Buk khi rawn kap ang che" tiin Ngula chu an hrilh ta a. A sawi zawh rual deuh thaw chuan pasalțha Chawna Silai chu a puak țhuai a. Ralven Bûk pawn lama tlangval ding chu a thal tawp mai a. Chu veleh Ngula chuan ralvênbûk chu an kap ve leh siah mai a. Ngula Silai kah ri pawh a reh fel hmanlo ang a tihah chuan Ralvenbuk sir vela thing ding phên ațangte chuan Silai alo puak ta zawt zawt mai a. Ngulate bihrukna kianga thing kungte chu Silaimu chuan a rawn deng khem hawk hawk mai a. Chu veleh Chawna chuan tlangval dangte hnenah chuan,"Kap rawh ule" a han ti a. Tichuan tlangval dangte chuan ralvenbuk lam chu an han kap ve leh ta a. Ralvenbuk velah chuan Ngulate beiseiloh tak maiin Bungpihlawn tlangval anlo awm țeuh mai hi alo ni a. Pasalțha Chawna chuan an ruahmanna a kal fuh theihna ni pahfawmin ring deuh mai hian,"Naute u,tawlh rawh u" an ti tuarh tuarh mai a. Chu veleh ralvenbuk lam ațang chuan Silai alo puak nasa zual sawt a. Silai a puah zawh apiangin Ngulate chu an tawlh hrat hrat zel a. Silai zên te insawh chhawk zelin a khât tawkin Silai chu an hmetpuak ve reng bawk a. Chutianga thui vaklo an tawlh thlâk zel hnu chuan khawchhung lam ațangin tlangval tam zawk an rawn thlen belh tih hriat tak mai hian Bungpihlawn ral ven buk lam ațang chuan Silai a rawn puak ta chuah chuah mai a. Ngulate tan pawh chuan an țanhmun chhuahsana thlang lama tawlh liam chu a hlauhawm țan ta hle mai a. An bihrukna hmun ațanga an tlan sawn lai te chuan Silaimu in a rawn fuh thawi thuak zel mai a. Mahse Ngulate pawh ruahmanna fel tak neisa annih avâng chuan awlsam taka kah fuh theih anni mai biklo a. Thlang lam pangah chuan tawlh liam thla zelin Silai chu an inkah chhawk reng a. Chutih lai chuan Bungpihlawn lam chu haw haw chung hian an rawn tleh thla ta chiam mai a. Pasalțha Chawna chuan ring deuh hian,"Tlan ang aw" an ti a. Chu veleh Ngulate chu hmanhmawh takin thlang lam pan chuan an tlan ta chiam mai a. Bungpihlawn lam lahin an hmelmate chu an tlanchhe ta niah ngaiin kahthluk ngei tumin an rawn tlan ve chiam mai a. Ngula te lah chuan a tiphur tawk lek hian alo kap let ve bawk a. An țhiante țanhmun lo khawhna lai an thlen chuan Chawna chuan,"Naute u,tlan zel rawh u " an ti leh tuarh a. Ngulate chuan an țhiante chu tlan pelin ngaw hnuaiah chuan an lim kual zak zak mai a. Bungpihlawn lam lah chuan engmah ngaihtuah hlei lo hian an rawn umzui chiam mai a. Lungthulian tlangval te țanhmun an lo thleng dawn țep tihah chuan Silai a puak ta zawt zawt mai le. Bungpihlawn tlangval hma hruaitute chu an thal nghal zawt zawt mai a. Chu velah Ngulate pawh hawi kirin an țhiante țanhmun lam pan chuan an tlanchho leh ta a. An in hnaih chilh tak em avâng chuan Silai zên Sawhna hman awm tawh heklo le. Lungthulian tlangvalte leh Bungpihlawn tlangvalte chu Chempuiin an in sât ta siah siah mai a. Ngulate khan tamtak kap hlum tawh mahsela Bungpihlawn lam chu Khuangzanghoin an puih ve vangin an tam nek mai a. An khaw chhan nana bei anni bawk nen an tawlh duh bik hauhlo mai a. Chuta karah khawchhung lam ațangin tlangval dang anlo thlen belh zui bawk nen an tha a tho em em a. Ngaw hnuaia an han in beih tak tak takah chuan Ngulate lam pawh chu an tawlh lo thei talo a. Bungpihlawn lam lah an phur zual sauh a,haw haw chungin Ngulate chu an rawn nawr ta a. Mahse chutih lai tak chuan khawchhung lamah Silai a puak ta dur dur mai a. Chu veleh pasalțha Chawna chuan,"Naute u,a tawp thlengin aw" a rawn tuarh mai a. Tichuan Lungthulian tlangvalte chuan Bungpihlawn lam chu an nawr chho ve ta a. Ngula chu pasalțha Chawna kiang maia chuan dingin Bungpihlawn khaw tlangval ho chu an sât thlu zawt zawt mai a. Bungpihlawn lam lah tlanchhe chunga lo bei let ve mai annih tawh avângin Lungthulian lam chuan an that țeuh tawh mai a. Chuti chung pawh chuan Bungpihlawn lam chu an la inpe duh chuanglo a. Khawchhungah tawlh kai chho zelin a rem lai lai ațang chuan Silai an rawn hmeh puah bakah Muzuk feite an rawn khawh leh zauh țhin a. Mahse chutiang chutia țhahnemngai taka bei chung renga an lal mual am han thlenchhoh chuan an khaw lal Thawmvunga leh a upate chu lal intuala pasalțha Neihthanga leh a hote chuan Silaiin anlo tin țhap mai a. Bungpihlawn tlangvalte leh Khuangzang tlangval la dam awmchhunte pawh chuan hreh tak chungin an ralthuam chu an dahthla ta a. Ngulate chuan Silai leh hriamhrei dangte chu la khawmin lal in tual lamah chuan Bungpihlawn tlangvalte chu an khalh khawm ta a.

     Bungpihlawn lal in tual an han thlen chhoh veleh chuan pasalțha Chawna chuan thinrim hmel fe hian Bungpihlawn lal Thawmvunga hnenah chuan,"Khawnge kan mi tenawm Khuangzang pasalțha Lianzapaua hi a awm" anti pang pang mai a. Lal Thawmvunga lah chuan Hmar ho lo bei tura a thurualpui Khuangzang pasalțha Lianzapaua awmna reng reng a hre hauhlo mai a. Chutah Khuangzang pasalțha chuan a tlanchhiatsan ani tih hriain thinrim insum tak chung chuan,"Ka hrelo ani. Min rawn beih hma kha chuan kan kiangah a awm reng a. Min rawn beih takah khan nangmahni bei turin alo kal ah ka ngai mai asin" an ti a. Chu veleh pasalțha Chawna Thinrim chuan,"Khuangzang tlangval zawng kha a hranin din tir rawh u"an ti a. In tur buai ngai lovin Bungpihlawn tlangvalte chu Khuangzangho zing ațang chuan an kal sawn ta sap sap a. Khuangzang tlangvalho hnenah chuan pasalțha Chawna chuan,"In pasalțha Lianzapaua awmna min hrilh loh chuan hetah hian ka that nghal ang che u" an ti ta phiar phiar mai a. Khuangzangho chu an ngawi țhap a. Chu veleh Chawna chuan tlangval pakhat chu sahhlum tumin an kai kun lawp mai a. Mahse a sah hma chiah chuan Khuangzang tlangval zinga pakhat chuan,"Kan pasalțha Lianzapaua chu tlangval dang sawmthum vel nen khua in rawn luhchho hma khân kan khaw lam panin an tlanchhia ani" a rawn ti ta a. Chu veleh pasalțha Chawna chuan Bungpihlawn lal Thawmvunga hnen lam hawi pah chuan,"I thurualpui,ilo thlamuanpui em em che chuan tunah hian a bihruksan ta che maw. In khua kan rawn beih hmasak laia ka thusawi kha ila hre reng em" an ti a. Lal Thawmvunga chu a ngawi reng a. Chawna bawk chuan,"Kan lo kal hmasak pawh khan țha takin engkim kan sawipui che a. I khua pawh hal loin kan hmelmapa kha kan hruai mai anih kha. Engvanga Khuangzangho thurualpui a minlo bei nge maw inih le" an ti a. Lal Thawmvunga chuan,"Lal lo ni ta la. I khuaah mikhual lokalin i tlangvalte lo that ta sela i ngawi mai mai bik hauhlo ang" a rawn ti a. Chawna chuan,"A dik alawm. Ka ngawi mai mai hauhlo ang. Mahse ka khaw mipuite himna tur chu ka ngaihtuah dawn lovem ni. Tunah chuan i khua hi ka hâl sak dawn che ani. Kut erawh kan thlâk tawhlo ang che u" an ti a. Mahse lal Thawmvunga chuan,"Tun chiah hi min la han ngaithla teh. Ka khua i hal a,kei min thah siloh chuan engtikah emaw phuba la turin ka lo let leh ngei ngei ang. Chuvangin khawngaihin ka khua hi hal lo la. Keimah hi min that zawk mai ta che. Ka khaw mite tawrh ai chu ka tuar zawk mai ange" an ti a. Pasalțha Chawnan a chhan hma chuan Ngula chuan,"Ka pa Chawn,khua chu hal kherlo ila. Hmanhhmawh takin Khuangzangho chu i umzui zawk teh ang u. Tuivai ral anlo kai hman ange" a rawn ti sa sa a. Chu veleh pasalțha Chawna chuan,"Awle,khua chu ka hal lo phawt anga. I chungchang thu chu Khuangzangho ka thah vek hnua kalo kir leh hunah ka rel dawn ani" an ti a. Pasalțha Chawna vek chuan Neihthanga hnenah chuan,"Khuaah hian i tlangvalte hi lo awmpui la. Ka hoin Khuangzangho chu kan va umzui nghal ange. He thil hi a tawp thlenga thlenpui nghal law law ka duh ani" an ti a. Neihthanga chuan,"Kan khaw tlangval țhenkhat pawhin anlo zui ang che u. Hliam te lo bawisawmin kan tlangval thi tate ruangte pawh kan lo tuam hlawm ange" an ti a. Tichuan pasalțha Chawna chuan Lungthulian tlangval leh Parvachawm lam te chu tlema la chak.țha tur deuh sawmnga rual an thlangchhuak a. Silai zên leh a mu la awm ang angte la khawmin Khuangzangho um tur chuan an kal leh ta nghâl a. Parvachawm pasalțha Neihthanga leh tlangval dang erawh Bungpihlawn khuaah chuan anlo awm thung dawn ani.

     Ngula pawhin pasalțha Chawna chu zui vein Bungpihlawn khua ațang chuan Khuangzangho tlanchhiatna lam chu an han chhui nghal zar zar a. Khuangzangho lah hmanhmawh taka tlanchhia annih avangin an hniak a pherh ven vun mai a. Pasalțha Chawna chuan Khuangzanghoin an lo chân ruk palh a hlauh avângin tlangvalte chu hmun hnihah an țhen a. A chanve chu aman hoin hma a hruaipui a . A chanve dang erawh hnung lamah Ngula hoin an rawn kal ve thung dawn ani. An ințhendarh hma chuan Chawna chuan Ngula hnenah,"Khuangzangho chuan kawng lakah minlo bei palh thei a. Silai puak ri in hria anih chuan keimahni min helin minlo bei tute hnung lam ațanga rawn kah dan in ngaihtuah dawn nia. Min hlat lutukin awm suh ang che u" an ti a. Ngula chuan,"Kan um phak tawhlo mai ang a" an ti a. Chawna chuan,"Kan umzui zel hi an ring hauhlo ang. An hmanhmawh vaklo maithei. Bakah a chak thei ang berin kan kal dawn alawm" an ti a. Tichuan pawl hniha ințhenin pasalțha Chawna leh ahote chuan hma an hruai ta a..

     Pasalțha Chawna leh a hote chu hmanhmawh takin an tlan zel a. Chawna chuan Khuangzangho hnuhma chu uluk taka en zelin kawng laka an chawlhna hnuhma a hmuh zeuh zeuh takah chuan Khuangzangho chu thlamuang takin an kal tih a ring thiam nghal a. Tichuan Tuivai ral an kai hma ngei a umphak hman tumin a hma aia chak chuan a hote chu a tlanpui leh ta char char . Ngulate pawh muangchang bikloin pasalțha Chawna leh a hote nen inhlat lutuk lo turin an tlan ve zel a. Pasalțha Chawna leh a hote chu hman hmawh taka tlan zelin tlai lam ni nem deuh hlek hnu cuan Tuivai lui pawh ral khat ațangin an hmu thei tawh a. Tuivai lui nena an inkar chu mual pakhat chiahin a dang tawh a. Chumi muala an tlan lai chuan an hma lam ațang hian Silai a rawn puak țhuai țhuai mai a. Pasalțha Chawna dar veilam chu a thip zawk a. Thlang lam Changthir hmun chu a deng thla rawk mai a. Chutih rual chuan Lungthulian lampang pawh chuan an kap let ve nghâl mawp mawp mai a. Khuangzangho lah țanhmun rem tak lo neisa annih avang chuan an Lungthulian lam chu pathum lai mai an tlu tawh a. Pasalțha Chawna pawh thinrim tak chunga rawn in hai chhuah țawk țawk pah chuanț,"Lungthulian tlangvalte u zâm hauh suh ang che u" a rawn ti lang lang a. Silai chu a puah chhunzawm reng a. Khuangzang lam pawh an tawlh duh bik reng reng lo a. An in sail ulh ulh reng mai a. A khawi lam mah chu han in pan hmasa ngam an awm biko ani. Chutia an țanhmun pangngaia ațang ve ve a rei ngial an in kah hnu chuan Khuangzangho țanhmun khawhna chhak lam ațang chuan Silai alo puak ta zawt zawt mai a. Khuangzang lam chu an țe țhawt țhawt a. Chu veleh pasalțha Chawna chuan,"Nau te u ,hma lam panin aw" an ti tuarh a. Lungthulian tlangvalte chuan Khuangzangho chu an nawr phei ta zel a. Chhak lam ațangin Ngula leh a hoten n rawn nawr tawm bawk a. Khuangzangho chu an thal pheng phung tawh mai a. An dinhmun a chhiat tak em avang chuan Tuivai lui lamah chua an tawlh liam thla zel a. Ngulate chuan fimkhur taka umzui zelin pasalțha Chawna pawhin dar hliam ațanga thisen put zur zur chung chuan harsa ti tak chung hian a naute hnungah chuan a la rawn kal ve . Khuangzangho chu tawlh liam zelin tawpah chuan Tuivai lui chu an tawlh thleng ta hlawl mai a. Lui kamah Lungpui phena țanhmun lo khawh thar lehin Ngulate chu an rawn sai dap dap mai a. Mahse Silai an inneih tam hleih avang leh Khuangzangho chuan an Silai mu tamzawk an kah zawh tawh avangin Tuivai lui chu kân tumin an tawlh zel a. Mahse Vanduaithlak tak maiin an lui kan tumna lai tak chu a lui kuang zau lai chu ani hloh mai a. Nimahsela an tan thlan tur dang a awmloh avangin li thuk lohna lai deuh ah chuan an tlan phei ta rawk rawk mai a. Chu veleh hnung lam ațang chuan pasalțha Chawna chuan,"Naute u,tumah luiral kan kai tur anilo. An chimih țhak thlengin aw" a rawn ti lauh lauh mai a. An pasalțha fuihna awrawl an han hriat chuan Lungthulian lam chuan Chempui leh Fei nen Khuangzangho chu luiral an kai hma ngei a thah tumin an bawh phei ta a. Mahse luipui an va dai ve hma chuan ral lehlam ațangin an kam hawi zawngin Silai alo puak dur a. Ngula dinna kianga lungpui chu Silaimu hian a rawn deng khem hawk mai a. Chu veleh Ngula chuan,"Min rawn kap ania. Phen tur zawng rawh u" an ti a. Lungthulian tlangvalte chu lui kama Lungpui phenah te chuan an bawk far mai a. Khuangzangho erawh hrilhhai tak chungin luipui chhungah chuan an ding țhap mai a.. Chutihlai chuan ral lehlam ațang hian,"Hmar tlangvalte u,duhtawk tawh rawh u. Khawlian pasalțha Vanzika ka ni e. Khuangzangho hi in rawn umzui zel anih chuan kan lo kâp dawn che u nia. Tunah khan in khaw lamah kir leh rawh u" a rawn ti lang lang mai a. Mahse Ngula chuan,"Lungthulian tlangval Ngula ka ni e. Khuangzangho khan luiral kai tuma pen khat pawh in pen leh chuan kan kap ang che u" a han ti ve nghal a. Khuangzang tlangval ho lah engmah ti ngam lo chuan lui lai takah chuan an ding reng a. Khawlian lam ațang bawk chuan Vanzika chuan,"Ngula,pasalțha Chawna kha a awm em. Țha takin i in inbe teh ang u. Thisen a luang hnem tawk tawh e" an ti a. Mahse pasalțha Chawna chu nilkhawhreloin alo awm reng tawh mai a. Ngula bawk chuan,"Pasalțha Chawna chu kah hliam ani. Khuangzangho pasalțha Lianzapaua kan thah hma chuan kan duhtawk lo ang" a han ti leh a. Khawlian pasalțha Vanzika chuan,"Tunah hian Khawlian tlangval zahnih rual zet kan awm a. Min hneh dawn chuanglo ani. Khuangzangho lal leh kan lalin inremna an siam avangin Khuangzangho in beih hi kan rem ti lo ani" a rawn ti leh a. Ngula chuan,"Khuangzang ho hian kan chipuite khua rawn runin mi tamtak an that asin. Awlsam taka kan chhuah duh bik in ring em ni" an ti leh a. Khawlian lampang chu an han ngawi vang vang a. Rei vaklo ah.chuan Vanzika bawk chuan,"Chumi chungchang chu kan lal in ala rel fel sak ang che u. Tunah chuan i duhtawk teh ang u" an ti a. Mahse Ngula chuan Lungthulian tlangvalte chu silai zen sawh a,a mu la awm ang ang te chu thun turin hrilh a. Chutih lai tak chuan Khuangzang pasalțha Lianzapaua chuan ring lenglawng hian,"Awle,ka thu hi minlo ngauhthlak sak teh u. Hmar khua run tura bultumtu ber ka ni a. Chuvangin mawhphurhna ka la ange. Hmar ho zingah amal min bei ngam an awm chuan lo chhuak sela. Hnehna ka chang leh ka mite hi an zalen anga. A chakloh zawk ka nih erawh chuan Hmar ho chuan in duh dan danin min ti dawn nia" a rawn ti ta a. Chu veleh Khawlian pasalțha Vanzika chuan,"Hmar ho khân chu chu in pawm thei angem?" a rawn ti leh a. Chu veleh Ngula chuan,"Pawm thei tehreng e a. Lianzapaua chu keimah ngei hian ka hmachhawn ang" an ti ta a. A sawi zawh chuan pasalțha Vanzika chu ral lehlam lungpui chungah chuan a rawn ding vang mai a. Ngula pawh chu a bihrukna ațang chuan an ding chhuak ve bawk a. Vanzika chuan Ngual hnenah chuan,"Awle,tunah hian inbeihna hmangin kan inrem siam dawn a. Ral lehlamah hian lo kai ta che u" arawn ti a. Mahse Ngula chuan,"Kha lama kan rawn kai dawn laiin minlo káp lovang tih engtin nge kan hriat theih ang. Helamah lo kai zawk rawh u" alo tive a. Pasalțha Vanzika chuan țha tak hian,"Awle,i duh ang chuan ni rawh se" an ti a. Tichuan Khawlian khaw tlangval zahnih rual zet mai chuan Tuivai lui chu an rawn kân phei ta a.



                 hen-25

      (Thuhma....Țhen hmasa lam leh nimina post ka rawn siam bikah khan Bungpihlawn tiin ka rawn ziak a. A diklo ni a sawi a awm avangin midang a hre deuh kan phone kual thuak thuak a. A tam berin "Bungpilawn" tih hi a dik zawk an tih avangin ' Bungpihlawn' tih a ka ziah țhin chu Bungpilawn tiin ka rawn thlâk tawh dawn ani. Ka tihdikloh minlo kawhhmuh tu chungah khân lawmthu ka sawi mawlh mawlh e. Bungpihlawn khua hi Manipur state a awm ani a. Kan unau Paite ho chenna bik deuh ani.)

Tuivai lui kam Bungpilawn khaw ram lamah chuan Hmar ,Lusei leh Khuangzang(Thado) tlangvalte chu an țhu khap mai a. Khuangzang lam chu mi sawmhnih vel lek anni tawh a. Lui hnaih lam deuha Lungpui chungah chuan an lungngai ani tih hriat tak mai hian an țhu kun ngaih hlawm a. Ngaw hnaih lamah chuan Hmar tlangval sawmnga rual vel chu an țhu a. Khawlian khaw tlangvalte erawh lui hnar lamah chuan an in zâr pharh deuh a. Khuangzang pasalțha Lianzapaua leh Lungthulian tlangval Ngula chuan an hriamhrei hman tur chu an lo thlang kual mêk a. Chutih lai chuan Khawlian pasalțha Vanzika chu Țiauphoah dingin ring tak mai hian,"Awle,Thisen kan inchhuah chhunzawm zêl loh nan tunah hian Lungthulian lama kan unau Hmar mite aiawhin Ngula alo ding anga. Hriangmual lama kan unau Khuangzangho lam aiawhin pasalțha Lianzapaua alo ding ve thung dawn ani. Lianzapaua hian hnehna a chang anih chuan kan unau Hmarho hian Khuangzangho hi zalen takin an kal tir dawn ani. Pasalțha Lianzapaua a tlawm anih chuan Khuangzangho hi Hmar ho kuta awm an ni e" an ti a. Pasalțha Vanzika bawk chuan,"Tuna helai hmuna awm zawng zawngte hi he inbeihna hriatpuitu leh he inbeihna hi Hnam pahnihte kar a inrem siamna ngei ani tih hriatpuitute kan ni dawn ani. Tunah chuan inbeihna kan țan ang a. Ngula leh pasalțha Lianzapaua khân in hriamhrei duh ber ve ve kengin he lai țiauphoah hian in inbei dawn ani. Tupawh chaklo sela,lo puih tuma hriamhrei lek in awm anih chuan kemah ngei hian ka kâp ang che u. Ngula leh Lianzapaua kha lo chhuak rawh ule" an ti ta a. A sawi zawh veleh chuan Ngula chu Muzuk fei leh Phaw nen hian alo pên chhuak thauh thauh mai a. Pasalțha Lianzapaia erawhin Chempui hlai zet mai leh Phaw a rawn keng ve thung. Inbeih an țan hma chuan pasalțha Vanzika chuan Ngula hnênah,"Ngula,i thiltih hi i chiang maw. Inbuan nen a inang miahlo ania. Tharum nghah ringawt hian hnehna a chanpui loang che" an ti a Ngula chuan,"U Vanzik,ka hria lawm. Ka duhthlanna ngei anih hi" an ti a. Chutah Vanzika chuan,"In beihna chu in țan thei tawh e" tihpahin Țiaupho sir deuha Lungpui chungah chuan an zuangkai zauh a. Tichuan Tuivai lui kam țiaupho chungah chuan Khuangzang pasalțha Lianzapaua leh Lungthulian Tlangval Ngula chu a inhmachhawn zawng hian an ding kak țak mai a. Uluk tak an hriamhrei ve ve hum nghet sauh sauhin an inveh ta țhem țhem mai a. Lianzapaua chuan Ngula han chhaih thirim tum pah chuan,,"Tlangval,i Fei te kha hman dan i thiam meuh amaw. Tunah chuan ka duh tawkin ka sawisa ve tawh ang che" an tih khuma . Ngula chuan,"Mi ding mai mai lai pawh beng fu theilo che khân min sah fuh thei i ring reng reng em ni" alo ti ve mai a. Chu veleh Lianzapaua chuan,"Anih khawnge ilo en ang hmiang" tihpahin Ngula chu rawn chhipthlak pawp tum niawm tak hian zak kau meuha a Chempui chu lek chhuakin Ngula chu a rawn bawh phei ta a. Ngula chuan lo indan tum hian a Phaw chu sâng deuh hlekah alo lek kâng a. Mahse Lianzapaua chuan Chempui chu a chhuk zawnga vai loin Ngula mal zâwn velah chuan a pheiin a rawn vai ta zawk mai a. Ngula Phaw ken hnuailam chu a ri khaka a. Lianzapaua Chempui chuan Ngula puanven chu a tawn tlangin a malpui chu a tai thler sak mai a. Mahse Pháwin alo khak tel avâng leh an inhnaihchilh lutukloh avâng chuan engmah tham anilo a. Ngula pawh rang takin hnung lamah an tawlh zauh a. Lungthulian lampang chuan Ngulan ral a bei lai an la hmuhloh avang chuan a chaklo zawkah an țang mai ang tih hlauin thaw dep dep hian alo thlir a. Țhenkhat chuan Ngula chu an lo fuih mawlh mawlh a. Khuangzangho pawh hlim hmel rawn pu ve ta deuhin an pasalțha chuan chan țha zawk a chang dawn ni a ngaiin an lo au ve mawlh mawlh a. Lianzapaua chuan Ngula chu hnaih hret hret pah chuan,"Ka tih reng kha maw. Tunah chuan i tawpna ni chu a thleng dawn ta anih hi" tih pahin Ngula chu a rawn zuan leh ta a. Mahse Ngula pawh ral beih dan a pa leh pasalțha Chawnan an lo zirtir fo tawh avângin pawngpaw sahhlum theih mai mai ani bik lo . Amah sah thluk tawp tuma Lianzapauan a Chem a rawn vai leh chiah tihah chuan alo tawlh hnung leh zauh a. Lianzapaua chuan boruakah a Chempui chu a vai thaw phei vua mai a. Chumi lai tak chu remchangah lain Ngula chuan Lianzapaua chu an zuan phei thut mai a. Lianzapaua țanhmun siam rem leh tur chiah chu a Phâw chuan a va su ta bur a. Lianzapaua chu Țiauphoah chuan a thal ta huang maia a. Chu veleh Lungthulian Tlangvalte chu an lo au dur dur a. Lianzapaua chu rang taka rawn tho leh nghâlin an in veh leh ta țhem țhem a. Chutia an in veh țhem țhem lai chuan Ngula chuan Lianzapaua chu a Fei kena khawh tum ni awm tak hian an lek kang thut a. Lianzapaua pawh chuan a khawh ngei dawnah ngaiin a Phaw chuan alo in hliah zauh a. Chu veleh Ngula chuan rang taka Lianzapaua sir lamah chuan zuang pheiin Lianzapaua nâk nêmah chuan an chhun thawih mai a. A Fei chu rang taka phawi lehin Lianzapauan Chempui a rawn vai leh chu alo bum hman hrâm a. Lianzapaua nak hliam ațang chuan thisen alo put nghal zur zur a.. Mahse chu zawng pasalțha tha han ti țhuanawp thei ala nilo. Lianzapaua chuan a hma aia fimkhur zawkin Ngula chu a rawn bei leh ta a. Ngula hriam ken chu a sei zawk avangin Lianzapaua chuan Ngula chu in pawmchilh pui hram a rawn tum țhin a. Mahse Ngula chu lo zuang sawn zelin a khât tawk hian Phaw leh Chempui chu a in khak rih leh rawk țhin a. Chutia a duhang a Ngula a inpawmchilh pui theih tâklohah chuan Lianzapaua chuan a hma aia nasa zawkin a Chempui chu a rawn vai leh ta pawp pawp a. Ngula Phaw pawh a khem nuaih tawh a. Mahse Ngula chuan Lianzapaua chu inpawmchilh pui chi anilo tih hriain beihna hun țha zawngin a lo inveng zel a. Rei ngial an in nawr tawn chhen hnu chuan an hah ta hle mai a. Ngula erawh ala harh țhat viau laiin Lianzapaua chu a naka thisen chhuak reng avang chuan a chau titih tawh a. A dinhmun a hriatchian em avang chuan Lianzapaua chuan rei tak han țan khawng ngaihna a awm dawn lo tih a hria a. Tichuan a tâwp nan tiin a tha neih zawng zawng sawm khawmin Ngula chua rawn bawh leh ta a. A chempui chu a vai kual pawp pawp mai a. Ngula chu Phawa lo indang zelin Lianzapaua chu a remchang lai laiah hian alo chhun leh zauh zauh țhin a. Lianzapaua lah a Chempui a vai laiin inveng reng hman bik heklo le. Amal leh a hnungzang vel chu Ngula chuan achhun pem nuaih tawh a. Lianzapaua beidawng thirim bawk si chuan Ngula chu a rawn sat leh siah siah mai a. A tawpah chuan Ngula Phaw ken chu a sat keh pawp mai a. Ngula pawh hnung lamah a pe tek dawr a. Chumi chu remchangah lain Lianzapaua chuan a Ngula chu a rawn zuan leh ngâl a. Mahse chu zawng a thil tih a zawnga thil pawi ber ani ta. Lianzapauan Ngula sah hlum tuma a Chempui a rawn vai leh lai tak chuan Ngula chuan Ngula chu lo zuang sawn dawrhin Lianzapaua dul nemah tak chuan Muzuk fei chuan alo chhun thawih mai a. Lianzapaua chu a ding khur cher char a. A Chempui leh a Phaw ken pawh chelh nghet zo lovin a thlah zui a. Chutah Ngulan a chhun na Fei chu chelh pahin Ngula chu a rawn en leh țawk țawk a. Ngula chuan a Fei chu an phawi zawk a. Lianzapaua chu țhingțhi nghâl nawkim a dul ațang chuan thisen alo put ngal zur zur a. Chutah Ngula rawn melh țawk țawk pah chuan harsa ti tak chung hian,"Ka tlangval hruaite kha" a ti hman țawk a. A țawng zawh hma chuan a tlu bawkkhup thawk mai a. Thisen put chu a tam en avangin Țiau chungah chuan a luang ngiai ngiai a.

      Ngula pawh a hah ngang aniang. Hmun dangah pawh kal sawn lo in a dinna laiah chuan a țhu hnawk mai a. Lungthulian tlangvalte lah lawmin an au dur dur a. Țhenkhatin Ngula chu tuite rawn pein an rawn buaipui sap sap a. Khuangzang tlangval la dam awmchhunte erawh thih mai hmabak anni tih hriain engmah ti ngamlo chuan an țhu kûn ngawih ngawih mai a. A khãt tawkin an pasalțha Lianzapaua thisen nena tlu bawkkhup zal mai chu an rawn melh leh zauh țhin a. Lianzapaua a thih tak ah chuan Lungthulian lam chuan Khuangzangho chu han thah nghal vek an tum ta mai a. Mahse Khawlian tlangvalho chu Khuangzangho dinna Lungpui lamah chuan an rawn tleh phei nghâl huk a. Pasalțha Vanzika chuan,"Khuangzangho hi kut inthlak thei tawhlo ang. In tum lui tlat anih chuan hetah hian kan that vek ang che u" a rawn ti ta mai a. Ngula chuan thinrim hmel fe hian,"An pasalțha in a duh a thlang ani lawm ni. Kan inbeih hma pawhin kan sawi fel vek kha. A enga tunah vel nen min dan in tum leh tak mai" ahan ti a. Pasalțha Vanzika chuan damdiai mai hian,"Ngula,thisen a luang hnem tawk tawh ani. Heng Khuangzangho hi an tlawm tawh hnu pawhin inla that tho anga maw"an ti a. Ngula chuan,"Kan chipuite khua rûnin mi tamtak an that asin. Tunah an nunna zuah ta ila,nakinah min bei turin anlo la let leh loang tih tunge sawi thei. Chuvangin kan thah vek an ngai ani" an ti leh pang pang a. Vanzika chuan,"Ngula,Khuangzangho kha Nangmahni bei turin tlangval zar rual zet anlo thawkchhuaka . Tunah chuan hei sawmhnih vel chauh annih tâk hi. In chipuite phuba lakna tur chuan engzah fakaua tam nge thah in la duh ni. Tunah chuan in khaw lamah haw leh tawh rawh u. Chu lo rengah pawh ka hmuh lai ngeiin Khuangzangho hi that ta vek ula kan lal hnenah enge ka sawi ang. Khuangzangho nen hian inremna thu kan thlung thlap asin. Chuvangin tunah hian ka hum dawn ani. Duh ni ila helai hmunah hian kan sangawizawnpuite inlo beih avângin kan that vek thei che u a. Mahse nangmahni nêna buaina kan neih loh avangin engtin mah kan tilo che u anih hi. Chuvangin Khuangzang tlangval la dam awmchhunte hi chu kan lal hnenah kan thlenpui angai ani" an ti ta dap dap a. Ngula chuan Khuangzangho chu thah duh hle mahsela han tihluih ngaihna a awmlo tih hriain,"Awle,tunah chuan min tam hneh em mai a. In thu kan zawm ani mai ang chu. Ni dangah chuan kan kawng min dâl tawhloh hrâm ka beisei " an ti a. Pasalțha Vanzika chuan,"Ngula,nangni nen hi chuan buaina kan neilo nia" an ti leh a. Vanzika bawk chuan a tlangvalte hnenah chuan,"Khuangzangho kha lui lo va kai pui tawh rawh ule. Kan khaw lamah i haw tawh ang u" an ti a. Tichuan Khawlian tlangvalte chuan Khuangzangho chu Tuivai lui an kân pui ta a. Khuangzangho chuan an pasalțha Lianzapaua ruang Țiau chunga let reng chu anla rawn thlir hrâm hrâm a.

     Khawlian tlangval dangin Tuivai lui an kai vek tawh hnu chuan Ngula leh pasalțha Vanzika chu Lungpui chungah țhuin an la inkawm a. Vanzika chuan,"Ngula,he thil hian kan pahnih karah in huatna a thlen tirloh hrâm ka beisei. Ka sawi tawh ang khân Khuangzangho rawn pui tura lokal kan ni a. Kan lal pawhin țha taka rawn dawr tur che u in min tir ani" an ti a. Ngula chuan,"Tlangval zahnih rual nen khân țha taka min rawn dawr in tum amaw?" alo ti nghâl a. Vanzika chuan,"Nia, a chhe ber thleng ngaihtuah loh theih anilo a lawm" an ti leh a. Ngula chuan,"Khuangzanghoin in puihna an rawn dil laiin eng tiang takin nge kan chungchâng thu an rawn sawi" a han ti a.Vanzíka chuan,"Hmar hoin kan chipuite khua runin mi tamtak an that a. Anmahni lo dang tura min puih kan ngai ani an rawn ti ani awm e" an ti a. Vanzika bawk chuan,"Khuangzang ho kha za rual zet anlo kal ni khân an sawi a. Tunah lah sawmhnih rual lek anni bawk nen. In that vek em ni?" a han ti a. Ngula chuan,"That veklo e. Bungpilawn khuaah tamtak kan man alawm" alo ti a. Vanzika chuan,"Chungho pawh chu țha taka in rawn chhuah hram ka duh ania" an ti leh a. Ngula chuan,"Chu zawng kan upa te rel tur ani a. Keiin thuneihna ka neilo e" an ti leh a. Vanzika chuan,"Ni reiloteah kan lal hnen ațangin thu in dawn ngei ka ring a. Thil tamtak sawiho tur kan la nei ania. Tunah chuan ka kalsan tawh ang che u" an ti a. Ngula chuan,"Ni e,tluang takin i kal dawn nia" an ti a. Tichuan Vanzika chuan Khawlian ram lam panin Tuivai lui chu a daikai ta a. Ral leh lam a thlen chuan Ngulan Lungpui chunga ding chunga alo la thlir reng chu a han hmu a. Tichuan a ban a han vai lauh lauh a. Ama hriat tawk lek hian,"Pasalțha huaisen tak ila nih dawn hi" a ti sap a. Tichuan a tlangval hruaite nen Khawlian lam panin an kal leh ta nghâl a.

     Khawlian tlangvalte an liam fel meuh chuan khua pawh a thim țan tawh a. Pasalțha Chawna pawh lo harh tawhin thil thlen dan zawng zawng chu tlangvalte chuan anlo hrilh sap sap a. Khuangzangho an that vek thei talo chu pawi anih thu te an han sawi a. Mahse pasalțha Chawna chuan,"Pawi tih mah ta che u. An hruaitu ber Lianzapaua kan that alawm mawlee" an ti a. Ngula lam hawi pah chuan Chawna chuan,"Ngula,Luseiho chuan engthu nge an hrilh che a" tiin an zawt a. Ngula chuan,"Palai hmel kan hmuh thuai tur thu min hrilh ani" alo ti vat a. Chawna chuan,"Remna thuthlunh min siampui an tum leh anih dawn chu" Engpawh ninse hei khua a thim.tawh a. Ei tur lah engmah kan nei silo a. Muangchangin khaw lamah i hawng ang u hmiang. Khilai muala kan țhian fam tate ruang erawh kan zawn haw dawn nia. Tin Khuangzangho kan thah tak te pawh kha an Lu la vek ang che u" an ti leh a. Tichuan Lungthulian tlangval te chuan lui kam vela an mithah te lu chu an han la khawm a. Ngula pawhin Lianzapaua lu chu a ak bawk a. An lo chhuk thlakna mual lamah chuan chho lehin an țhiante pathum ruang zawnna tur chu hlâng an han siam a. Pasalțha Chawna pawh duhlo hle mahsela a hliam avanga kal zel chi anihloh avângin amah zawnna tur chu an han siam ve a. An zawhfel hnu chuan Bungpilawn khaw lam panin an kal ta nghâl a.

     Nileng țhaka Chaw pawh ei lo a ral bei annih avâng leh an ruang zawnte chu an rih ve deuh avângin Ngulate chu an kal sawt lo hle mai a. Mahse tlawmngaih chhuah hrâm hrâmin an țhiante ruang chu an zãwn zêl ta tho a. Mahse hliam tuar zingah a zawn ve theilo te an awm avâng chuan an hah em em tho a. A tawpah chuan pasalțha Chawna chuan,"Naute u,heti hi chuan kan chau tawngkhawng lutuk dâwn e. In milu lakte kha an chhipvun hík ula. A bâk kha chu paih mai teh u" an ti a. Tlangvalte pawh chuan an pasalțha thu chu zawmin ral lu an lakte chu a chhip vun hikin a dang zawng chu an paih ta a. Tlem chuan an zan phah deuh nghe nghe ani. Mahse Chuti chung pawh chuan tlangval puitling pali ram pa laileng kawng pawh awm mumal lohnaa han zâwn chu thil awl ai ani awzawnglo mai a. A khãt tâwk chuan an chawl deuh reng a. Chutia muangchanga an kal bek bek hnu chuan zing khawvar rual vel hian Bungpilawn khua chu an lût thei ta hrâm a.

     Bungpilawn khua an thlen chuan pasalțha Neihthanga leh a hote chuan Ngulate ho ei tur chu an lo siam lawk diam tawh mai a. Bungpilawn khaw lal in tual an han thlen chuan thildang engmah an tih hmain Chaw an ei nghâl mawlh mawlh a. An eikham hnu chuan pasalța Neihthanga chuan pasalțha Chawna hnenah chuan,"Kha i hliam na viau em?"a rawn ti a. Chawna chuan,"Eng tham mah anihloh hi. Kan Khuangzangho teh hrep kha lawm. Tuivai lui thlen dawnah minlo lambun khang langa a. Tlangval pathum lai kan chân belh lehnghâl a" an ti a. Neihthanga chuan,"An pasalțha Lianzapaua chu in that thei ta em?" an ti leh a. Chawna chuan,"Kei chu ka hliam avangin nikhawhreloin ka awm a. Chumi hlân chuan Ngula leh Lianzapaua kha anlo in mal beih ani awm e. Lianzapaua chu Ngulan a chhun hlum a . Mahse a bak zawng chu Lusei tlangval hoin minlo dan avângin kan that zui thei talo ani" an ti a. Neihthanga chuan,"Lusei tlangval ho chu engvanga lo inrawlh ve ngawt nge mawh annih le" an ti a. Chawna chuan,"Khuangzangho nena inremna an siam vangin mawle. Leisen upate kha an țha maw" an ti zuia a. Neihthanga chuan,"Țha lutuk e. Anih leh Khuangzang tlangval kan man te hi engtin nge kan tih dâwn?" an ti a. Chawna chuan,"Tunah chuan that rihlo ila. An chhungten an rawn khul duhlo anih leh kan that tawh mai dawn nia" an ti leh a. Chawna bawk chuan,"Vanneihthlak takin lu kan inhloh hnem lo hlauha . Kan tlangvalte ruang tal hi chu kan zawn haw dawn nia. Ral lu pawh an chhipvun kan hik anga a tawk mai" an ti a. Tichuan pasalțha Neihthanga leh a hote chuan an mi thah te chhipvun chu an hik ta a. An țhian boral tate ruang zawnna tur hlang te an siam nghal bawk a. An zawh fel hnu chuan Bungpilawn khuaa in zawng zawng chu dapin an ro neih țha țha te chu an lak sak vek a. Bungpihlawn lal in a Darkhuang leh Darbu tepawh chu an la vek a. Bungpihlawn khua chu an rawk fai hneh ngang mai a. Khaw mipuite chuan beidawng tak leh baihvai tak chungin an lo thlir ringawt mai a. Tichuan Hmar tlangvalte chu chawl hahdam pahin Bungpilawn khuaah chuan nilengin an la tawi khaw muanga. Tichuan tlai lamah chuan an khaw lam panin an kal dawn ta a. An chhuah dawn chuan pasalțha Chawna chuan Bungpilawn lal Thawmvunga hnênah chuan,"Kan hmelmate ilo thurualpui avângin i khua hi kan rawk ani tih hria ang che. I Sialte erawh kan kai lo ang. Mahse heihi hre reng ang che. Kan pawi i khawih leh anih chuan i lu hi keimah ngeiin ka la tawh ang" an ti a. Tichuan Bungpilawn khua chu an chhuahsan ta a.

     Bungpilawn khua an chhuahsan ațanga nikhat a liam hnu zanlai arkhuan pelh hretah hian Ngulate chuan an khaw kawtchhuah chu an thleng tawh a. Pasalțha Chawna leh an țhian boral tate ruang chu an zawn chhunzawm zel a. Ruangte chu a nam ve deuh that that tawh a. Amaherawhchu a tu amah chuan engmah sawiloin an zawn reng tho a. An khaw kawtchhuah an han thleng ta chu an hahdam sawng sawng mai a. An chau tawngkhawng tawh bawk nen a rem lai laiah chuan an mu zal nghâl sap sap a. Ngula erawh pasalțha Chawna kiangah țhuin a eng engemaw hi an sawi dûn a. Rei fe an chawlh hahdam hnu chuan pasalțha Chawna chuan,"Naute u,In Silai zên neih ang angte kha han sawh rawh ule" an ti a. Tlangvalte chuan an Fungki a Silai zen la awm ang angte chu an han sawh a. An zawh fel hnu chuan pasalțha Chawna chuan,"Min han tung tho teh u khai" an ti a. Tichuan an han tung tho nghâl a. Chu veleh Chawna chuan Silai pakhat chu lain van lam an tin vang vang a. Chutah ring leng lawng hian,
"Arsi e thlapa chawl law,
Rahvawn arkhuan a'n e
Zanthim e,zing hman se law
Kei chu e ka do rimnampa ka tlun e"
tiin bawhhla chu a han chham vang vang a. A chham zawh chuan tlangvalte chuan Silai an han lawn ut ut a. Rei vaklo ah chuan khawchhung lama awmte pawh chuan Silai an rawn lawn ve ut ut mai a. Chumi hnu chuan Bawh hla dang dang chhamin Silai chu a khât tawkin an kap puak leh zauh țhin a. Khaw chhung lama awmte pawhin anlo chhawn ve zel a. Tichuan khawvar țhak thlenga Kawtchhuahah chuan awmin Silai an kap puak zeuh zeuh a. Varțianah chuan pasalțha Chawna chuan,"Awle,naute u.Khua kan lut dawn tawh e. Silai zen kha han sawh leh ula. Khua kan luh thlengin a in dawt zelin in kâp dawn nia" an ti a. Tichuan tlangvalte chuan Silai zen chu an han sawh leh te te . Leilung a lan rual chuan khaw chhung lam panin an ri phei ta hut hut a. Khawchhung an va thlen chuan a khaw mipuite chuan an pasalțha rammu lo hawng te chu lo hmuakin anlo pungkhawm a. Nulate chuan an tlangvalte chu an lu ah te,an nghawngahte ,an bânah te Arkeziak an lo an lo ban mawlh mawlh a. A khaw mițha nu deuhte chuan Arkeziak aiah Țhihna te,Țhival te anlo bân ve thung a. Ngula leh Zamuanga erawh an hnung lam deuhah pasalțha Chawna zawntu zingah an tel a. Chutia pasalțha Chawna zawng chunga an phei zel lai chuan Ngula chu an khaw upa Hrangvunga fanu tleirawlte hian Arkeziak a rawn ban nalh mai a. Chumi hnuah an khaw tlangau fanu chuan a rawn ban ve leh a. Ngula chuan a lawm tih hriat tak hian alo nuih seih hlawm a. Chutihlai chuan Ngula țhianpa Zamuanga pawh chu vengthlang nuthlawi Kungi chuan Arkeziak a rawn ban ve nalh mai le. Kungi a kal sawn hnu chuan Ngula chuan,"Zamuang,tunah ka hre ve chiah. I lo va in zep thei ve" an ti a. Zamuanga chuan Ngula rawn melh pah chuan,"Ngawi mai mai teh. Khatiang sawihun pawh anilo" a rawn ti hluk a. Chutia hlim taka țhenkhat an awm mek lai chuan țhenkhat erawh an fate ruang chelhin anlo țap ve hawm hawm bawk a. Tlangvalte chu an chhungte chuan an thawmhnaw ahte an rawn chhawk sap sap Ngula pawh a pa chuan a Silai ah chu a rawn chhawk ve a. Tichuan an khaw lal in hlui mualah chuan an phei ta a. Lal in mualah huan an khaw upa Dozamanga chuan an khaw tlangvalte hlawhtling taka anlo haw avanga a lawmzia te sawiin tlangvalte chu an faka. Ral kuta thi tate pawh a tawrhpui zia sawiin an huaisenna leh an khaw tanna an inpekna ropui atihzia te an sawi bawk a. A sawi zawh chuan pasalțha Chawna chuan hlânga țhu chung hian an va kal dan chanchinte an sawi leh a. A sawi zawh chuan an khaw upa Hrangvunga chuan,"Kan pasalțhate hlawhtling taka an lo haw leh hi a lawmawm em em a. Rallu leh ro thil dang tamtak an rawn hawn bawk a. Chuvangin kan pasalțha ,an milu lak ai ve theilote hi keiman ka Sechalin ka aih sak dawn ani" an ti a. Mipui chu an au dur dur a. Chumi hnu chuan tlangvalte chuan an mi thah te chhipvun an hawn te chu Pumah an dah a. Bawh hla chhama Silai kap puak zel chungin anmahni in lam panin an kal ta țheuh a.

       Ngula pawh Pasalțha Chawna an in lama an zawn phei hnu chuan a mi thah pa chhipvun chu Pûmah dahin an in lam a pan ta nghal . In a zuk thlen chuan Ngula pa pu Chala chuan Ngula Silai rawn ah haw ve ringawt chu uluk tak hian alo thlek kual mek a. Ngula hmel ahan hmuh chuan apa chuan,"Ngula,Khawlian lamah ila awm reng turah kalo ngai asin. Hei tu Silai nge a?" alo ti nghal a. Ngula chuan,"Nia ka pa,Khawlian lam ațanga ka lo haw lam kha Parvachawmah ka rawn tlawh phei e ka tia. Pasalțha Chawna te nen khan inhmuin ka zui ve ta nghal mai ani. Silai kha chu Saii ten min pek anih kha. Min hnawn lui tlat a. Tihngaihna hlawl ka hrelo" an ti a. A pa chuan,"Saii chu aw. Dam takin a awm zel ang chu maw. Hetiang thil te hi in pek ngai ani lo asin. Engpawh chu nise. Tunah chuan lawm takin kan pawm ani mai ang chu" an ti a. Ngula chuan a Iptepui ațanga Mauthei lian ve tak rawn phawrh chhuak pah chuan,"Ka pa,hei Khawlian khaw upa Kalhkhaman a thawn che nih hi" tiin an pe a. A pa chuan lo ban nghalin a rim ațang chuan zu tuitlinga ani tih a hre thei mai a. Chutah a hnawhna chu hawngin tlem an hmuam zauha a. Ngula hnena pe kir leh pah chuan,"A thlum tui hle mai" a han ti a. Pu Chala bawk chuan,"Ral in va beihnaah chuan ral thah te iva nei ve meuh amaw? a rawn ti a..Ngula chuan,"Pasalțha Chawna zarah pakhat chu ka thah ve kha maw" alo ti vat a. A pa chuan,"Pasalțha Chawna zawng tu khawkha han khin phâk rual va ni suh. Thla hi a ti muang țhin teh ania" an ti a. Chumi hnu chuan Ngula chu an țhian boralte phumna tur thlân lai turin a chhuak leh nghâla. Apa chuan ei alo rel thung a. An țhian thitate vui an ngaih avangin chumi ni chuan ral lu aihna hun pawh hmang taloin a tuk lama ral lu lam na hun hman chu an tum ta zawk a. (Ral lu lam dan vel hi chu ka ziak kual duah tawhlo mai ange.)

     Ral lu an lam ni ațanga nihnih aliam leh hnu chuan Lungthulian khua chuan Khawlian lam ațangin palai hmel an hmu ta tlat mai a. Khawlian upate chu an han in ko khawm sap sap a. Pasalțha Chawna pawh a chhungte chuan an rawn kal pui ve a. Khawlian lam ațang chuan an upa Pachuaia bakah tlangval pathum hi anlo kal a. Lungthulian khaw upate an kim țhap hnu chuan upa Dozamanga chuan,"Awle,hei Khawlian lam ațangin palai hmel kan hmu tlat mai a. An thu rawn ken hi kan hriat tlân țheuh țhaa ka hriat avângin kan han in kokhawm chuk chuk ani" an ti a. Upa Dozamanga chuan,"Tunah chuan hei kan kim ta bawk a. Khawlian lam palaite khan in thu rawn ken chu han sawi ta che u" an ti a. Khawlian upa Pachuaia chuan,"Kei hi Khawlian khawnbawl upa Pachuaia ka ni a. Kan lal Vanhnuailala cuan Khuangzangho nena in buaina chungchang alo hriatin pawi a ti em em a. Kan lal chuan Khuangzangho nena inrem taka in awm tlan theih nan Khawlian khuaah inbiakna neih țhain a hria a. Tin,khuangzang tlangval in man takte tlanchhuah na tura in phut zat pawh a hre duh ani" an ti a. Upa Dozamanga chuan,"Kan chipuite khua rawn runa rawn hal tute chu inremna kan siampui thei dawn em ni" an ti a. Khawlian upa Pachuaia chuan,"Kan lal chuan inrem taka in awm theihna anih phawt chuan engkim tih a inhuam ani. Khuangzang lam pawh lokalin anni nen chuan inrem taka kan awm tlan theih nan ro kan rel ho dawn ani" an ti a. Pasalțha Chawna chuan,"Engpawh ni sela tun thut thuta thutlukna han siam theih anilo a. Naktuk lamah kan thutlukna kan inhrilh leh dawn nia" an ti a. Pasalțha Chawna bawk chuan,"Tunah chuan in thlenin tur lamah kan tlangauin ava hruai ang che u" ani leh a. Tichuan Lungthulian khaw tlangaupa chuan Khawlian upate chu an thlen in tur lama thlah turin a chhuahpui ta nghal a.

     Khawlian upate an chhuah hnu chuan Upa Hrangvunga chuan,"Khawlian lama in tirh chu kan remti thei meuh ang maw. Khuangzangho hi inremna kan siampui theilo ang a" a rawn ti a. Upa Dozamanga chuan,"Rilru an tibuai khawp mai. Nang pasalțha Chawn,enge i ngaihdan" tiin an zawt a. Chawna chuan,"Tunah chuan Khawlian khua leh Hriangmual khuate hian inremna thuthlung an siam thlap a. Chuvang renga Tuivai luia minlo dang pawh kha anni a. Tunah hian min sawmna angin va kal duhlo ta ila kan tan hian a pawi thei tlat ani. Khuangzangho lah phuba lak tumin an rawn kir leh ngei anga. Khawlian khaw ho nen an țangho anih ngat chuan kan tan dan ngaihna a awm dawnlo ani. Chuvangin Khawlian lama in va kal phawt chu a țha awm mange" a rawn ti a. Upa Kapliana chuan,"Ni e,tunah chuan ralmuang taka kan awm theihna hi kan ngaihtuah hmasak phawt angai ani. Khuangzangho leh Luseiho chu vawikhatah kan do ve ve thei lo ang" an ti a. Upa Dozamanga chuan,"Anih leh he thil hi inbumna lo ni tase. Nakinah keini hi va kal ta ila. Khuangzang tlangval kan mante tlanchhuah nan hian minlo hreng daih mai anga" a rawn ti a. Mahse pasalțha Chawna chuan,"Khawlian lal Vanpuilala hi mi rinawm tak niin ka hria. Bakah min bei duh nise Tuivai kamah khan min chimih țhak thei ang" an ti a. Rei ngial an sawiho hnu chuan Khawlian lama kal chu an remti tlang ta a. An remtih tlan hnu chuan upa Kapliana chuan,"Kan pasalțha ber lah khual khuaa han kal chi ziazang ini silo a. Kei leh upa Hrangvunga bakah kan tlangvalte hruaiture hi tunge min ho ta ang" an ti a. Chawna chuan,"Pu Challiana fapa Hrangngula hian a ho thei ang che u. Ala nau viau na ka ring tawk khawp mai. Kan pasalțha țhenkhat ai hi chuan ka ring zawk ani" a rawn ti a. Upa Dozamanga chuan,"Khu tiang tlangval tuaitir kan kal tirin mi khaw tlangvalten min zuam viau mai tur asin" a rawn ti a. Mahse Chawna chuan,"Amah chu alo kal ve mai mai dawn alawm. Kan pasalțha pahnih velin an ho ang che u. Ngula erawh in hruai ngei angai ang. Lusei țawng a duhang tawkin a hmang thei a. Khawlian khuaah hmelhriat tamtak anei bawk a. Bakah Khungzang pasalțha Lianzapaua in mal beih puia that tu ani bawk ani" an ti ta zat zat mai a. Upa Dozamanga chuan,"Hrangngula khuan Khuangzang pasalțha Lianzapaua a that amaw?;?" a rawn vat a. Chawna chuan,"That e mawle. Khawlian tlangval zahnih rual pawhin an inbei lai kha anlo thlir țhap a. Chuvang tak chuan ania Khawlian lamah pawh in hruai angaih ni" an ti a. Upa Hrangvunga chuan,"Pu Challiana chuan afapa chu a chher hlawhtling dawn chiang mange aw. A pa ala rawn khum ngei ang le" a rawn ti leh a. An rorelte an zawh hnu chuan an țin darh ta a.

     Chumi ni chuan Ngula pawh meikawng sial hnatlangin a kal ve a. Zan lamah chuan nula rim tur a hriat em em loh avang leh a hma deuha nula ina buaina a siam avanga miin a len ala zah deuh avângin pasalțha Chawna te in lamah chuan a han leng chho a. Pasalțha Chawna te in a han thlen chuan Pasalțha Chawna chu bang nghengin alo țhu a. A farnute pawhin la anlo hlum malh malh a. Ngula hmel an han hmuh chuan anlo be vat vat a. Ngula chuan pasalțha Chawna hnenah chuan,"Pa Chawna chu ilo dam țha maw. Inchhung lam buai nen a lên pawh ka rawn leng hman meuhlo anih hi" a han ti a. Chawnan a chhan hma chuan Chawna farnu Nghilhzovi chuan,"Leng hmanlo ani dawn em ni. Kan khaw nula ho hian an sawi duh khawp che nia" alo ti vat a. Ngula chuan,"U Zovi țhin hi a. Keini ang te zawng tu khawkha mahin leng turin min duh lo ange. Kan tlangaute ina buaina ka siam ațang khan nula kala rim reng reng lo" an ti a. Zovi chuan,"Ngula,mi hian thudik an hrelo emaw i ti ange. Kha zan khan nangni leh Thanglianate lo pawh inleng an tam alawm. Thudik an hre vek tawh" alo ti a. Ngulan a chhan leh hma chuan Chawna chuan,"Ngula,Nula lam sawi rihlo teh ang. Zanin chu thil pawimawh tak hrilh tur che ka nei ania" an ti a. Ngula chuan,"Eng thu pawimawh nge ni leh ta a" an ti a. Chawna chuan,"Ngula,naktip lamah khian Khawlian lamah kan upate iva zui leh mai angai dawn ani. Khuangzangho nena remna siampui turin" an ti a. Ngula chuan,"Khuangzangho nen remna kan siam ang maw. Ava mak awm ve" an ti leh a. Ngula vek chuan,"Khawlian khua ka va hmu zing mawlh mawlh awm ve aw. A zahthlak zawk mange" an ti a. Chawna chuan,"Kei ka kal thei dawn silo a. Kan upate hoin in va kal ani ang chu. Tunah chuan kan khaw tlangval tamtak aiin ka ring zawk che ani." an ti a. Ngula chuan,"Pa Chawn,miin an hre tam palh ange. Vawikhat vanneih vang mai in fak hluai tur ani ngailo nia" an ti a. Mahse Chawna chuan,,"Ngula i thiltihte kha vanneih vang mai mai ah i ngai em ni. Vanneih palh hi zawng a awm teh meuh mai. Mahse nangzawng vanneih vang mai mai anilo" alo ti a. Ngula chuanț,"Engpawh chu lo nise. Kan hnam tan anih chuan khawi hmunah pawh kan kal ani mai ang chu" a han ti sap a.



No comments:

Post a Comment

thutiam

  Mumbai Lamtluang : Thutiam ka hlen tak chu….   Kum 2014 June   ni 22 a ni a. Pawl sawmpahnih a hattrick ka siam avanga zirna lam ka be...